Η εικόνα της πανδημίας στην Κρήτη και του Ρεθύμνου ειδικότερα, με την αύξηση των κρουσμάτων και τα χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού δεν επιτρέπουν χαλάρωση και εφησυχασμό εν μέσω του καλοκαιριού, τονίζουν οι επιστήμονες επισημαίνοντας πως ο κίνδυνος δεν έχει ακόμα περάσει. Η άρση των περιορισμών και η χαλάρωση των μέτρων είχε ως αποτέλεσμα, όπως τονίζουν, οι πολίτες να θεωρούν πως ο κορονοϊός τελείωσε, με αποτέλεσμα αυτό να τους οδηγεί σε μη τήρηση των στοιχειωδών μέτρων, όπως είναι η χρήση μάσκας, η αποφυγή συνωστισμού και το συχνό πλύσιμο των χεριών.
Για το λόγο αυτό κρίνεται απαραίτητη η καλύτερη ενημέρωση των πολιτών, ενδεχομένως με μια διαφορετική, πιο προσωποποιημένη προσέγγιση αναφορικά τόσο με τους κινδύνους της πανδημίας όσο και κυρίως με την σημασία του εμβολιασμού για τη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας, αλλά και της οικονομίας, που ειδικά αυτή την περίοδο είναι απαραίτητη, καθώς η αύξηση των κρουσμάτων και η εμφάνιση της μετάλλαξης «Δέλτα» κινδυνεύει να τινάξει στον αέρα για δεύτερη συνεχή χρονιά την τουριστική περίοδο.
Τα παραπάνω επισημάνθηκαν μεταξύ άλλων στην εκδήλωση που διοργάνωσε το απόγευμα της Πέμπτης η Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της Π.Ε. Ρεθύμνης θέμα: «Η διαχείριση της νέας Υγειονομικής Κρίσης: Οι πολιτικές της υγείας, το παρόν, το μέλλον και η δυναμική».
Ο Αχιλλέας Γκίκας, παθολόγος / λοιμωξιολόγος, καθηγητής Παθολογίας – Λοιμώξεων, Ιατρικής σχολής, Πανεπιστημίου Κρήτης αναφερόμενος στην επιδημιολογική εικόνα της Κρήτης υπογράμμισε ότι είναι αδήριτη η ανάγκη τήρησης των μέτρων προστασίας τονίζοντας χαρακτηριστικά: «Έχουμε μια μικρή αύξηση στην περιφέρεια της Κρήτης, με κύρια εντόπιση το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο. Φαίνεται ότι τα πιο πολλά από τα κρούσματα είναι στην ενδοχώρα πάλι και θέλουμε να μπορέσουμε να τα εντοπίσουμε, να τα περιορίσουμε, να τα ιχνηλατήσουμε και να δημιουργήσουμε έναν φραγμό, γιατί μην ξεχνάτε ότι αυτή την στιγμή ξεκινάει στην χώρα η παραλλαγή Δέλτα, το variant Δέλτα, το οποίο είναι πραγματικά εντυπωσιακά κινητικό σε σχέση με την μετάδοσή του και σε σχέση με τον τρόπο με τον οποίο εξαπλώνεται. Σε λίγες βδομάδες μπορεί να έχει καταλάβει όλη την περιφέρεια. Άρα λοιπόν θέλει μεγάλη προσοχή, θέλει μέτρα ασφαλείας, θέλει λύσεις του εμβολιασμού, πρώτο και κύριο. Δεν έχω καταλάβει γιατί μείναμε πίσω στον εμβολιασμό κυρίως οι 2 Περιφερειακές Ενότητες, όμως, θα κάνουμε τα αδύνατα δυνατά να επιταχύνουμε τον εμβολιασμό, να προλάβουμε τη μετάλλαξη Δέλτα» και πρόσθεσε ότι: «όταν λέμε για υστέρηση στον εμβολιασμό δεν μιλάμε για τραγική υστέρηση. Απλώς χρειάζεται ένα «boosting», μια ώθηση για να φτάσουμε λίγο παραπάνω, λίγο 3-4 μονάδες παραπάνω που είναι η υπόλοιπη Ελλάδα και όλοι μαζί να φτάσουμε μέχρι τις αρχές Αυγούστου να έχουμε καλύψει το εμβολιαστικό ποσοστό που έχουμε βάλει σαν στόχο. Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό να το κάνουμε για να προλάβουμε τις επιπτώσεις ενός 4ου κύματος που θα οφείλεται στην Δέλτα παραλλαγή. Νομίζω ότι είναι εφικτό να το κάνουμε και βεβαίως θα έχουμε αύξηση κρουσμάτων κάποια στιγμή, περί το τέλος του καλοκαιριού φαντάζομαι αλλά θέλουμε να είναι μια ήπια αύξηση όπως έγινε και σε άλλες χώρες που πήραν τα μέτρα τους στην Ευρώπη».
