Η ζωή και το έργο του Μανόλη Αναγνωστάκη (1925-2005)

Στο Σπίτι του Πολιτισμού το Σάββατο το βράδυ στο πλαίσιο ημερίδας με θέμα «Μνημονεύοντας τη ζωή και το έργο του Μανώλη Αναγνωστάκη (1925-2005)», άνοιξε ένα από τα μεγαλύτερα κεφάλαια, της νεότερης ελληνικής ποίησης. Με την αρχοντική αίγλη της παλιάς πόλης του Ρεθύμνου να συντροφεύει τις εύστοχες και άκρως κατατοπιστικές τοποθετήσεις των εισηγητών, αναπτύχτηκαν και αναλύθηκαν τα βασικά σημεία του έργου του Μανόλη Αναγνωστάκη, ενός εκ των κορυφαίων ποιητών της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς που συνεχίζει ακόμα και σήμερα να είναι επίκαιρος, όσο ποτέ άλλοτε, με τις αλληγορίες των στίχων του και με τα καμουφλαρισμένα πολιτικά και κοινωνικά μηνύματα του έμμετρου λόγου του.

Η ημερίδα ήταν αφιερωμένη στον Ρεθυμνιώτικης καταγωγής ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη με αφορμή τη συμπλήρωση 10 χρόνων από τον θάνατο του και 90 από τη γέννηση του και διοργανώθηκε με πρωτοβουλία του τομέα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, του Τομέα Νεοελληνικών Σπουδών του Τμήματος Φιλολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Πανελλήνιου Ομίλου Φίλων του Μανόλη Αναγνωστάκη με έδρα το χωριό Ρούστικα, τόπο καταγωγής του πατέρα του γνωστού ποιητή.

 

Αρωγός στη συγκεκριμένη προσπάθεια είναι ο Δήμος Ρεθύμνης και η επιτροπή ερευνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Να σημειωθεί ότι πριν από το Ρέθυμνο ημερίδα και έκθεση πραγματοποιήθηκαν και στη Θεσσαλονίκη.

Παράλληλα με την ημερίδα εγκαινιάστηκε και έκθεση τέχνης με τίτλο «Τα παιδία Περιπαίζει».

 

 

Ο Μιχάλης Μπακογιάννης, επίκουρος καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, στο τμήμα Φιλολογίας και εισηγητής της πρώτης συνεδρίας της ημερίδας δήλωσε στα «Ρ.Ν.» σχετικά με το έργο του ποιητή: «Υπάρχει μια αντίληψη που διαπερνά όλο το έργο του Αναγνωστάκη στο σύνολο του, είτε είναι ποιητικό, είτε είναι κριτικό, είτε είναι αρθρογραφικό, ότι τα δυο τελευταία σημεία της δουλειάς του, δεν έχουν ακτινογραφηθεί πλήρως, αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι δεν έχει καν καταλογογραφηθεί πλήρως. Έχουμε ένα σώμα 150 περίπου κείμενων στην Αυγή που δεν έχουν καν καταγραφεί. Σαν αποτέλεσμα το ζήτημα παραμένει ανοιχτό, η εντύπωση που έχουμε όσοι έχουμε ασχοληθεί με το έργο του Αναγωνστάκη είναι ότι αυτή η αντίληψη περί τέχνης είναι συνδεδεμένη και με μια ευρύτερη έννοια και σε άμεση σύνδεση με την πολιτική και αυτός ο συνδυασμός είναι και το χάρισμα του Μανώλη Αναγνωστάκη, σαν αποτέλεσμα αυτό απομένει να ακτινογραφηθεί και να έρθει στην επιφάνεια».  

 

 

 

Tην ικανοποίηση της για τη μεγάλη προσέλευση κοινού στην εκδήλωση και ειδικά νέων ανθρώπων, δήλωσε η γραμματέας του Ομίλου Φίλων του ποιητή Μανώλη Αναγνωστάκη, Εύα Περπιράκη.

 

«Η ημερίδα στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία καθώς, η αίθουσα ήταν κατάμεστη. Το σημαντικότερο ήταν ότι το ακροατήριο αποτελούνταν από πολλούς νέους ανθρώπους, κάτι που είναι αρκετά ενθαρρυντικό, καθώς δείχνει το ενδιαφέρον της νέας γενιάς στην ποίηση και ειδικότερα στο έργο του Μανώλη Αναγνωστάκη. Όλοι οι εισηγητές ανέπτυξαν εξαιρετικές ομιλίες, φωτίζοντας άγνωστες, για πολλούς μέχρι σήμερα, πτυχές της ζωής και του έργου του μεγάλου ποιητή. Παράλληλα είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι η στάση του ύφους, της σκέψης και της γραφής του Μανώλη Αναγνωστάκη, παρέμεινε αναλλοίωτη μέσα στον χρόνο καθώς ουδέποτε παρασύρθηκε από σειρήνες και είχε πάντα το θάρρος της γνώμης του μέσα στα ποιήματα. Αυτή η σημαντική λεπτομέρεια είναι ενδεχομένως και από τα σημαντικότερα στοιχεία που κάνουν τον ποιητή διαχρονικό και οδηγούν ακόμα και πολύ νέους ανθρώπους στο να θαυμάζουν και να ακολουθούν το έργο του. Επίσης, θα πρέπει να επισημανθεί ότι ο Όμιλος Φίλων του Μανώλη Αναγνωστάκη με έδρα τα Ρούστικα, τόπο καταγωγής του πατέρα του ποιητή κάνει κάθε χρόνο εκδηλώσεις αφιερωμένες στη μνήμη του» ανέφερε στα «Ρ.Ν.» μεταξύ άλλων η κ. Περπιράκη.

