Ο κόσμος «προοδεύει»! Το αποδεικνύουν δύο φωτογραφίες, μία παλαιότερη και μία πρόσφατη. Από το «γύπα» που καραδοκεί σε κάποια γωνιά της Μαύρης ηπείρου για τη «λεία» του, που είναι ένα υποσιτισμένο παιδί, περάσαμε στη φωτογραφία του μικρού πρόσφυγα, κάπου στα σύνορα Συρίας- Τουρκίας, που τρομοκρατημένο σηκώνει τα χέρια στη θέα του φωτογραφικού φακού που εκλαμβάνει ως κάνη όπλου!
Κάποιος καχύποπτος θα πει πως δεν είναι απόλυτα ασφαλές να στηρίζεται η διαμόρφωση της κοινής γνώμης σε «ειδήσεις» ή «εικόνες» που ενδεχομένως να είναι κατασκευασμένες. Αλλά ακόμα και σ’ αυτήν την περίπτωση η «ουσία» των φωτογραφιών που αναφέρθηκαν παραπάνω δεν αλλάζει·κι αυτό γιατί η πραγματικότητα είναι πολύ πιο τραγική και αποκρουστική απ’ αυτές τις φωτογραφίες!
Πόσο αλήθεια τις τελευταίες δεκαετίες έχει εξελιχθεί ο άνθρωπος, ως έλλογο ον; Πόσο μπορούμε να επιμένουμε στο στερεότυπο της «προόδου» ή της «ανάπτυξης»; Η γη, στην οποία το υποσιτισμένο παιδάκι της φωτογραφίας είναι η προσεχής λεία του γύπα, είναι η ίδια γη που δέχτηκε πριν λίγους αιώνες κάποιους «ιεραπόστολους», αμέσως μετά τη θέση των «ιεραποστόλων» πήραν κάποιοι ομοεθνείς τους «στρατιώτες» και, αμέσως μετά τους «στρατιώτες» ήρθαν τελευταίοι, οι επίσης ομοεθνείς τους «έμποροι»!
Πέρασαν αιώνες μα τίποτα σε ‘κείνη τη γη δεν άλλαξε και ο «γύπας», αλλά και το «παιδάκι» παραμένουν στην ίδια θέση εδώ και αιώνες! Το «αρπακτικό» και η «λεία» αμετακίνητα στην ίδια γη τότε και τώρα περιμένουν! Ω, τι ντροπή για όλους μας!
Η άλλη φωτογραφία, η πιο πρόσφατη «κοσμεί» τα μέσα δικτύωσης συγκεντρώνοντας μερικά επιπόλαια «like», που δίνουν την ψευδαίσθηση σε όλους μας πως ξαφνικά ευαισθητοποιηθήκαμε και μοιράζουμε την πανάκριβη «συμπόνια» μας, με την ίδια ευκολία που στο επόμενο «ποστάρισμα» θα προσφέρουμε άλλο ένα «like» στην «πόζα» του φίλου ή της φίλης μας. Ένα προσωπάκι τρομαγμένο στη Μέση Ανατολή μας υπενθυμίζει πως, εκεί που ξεκινούσαν κάποτε οι Φοίνικες να μεταφέρουν τις πραμάτειες τους, στον ίδιο τόπο οι εγκληματίες της γης έχουν μπερδευτεί στο «μοίρασμα» των ενεργειακών πόρων και μέσα σ’ αυτό το «μπέρδεμα» θα έχουμε και μερικά εκατομμύρια «παράπλευρες» απώλειες!
Η ίδια φρίκη τότε και τώρα, η ίδια παράνοια, οι ίδιοι «ισχυροί» εγκληματίες, μα και τα ίδια «αδύναμα» θύματα. Κι όμως οι πρώτοι, οι «εγκληματίες» είναι οι «προοδευμένοι», οι «αναπτυγμένοι», ενώ τα «θύματα» είναι οι «αναπτυσσόμενοι» ή οι «υπανάπτυκτοι»!
Κάπου αλλού, σε μια άλλη γη που δεν καραδοκούν «γύπες», ούτε τα παιδιά «μπερδεύουν» τους φωτογραφικούς φακούς με τις κάνες των όπλων, εκεί τα παιδιά δεν πεθαίνουν από ασιτία, αλλά από υπερκατανάλωση χάμπουργκερ! Εκεί δεν μπερδεύουν τα όπλα με τις φωτογραφικές μηχανές γιατί στο σπίτι τους μέσα έχουν κι απ’ τα δύο! Ενίοτε μπορούν να πυροβολούν, απαθανατίζοντας το «κατόρθωμά» τους με φωτογραφικές μηχανές πολλών «μεγκαπίξελ»!
Σε κάποιες γωνιές της γης οι νέοι «εκπαιδεύονται» στους τρόπους για να μείνουν ζωντανοί, ενώ σε άλλα «εκπαιδεύονται» για να πεθάνουν! Η απόλυτη παράνοια και η απόλυτη παρακμή. Ο «γύπας» και ο «τρόμος» επικρέμονται σαν «δαμόκλειος σπάθη» πάνω απ’ την ανθρωπότητα με τη διαφορά πως ο Συρακούσιος Δαμοκλής, ο αυλοκόλακας του βασιλιά Διονυσίου, όταν του παραχώρησε για λίγο την εξουσία ο βασιλιάς, κατάλαβε τον κίνδυνο από το τεράστιο σπαθί που κρεμόταν από τρίχες αλόγου και κινδύνευε να πέσει ανά πάσα ώρα και στιγμή στο κεφάλι του «άρχοντα», αν συμπεριφερόταν αλαζονικά και υπερφίαλα, επέλεξε να περάσει τη ζωή του ταπεινά, χωρίς τη ματαιόδοξη φιλαρχία. Δυστυχώς στις μέρες μας το «σπαθί» είναι έτοιμο να πέσει στο κεφάλι του «ανθρώπου» ανά πάσα στιγμή, αφού δε διαθέτουμε ούτε τη στοιχειώδη πρόνοια του Δαμοκλή!
* Ο Μιχάλης Τζανάκης είναι φιλόλογος-συγγραφέας
Istor.tzanakis@gmail.com
