Η σπουδαιότητα της κρητικής διατροφής και η σύνδεσή της με τον τομέα της ψυχικής υγείας ήταν το θέμα εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Τετάρτης από το Κέντρο Ψυχικής Υγείας Ρεθύμνου σε συνεργασία με τον Κοινωνικό Συνεταιρισμό Περιορισμένης Ευθύνης (Κοι.Σ.Π.Ε.) «Αροδαμός», του τομέα ψυχικής υγείας νομού Ρεθύμνου, στο Μουσικό Καφενείο του συνεταιρισμού «Η φωλιά του Κούκου».
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της πρακτικής άσκησης φοιτητών από τα τμήματα ψυχολογίας, κοινωνιολογίας, φιλοσοφικών και κοινωνικών σπουδών και πολιτικής επιστήμης του πανεπιστημίου Κρήτης, με βασικούς ομιλητές τον ψυχίατρο, διευθυντή του Κ.Ψ.Υ. Ρεθύμνου και πρόεδρο του Κοι.Σ.Π.Ε., «Αροδαμός», Αντώνη Λιοδάκη και τον διαιτολόγο του Γενικού Νοσοκομείου Ρεθύμνου, κ. Άγγελο Κασσελούρη.
Η κρητική διατροφή έχει αποτελέσει αντικείμενο μελέτης πολλών επιστημόνων ήδη από το 1948, όταν γινόταν προσπάθειες να βελτιωθούν οι διατροφικές συνήθειες των Κρητών, κατά τη μεταπολεμική περίοδο. Η κρητική διατροφή έχοντας σαν βάση τα φρέσκα και αποξηραμένα φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ενδημικά βρώσιμα άγρια χόρτα, αρωματικά φυτά, μη επεξεργασμένα δημητριακά και ξηρούς καρπούς, των οποίων την καλλιέργεια ευνοούσε το κλίμα της περιοχής, ενώ σε συνδυασμό με τη χρήση του ελαιόλαδου συντελεί στην μακροζωία και την ευζωία. Αυτό έχουν δείξει ποικίλες επιστημονικές έρευνες σε βάθος χρόνου.
Σύμφωνα με τον κ. Λιοδάκη παρά το γεγονός ότι η Κρήτη διαθέτει πλήθος τοπικών προϊόντων που μπορούν να ενταχθούν στο «τραπέζι» των Κρητών, όπως ακριβώς συνέβαινε πριν από πολλά χρόνια, σήμερα οι Κρητικοί έχουν «εξορίσει», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, τα αγνά προϊόντα του τόπου από το διατροφολόγιό τους, εντάσσοντας περισσότερο τρόφιμα του εμπορίου σ’ αυτό.
Έτσι, σύμφωνα με τον ίδιο, η Κρήτη έχει φτάσει να κατέχει την πρωτιά σε παιδική παχυσαρκία, καρκίνους και διαβήτη, γεγονός που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις διατροφικές συνήθειες και που δεν συναντούσε κανείς πριν από 30 ή 40 χρόνια.
«Δίνουμε έμφαση στην κρητική διατροφή, την οποία έχουν γνωρίσει οι πατεράδες και οι παππούδες μας, την έχουν βιώσει και δυστυχώς εδώ και 30-40 χρόνια οι Κρητικοί την έχουμε απεμπολήσει, την έχουμε εξορίσει από το καθημερινό μας διαιτολόγιο και όποιος θέλει μπορεί να μάθει τι σημαίνει και τι περιέχει η κρητική διατροφή, όπου η βάση της είναι τα δημητριακά, τα όσπρια, οι φυτικές ίνες, τα φρούτα και τα λαχανικά και το ελαιόλαδο. Θέλουμε να δώσουμε μια έμφαση στο τι ακριβώς συμβαίνει γιατί ενώ στη δεκαετία του ’60 μετά από επιστημονικές μελέτες και έρευνες η Κρήτη είχε την τελευταία θέση σε παχυσαρκίες, καρκίνους και διαβήτη, σήμερα έχει αντιστραφεί αυτή η κατάσταση και μετά από 40 χρόνια είμαστε πρώτοι σε αυτές τις ασθένειες. Σαν δούρειος ίππος η δυτική αντίληψη έχει εισχωρήσει στην κρητική καθημερινότητα με σνακ τροφές επεξεργασμένες, που έχουν διάφορες ουσίες οι οποίες ενοχοποιούνται για καρκινογένεση. Ακόμα και στα κυλικεία των νοσοκομείων αντί να έχουν προϊόντα τοπικά και βότανα, έχουν τσάγια του εμπορίου που έχουν αποδειχθεί ότι έχουν φυτοφάρμακα. Αντί να τρώνε φρούτα και λαχανικά οι άνθρωποι έχουν επεξεργασμένες τροφές και σνακ στο σπίτι τους. Το μήνυμα είναι να επιστρέψουμε στη βάση την οποία γνωρίσαμε, την κρητική διατροφή, να περιορίσουμε το κρέας, να απαρνηθούμε τις επεξεργασμένες τροφές διότι είναι θέμα υγείας, αλλά και θέμα τοπικότητας-ταυτότητας», επεσήμανε ο κ. Λιοδάκης.
