Του ΓΕΩΡΓΙΟΥ Ε. ΧΑΡΟΚΟΠΟΥ*
Η μάχη της Κρήτης, που θεωρείται από τους Γερμανούς ιστορικούς ως μία από τις δέκα αποφασιστικές μάχες για την έκβαση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη, σημείωσε το τέλος της Βαλκανικής εκστρατείας του Χίτλερ που άρχισε στις 6 Απριλίου και έληξε στις 30 Μαΐου 1941.
Κανένας απολύτως από τους Έλληνες και ξένους ιστορικούς δεν έχει μέχρι σήμερα καταγράψει και αναλύσει τα γεγονότα, όπως εξελίχθηκαν και τις επιπτώσεις των. Ο Φύρερ, ενώ είχε σχεδιάσει μια μικρής έκτασης επέμβαση στη Βόρεια Ελλάδα, εξαναγκάσθηκε από τη θρυλική και ένδοξη Ελληνική Στρατιά της Αλβανίας να επέμβει στα Βαλκάνια με μεγάλες επίλεκτες μεραρχίες και 1.000 πολεμικά αεροπλάνα. Ο εξαναγκασμός προέκυψε ύστερα από την πλήρη συντριβή της εαρινής Επίθεσης του Μουσσολίνι 9-15 Μαρτίου 1941, την οποία ο Ντούτσε και οι Επιτελείς του είχαν προπαρασκευάσει με κάθε λεπτομέρεια και με τις πιο εμπειροπόλεμες μεραρχίες που διέθετε τότε η Φασιστική Ιταλία. Ο Ντούτσε διαβεβαίωνε τον χειμώνα του 1940-41 τον Φύρερ ότι με την ετοιμαζόμενη μεγάλη επίθεσή του θα διασπούσε το Ελληνικό μέτωπο και συνεπώς δεν χρειαζόταν Γερμανικές δυνάμεις για να νικήσει τελικά την Ελλάδα.
Οι Γερμανοί είχαν ήδη συγκεντρώσει στην Βουλγαρία τις δυνάμεις των, που θα κατελάμβαναν την Μακεδονία και Θράκη και τα Ελληνικά νησιά του Βορείου Αιγαίου. Τα υπόλοιπα θα ήταν έργο του Ντούτσε. Ο Φύρερ, απερίσπαστος θα εξαπέλυε την τρομερή επίθεση «Μπαρμπαρόσσα», κατά της Σοβιετικής Ένωσης το πρώτο 15νθήμερο του Μαΐου 1941.
Πλήρης συντριβή
Η πλήρης συντριβή, όμως, της «PRIMAVERA», της ολομέτωπης ανοιξιάτικης επίθεσης κατά των θέσεων της Ελληνικής Στρατιάς της Αλβανίας ανέτρεψε τα νέα σχέδια του Άξονα Βερολίνου – Ρώμης. Ταυτόχρονα είχαν αρχίσει να αποβιβάζονται στην Ελλάδα οι εμπροσθοφύλακες ενός Βρετανικού Εκστρατευτικού Σώματος. Οι Άγγλοι που είχαν εκδιωχθεί από την Ευρώπη το θέρος του 1940, είχαν και πάλι επιστρέψει! Αν, όμως, ο Μουσσολίνι είχε επιτύχει έστω και ένα μόνο ρήγμα στις Ελληνικές γραμμές άμυνας, όχι μόνο θα ανακτούσε το καταρρακωμένο γόητρό του, αλλά και η συνέχιση της αποβιβάσεως των Βρετανών στην Ελλάδα θα είχε ματαιωθεί. Τον Άξονα, όμως, τον ανέμενε και άλλη αναπάντεχη ανατροπή εξαιτίας του νέου θριάμβου του Ελληνικού στρατού στην Αλβανία.