Ο λοιμωξιολόγος ωστόσο εξέφρασε την ανησυχία του για τον εφησυχασμό των πολιτών επισημαίνοντας ότι θα πρέπει όλοι μας να εξακολουθούμε να τηρούμε με ευλάβεια τα μέτρα, γιατί η πανδημία εξακολουθεί να είναι επικίνδυνη:
«Με ανησυχεί το αίσθημα της απελευθέρωσης που υπάρχει στον κόσμο. Νομίζουμε ότι τελειώσαμε και ότι είμαστε εντάξει, ξεκινάμε πάλι όπως ήμασταν και τα λοιπά. Αυτό δεν είναι καλό και δεν είναι καλό ούτε για το σύστημα υγείας, το οποίο αυτή τη στιγμή ζει μια ήρεμη περίοδο, ανασυντάσσει τις δυνάμεις του, δεν είναι καλό για την τουριστική βιομηχανία, δεν είναι καλό για τους ανθρώπους, δεν είναι καλό για τις μεγάλες ηλικίες. Άρα λοιπόν πρέπει να έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας ότι είναι διάλλειμα και ότι δεν θα κάνουμε ατέλειωτες διακοπές, ανοιχτές και ότι θέλουμε, να έχουμε το νου μας σε συναθροίσεις θα πρέπει να προσέχουμε, να παίρνουμε τις αποστάσεις, να βάζουμε τις μασκούλες όταν χρειάζεται, όταν είναι πολύς κόσμος και συσσώρευση. Γενικά έχουμε μάθει πια, έχουμε εκπαιδευτεί, ο πληθυσμός όλης της χώρας και όλου του κόσμου έχει εκπαιδευτεί σ’ αυτό το θέμα, να ζήσουμε με τον ιό και σιγά σιγά να το πάμε όλο και προς καλύτερες μέρες, δεν γίνεται τραβώντας μια κουρτίνα να βρεθείς στον παράδεισο πρέπει βήμα βήμα και σιγά σιγά» επεσήμανε.
Αναγκαία η προσωποποιημένη πληροφόρηση και ενημέρωση του πολίτη
Ιδιαίτερη έμφαση στη σωστή ενημέρωση και προσέγγιση των πολιτών σε σχέση με την πανδημία, αλλά και την ανάγκη εμβολιασμού έδωσε ο καθηγητής Γενικής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στο Τμήμα Ιατρικής και διευθυντής της Κλινικής Κοινωνικής Οικογενειακής Ιατρικής, του Πανεπιστημίου Κρήτης Χρήστος Λιονής.