 

 

Ο δήμαρχος Ρεθύμνου, Γιώργος Μαρινάκης που παραβρέθηκε στην ημερίδα δήλωσε στα «Ρ.Ν.» σχετικά με το θέμα: «Είναι εξαιρετικό να συνδυάζεται μια ημερίδα με μια έκθεση, η οποία συνδιοργανώνεται από τα τμήματα Φιλολογίας του Πανεπιστήμιο Κρήτης και του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με πολύ εγκρίτους εισηγητές που προσπαθούν να ανιχνεύσουν τα βασικά στοιχεία μιας εξαιρετικά πολυσύνθετης προσωπικότητας, με μια μοναδική αλλά και μοναχική πορεία, αλλά και με μια μοναδική απολυτότητα σε αρχές, αξίες αλλά και σε στάση ζωής. Ο Μανώλης Αναγνωστάκης ο οποίος, έχει σφραγίσει με την παρουσία του μια ολόκληρη εποχή και που απασχολεί αλλά και θα απασχολεί με τις λογοτεχνικές του δημιουργίες, καθώς ακόμα και σήμερα δεν έχει ανιχνευθεί σε βάθος το έργο του, μά δίνει την αφορμή να παρευρίσκεται στο Ρέθυμνο επιστημονικός κόσμος από όλη την Ελλάδα και να γίνονται τέτοιες μοναδικές συζητήσεις αλλά και αναλύσεις επί του θέματος αυτού, συμβάλλοντας έτσι σε μια ακόμα εξαιρετικά σημαντική ημερίδα που πραγματοποιείται στην πόλη μας.

 

 Θέλω να ευχαριστήσω τους διοργανωτές αλλά και τον Όμιλο Φίλων Μανώλη Αναγνωστάκη που εδρεύει στα Ρούστικα, που είναι και η γενέτειρα του πατέρα του ποιητή, που κάνουν καταπληκτική δουλειά και που πολύ συχνά μάς δίνουν την ευκαιρία να προσεγγίζουμε ένα πολύ μεγάλο ποιητή».

 

Αναφορικά με την έκθεση «Τα παιδία Περιπαίζει», ο δήμαρχος Ρεθύμνου τόνισε: «Η έκθεση έχει ένα ιδιαίτερο χαρακτήρα και είναι εξαιρετικά επίκαιρη σε μια εποχή που χρειαζόμαστε συγκεκριμένου είδους ερεθίσματα για να καταλάβουμε ότι πρέπει να ξαναπάμε στις ουσιαστικές πηγές που είναι η πραγματική γνώση, οι ουσιαστικές αξίες και να βάλουμε τα πράγματα σε μια τάξη, γιατί κυρίως τα τελευταία χρόνια αφήσαμε τη σύγχυση να επικρατήσει και όχι την αλήθεια».

 

 

 

 Παράλληλα με την ημερίδα εγκαινιάστηκε στον πρώτο όροφο του Σπιτιού του Πολιτισμού και έκθεση με τίτλο τα «Τα παιδία περιπαίζει», με έργα εμπνευσμένα από το έργο του Αναγωστάκη «Παιδική Μούσα», που είχε εκδώσει την δεκαετία του 80′ υπό το πλέον διαδεδομένο ψευδώνυμο του Μανούσος Φάσσης. Τα εκθέματα είναι εικαστικά έργα κατά κύριο λόγο, που στόχο έχουν να μεταφέρουν στο σήμερα το μήνυμα του Αναγνωστάκη, μέσω της απτής αποτύπωσης και της φυσικής μετουσίωσης των στίχων του ποιητή, με βασικό κριτήριο διαλογής την αισθητική άποψη αλλά και τα συναισθήματα έμπνευσης των καλλιτεχνών. Η Φιλόμουση Μυστακική Εταιρεία Βιέννης, ο Σύλλογος Καλλιτεχνών για την Προώθηση Τέχνης ΚατARTι και ο Όμιλος Φίλων Ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη διοργανώνουν τη συγκεκριμένη εικαστική έκθεση στο πλαίσιο της συγκεκριμένης ημερίδας.

Η Λίλιαν Διαμαντοπούλου, επίκουρη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης και επιμελήτρια της έκθεσης δήλωσε στα «Ρ.Ν.» τα εξής: «Η έκθεση ξεκίνησε από μια ιδέα και ένα ψάξιμο στο Google, όπου ανακαλύψαμε ότι τελικά, υπάρχουν πολλές αλήθειες κρυμμένες σε αυτή τη μυθοπλασία που φτιάχνει ο Αναγνωστάκης για το ψευδώνυμο του, το Φάσση. Αυτό ήταν και μια ιδέα για να συνεχίσουμε το παιχνίδι του ποιητή, που το alter ego του, ο άλλος του εαυτός όντως υπάρχει σαν μια δεύτερη σατιρική πλευρά του και νιώθουμε ότι φέρνουμε στο σήμερα το παιχνίδι που αυτός ξεκίνησε. Η «Παιδική Μούσα», το έργο του Μανώλη Αναγνωστάκη που είχε τυπωθεί υπό το ψευδώνυμο του ποιητή Μανούσος Φάσσης, ήταν η αφορμή για τη δημιουργία των εκθεμάτων από καλλιτέχνες που εμπνεύστηκαν μέσα από αυτό».

 

Η έκθεση στο Σπίτι του Πολιτισμού θα παραμείνει ανοιχτή για το κοινό έως και τις 6 Δεκεμβρίου.