Το τελευταίο χρονικό διάστημα είναι έντονη η κινητικότητα, ξανά μετά από αρκετό καιρό για το θέμα της ενέργειας και των υδατανθράκων στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Νότια Κρήτη. Η μάχη για την εξοικονόμηση ενέργειας και την εκμετάλλευση νέων κοιτασμάτων είναι εξαιρετικά μεγάλη και αυτό κατά βάση επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τη χώρα μας και την άσκηση εξωτερικής πολιτικής.
Η σημερινή γεωπολιτική/οικονομική κρίση, η οποία έχει σαν βασικό άξονα την ενέργεια, ξεκίνησε στις αρχές του 2000, όταν δημιουργήθηκε το ευρώ. Με τη δημιουργία του ενιαίου νομίσματος από την ισχυρή οικονομικά Ευρώπη ήρθε το πρώτο καμπανάκι για το «σπάσιμο» του καρτέλ του αμερικανικού δολαρίου από τον ΟΠΕΚ. Οι αρχικές προσπάθειες από χώρες όπως το Ιράκ και το Ιράν (του Αχμαντινεζάντ) δεν λειτούργησαν, δείχνοντας έτσι την αποφασιστική στάση των ΗΠΑ στο θέμα του νομίσματος στις πετρελαϊκές συναλλαγές. Παρόλα αυτά το δολάριο έχει διαχρονικά συνεχιζόμενη πτωτική στάση έναντι του ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι μια ενδεχόμενη χρήση του ευρώ στις συναλλαγές θα είχε πολλαπλά οφέλη από τις συναλλαγματικές διαφορές. Ήδη υπάρχουν αρκετές χώρες που εξετάζουν το σενάριο αυτό, με αρκετές μάλιστα να πραγματοποιούν κάποιες μικρές πετρελαϊκές συναλλαγές σε ευρώ.
Η πορεία όμως από το 2000 και τη δημιουργία του ευρώ μέχρι και σήμερα είναι εξαιρετικά ταραγμένη κυρίως στις χώρες που έχουν πλούσια ενεργειακά αποθέματα στην Νοτιοανατολική λεκάνη της Μεσόγειου. Πολλές είναι οι δεξαμενές σκέψεις, οι οποίες θέλουν την γενικότερη αποσταθεροποίηση στην ευρύτερη γειτονιά μας να έχει τις ρίζες της σε αυτό το γεγονός. Ενώ αρκετοί υποστηρίζουν ότι ο καπιταλισμός καζίνο και οι διδαχές του Μίλτον Φρίντμαν και της σχολής του Σικάγο υιοθετήθηκαν από τις επιθετικές πλέον αγορές ναι μεν για να αυξήσουν το κέρδος αλλά και για να δείξουν το ποιος ορίζει την σκακιέρα στην διεθνή αγορά πετρελαϊκών και μη προϊόντων. Τα αποτελέσματα της προσέγγισης αυτής επηρέασαν και τη χώρα μας, η οποία και ματώνει καθημερινά από τα fund καρχαρίες και το short selling στα Ελληνικά ομόλογα/παράγωγα ομολόγων στη δευτερογενή αγορά, εν ολίγης την κερδοσκοπία των επενδυτών που έχουν εικόνισμα τον Μίλτον Φρίντμαν πάνω από το γραφείο τους. Το δεδομένο είναι ότι το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα βασίζεται στον άξονα Λονδίνο/Νέα Υόρκη, τα μεγαλύτερα funds είναι εκεί και τα περισσότερα παγκόσμια χρηματοπιστωτικά παράγωγα χρηματοοικονομικών προϊόντων που επηρεάζουν κατά βάση την αγορά και σαν αποτέλεσμα τις ζωές μας βρίσκονται εκεί.
Εδώ ακριβώς εντοπίζεται και το δυνατό σημείο της Ελλάδας στη ενεργειακή σκακιέρα. Παρότι το foreign office στις εκθέσεις του τοποθετεί την Ελλάδα στις χώρες με «ανατολίτικη» κουλτούρα και αντίληψη, η ενεργειακή αντιμετώπιση της χώρας μας δεν μπορεί να είναι η αντίστοιχη από τους συμμάχους μας από την απέναντι πλευρά του Ατλαντικού και αυτό γιατί η Ελλάδα είναι μέλος της ευρωζώνης και της βορειοατλαντικής συμμαχίας, ενώ αν και εφόσον βρεθούν τα κοιτάσματα το Ελληνικό φυσικό αέριο θα φτάνει στην καρδιά της Ευρώπης δίνοντας λύσεις στον Αμερικανικό σχεδιασμό αναφορικά με το σταδιακό κλείσιμο της Ρωσικής στρόφιγγας.
Αυτός είναι ο άσος στο μανίκι της Ελλάδας τη δεδομένη χρονική στιγμή, καθώς αν επιβεβαιωθούν οι μελέτες των μηχανικών πετρελαίου, οι οποίες μιλούν για γιγαντία κοιτάσματα νότια της Κρήτης, η Ελλάδα έρχεται σε πολύ πλεονεκτική θέση μέσα σε μια πολύ δύσκολη ενεργειακά εποχή. Τα προτερήματα για την Ελλάδα θα είναι πολλαπλά, ενώ αν και εφόσον υπάρξει τελικά παραγωγή αρκετών εκατομμυρίων βαρελιών, εξαιρετικό ενδιαφέρον θα έχει το νόμισμα εξαγωγής πετρελαίου από την Ελλάδα, καθώς η χώρα μας ανήκει στη ζώνη του ευρώ, κάτι που ενδεχομένως να δημιουργήσει νέα δεδομένα στην αγορά, εξαιρετικά θετικά προς τη χώρα μας.
Σας αποτέλεσμα οι οιωνοί για τη χώρα μας αναφορικά με το νόμισμα εξαγωγής και τις παγκόσμιες συγκύριες είναι πολύ καλοί. Αρκεί οι μελέτες για τα κοιτάσματα να είναι σωστές και ακόμα πιο σημαντικά, αρκεί η Ελληνική πολιτεία να έχει τη βούληση για τη σωστή διαχείριση των κοιτασμάτων. Το μόνο που θα κερδίσει η Ελλάδα αν και εφόσον γίνουν οι κινήσεις αυτές θα είναι να καταφέρει να μπει στο κλειστό κλαμπ των χωρών που στηρίζουν την οικονομία τους στις εξαγωγές (πάνω από 60%) ενεργειακών πόρων με την Ευρωπαϊκή ομπρέλα προστασίας και την Αμερικανική ανάγκη δημιουργίας εναλλακτικών ενεργειακών πόρων που θα φτάσουν στην Ευρώπη από την περιοχή μας κάνοντας τη χώρα μας διπλά κερδισμένη.
* Ο Θανάσης Πετράς είναι δημοσιογράφος – οικονομολόγος
