Η Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών και το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης συμμετέχουν στον εορτασμό της επετείου των διακοσίων χρόνων από την έναρξη της Επανάστασης του 1821 με μια σειρά δράσεων και παρουσιάσεων στον φυσικό και τον ψηφιακό δημόσιο χώρο.
Ο θεματικός άξονας των δράσεων αυτών είναι η συμμετοχή της Κρήτης στην Ελληνική Επανάσταση και η σύνδεσή της με τις εξελίξεις στον ηπειρωτικό ελλαδικό χώρο και τον κόσμο. Για το σκοπό αυτό αξιοποιείται η ερευνητική εργασία της ομάδας νέων ιστορικών της ΕΚΙΜ σε συνδυασμό με ψηφιακά και υλικά τεκμήρια από τις Συλλογές του ΙΜΚ.
Στον σχεδιασμό της η ΕΚΙΜ έλαβε εξαρχής υπόψη την πρόβλεψη της υγειονομικής κατάστασης, και με αυτό το γνώμονα προσανατολίστηκε σε υπαίθριες δράσεις σε συνδυασμό με ψηφιακές δραστηριότητες. Οι δράσεις τελούν υπό την αιγίδα της Επιτροπής Ελλάδα-2021.
Τις δράσεις υποστηρίζουν επίσης η Περιφέρεια Κρήτης και τα Ιδρύματα Ανδρέου και Μαρίας Καλοκαιρινού, στο πλαίσιο της σταθερής υποστήριξής τους στο έργο της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών.
Αναλυτικότερα, έχουν προγραμματιστεί οι παρακάτω δράσεις:
- «Η Κρήτη στην Ελληνική Επανάσταση» – Υπαίθρια Περιοδική Έκθεση
Η υπαίθρια περιοδική έκθεση οργανώνεται σε θεματικές ενότητες με αναφορές τόσο στο συνολικό πλαίσιο της Ελληνικής Επανάστασης όσο και στο ευρύτερο διεθνές πλαίσιο της εποχής. Με αφετηρία τις προεπαναστατικές συνθήκες στην Κρήτη, την Οθωμανική Αυτοκρατορία και τον κόσμο, εστιάζει στην «επαναστατική δεκαετία» 1821-1830 και αναδεικνύει την ταραγμένη -και ελάχιστα γνωστή στο ευρύ κοινό- εκείνη εποχή της τοπικής ιστορίας.
Η Έκθεση αναπτύσσεται σε δεκατέσσερις (14) στεγασμένες ξύλινες κατασκευές (περίπτερα), στις οποίες ενσωματώνονται εκτυπωμένες επιφάνειες με πλούσιο εποπτικό και εικονογραφικό υλικό από τις Συλλογές του Ιστορικού Μουσείου.
Περιλαμβάνει, επίσης, ειδικά σχεδιασμένη ψηφιακή εφαρμογή (application) για «έξυπνες» συσκευές, η οποία θα ενεργοποιείται με QR code. Τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό της έκθεσης έχει αναλάβει η αρχιτέκτονας Βάσια Στυλιανίδη και τον σχεδιασμό της ψηφιακής εφαρμογής το Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας.
Η παρουσίαση της έκθεσης θα ξεκινήσει από την Πλατεία Ελευθερίας στο Ηράκλειο, μέσα στον Απρίλιο του 2021, εφόσον οι υγειονομικές συνθήκες το επιτρέψουν, με την υποστήριξη του Δήμου Ηρακλείου. Εν συνεχεία και με την υποστήριξη και τον συντονισμό της Περιφέρειας Κρήτης, η έκθεση προβλέπεται να ταξιδέψει και σε άλλες πόλεις του νησιού, σε όλη τη διάρκεια του έτους.
Χορηγός: Πλαστικά Κρήτης Α.Ε.
- Πρόσωπα της Επανάστασης
Ως προεξαγγελία της υπαίθριας έκθεσης και ταυτόχρονα ως δημόσια σήμανση της επετείου της κήρυξης της Επανάστασης, η ΕΚΙΜ, με την υποστήριξη του Δήμου Ηρακλείου και του Οργανισμού Λιμένος Ηρακλείου, τοποθέτησε δώδεκα (12) προσωπογραφίες Κρητών αγωνιστών της επανάστασης του ’21 σε δύο κεντρικά σημεία της πόλης του Ηρακλείου:
- στην λεωφόρο Δημοκρατίας, μπροστά στο Πάρκο Γεωργιάδη, και
- στην παραλιακή λεωφόρο, μπροστά από τον νέο λιμένα.