Στην Γιουγκοσλαβία, η οποία στις 25 Μαρτίου 1941 είχε προσχωρήσει επίσημα στον Άξονα, εξερράγη κίνημα, που ανέτρεψε την φιλο-αξονική Κυβέρνηση και ακύρωσε την προσχώρηση… Χωρίς αμφιβολία, οι Γιουγκοσλάβοι είχαν ενθαρρυνθεί από τις Ελληνικές επιτυχίες για ν’ αποτολμήσουν μια παρόμοια κίνηση προς τον παντοδύναμο ακόμη Αδόλφο Χίτλερ. Ο τελευταίος ήταν αδύνατο να την δεχθεί και απέρριψε τις διαβεβαιώσεις του αρχηγού του κινήματος Σέρβου στρατηγού Σίμοβιτς ότι η Γιουγκοσλαβία θα παρέμενε ουδέτερη…
Ανατροπή σχεδίων
Ο Φύρερ έλαβε γνώση της Γιουγκοσλαβικής ανταρσίας αμέσως μετά την οριστική επιβεβαίωση ότι η αποτυχία του Μουσσολίνι στην Αλβανία ήταν ολοκληρωτική. Ούτε σπιθαμή εδάφους δεν είχε κατορθώσει να ανακαταλάβει. Οργισμένος και χωρίς καθυστέρηση εξέδωσε την ιστορική κατευθυντήρια Διαταγή, που αναφέρουμε στο βιβλίο μας «Αν η Ελλάδα δεν έλεγε ΟΧΙ το 1940 – Πως άλλαξε η ιστορία» (έκδοση 2005). Με τη διαταγή αυτή προς τους επιτελείς του, καθόριζε μεταξύ άλλων, ότι υπό τις συνθήκες αυτές η επιχείρηση «Μπαρμπαρόσσα» αναβάλλεται για ευθετότερο χρόνο (22 Ιουνίου 1941) με πρωταρχική εντολή την καταστροφή της Γιουγκοσλαβίας και την κατάληψη ολοκλήρου της Ελλάδας.
Για τον σκοπό αυτό εκτός των μεραρχιών το πεζικού που υπήρχαν στη Βουλγαρία, η οποία είχε προσχωρήσει ήδη στον Άξονα, θα διέθετε 27 μεραρχίες και 1.000 πολεμικά αεροπλάνα.
Από αυτές τις μεραρχίες οι επτά ήσαν θωρακισμένες, ήτοι το ένα τρίτο του συνόλου των θωρακισμένων μεραρχιών που διέθετε τότε η Γερμανία… Και το πλέον σημαντικό, όπως εξάγεται από την μελέτη των επισήμων κειμένων. Αργότερα, στις 20 Απριλίου 1941, με άλλη διαταγή των Χίτλερ και Γκαίρινγκ το νέο μυστικό όπλο της ναζιστικής Γερμανίας, που αποτελούσε το «κρυφό καμάρι» της, η άριστη εξοπλισμένη και εκπαιδευμένη Μεραρχία Αλεξιπτωτιστών του στρατηγού Κουρτ Στούντεντ με όλα τα εφόδιά της και με δύο αλεξίπτωτα για κάθε αλεξιπτωτιστή μεταφερόταν στην Ελλάδα. Προφανώς η μεραρχία αυτή προσδιοριζόταν αρχικά για την κατάληψη της Μάλτας. Τώρα, όμως, υπήρχαν άλλα σχέδια.
