Χώρος, χρόνος, αγάπη, φροντίδα και στοργή είναι όλα όσα χρειάζονται οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας προκειμένου να συνεχίσουν να νιώθουν ενεργά μέλη της κοινωνίας μας, αποδεκτά και χρήσιμα. Ο μέσος όρος ζωής διαρκώς αυξάνεται και άρα αυξάνεται ο αριθμός των ηλικιωμένων, κάτι που σημαίνει ότι πρακτικά αυξάνονται και οι ανάγκες τους που πρέπει να καλυφθούν. Ανάγκες που έχουν να κάνουν τόσο με την εξασφάλιση της υγειονομικής τους περίθαλψης και της φαρμακευτικής αγωγής όσο όμως και ανάγκες ψυχοκοινωνικές. Η επικοινωνία, η παρέα, η αγκαλιά αποτελούν αναγκαία στοιχεία για την ποιότητα ζωής των ανθρώπων της τρίτης ηλικίας. Η μοναξιά και η εγκατάλειψη είναι από μόνα τους συναισθήματα που μπορούν να οδηγήσουν τους ηλικιωμένους στην απομόνωση και την επιβάρυνση της υγείας τους. Η αφιέρωση χρόνου, η κατανόηση και η εξυπηρέτηση βασικών αναγκών της καθημερινότητας είναι για τους ίδιους το μεγαλύτερο δώρο, ώστε να συνεχίσουν να νιώθουν ζωντανοί και χρήσιμοι στην κοινωνία.
Για τον λόγο αυτό άλλωστε η αυτοδιοίκηση έχει φροντίσει μέσα από δομές όπως είναι τα ΚΑΠΗ, τα ΚΗΦΗ να καλύπτει ανάγκες που έχουν να κάνουν με την εξυπηρέτηση αλλά και την ψυχαγωγία των ηλικιωμένων, οι οποίοι όμως πάντα θα έχουν ανάγκη από την προσωπική επαφή, από το ενδιαφέρον και τη φροντίδα της οικογένειάς τους.
Όπως εξήγησε ο Βασίλης Βασιλάκης, ψυχολόγος και υπεύθυνος λειτουργίας του ΚΑΠΗ του Μασταμπά με αφορμή και τη σημερινή παγκόσμια ημέρα τρίτης ηλικίας: «Συνήθως οι άλλες κοινωνικές ομάδες δεν μπορούν να κατανοήσουν πόσο δύσκολο είναι να είναι ένας άνθρωπος μόνος του, πόσο μάλλον όταν βρίσκεται στην τρίτη ηλικία, σε μια κατάσταση αδυναμίας και σωματικής και νοητικής δυσκολίας. Αδυναμία να μπορεί να διεκπεραιώσει πράγματα της καθημερινότητας, να μπορεί να προσαρμοστεί σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο σύστημα, της τεχνολογίας στην καθημερινότητά μας, όπου πλέον αποτελεί απαίτηση ακόμα και για να διαχειριστεί ένα θέμα που να αφορά μία δημόσια υπηρεσία, ενώ ένας νέος εύκολα μπορεί να το χειριστεί. Βρίσκεται λοιπόν σε μία μεταβατική κατάσταση όπου απαιτείται μία νέα προσαρμογή στην οποία χρίζει πάντα μίας βοήθειας. Ευτυχώς η κοινωνία μας και η περιοχή μας δίνει αρκετές δυνατότητες στους ηλικιωμένους με τις διάφορες δομές που υπάρχουν όπως είναι τα ΚΑΠΗ, τα ΚΗΦΗ, τα προγράμματα Βοήθειας στο Σπίτι, όπου έχουν την ευκαιρία συμμετοχής και αυτοέκφρασης, το να μπορούν να εντάσσονται σε μία ομάδα και να νιώθουν ασφάλεια, αλλά πολύ σημαντικό έχουν πρόσβαση σε βοήθειες μέσω αυτών των δομών. Είναι πολύ σημαντική η κοινωνικοποίηση των ανθρώπων αυτών και για το συναίσθημα που αναπτύσσουν ως μέλη μιας ομάδας αλλά και μέσω της διατήρησης των ικανοτήτων τους. Αν μπορούσαμε να μπούμε στις δικές τους συνθήκες, θα ήταν ακόμα πιο εύκολο να κατανοήσουμε τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να τους βοηθήσουμε».
