«Η ισχύς εν τη ενώσει» για την εφαρμογή της κυκλικής οικονομίας στην Κρήτη

Η ένωση των δυνάμεων του επιστημονικού κόσμου και των ανθρώπων του πρωτογενή τομέα στην κατεύθυνση της ανταλλαγής βιωματικών εμπειριών για την κυκλική οικονομία στη γεωργία και την κτηνοτροφία της Κρήτης, ήταν το ζητούμενο στη διημερίδα που έγινε το Σαββατοκύριακο στο «Σπίτι του Πολιτισμού» στην πόλη μας και στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι της επιστημονικής κοινότητας και της τοπικής αυτοδιοίκησης του νησιού.

Θέμα της ήταν η εφαρμογή της κυκλικής οικονομίας στη γεωργία και την κτηνοτροφία, καθώς παρουσιάστηκαν όλα τα νέα δεδομένα που προκύπτουν κατά την εφαρμογή της, μέσω των καινοτόμων δράσεων που αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια.

Τη διημερίδα διοργάνωσαν το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο σε συνεργασία με την περιφέρεια Κρήτης, τον ενιαίο σύνδεσμο διαχείρισης απορριμμάτων Κρήτης (Ε.Σ.Δ.Α.Κ), τους δήμους Ρεθύμνου και Αμαρίου, καθώς και το αναπτυξιακό κέντρο ορεινού Μυλοποτάμου «ΑΚΟΜΜ-ΨΗΛΟΡΕΙΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ Α.Ε. ΟΤΑ».

Σκοπός της διημερίδας ήταν να δημιουργηθεί ένα δυναμικό σύστημα παραγωγής στο πνεύμα της πράσινης γεωργίας και κτηνοτροφίας, που θα βρίσκεται υπό επιστημονικό έλεγχο και θα υποστηρίζεται από ενεργούς παραγωγούς του πρωτογενή τομέα.

Εξηγώντας στους παρευρισκόμενους τον όρο κυκλική οικονομία, ο διευθυντής ε.τ της ευρωπαϊκής επιτροπής και εντεταλμένος για θέματα κυκλικής οικονομίας και νησιωτικότητας, Γιώργος Κρεμλής, υπογράμμισε πως η κυκλική οικονομία είναι το νέο οικονομικό μοντέλο, που έχει ως αφετηρία το γεγονός ότι η πόλη του πλανήτη, είτε πρόκειται για πρώτες ύλες είτε για μεταλλεύματα, είτε γενικότερα για πόρους στην ευρεία έννοια του όρου, αρχίζουν να εξαντλούνται λόγω της υπερβολικής χρήσης τους που γίνεται πολλές φορές και μάλιστα με τρόπο που δεν είναι ορθολογικός, λόγω και του υψηλού περιβαλλοντικού αποτυπώματος που έχει η εξόρυξη και η χρήση των πόρων αυτών.

Χαρακτηριστικά στο σημείο αυτό ο κ. Κρεμλής παρατήρησε τα εξής: «Η κυκλική οικονομία έχει ως στόχο να αξιοποιήσουμε τους πόρους αυτούς και μάλιστα με ορθολογικό τρόπο, ώστε και να μειώσουμε το περιβαλλοντικό αποτύπωμα, αλλά και εκείνο που στο τέλος της ζωής του το διαχειριζόμαστε σήμερα ως απόβλητο. Θα πρέπει, δηλαδή, να το διαχειριστούμε στο μέλλον ως δευτερογενές προϊόν και να ξαναμπαίνει στην οικονομία. Αυτό ισχύει και για την διαχείριση των υδατικών πόρων με τα λύματα για παράδειγμα, τα οποία μπορούν ύστερα από επεξεργασία, να αξιοποιηθούν ως επεξεργασμένο νερό και για τις ανάγκες της γεωργίας, για άρδευση η βιομηχανική χρήση και ενδεχομένως για πλύσιμο στις μαρίνες για παράδειγμα όπου σήμερα χρησιμοποιούμε πόσιμο νερό».

Και συνεχίζοντας ο Γιώργος Κρεμλής πρόσθεσε, πως η κυκλική οικονομία στην ευρεία της αντίληψη προωθεί και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, διότι -όπως είπε- μεταξύ των πόρων του πλανήτη είναι και ο λιγνίτης, αλλά και ο άνθρακας, που όμως είναι στο τέλος του κύκλου ζωής του, διότι βρισκόμαστε πλέον στη μετά λιγνιτική εποχή, που είναι το πετρέλαιο.

