Παρά το γεγονός ότι το 2016 ξεκίνησε για τις εξαγωγές προϊόντων της Κρήτης, με πολύ καλές προοπτικές, τελικά ο απολογισμός του πρώτου εξαμήνου του έτους, έκλεισε με υψηλά αρνητικό πρόσημο και πιο συγκεκριμένα οι εξαγωγές προϊόντων του νησιού παρουσίασαν μείωση που έφτασε σχεδόν το 13%.
Αυτό τουλάχιστον δείχνουν τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που προέκυψαν ύστερα από την επεξεργασία του Συνδέσμου Εξαγωγέων Κρήτης, σύμφωνα με τα οποία οι εξαγωγές του α’ εξαμήνου του 2016, ανήλθαν σε 257 εκατ. ευρώ έναντι των 295 εκατ. ευρώ το περυσινό αντίστοιχο διάστημα. Εάν εξαιρεθεί ο Φεβρουάριος όπου παρατηρήθηκε εντυπωσιακή αύξηση εξαγωγών της τάξης του 71,6%, τους υπόλοιπους μήνες του εξαμήνου σημειώθηκε μείωση από 9,5% έως και 12,7% ανά μήνα.
Παρατηρώντας κανείς τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και του ΣΕΚ οδηγείται στο συμπέρασμα ότι το αρνητικό πρόσημο των εξαγωγών των προϊόντων του νησιού, διαμορφώθηκε έτσι εξαιτίας της μεγάλης μείωσης εξαγωγής ελαιολάδου για το διάστημα αυτό. Μείωση σε ποσοστό 34%, καθώς η εξαγωγή του ανήλθε στα 110 εκατ. ευρώ έναντι 166,5 εκατ. ευρώ κατά το α’ 6μηνο του 2015.
Η διαμόρφωση των εξαγωγών ανά προϊόν
Ο κλάδος των τροφίμων και ποτών, ο οποίος αποτελεί το 64% του συνόλου των Κρητικών εξαγωγών με 164 εκατ. ευρώ, παρουσίασε μείωση ίση με 22,3%.
Ο κλάδος των χημικών και πλαστικών, με μερίδιο περίπου 22,5% επί του συνόλου των εξαγωγών της Κρήτης κατέγραψε αύξηση της τάξεως του 7,9%.
Αύξηση παρατηρήθηκε και στις εξαγωγές άλλων κλάδων, όπως η Κλωστοϋφαντουργία και Ένδυση, οι Μηχανές και Συσκευές, τα Δομικά Υλικά, η Λαϊκή Τέχνη κ.ά.
Αναλυτικά ανά τομέα σε ό,τι αφορά τις εξαγωγές παρατηρούνται τα εξής:
Στον αγροδιατροφικό τομέα, το ελαιόλαδο, το οποίο αποτελεί το 67% των εξαγωγών του συγκεκριμένου κλάδου και το 42,7% στο σύνολο των εξαγωγών της Κρήτης, παρουσίασε μείωση ίση με 34%, φτάνοντας τα 110 εκατ. ευρώ έναντι των 166,5 εκατ. ευρώ κατά το α’ 6μηνο του 2015.
Σε ό,τι αφορά τα κηπευτικά, τα οποία μαζί με το ελαιόλαδο αποτελούν περίπου το 91,5% των εξαγωγών του κλάδου των Τροφίμων και Ποτών παρουσίασαν αύξηση στην εξαγωγή τους της τάξεως του 16,8%, αύξηση παρουσίασε επίσης η εξαγωγή φρούτων σε ποσοστό 112%, όπως επίσης αύξηση της τάξης του 88,4% σημειώθηκε και στην εξαγωγή θαλασσινών.
Ο κλάδος των Μηχανών και Συσκευών, σημείωσε αύξηση 96,6%, της Κλωστοϋφαντουργίας και Ένδυσης 6,7% και των Δομικών Υλικών 20,4%.
