Την Κυριακή, 02-11-2014, στις 7:00 μ.μ. στο Σπίτι του Πολιτισμού, στο Ρέθυμνο, παρουσιάστηκε το νέο βιβλίο του Μάρκου Σελλιανάκη και εγκαινιάστηκε η έκθεση ζωγραφικής της Μαρίας Σταματέλλη. Θέμα των δύο δημιουργών η «Εντροπία».
Σε μια αίθουσα κατάμεστη από ένα ιδιαιτέρως ευαισθητοποιημένο, ανομοιογενές, αλλά ώριμο κοινό, γνώρισε το φως της δημοσιότητας το εν λόγω βιβλίο.
Είμαι ευτυχής που ανέλαβα τη φιλολογική επιμέλεια αυτού του πονήματος, καθώς και τη συμπαρουσίασή του με τον εκλεκτό συνάδελφο Θοδωρή Ρηγινιώτη.
Ιδιαίτερες και σημαντικές παρουσίες στην όχθη των εισηγητών της όμορφης εκδήλωσης ήταν η Μαρία Παπαδομανωλάκη ως συντονίστρια, η εκπρόσωπος των εκδόσεων «Ιτανός» Κάλλια Δεττοράκη και ο Βαγγέλης Μπεμπής ως εκπρόσωπος του «ΣΥΝΠΟΛΙΣ», του οποίου μέλος είναι και ο συγγραφέας.
Ας δούμε όμως το βιβλίο αυτό καθεαυτό. Το υπέροχο σκίτσο του εξώφυλλου της Μαρίας Σταματέλλη αποτελεί την πρώτη πρόκληση που σε δελεάζει να εξερευνήσεις το εσωτερικό που κοσμεί και ο λακωνικός αλλά εύστοχος ορισμός της εντροπίας του Γιάννη Φίλη.
Βασικά χαρακτηριστικά του βιβλίου -που αποτελείται από αρκετά αυτόνομα κεφάλαια με διαφορετικά θέματα- είναι η αγάπη και ο σεβασμός του συγγραφέα προς τη γλώσσα με τους ανεκτίμητους θησαυρούς, που επιμελώς ανασύρει και χρησιμοποιεί, το βάθος των νοημάτων του περιεχομένου και η κριτική αντίληψη που διαθέτει και που δηλώνει τη γνώση του στην ψυχολογία και κυρίως στην κοινωνιολογία, που είναι και το αντικείμενο των σπουδών του.
Το λογοτέχνημα αυτό θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα δοκίμιο μελέτης της ανθρώπινης ψυχολογίας μες στα σύγχρονα κοινωνικοπολιτικά πλαίσια.
Η έννοια της λέξης «Εντροπία», που είναι όρος της Φυσικής Επιστήμης και δηλώνει την εσωτερική τάση των συστημάτων να αποδιοργανώνονται και άρα να καταλήγουν στην ανυπαρξία, επεκτείνεται απ’ το συγγραφέα στην ψυχολογική και κοινωνική αταξία του σύγχρονου καιρού.
Η ζωή είναι μια προσπάθεια διατήρησης χαμηλής εντροπίας. Όταν όμως η ποιότητά της ταυτίζεται με την κατανάλωση χιλιάδων άχρηστων αγαθών, η εντροπία συνεχώς αυξάνεται.
Στο 1ο μέρος του βιβλίου, στις «Ιστορίες Έξι Λέξεων» αποκρυσταλλώνονται σε μορφή συντομότατων ρητών ιδέες, καταστάσεις και χαρακτηρισμοί με τρόπο ουσιαστικό, πρωτότυπο και απρόβλεπτο.
Στις «Ιστορίες μιας Τελείας» εκφράζεται μια αδιαμφισβήτητη αλήθεια: Η υποκειμενικότητα, η διαφορετικότητα ακόμη και η σύμπτωση ακυρώνουν ή θρυμματίζουν κοινώς αποδεκτές έννοιες, πίστεις, ιδέες.
Στις «Ιστορίες μιας Παραγράφου» παρουσιάζεται η σημασία ή η ασημαντότητα καθημερινών γεγονότων, συνηθειών ή υποχρεώσεων που όμως επαναλαμβάνονται μηχανικά. Η τελευταία ιστορία του 1ου μέρους με τίτλο «Αυτοείδωλο» αποτελεί την αποθέωση ενός βαθύτερου -αόρατου έξωθεν- ψυχισμού με τις αμέτρητες φοβίες που όμως εξορκίζονται, όταν τους δώσεις το εφιαλτικότερο περιεχόμενο.