Και πρόσθεσε ότι: «Σίγουρα βασικό είναι να τους συμπεριφερόμαστε με αγάπη. Επειδή η κοινωνία μας συνεχώς «βιάζεται» δεν έχει τη δυνατότητα να μπορεί να δώσει χρόνο στους αργούς ρυθμούς των ηλικιωμένων. Γενικότερα σκέπτονται αργά, ντύνονται αργά, κινούνται αργά, ολοκληρώνουν τις υποθέσεις τους αργά και εμείς πάντα είμαστε βιαστικοί, με αποτέλεσμα ακόμα και μέσα στην ίδια την οικογένεια, να μην μπορούμε να τους δώσουμε αυτό που χρειάζονται. Έχουν ίδιες ανάγκες όπως και εμείς που θα πρέπει να ικανοποιηθούν, όπως η καθημερινή βόλτα, να μπορούν να έρθουν σε επαφή με κόσμο. Ο σχεδιασμός της οικογένειας, πρέπει να προϋποθέτει να βάζουμε πάντα, έστω και λίγο χρόνο και για αυτούς. Πρέπει να αφιερώνουμε χρόνο, να έχουμε την αγάπη και την κατανόηση, να τους ωθούμε ώστε να κάνουν πράγματα και να εντάσσονται ευκολότερα στην κοινωνία, νιώθοντας ενεργοί και δραστήριοι».
Ο κ. Βασιλάκης τόνισε ότι πέρα από τη μοναξιά, την παραμέληση και την εγκατάλειψη, υπάρχουν και οικονομικά προβλήματα και δυσκολίες των ηλικιωμένων για τις οποίες συχνά παραπονιούνται. Η κοινωνία μας έχει αλλάξει λίγο τελευταία, με αποτέλεσμα οι γιαγιάδες και οι παππούδες να βοηθούν οικονομικά τα παιδιά τους. Επίσης συχνά διαμαρτύρονται για την διεκπεραίωση της καθημερινότητας, για παράδειγμα ότι δεν έχουν μία συνοδεία για να μπορούν να εξυπηρετηθούν στις ιατρικές υπηρεσίες. Υπάρχει και ο φόβος του να πέσουν θύματα κακοποίησης. «Πρέπει να αναρωτηθούμε τι μπορεί να σημαίνει για την κοινωνία μας η αύξηση για τον πληθυσμό τρίτης ηλικίας. Εφόσον αυξάνεται ο πληθυσμός, θα έπρεπε να έχουμε μία παραγωγική τρίτη ηλικία. Επίσης από την ηλικία των 65 και μετά σχεδόν όλες οι ασθένειες διπλασιάζονται και τριπλασιάζονται, άρα πρέπει να υπάρχει μία αύξηση των δαπανών για την ιατρική τους περίθαλψη, ανάγκη δημιουργίας δομών για τους ηλικιωμένους όχι μόνο σε κοινωνικό επίπεδο αλλά και σε ατομικό. Μέσα σε μία οικογένεια ενδεχομένως, ακόμα και εκ των προτέρων να έχει εξασφαλιστεί ένας χώρος, πιο κατάλληλος για έναν μεσήλικα, για παράδειγμα ένα ισόγειο χωρίς σκάλες ή ένας μικρός χώρος πιο εξυπηρετικός, με σχετική απόσταση από τα παιδιά που να διατηρεί όμως την μεταξύ τους επαφή. Ανάγκη για πιο ευαισθητοποιημένο πληθυσμό» είπε.
Οι φιλοξενούμενοι του Γηροκομείου Ρεθύμνου την περίοδο της πανδημίας
Καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας τα υγειονομικά μέτρα που τηρούνται στις δομές φιλοξενίας ηλικιωμένων είναι αυστηρά και σχολαστικά και στο πλαίσιο αυτό έχουν απαγορευτεί τα επισκεπτήρια. Ωστόσο όπως ανέφερε η προϊσταμένη της Μονάδας Φροντίδας Ηλικιωμένων Ρεθύμνου καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια από το προσωπικό, ώστε οι ηλικιωμένοι να μη νιώθουν μόνοι και απομονωμένοι. Όπως λέει έχουν επιστρατεύσει τις νέες τεχνολογίες, έτσι ώστε να φέρνουν σε επαφή τους ηλικιωμένους με τις οικογένειές τους και τα αγαπημένα τους πρόσωπα και να μπορούν μέσα από την κάμερα του κινητού να επικοινωνούν.
Η δομή έχει ενισχυθεί με επτά άτομα προσωπικό μέσα από το Πρόγραμμα Κοινωφελούς Εργασία, ενώ ακόμα επτά άτομα, τα οποία είχαν προσληφτεί εκτάκτως λόγω covid θα παραμείνουν στις θέσεις εργασίας τους έως τον Μάρτιο του 2021 μετά από σχετική παράταση που δόθηκε στην σύμβασή τους που έληγε τον Σεπτέμβριο.