Όπως τόνισε ο διευθυντής του Κ.Ψ.Υ. οι διατροφικές συνήθειες του καθενός από εμάς επηρεάζουν και τον τομέα της ψυχικής υγείας, ενώ η κρητική διατροφή μπορεί να ωφελήσει τον οργανισμό μειώνοντας το άγχος και την κατάθλιψη, όπως και άλλα ψυχοσωματικά προβλήματα, τα οποία παρουσιάζονται σε πολλούς ανθρώπους.
«Η διατροφή συνδέεται και με την ψυχική υγεία. Η σωστή διατροφή και ειδικά η κρητική διατροφή έχει πολλά οφέλη σε όλο το φάσμα του οργανισμού, καθώς μειώνει το στρες, το άγχος και την κατάθλιψη. Παράλληλα με αυτά, έχοντας σωστές διατροφικές συνήθειες, δεν χαλάει ο γλυκαιμικός δείκτης άρα δεν έχουμε παχύσαρκους ανθρώπους με ποικίλα ψυχοσωματικά προβλήματα. Τα ζητήματα είναι ψυχοσωματικά όλα, με σωστή διατροφή έχουμε καλύτερη διαχείριση των συναισθημάτων και απ’ όλη αυτή τη διεργασία ωφελείται η ψυχική υγεία. Ελπίζω όλο και περισσότεροι Ρεθεμνιώτες να αρχίσουν να επιστρέφουν στην κρητική διατροφή. Αν βγάλουμε το κομμάτι το εμπορικό, γιατί σήμερα έτσι όπως είναι η ζωή καθετί προωθείται με βάση το κέρδος και ζήσουμε με τις δικές μας δυνάμεις, τότε θα μπορέσει να ανοιχτεί ένας δρόμος πιο ελπιδοφόρος»
Οι «μύθοι» της διατροφής
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, έγινε εισήγηση από τον διαιτολόγο του Γ.Ν.Ρ., κ. Άγγελο Κασσελούρη σχετικά με τους «μύθους» που επικρατούν γύρω από το ζήτημα της διατροφής. Σύμφωνα με τον ίδιο, όλα τα τρόφιμα είναι χρήσιμα για τον οργανισμό, αρκεί να αντιληφθούμε όλοι τη σπουδαιότητα των φρέσκων προϊόντων σε σχέση με τα κατεψυγμένα τα οποία καταναλώνουν οι περισσότεροι άνθρωποι στις μέρες μας. Το ασβέστιο, επίσης, εξηγεί ο κ. Κασσελούρης, πρέπει να λαμβάνεται σε μεγαλύτερες ποσότητες από τα άλλα στοιχεία, αφού είναι πολύ σημαντικό για τον οργανισμό.