Στις «Συμπυκνωμένες Ιστορίες» ο συγγραφέας αναφέρεται σε θέματα πολύ ζωτικής σημασίας. Στο «πέταγμά» μάς αφηγείται παραμυθικά με ποιον τρόπο η ζωή μας μπορεί να μεταβληθεί σε ένα ταξίδι, σε ένα πέταγμα, πάνω από τα πράγματα που μας εγκλωβίζουν στις εδραιωμένες σταθερές και απολιθώνουν τη θέλησή μας για το «άνω» και το «πέρα απ’ το σύνηθες».
Στην ιστορία «Πάμε Διακοπές να Χωρίσουμε» εμφανίζεται καθαρά η διαφορετικότητα των δύο φύλων και ο τρόπος αντιμετώπισης της μεταερωτικής κατάστασης του ζευγαριού, που δεν έχει την ωριμότητα να αυτοανανεώνεται και να ξαναγεννιέται.
Στα διηγήματα που ακολουθούν ο δημιουργός χρησιμοποιεί πάντα το α’ ενικό πρόσωπο λες και κουβαλάει το βάρος του Άτλαντα ή ταυτίζεται απόλυτα με τον άνθρωπο που παγιδεύεται μες στα σημερινά, φοβερά αδιέξοδα.
Στο πρώτο διήγημα με τον τίτλο «Διάβαση Πεζότητας» ο ήρωας συνειδητοποιεί τη ματαιότητα του «Τρέχειν Άνευ Λόγου» και τολμά την υπέρβαση.
Στην «Αυτοβιογραφία» ο πρωταγωνιστής ζώντας μες στην έρημο ενός λευκού κενού χωρίς διέξοδο, ψάχνει απεγνωσμένα να συναντήσει ένα δέντρο, δηλαδή την ελπίδα αναγνώρισης του εαυτού του.
Το επόμενο διήγημα που φέρει τον τίτλο «Η Αρρώστια» αποτελείται από τρία μικρότερα κεφάλαια με τίτλους «Τα Αίτια», «Η Εκδήλωση», «Η Ίαση». Εδώ περιγράφεται με τρόπο συγκλονιστικό η ιστορία ενός νέου 27 ετών -θύματος των ανόητων οικογενειακών και κοινωνικών στερεότυπων- που έπλασαν και εδραίωσαν μέσα του έναν τόσο ξένο εαυτό προς τις πραγματικές ανάγκες, επιθυμίες και επιδιώξεις του! Και βέβαια στο τέλος έρχεται η ίαση της φοβερής ασθένειας που προέκυψε, όταν έσπασαν τα όρια του δήθεν.
Το τελευταίο διήγημα με τίτλο «Η Τράπεζα στο Λόφο» αναφέρεται λεπτομερώς με δραματικό τρόπο στις ψυχοκοινωνικές συνέπειες του σύγχρονου χρηματοοικονομικού συστήματος του «Δυτικού Τύπου» οργάνωσης και «ανάπτυξης» των κοινωνιών.
Του συστήματος αυτού που σαν «Αποφώλιον Τέρας» οδηγεί τους πολλούς στην ανέχεια με ό,τι αυτό συνεπάγεται και τους ολίγους στον αλόγιστο πλουτισμό.
Η σύγχρονη ζωή μπορεί να χαρακτηριστεί σαν μια «Κόλαση Συλλογική» που υποβόσκει κάτω απ’ τον «Παράδεισο της Ατομικής Ευημερίας».
Ο συγγραφέας μας -οπλισμένος και με την ιδιότητα του κοινωνιολόγου- γνωρίζοντας τα αίτια της παραπάνω νόσου, παρουσιάζοντας και το μέγεθος της «Ατομικής Ευθύνης» προτείνει λύσεις και δείχνει ένα δρόμο, που θα ανατρέψει τα δεδομένα και θα βάλει σε τάξη την «Ανεξέλεγκτη Εντροπία».
* Η Ευαγγελία Αγγελάκη-Βάμβουκα είναι δασκάλα
email- eua.aggelaki@gmail.com