«Είναι πόροι με υψηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα και θέλουμε να τους αντικαταστήσουμε με πράσινη ενέργεια, που είναι οι Α.Π.Ε., τις οποίες η χώρα μας διαθέτει πλουσιοπάροχα, όπως είναι το νερό και ο ήλιος, αλλά και η βιομάζα, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να παράξει βιοαέριο ή βιοκαύσιμα. Το θέμα είναι πώς θα μπορέσουμε να εφαρμόσουμε την κυκλική οικονομία στη γεωργία, την κτηνοτροφία και τον αγροδιατροφικό τομέα, ώστε αυτό το οποίο στο παρελθόν το διαχειριζόμασταν ως απόβλητο, πλέον έχει σημασία να αξιοποιήσουμε. Δηλαδή, να αξιοποιήσουμε τα απόβλητα και την αγροτοκτηνοτροφική δραστηριότητα με τρόπο ορθολογικό, ώστε από τα απόβλητά τους να παράξουμε προϊόντα και πρώτες ύλες, είτε αυτό είναι ενέργεια, βιοκαύσιμα-βιοαέριο, είτε βιοπλαστικά. Και βέβαια να παράξουμε πολύ καλής ποιότητας κομπόστ ή βιολιπάσματα», ανέφερε χαρακτηριστικά.

 «Πρέπει να αλλάξουμε ρότα», συνέστησε μεταξύ άλλων από την πλευρά του και ο πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ και κτηνίατρος, Αλέξανδρος Στεφανάκης.

Ο κ. Στεφανάκης τόνισε χαρακτηριστικά πως η κυκλική οικονομία έχει έρθει στην ουσία της, καθώς πιέζουν πολύ κάποιες παράμετροι, όπως είναι η κλιματική αλλαγή, οι απροσεξίες μας, ο τρόπος που παράγουμε και καταναλώνουμε και γενικά που επιβαρύνουμε ανυπόφορα τον πλανήτη μας. Παράλληλα καθοριστικό ρόλο παίζει και η ραγδαία αύξηση του πληθυσμού της γης, σε συνδυασμό με ότι οι μη αναπτυγμένες χώρες εισέρχονται στο «κλαμπ» των αναπτυσσόμενων και πλέον θέλουν τρόφιμα υψηλής βιολογικής αξίας.

Αυτό είναι η κυκλική οικονομία. Γιατί να μην ταΐζουμε τα ελαιόφυλλα από τα ελαιουργεία στα ζώα μας, αλλά να τα κάνουμε σωρούς από απόβλητα; Αντί να κουβαλάμε τόνους τριφύλλι από τη Βόρεια Ελλάδα για να ταΐζουμε τα ζώα μας, ένα μέρος μπορούμε να το υποκαταστήσουμε με τη χρήση των υποπροϊόντων της φυτικής μας παραγωγής. Τα στράφυλλα από τα οινοποιεία μας και τα φύλλα από τα ελαιουργεία μας, όλα αυτά όταν πάνε στην τροφική αλυσίδα στα ζώα, πετυχαίνουμε δύο πράγματα. Μειώνουμε το ενεργειακό αποτύπωμα και παράλληλα προστατεύουμε το περιβάλλον και προσαρμοζόμαστε στα σύγχρονα δεδομένα», υπογράμμισε με έμφαση ο πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ.

Τη δυνατότητα που δίνει το πιλοτικό πρόγραμμα «Life 15» για να παράξουμε τροφή από τα τρόφιμα, ανέπτυξε η χημικός μηχανικός του Ε.Σ.Δ.Α..Κ, Καλλιόπη Μπορμπουδάκη.

Η κα Μπορμπουδάκη αναφέρθηκε σε μια καινοτόμα διεργασία που επικεντρώνεται στην μετατροπή των υπολειμμάτων των τροφίμων από τις ξενοδοχειακές μονάδες σε ζωοτροφές και μάλιστα, όπως σημείωσε, αυτό είναι στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας.

«Με απλά λόγια, χρησιμοποιώντας τροφικά απόβλητα ξενοδοχείων και με τη μέθοδο της ξήρανσης, μπορούμε να παράξουμε ένα προϊόν, το οποίο δυνητικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως τροφή για συγκεκριμένες κατηγορίες ζώων. Για την ακρίβεια, επειδή το νομοθετικό πλαίσιο της Ε.Ε. είναι αρκετά αυστηρό ως προς τη χρήση των υπολειμμάτων τροφής για ζωοτροφή σε συγκεκριμένες κατηγορίες, το πρόγραμμα μας έχει αυτό τον σκοπό. Ουσιαστικά να υποδείξουμε μία μέθοδο, να κάνουμε κι εκείνες τις απαραίτητες ενέργειες και αναλύσεις, προκειμένου να δούμε αν αυτά τα τρόφιμα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ασφαλώς για ζωοτροφή. Επομένως, να ανοίξει και το νομοθετικό πλαίσιο η Ε.Ε. για να μπορέσουμε να ταΐσουμε γάτες και σκύλους, που δεν μπορούμε τώρα και άλλα είδη, όπως χοίρους και κότες. Πρόκειται στο δικό μας πρόγραμμα για τα τροφικά απόβλητα από τις κουζίνες και τις τραπεζαρίες των ξενοδοχείων», ανέφερε μεταξύ άλλων η Καλλιόπη Μπορμπουδάκη.
Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο της εφαρμογής της κυκλικής οικονομίας, οι σύνεδροι στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, πραγματοποίησαν επισκέψεις σε τρεις διαφορετικές μονάδες παραγωγής του νομού μας.