Σε σχετικές δηλώσεις η κα Ζωή Μπριλάκη, προϊσταμένη της Μονάδας Φροντίδας Ηλικιωμένων του Ρεθύμνου ανέφερε:
«Έχουμε ακολουθήσει πιστά τις οδηγίες του ΕΟΔΥΥ, συγκεκριμένα έχουμε χωρίσει τους ηλικιωμένους μας δε δύο ομάδες και το ίδιο πράξαμε και με το προσωπικό έτσι ώστε, συγκεκριμένο προσωπικό να ασχολείται με συγκεκριμένους ηλικιωμένους. Με αυτόν τον τρόπο αν συμβεί κάτι θα μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε σίγουρα. Το νοσηλευτικό τμήμα καθημερινά και σε κάθε βάρδια κάνει θερμομέτρηση και ενώ έχουμε χωρίσει τους ηλικιωμένους στα δύο ισόγεια τμήματα (παλιά και νέα πτέρυγα) και έχουν περιοριστεί κατά κάποιο τρόπο οι πιθανότητες μιας μεγάλης εξάπλωσης. Δημιουργήσαμε μια επιπλέον δομή (νέα πτέρυγα) με ξεχωριστό νοσηλευτικό προσωπικό, με όλες τις ανάγκες που μπορεί να χρειάζεται μία μονάδα τέτοιου είδους για να είναι λειτουργική. Η καθημερινότητά μας είναι εδώ και πολύ καιρό συγκεκριμένη, δηλαδή παίρνουμε την θερμοκρασία των εργαζομένων. Συμπληρώνουν καθημερινά ερωτηματολόγια, ακολουθούμε γενικότερα και πιστά τις οδηγίες του ΕΟΔΥΥ.
Σε περίπτωση που έχουμε κάποιο πιθανό κρούσμα έχουμε δημιουργήσει χώρους ώστε να μπορούμε να το φιλοξενήσουμε. Παράλληλα, δημιουργήσαμε και στον πίσω αύλιο χώρο, έναν χώρο όπου να μπορούν να βγαίνουν έξω» και πρόσθεσε ότι: «Από την στιγμή που δεν επιτρέπεται το επισκεπτήριο δεν μπορούμε να διοργανώσουμε κάποια εκδήλωση, αλλά θα συγκεντρώσουμε τους ανθρώπους σε δύο ομάδες, θα τους εξηγήσουμε, θα τους πούμε τρία πράγματα και θα κάνουμε μια μικρή γιορτή μεταξύ μας. Είναι πολύ βασική η ψυχολογία αυτών των ανθρώπων γιατί ας μην ξεχνάμε ότι είναι κλεισμένοι από τον Μάρτιο. Ένα διάστημα είχε επιτραπεί το επισκεπτήριο και ερχόταν για λίγη ώρα μετά τα ραντεβού οι συγγενείς και έβλεπαν τους δικούς τους. Επειδή δεν θέλουμε να τους εγκαταλείψουμε έτσι, προσπαθήσαμε με κάποιον τρόπο διαδικτυακά, να επικοινωνούν μέσω viber με τους δικούς τους ανθρώπους και έχουμε ζήσει πολύ συγκινητικές στιγμές και προσπαθούμε με κάθε τρόπο να τους εξυπηρετήσουμε. Έχουν μία επαφή σε ικανοποιητικό βαθμό με τους δικούς τους».
Μήνυμα αντιπεριφερειάρχη Ρεθύμνης Μαρίας Λιονή για την Παγκόσμια Ημέρα Ηλικιωμένων
Με αφορμή την σημερινή παγκόσμια ημέρα ηλικιωμένων η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου Μαρία Λιονή σε μήνυμά της τονίζει:
«Γιορτάζουμε αύριο, 1η Οκτωβρίου, την Παγκόσμια Ημέρα Ηλικιωμένων, με σκοπό την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας μας στις ιδιαιτερότητες των ανθρώπων της τρίτης ηλικίας.
Είναι μια ευκαιρία να θυμηθούμε όλα εκείνα τα αγαπημένα πρόσωπα, γονείς, γιαγιάδες, παππούδες, που με την εμπειρία τους και την επίκτητη «σοφία» των ετών, μας δίνουν πολύτιμα μαθήματα ζωής, αλλά και τη δυνατότητα να δούμε τον κόσμο με άλλα μάτια, αυτά της ωριμότητας και της σωφροσύνης.
Αξίζουν το σεβασμό μας, την αγάπη και τη φροντίδα μας για όλα όσα έχουν προσφέρει στην ελληνική κοινωνία. Γιατί πολλοί από αυτούς γεννήθηκαν, μεγάλωσαν, εργάστηκαν και έφτιαξαν οικογένειες κάτω από αντίξοες συνθήκες, κοινωνικές και οικονομικές.
Σήμερα, σε μια δύσκολη συγκυρία για τη χώρα μας, όπου η δεκαετής οικονομική κρίση έχει πλήξει τις κοινωνικές παροχές, όπως την υγεία, την περίθαλψη, τις συντάξεις και η πανδημία του Κορονοϊού έχει επιβάλλει την κοινωνική απομόνωση και απόσυρση των ηλικιωμένων – ευπαθών ομάδων, χρειάζεται να επιδείξουμε ακόμη μεγαλύτερη ευαισθησία και ενσυναίσθηση απέναντι στους μεγαλύτερους συνανθρώπους μας, που βάλλονται, και πρέπει να τους κάνουμε να νιώθουν χρήσιμοι, προσπαθώντας παράλληλα να τους διασφαλίσουμε μια πιο εύκολη καθημερινότητα και μια αξιοπρεπή διαβίωση. Το αξίζουν, άλλωστε, και το δικαιούνται».