«Κανένα τρόφιμο δεν φταίει, όλα είναι χρήσιμα και πρέπει να τα τρώμε. Πρέπει να παίρνουμε τις θρεπτικές ουσίες από παντού. Πρέπει να τρώμε πρωτεΐνες κάθε μέρα, άμυλο και κάθε γεύμα να περιλαμβάνει σαλάτα. Αυτό που συμβαίνει στους πιο πολλούς είναι ότι δεν τρώνε βραδινό και αυτό είναι έγκλημα. Τα προϊόντα τα φρέσκα δεν συγκρίνονται με τα κατεψυγμένα και μακάρι όλοι να μπορούσαμε να έχουμε κήπο, ώστε να τρώμε τα δικά μας προϊόντα. Συμφωνώ απόλυτα ότι πρέπει να επιστρέψουμε στην κρητική διατροφή. Ακόμα ένας μύθος που επικρατεί είναι ότι από μια ηλικία και έπειτα δεν πρέπει να πίνουμε γάλα. Όμως, αν πάρουμε υποθετικά 100 ανθρώπους που πίνουν γάλα και 100 ανθρώπους που δεν πίνουν γάλα και τους μετρήσουμε την οστική μάζα μετά από δύο χρόνια θα έχουν τρομερές διαφορές. Η οστική μάζα σταματάει να αναπτύσσεται από μια ηλικία και έπειτα, αλλά όταν ο οργανισμός δεν παίρνει ασβέστιο από τη διατροφή του, έχει τρόπο να πάρει ασβέστιο από τα κόκκαλα και έτσι αλλάζει η δομή και είναι πιο αραιή. Το ασβέστιο είναι το μοναδικό στοιχείο που χρειαζόμαστε σε πάρα πολύ μεγάλη ποσότητα, όλα τα άλλα είναι σε μικρότερη»
ΚΟΙ.Σ.Π.Ε. Tομέα Ψυχικής Υγείας νομού Ρεθύμνου «Αροδαμός»
Οι Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης (Κοι.Σ.Π.Ε.) αποβλέπουν στην κοινωνικό-οικονομική ενσωμάτωση και επαγγελματική ένταξη των ατόμων με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα και συμβάλλουν στη θεραπεία τους και στην κατά το δυνατόν οικονομική τους αυτάρκεια.
Ο Κοι.Σ.Π.Ε «Αροδαμός» του τομέα ψυχικής υγείας νομού Ρεθύμνου, λειτουργεί εδώ και δύο χρόνια, ενώ εγγράφεται στον τομέα της κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του κ. Λιοδάκη, ο συγκεκριμένος τομέας οικονομίας δεν είναι ακόμη ιδιαίτερα γνωστός στην Ελλάδα, ωστόσο η συγκεκριμένη δομή αποτελεί μια νέα επιχειρηματική δραστηριότητα για τα δεδομένα του Ρεθύμνου που δίνει την ευκαιρία σε άτομα με ψυχιατρική εμπειρία να απασχοληθούν επαγγελματικά και να ενταχθούν στην κοινωνία ισότιμα και αλληλέγγυα.
«Η πρώτη δραστηριότητα του κοι.ΣΠΕ στο Ρέθυμνο είναι αυτό το μουσικό καφενείο, «Η φωλιά του Κούκου», το οποίο δοκιμαστικά λειτουργεί ενάμιση μήνα τώρα και από τον Σεπτέμβριο θα λειτουργεί επίσημα σε πλήρη ανάπτυξη. Σκοπός του καφενείου είναι να δώσει την ευκαιρία σε άτομα με ψυχιατρική εμπειρία να απασχοληθούν και με αυτήν την έννοια να κοινωνικοποιηθούν ώστε να μπουν στην κοινωνία δυνατά, ισότιμα και αλληλέγγυα. Αυτοί οι άνθρωποι έκαναν έναν συνεταιρισμό, αυτός είναι ο Κοι.Σ.ΠΕ και εν δυνάμει δίνει εργασία σε άτομα με ψυχιατρική εμπειρία. Το Ρέθυμνο δεν έχει ενημερωθεί πλήρως ακόμα γι’ αυτή τη δομή, ακόμα και οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας δεν ξέρουν πολλές φορές για τον Κοι.Σ.Π.Ε. «Αροδαμός». Επομένως για το Ρέθυμνο είναι ένας νέος οργανισμός, μια νέα επιχειρηματική δραστηριότητα που εγγράφεται εδώ και δύο χρόνια περίπου στα πλαίσια της κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας. Είναι ο τρίτος πυλώνας οικονομίας, που στην Ελλάδα δεν έχει αναπτυχθεί πάρα πολύ ακόμα, αλλά προσδοκούμε όλο και περισσότερο να αναπτύσσεται η κοινωνική οικονομία», επισημαίνει.