Όπως είπε ο κάθε πολίτης χρειάζεται μια προσωποποιημένη πληροφόρηση από ανθρώπους της δικής του εμπιστοσύνης τονίζοντας πως:
«Αυτό που λείπει είναι μια προσέγγιση προσανατολισμένη στο πρόσωπο. Και όταν λέμε προσανατολισμένη στο πρόσωπο εννοούμε ότι θα πρέπει να είναι αντίστοιχη με τις προσδοκίες του, με τις ανησυχίες του, με τις επιθυμίες του, τις ανάγκες του και τις αξίες του. Προσωπικά πιστεύω ότι με μια τέτοια προσέγγιση από έναν επαγγελματία υγείας, από έναν γιατρό που θα γίνει με όλο αυτό το ενσυναισθηματικό κομμάτι που θα σεβαστεί και τις αξίες αυτές του προσώπου όπως λέμε τότε έχει πολύ μεγάλες πιθανότητες να πείσει. Είναι πολύ σημαντικό να διδάξουμε αυτή την τέχνη της ανθρώπινης προσέγγισης, το κίνητρο για κάποιους είναι ο λόγος. Αυτό αν το χρησιμοποιήσουμε και χρησιμοποιήσουμε το ανθρώπινο δυναμικό της Ελλάδας αλλά και παράλληλα τους ανθρώπους που βρίσκονται είτε στην τοπική αυτοδιοίκηση είτε κοντά στην περιοχή του εμβολιαζόμενου και πρόσωπα που είναι αναγνωρισμένα από τις τοπικές κοινωνίες με ένα συντονισμένο τρόπο μπορούμε να πετύχουμε πολλά. Όμως πρέπει πραγματικά να προσέξουμε αυτό το σημείο της ενημέρωσης. Και ξανά θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι η ενημέρωση στον πολίτη και στο πρόσωπο πρέπει να γίνει με βάση την πληροφορία που είναι αντίστοιχη για την ηλικία, το φύλο αλλά και τι ανάγκες. Μια τέτοια προσέγγιση νομίζω ότι θα έχει να αποδώσει πολλά. Ακόμη θα χρειαστεί πολλά και η ενημέρωση μετά. Πρέπει να σας πω ότι δεν πρέπει να φεύγει ο πολίτης από το εμβολιαστικό κέντρο χωρίς μία τηλεφωνική επαφή, χωρίς ένα πρόσωπο που με τεκμηρίωση θα μπορεί πραγματικά να τον πληροφορήσει για τις μικρές, τις ήπιες, τις μέτριες ακόμα και τις σπάνιες για να μπορεί να τον πάρει τηλέφωνο οποιαδήποτε στιγμή για να μπορέσει πραγματικά να τον καθησυχάσει, αλλά και συγχρόνως να τον κατευθύνει, να τον καθοδηγήσει με ασφάλεια και με ηρεμία».
Ο κ. Λιονής τόνισε πως θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην προαγωγή της υγείας με εκπαιδευμένους ανθρώπους επισημαίνοντας πως: «Ο ηλικιωμένος, η οικογένεια με φτώχεια και τα πρόσωπα που πραγματικά όπως λέμε έχουν χαμηλή ικανότητα να προστατέψουνε τον εαυτό τους ή την υγεία τους σαφέστατα δεν αποτελούσαν προτεραιότητα αυτή την στιγμή κανενός συστήματος υγείας. Άρα λοιπόν αυτή την στιγμή νομίζω ότι πρέπει να ξαναστρέψουμε την προσοχή μας σ’ αυτό που λέγεται προαγωγή της υγείας, αλλαγή της συμπεριφοράς, με κατάλληλους εκπαιδευμένους ανθρώπους μέσα στο σύστημα υγείας και με υπηρεσίες που θα είναι προσανατολισμένες εκεί αλλά και στο σπίτι, που είναι ακόμα μια πολύ σημαντική. Είναι ακόμα σημαντικό ότι ανακοινώθηκαν και χθες και ανακοινώνονται ακόμη προσεγγίσεις αυτού του τύπου και δεν είμαι από εκείνους που αρνούμαι κάθε τι θετικό που ακούω, όμως είναι αφορμές πραγματικά για μια πολύ ολοκληρωμένη προσέγγιση στο σύστημα υγείας και αυτή η λύση δεν είναι παρά η λύση για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας που τόσα χρόνια φωνάζουμε».