Το σχέδιο «Ερμής – Merkur»
Όπως αναφέρει ο Καρλ Γκουντελάχ (Karl Gundelach συνταγματάρχης της Λουφτβάφφε κατά τον πόλεμο), στο βιβλίο «Αποφασιστικές μάχες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου – Η Γερμανική άποψη», ο Χίτλερ έδωσε τη συγκατάθεσή του για την επίθεση κατά της Κρήτης στις 20 Απριλίου 1940. Και συνεχίζει: «…Ο στρατάρχης Γκαίριγκ (της αεροπορίας) έδωσε τις τελικές διαταγές. Οι επιτιθέμενες δυνάμεις θα έπρεπε να κατακτήσουν την νήσο καταλαμβάνοντας ταχύτατα τα τέσσερα ζωτικά σημεία. Η 7η μεραρχία αεραγημάτων (σσ. Η επίλεκτη μεραρχία των αλεξιπτωτιστών, που αποτελούσε το νέο μυστικό όπλο του Χίτλερ, το κρυφό καμάρι και την αιχμή του δόρατος της Βέρμαχτ) με αιφνιδιαστική επίθεση από τον αέρα έπρεπε να καταλάβει τα αεροδρόμια και τις τρεις μεγάλες πόλεις (Χανιά, Ρέθυμνο, Ηράκλειο) με την υποστήριξη του 8ου αεροπορικού σώματος σε δύο στάδια. Το πρωί, ώρα 7.15, το Μάλεμε και τα Χανιά και το απόγευμα ώρα 15.15 το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο…».
Τα δύο κύματα των επιθέσεων θα ενισχύονταν από αερομεταφερόμενες στρατιωτικές δυνάμεις. Το 8ο αεροπορικό σώμα του στρατηγού Ριτχόφεν διέθετε 430 αεροπλάνα κάθετης εφόρμησης (Στούκας) και 180 μαχητικά και 40 αναγνωριστικά, σύνολο 650. Τρομερή αεροπορική δύναμη για την εποχή εκείνη. Οι αερομεταφερόμενες δυνάμεις ήταν η 5η μεραρχία των αλπινιστών του στρατηγού Ρίνγκελ που έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο στην έκβαση της μάχης. Αρχηγός των αλεξιπτωτιστών και της εκτέλεσης της όλης επιχείρησης ο στρατηγός Κουρτ Στούντεντ, ο κύριος δημιουργός της μεραρχίας των αλεξιπτωτιστών. Οι δύο μεραρχίες είχαν περί τους 23.000 (είκοσι τρείς χιλιάδες) άνδρες.
Οι υπερασπιστές της νήσου
Ανέρχονταν σε 31.200 Βρετανούς (17.000 Άγγλους, 7.700 Νεοζηλανδούς και 6.500 Αυστραλούς). Οι Ελληνικές δυνάμεις, γύρω στα 8 συντάγματα με συνολική δύναμη γύρω στις 10.000 (δέκα χιλιάδες) άνδρες. Όπως, όμως, γράφει στο βιβλίο «Ελλάδα, Κρήτη και Συρία» ο συγγραφέας της επίσημης εξιστόρησης της μάχης από Αυστραλιανής πλευράς, Gavin Long – Γκάβιν Λονγκ – σελίδα 240 – το 10 Ελληνικό σύνταγμα δύναμης 1.000 ανδρών, είχε μόνο 600 τυφέκια. Και όπως είναι γνωστό όλες οι Ελληνικές δυνάμεις στερούνταν ακόμη και πολεμοφοδίων. Σε ορισμένα μάλιστα τάγματα διενεμήθησαν φυσίγγια μετά την ρίψη των αλεξιπτωτιστών. Ορισμένα, όμως, από τα Ελληνικά τάγματα πολέμησαν ηρωικά και επαινούνται από τους Νεοζηλανδούς και Αυστραλούς συγγραφείς στα βιβλία τους για τη μάχη. Όμως η δύναμη πυρός με τα τελειότερα όπλα της εποχής και την απόλυτη κυριαρχία στον αέρα ήταν ανώτερη της συμμαχικής σχεδόν 3 προς 1.