Οι εξαγωγικές αγορές
Όσον αφορά στις αγορές, πρώτη εξακολουθεί να έρχεται η Ιταλία παρά τη μεγάλη μείωση της τάξεως του 39,4% (80,7 εκατ. ευρώ έναντι των 133,2 εκατ. ευρώ το α’ 6μηνο του 2015) με μερίδιο 31,4%, και ακολουθεί η Γερμανία με μερίδιο 14,7% και μείωση 9,6%.
Στην τρίτη θέση έρχονται οι Η.Π.Α. και η Αυστρία, με μερίδιο 5% και εντυπωσιακή αύξηση 61,8% και 99% αντίστοιχα, ακολουθούν Γαλλία και Ολλανδία, με μερίδιο 3,7%, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Βουλγαρία, με μερίδιο 2,9%, και τέλος τη δεκάδα συμπληρώνουν η Τσεχία, με μερίδιο 2,8% και η Ρουμανία με 2,3%. Αξίζει να αναφερθεί ότι οι εξαγωγές προς το Ηνωμένο Βασίλειο παρουσιάζουν αύξηση ίση με 50%, που σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ακόμα καταγεγραμμένες επιπτώσεις από το BREXIT.
Όσον αφορά στις Τρίτες Χώρες, πέρα από τις Η.Π.Α., που ήδη αναφέραμε παραπάνω ότι παρουσίασαν αύξηση ίση με 61,8% και παραμένουν σταθερά τα τελευταία χρόνια στην πρώτη δεκάδα των κυριότερων αγοραστών των Κρητικών προϊόντων, επικρατεί γενικά μια ανοδική τάση κατά την εξεταζόμενη περίοδο. Ενδεικτικά αναφέρουμε: Ρωσία +20,7%, Μεξικό +44%, Κίνα +19,8%, Καναδάς +38,5%, Μαρόκο +23%, Αίγυπτος +7,8%, Αυστραλία +64,5%, Ισραήλ +59,3% και Ιαπωνία +12,9%.
Οι αιτίες της μείωσης των κρητικών εξαγωγών
Το αρνητικό πρόσημο στις εξαγωγές της Κρήτης κατά το εξεταζόμενο διάστημα οφείλεται κυρίως στο μονοθεματικό προσανατολισμό τους και στο γεγονός ότι το μείγμα των εξαγώγιμων προϊόντων δεν εμφανίζει σημαντικές διαφοροποιήσεις. Μια πολύ καλή ή πολύ κακή ελαιοκομική περίοδος οδηγεί σε έντονες αυξομειώσεις στο σύνολο των Κρητικών εξαγωγών.
Η μειωμένη παραγωγή κατά την τελευταία ελαιοκομική περίοδο οδήγησε κατά το α’ 6μηνο του 2016 σε μείωση των εξαγωγών ελαιολάδου προς την Ιταλία, η οποία άγγιξε σχεδόν το 50%, και επηρέασε την ολική εικόνα των εξαγωγών του αγροδιατροφικού τομέα αλλά και του συνόλου των Κρητικών εξαγωγών. Ο εμπλουτισμός του μείγματος των εξαγώγιμων προϊόντων της Κρήτης είναι επιτακτικός και πρέπει να προβληματίσει όλους τους εμπλεκόμενους του παραγωγικού ιστού της Περιφέρειας.
Από πλευράς πολιτείας, απαιτούνται άμεσα ενέργειες και μέτρα για τη διευκόλυνση των εξαγωγέων, την οριστική άρση των capital controls, αλλά κυρίως την επίλυση των συσσωρευμένων προβλημάτων που βάζουν εμπόδια στην ανάπτυξη του τόπου μας.
Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο πρόεδρος του ΣΕΚ, Αλκιβιάδης Καλαμπόκης, «παρά τις προσπάθειες των Κρητών εξαγωγέων, οι οποίες και οδήγησαν σε σημαντικές εξαγωγικές επιδόσεις το τελευταίο διάστημα και την κατάκτηση δυναμικών αγορών, δυστυχώς το πολύ δύσκολο επιχειρηματικό περιβάλλον, η οικονομική ασφυξία και η έλλειψη εθνικής στρατηγικής για τις εξαγωγές, εμποδίζουν την ανάκαμψη της τοπικής, αλλά και γενικότερα της ελληνικής οικονομίας».