Ο αντιπεριφερειάρχης Δημόσιας υγείας της Περιφέρειας Κρήτης, Λάμπρος Βαμβακάς, αναφερόμενος στις ενέργειες της Περιφέρειας Κρήτης τους τελευταίους δεκαπέντε μήνες, είπε:
«Στην διάρκεια της πανδημίας μέχρι σήμερα στους 15 μήνες που πέρασαν η Περιφέρεια Κρήτης κινήθηκε σε τέσσερις βασικούς άξονες. Πρώτος άξονας ήταν η ενίσχυση του συστήματος υγείας, των δομών υγείας γιατί αποδείχθηκε ότι εκεί σηκώθηκε όλο το βάρος, ενίσχυση λοιπόν στις δομές υγείας σε ανθρώπινο δυναμικό, σε εξοπλισμό, ιατρικό εξοπλισμό. Ο δεύτερος άξονας ήταν η ενίσχυση και η διαφύλαξη της υγείας των ηλικιωμένων με εκπαιδευτικά σεμινάρια με παρεμβάσεις, με τρόπους έτσι ώστε να προφυλαχθεί η υγεία τους. Ο τρίτος βασικός άξονας ήταν με την εκπαίδευση, την ενημέρωση όλων των εργαζομένων σε όλους τους τομείς της περιφέρειας Κρήτης έτσι ώστε να ενημερωθούν, να έχουν γνώση των κινδύνων, να έχουν γνώση τι έχουν να αντιμετωπίσουν, έτσι ώστε να προχωρήσει η πανδημία να φτάσει μέχρι το τέλος με τις λιγότερο δυνατές απώλειες και συγχρόνως να ενισχύσουμε τα μέσα ιατρικής προφύλαξης σε όλο τον κόσμο, όλες τις επιχειρήσεις, δομές, νοσοκομεία και ότι άλλο χρειάζεται. Και ένας τέταρτος άξονας ήταν η ενίσχυση της επιστημονικής γνώσης και της έρευνας από τα πανεπιστήμιά μας, έτσι ώστε να είμαστε καλύτεροι, να έχουμε γνώση για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε αυτόν τον κίνδυνο και τώρα και στο μέλλον».
Ο κ. Βαμβακάς έκανε λόγο γιο την ανάγκη συνεργασιών περιφερειών – δήμων με την επιστημονική κοινότητα για την αποτελεσματική διαχείριση της πανδημίας:
«Είμαστε σε ένα κρίσιμο σημείο για την Κρήτη όπως και την υπόλοιπη Ελλάδα, που αυτή την στιγμή με τις μεταλλάξεις από το μεταλλαγμένο στέλεχος Δέλτα που έχουμε και στην Κρήτη και απ’ ότι φαίνεται θα επικρατήσει και στην Κρήτη, όπως και στη υπόλοιπη Ελλάδα και Ευρώπη, αυτό που έχουμε να κάνουμε είναι να ενισχύσουμε τους εμβολιασμούς, να εμβολιαστεί ο κόσμος, να πειστεί να εμβολιαστεί, τα ποσοστά στην Κρήτη υπολείπονται σε σχέση με την Ελλάδα, ιδιαίτερα στο Ρέθυμνο και το Ηράκλειο και αυτό που πρέπει να κάνουμε να βοηθήσουμε όλοι μαζί σ’ αυτό είναι να πειστεί ο κόσμος να ‘ρθει να εμβολιαστεί πλέον με όποιο εμβόλιο επιθυμεί, υπάρχουν δομές που θα γίνει αυτό, ανακοινώθηκε το πρόγραμμα που θα αρχίσει από την Κρήτη των εμβολιασμών στο σπίτι, στην κοινότητα με τις κινητές μονάδες που μπορούν να πάνε να εμβολιάζουν σε εμβολιαστικά σημεία σε κάθε δήμο και πρέπει να βοηθήσουμε να μαζευτούν αυτά τα άτομα, να πειστούν, να γίνει ο εμβολιασμός, γιατί ο εμβολιασμός είναι που προφυλάσσει από την εξέλιξη της πανδημίας από δω και πέρα με τα μεταλλαγμένα στελέχη και έτσι θα μπορέσουμε να συνεχίσουμε υγιείς χωρίς να έχουμε καινούρια λοκντάουν, καινούρια περιοριστικά μέτρα».