Εντός τριών ημερών
Οι Γερμανοί ήλπιζαν σε εύκολη και ταχεία νίκη εντός τριών ημερών. Αναλύοντας το γερμανικό σχέδιο «Ερμής» ο Κρίστοφερ Μπάκλευ στην σελίδα 166 του βιβλίου του «Greece and Crete» γράφει, μεταξύ άλλων: «…επομένως, κατά το γερμανικό σχέδιο μια επιθετική δύναμη περίπου 23.000 (είκοσι τριών χιλιάδων ανδρών) θα ήταν υπεραρκετή για την κατάληψη της Κρήτης και η όλη επιχείρηση θα επερατούτο εντός τριών ημερών. Με εκπλήσσουσα αφέλεια οι Γερμανοί πίστευαν ότι οι Κρητικοί «ανυπόμονοι να απολαύσουν» – κατά την φρασεολογία της επίσημης γερμανικής έκθεσης εκτιμήσεως της κατάστασης πριν από την επίθεση -τους ευνοϊκούς όρους που είχαν συμφωνηθεί στην ηπειρωτική Ελλάδα με τα γερμανικά στρατεύματα, θα βοηθούσαν ενεργά ή τουλάχιστον δεν θα παρεμπόδιζαν τους εισβολείς…».
Κατασκοπεία, 5η φάλαγγα, ειρηνιστικοί κύκλοι
Από τη μελέτη των αρχείων της 7ης μεραρχίας αεραγημάτων (αλεξιπτωτιστών) προκύπτει ότι ο αρχηγός της γερμανικής κατασκοπείας, Φον Κανάρης είχε ενημερώσει το Ανώτατο Γερμανικό στρατηγείο και τον Στούντεντ ότι στην Κρήτη είχε οργανωθεί υπολογίσιμη 5η φάλαγγα (προπαγάνδα υπέρ των Ναζί), καθώς και «ειρηνιστικοί κύκλοι» με τους οποίους είχαν έρθει σε επαφή οι πράκτορές του. Οι τελευταίοι είχαν επηρεάσει παλαιούς πολιτικούς της Κρήτης, τους οποίους ο Πρωθυπουργός Εμμανουήλ Τσουδερός ήθελε να συμμετάσχουν στην Κυβέρνησή του για να ενισχύσουν το έργο της άμυνας της Κρήτης και δεν δέχτηκαν. Γρήγορα επρόκειτο να αλλάξουν γνώμη, αλλά ήταν πλέον αργά.
Οι Βρετανικές Υπηρεσίες Πληροφοριών θορυβήθησαν από τις κινήσεις αυτές και από την πληροφορία ότι ορισμένοι Κρητικοί κύκλοι θεωρούσαν απαράδεκτη την Κυβέρνηση Τσουδερού, επειδή διατηρούσε Υπουργούς της δικτατορίας Μεταξά και αδιαφορούσαν για την καλύτερη οργάνωση της άμυνας. Γι’ αυτό και δεν προχωρούσαν οι Βρετανοί στον εξοπλισμό των Κρητικών και την οργάνωση πολιτοφυλακής από δέκα χιλιάδες πολίτες ικανούς να φέρουν όπλα. Γιατί, το άνθος της Κρητικής νεολαίας – η θρυλική 5η μεραρχία που είχε γράψει σελίδες δόξας στις μάχες της Κλεισούρας, της Τρεμπεσίνας και το Τεπελένι, είχε αποκλεισθεί στην ηπειρωτική Ελλάδα με την συνθηκολόγηση του Τσολάκογλου. Την οργάνωση και τον εξοπλισμό της μονάδος αυτής είχε ζητήσει ο Τσόρτσιλ από τον αρχηστράτηγο Μέσης Ανατολής Γουέιβελ, όταν η 5η μεραρχία είχε σταλεί τον Νοέμβριο του 1940 στο Αλβανικό μέτωπο. Αλλά τα μέσα δεν υπήρχαν τότε και ο κίνδυνος δεν ήταν επικείμενος. Τώρα που το θέμα ήταν επείγον το ματαίωσε η στάση των «ειρηνιστικών κύκλων». «Danger to the Government was feared». Δηλαδή, οι Βρετανοί φοβήθηκαν κίνδυνο ανατροπής της Κυβέρνησης Τσουδερού, όπως γράφει στο βιβλίο «Crete – Κρήτη» ο Νεοζηλανδός D. M. Davin. Οι Γερμανοί τα επληροφορούντο όλα αυτά από τους πράκτορές τους, που είχαν κατακλύσει τη μεγαλόνησο. Είχαν, επίσης, πληροφορηθεί το μέρος που διέμενε ο βασιλιάς Γεώργιος Β’ (στην βίλα της Πελεκαπίνας) και εξεπόνησαν σχέδιο αιχμαλωσίας του. Το σχέδιο αυτό απέτυχε από απλή σύμπτωση τύχης, όπως περιγράφουμε στο βιβλίο μας «Αν η Ελλάδα δεν έλεγε ΟΧΙ το 1940». Ύστερα από όλα αυτά το Ανώτατο Γερμανικό Στρατηγείο δεν είχε άδικο να υπολογίζει σε αδράνεια των Κρητικών και να θεωρεί ότι με την εφαρμογή του σχεδίου «Ερμής» θα πετύχαιναν εύκολη και ταχεία νίκη τριών ημερών. Οι Βρετανοί είχαν δείξει το μέτρο των δυνατοτήτων τους στη ηπειρωτική Ελλάδα και το ηθικό τους θα είχε καταπέσει στο ναδίρ, όπως υπελόγιζαν. Η προπαγάνδα του Γκαίμπελς από το Ραδιοφωνικό σταθμό του Βερολίνου χρησιμοποιούσε τη λέξη «demoralized – Κατάπτωση ηθικού» για τους ταλαιπωρημένους, αλλά γενναίους αυτούς άνδρες, όπως αποδείχθηκε.
Οι υπολογισμοί του Φράυμπεργκ
Ο αρχηγός των συμμαχικών δυνάμεων (Βρετανικών και Ελληνικών), ενώ όταν του ανετέθη η αρχιστρατηγία ήταν επιφυλακτικός, μετά την εντατική προσπάθεια με την βοήθεια της Κυβέρνησης Τσουδερού (στη διάθεση της οποίας είχαν τεθεί πολλοί από τους γενναίους απόστρατους Βενιζελικούς αξιωματικούς, παλαιοί καπεταναίοι και η συντριπτική πλειοψηφία των Κρητικών) τις παραμονές της εισβολής ήταν αισιόδοξος.
Αυτό, διαφαίνεται και από τα παρακάτω τηλεγραφήματα που μεταφράζουμε από το βιβλίο του Αυστραλού Γκάβιν Λονγκ που προαναφέραμε. Σελίδα 210, τηλεγράφημα 5 Μαΐου 1941 προς τον Τσόρτσιλ:
«Έχω ολοκληρώσει τις προπαρασκευές και αισθάνομαι ότι με τις δυνάμεις που διαθέτω θα αντιμετωπίσω την κατάσταση ικανοποιητικά. Όμως μια συνδυασμένη επίθεση από αέρος και θαλάσσης είναι κάτι το διαφορετικό. Αν αυτό συμβεί προτού λάβω τα πυροβόλα και τα μεταφορικά μέσα η κατάσταση θα είναι δύσκολη. Παρά ταύτα, με την προϋπόθεση ότι θα έχω την βοήθεια του Ναυτικού, πιστεύω ότι όλα θα πάνε καλά».
Στις 16 Μαΐου, όταν είχε λάβει ένα μέρος από τις ενισχύσεις που είχε ζητήσει, έστειλε τηλεγράφημα στον Αρχιστράτηγο Μ.Α. στρατηγό Γουέιβελ με το οποίο τον πληροφορούσε, μεταξύ άλλων, σελίδα 220: «Έχω ολοκληρώσει τα σχέδια για την άμυνα της Κρήτης και μόλις επέστρεψα από επιθεώρηση των αμυντικών θέσεων. Όλες έχουν ενισχυθεί κατά το δυνατόν. Έχουμε 45 πεδινά πυροβόλα έτοιμα και πυρομαχικά σε επαρκείς ποσότητες. Σε κάθε αεροδρόμιο υπάρχουν δύο τανκς – εφόδια και μεταφορικά μέσα εκφορτώνονται και παραδίδονται. Δεν θέλω να είμαι ένας υπεραισιόδοξος, αλλά αισθάνομαι ότι θα υπερβάλλουμε τους εαυτούς μας. Με τη βοήθεια του Ναυτικού, πιστεύω ότι η Κρήτη θα κρατηθεί».