Πρόσθετη πληροφορία για τους εικονιζόμενους μπορεί ο θεατής να λαμβάνει μέσω ψηφιακής εφαρμογής για έξυπνες συσκευές, αξιοποιώντας το QR code που βρίσκεται στις εκτυπωμένες επιφάνειες. Από την ίδια ψηφιακή θέση, ο θεατής εισέρχεται στην ιστοσελίδα Crete1821.gr.
- Δημιουργία ιστοσελίδας Crete1821.gr
Στο διαδικτυακό επίπεδο, η ΕΚΙΜ έθεσε σε προτεραιότητα τη δημιουργία της δίγλωσσης ιστοσελίδας Crete1821.gr (στα ελληνικά και στα αγγλικά), με περιεχόμενο που αφορά στη συμμετοχή της Κρήτης στην Επανάσταση του 1821 και αναπτύσσεται σε θεματικές ενότητες ανάλογες με αυτές της υπαίθριας έκθεσης. Με αφετηρία τις εξελίξεις που συντελούνται σε πανευρωπαϊκή και παγκόσμια κλίμακα κατά την μετάβαση από τον 18ο στον 19ο αιώνα, η συμμετοχή αυτή εξετάζεται σε συνάρτηση με την πορεία της Επανάστασης στον ηπειρωτικό ελλαδικό χώρο, εστιάζοντας και αναδεικνύοντας παράλληλα τις τοπικές συνθήκες και ιδιαιτερότητες.
Ειδικότερα, το περιεχόμενο της ιστοσελίδας αναπτύσσεται στις παρακάτω ενότητες:
- Ο κόσμος στα 1800
- Η Οθωμανική Αυτοκρατορία στα τέλη του 18ου και τις αρχές του 19ου αιώνα
- Οι προεπαναστατικές συνθήκες στην Κρήτη
- Επισκόπηση της Ελληνικής Επανάστασης
- Η προετοιμασία της Επανάστασης στην Κρήτη
- Η πρώτη και η δεύτερη περίοδος (1821-1824)
- Το Φρούριο της Γραμβούσας
- Η τρίτη περίοδος (1827-1830)
- Φιλέλληνες και άλλοι επαναστάτες στην Κρήτη
- Κρήτες εκτός Κρήτης
- Ο πόλεμος
- Επιπτώσεις της επανάστασης στην Κρήτη: οικονομία και πληθυσμός
- Απόπειρες πολιτικής οργάνωσης και σύστασης διοικητικών δομών
- Με τα μάτια των περιηγητών: η Κρήτη πριν και μετά το 1821
- Η Κρήτη μετά την Επανάσταση
- Από τη Βιέννη στο Παρίσι: Η Ευρώπη στην εποχή των επαναστάσεων (1815-1848)
Στον ιστότοπο προστίθενται στις αμέσως επόμενες μέρες on line εκπαιδευτικά προγράμματα, όμως η ιστοσελίδα είναι ούτως ή άλλως κατάλληλη για νέους επισκέπτες, και για το σκοπό αυτό επικοινωνείτε επίσης στη δευτεροβάθμια, αλλά και την πρωτοβάθμια, εκπαίδευση.
- Ένα νησί στην εποχή των επαναστάσεων: Κρήτη 1821-1830-Υβριδική επιστημονική συνάντηση
Ο 19ος αιώνας αποτελεί περίοδο επαναστατικού αναβρασμού και αμφισβήτησης των μεγάλων πολυεθνικών αυτοκρατοριών σε παγκόσμια κλίμακα. Η επιστημονική συνάντηση «Ένα νησί στην εποχή των επαναστάσεων: Κρήτη 1821-1830» πραγματεύεται την συμμετοχή της Κρήτης στην Ελληνική επανάσταση του 1821 σε συνάρτηση με τις διεθνείς συνθήκες, τις εξελίξεις στον ελλαδικό χώρο.
Η συνάντηση προγραμματίζεται για τον Οκτώβριο του 2021 και θα συνδυάσει δια ζώσης και διαδικτυακές παρουσιάσεις επιστημόνων, ιστορικών από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