Την παραμονή της εισβολής (18 Μαΐου) ο Φράυμπεργκ έλαβε από τον Τσόρτσιλ το κάτωθι τηλεγράφημα:
«Όλες οι σκέψεις μας είναι μαζί σας αυτές τις κρίσιμες ημέρες (fateful days). Χαρήκαμε που μάθαμε ότι λάβατε ενισχύσεις και ότι έχετε δημιουργήσει ισχυρές αμυντικές θέσεις. Είμεθα βέβαιοι ότι σεις και οι γενναίες δυνάμεις σας θα εκτελέσετε κατορθώματα που θα μείνουν στην ιστορία. Νίκη εκεί θα επηρεάσει ανυπολόγιστα την παγκόσμια κατάσταση. Το Ναυτικό θα πράξει το υπέρτατο».
Η εισβολή από τον αέρα
Είναι σαφές ότι όλοι ανέμεναν ότι η κύρια εισβολή θα επραγματοποιείτο από τη θάλασσα, ενώ οι αλεξιπτωτιστές θα έπαιζαν δευτερεύοντα ρόλο κυρίως στα μετόπισθεν των συμμαχικών γραμμών και σε σαμποτάζ. Γι’ αυτό και στο Οροπέδιο της Νίδας στο Ψηλορείτη είχαν κυλίσει πελώριους βράχους για να το καταστήσουν ακατάλληλο για προσγείωση αλεξιπτωτιστών… Αυτό σαν παράδειγμα. Κανένας δεν περίμενε ότι η κύρια επίθεση και εισβολή θα γινόταν από τον αέρα και με τόσο μεγάλη και τρομερή αεροπορική δύναμη και σε τόση έκταση.
«Από πολλές απόψεις, η μάχη της Κρήτης κατά την εποχή που έλαβε χώρα, υπήρξε κάτι το μοναδικό. Τίποτα παρόμοιο δεν είχε συμβεί μέχρι τότε. Ήταν η πρώτη μεγάλης έκτασης εισβολή από τον αέρα στα χρονικά των πολέμων. Άρχισε το πρωί της 20ής Μαΐου και ποτέ προηγουμένως δεν είχε εξαπολυθεί τέτοιας έκτασης ριψοκίνδυνη και βίαιη επίθεση από τους Γερμανούς».
Ουίνστον Τσόρτσιλ (Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, τόμος 3ος, σελίδες 252-253).
Παρά το γεγονός ότι ο Φράυμπεργκ είχε ειδοποιήσει εγκαίρως για την ημερομηνία της εισβολής, οι αμυνόμενοι και ο πληθυσμός της Κρήτης αιφνιδιάστηκαν και έχασαν το πλεονέκτημα να αιφνιδιάσουν εκείνοι τον εισβολέα. Τον πρωτεύοντα ρόλο είχε η Λουφτβάφφε, που από μιάμιση ώρα προηγουμένως είχε εξαπολύσει τον τρομερότερο βομβαρδισμό που είχε γίνει μέχρι τότε από την αρχή του πολέμου.
Ο αστάθμητος παράγων
Δεν πρόκειται, βέβαια, ούτε και έχουμε χώρο να περιγράψουμε εδώ την γιγαντομαχία που επακολούθησε. Έχει εξάλλου περιγραφεί σε πολλά Βρετανικά και Ελληνικά βιβλία. Θα αναφερθούμε μόνο εν ολίγοις στους παράγοντες που συντέλεσαν στην ανατροπή των προθεσμιών του σχεδίου «Ερμής» και στην «πύρρειο» και καθυστερημένη νίκη των Γερμανών. Ο πρώτος ήταν η γενναιότητα και αυτοθυσία με την οποία πολέμησαν οι Βρετανικές και Ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις. Ο δεύτερος και πιο αποφασιστικός ήταν η συμμετοχή μέρους του αμάχου πληθυσμού στην μάχη, υπό την ηγεσία τοπικών ηγετών, οι οποίοι συνέχισαν τη δράση τους και μετά τη μάχη, αρχίζοντας την Αντίσταση κατά των κατακτητών. Η αποτυχία του γερμανικού σχεδίου κατάληψης των 3 αεροδρομίων και των 3 μεγάλων πόλεων κατά την πρώτη ημέρα της μάχης οφείλεται στη συμμετοχή αυτή. Η έκβαση της γιγαντομαχίας κρίθηκε στις μάχες για την κατάληψη του αεροδρομίου του Μάλεμε και του Γαλατά. Μέχρι την 5η ημέρα η έκβαση ήταν αμφίρροπη. Οι εισβολείς είχαν υποστεί τεράστιες απώλειες. Και μόνο μετά την αποφασιστική μάχη του Γαλατά, που χάθηκε επειδή οι Νεοζηλανδοί, το 6ο Ελληνικό Σύνταγμα και οι Κρήτες πολίτες σταμάτησαν την αντεπίθεσή τους, ενώ τα πυρομαχικά των αμυνομένων γερμανικών δυνάμεων εξαντλούντο. Αν η αντεπίθεση συνεχιζόταν για δέκα λεπτά ακόμη, όπως αποκάλυψε στο βιβλίο του «Η επιστροφή του Δαιδάλου» ο επικεφαλής των Γερμανών συντ/ρχης βαρόνος Φον Ντερ Χάυντε, το γερμανικό μέτωπο θα είχε διασπασθεί. Όμως ανεξήγητα η επίθεση σταμάτησε ξαφνικά. Σε χρόνο ρεκόρ έφθασαν πολεμοφόδια και ενισχύσεις και τώρα πλέον οι εισβολείς έκαναν εκείνοι αντεπίθεση και κέρδισαν την αποφασιστική μάχη. Τότε, στις 24 Μαΐου 1941 για πρώτη φορά το Ανώτατο Γερμανικό στρατηγείο ανακοίνωσε ότι είχε γίνει εισβολή στην Κρήτη και ότι οι επιχειρήσεις για την κατάληψη της νήσου σημείωναν επιτυχία…
Ταυτόχρονα αναγνωριστικά αεροπλάνα έριξαν παντού αντίτυπα απειλητικής προκήρυξης προς τον Κρητικό λαό με την προειδοποίηση ότι «όποιος διαπράττει αδικήματα προς Γερμανούς αιχμαλώτους αντιθέτως προς το διεθνές δίκαιο θα τιμωρηθεί αμειλήκτως». Ήταν μια πρόφαση για τα σκληρά αντίποινα που θα εφαρμόζονταν κατά του αμάχου πληθυσμού για τη συμμετοχή του στη μάχη…
Σημειωτέον ότι το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο ,καθώς και τα αεροδρόμιά τους δεν κατελήφθησαν μόνον και μόνον επειδή οι αμυνόμενες στρατιωτικές δυνάμεις υποστηρίχθηκαν μέχρι τέλους από τους πολίτες κα τους άνδρες της Σχολής Χωροφυλακής Ρεθύμνου. Οι τελευταίοι μάλιστα υπέστησαν βαρύτατες απώλειες.
Σύμφωνα με τα τελικά στοιχεία από γερμανικής πλευράς οι απώλειες των αλεξιπτωτιστών ανήλθαν σε 5.650 άνδρες.
* Ο Γεώργιος Ε. Χαροκόπος είναι Ιστορικός, Συγγραφέας και Μέλος της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών