Η μεσογειακή φώκια Monachus monachus, το πιο σπάνιο θαλάσσιο θηλαστικό της Ευρώπης, έχει έρθει πολύ κοντά μας τα τελευταία χρόνια! Για την ακρίβεια, εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι το χρονικό διάστημα 2006-2013, η MOm/ Εταιρεία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας μέσω του Δικτύου Διάσωσης και Συλλογής Πληροφοριών, έχει συγκεντρώσει 296 επιβεβαιωμένες αναφορές παρατήρησης μεσογειακής φώκιας, από τις οποίες οι 19 αφορούσαν σε νεογέννητα άτομα και όλα αυτά στην περιοχή του Αργοσαρωνικού και των ακτών της Αττικής! Αυτό δείχνει ότι, όχι μόνο η εμφάνιση της μεσογειακής φώκιας είναι έντονη, αλλά και ότι το είδος αναπαράγεται σε αυτήν την περιοχή!
Λαμβάνοντας υπόψη ότι στην ευρύτερη περιοχή του Αργοσαρωνικού λαμβάνει χώρα ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπινων δραστηριοτήτων, το συγκεκριμένο φαινόμενο αποκτά ιδιαίτερη σημασία, καθώς δείχνει ότι η μεσογειακή φώκια τα τελευταία χρόνια αρχίζει να χρησιμοποιεί ξανά, περιοχές αναπαραγωγής κοντά σε ανθρώπινες δραστηριότητες. Φαίνεται ότι η αλλαγή της στάσης του ανθρώπου απέναντι στα ζώα αυτά (ως αποτέλεσμα και των μακροχρόνιων προσπαθειών περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού) έχει αρχίσει να παίζει σημαντικό ρόλο. Παράλληλα, σημαντικά έργα, όπως ο Βιολογικός Καθαρισμός της Αθήνας μπορούν, όταν γίνονται και λειτουργούν σωστά, να αναστρέψουν αρνητικές συνέπειες για τα θαλάσσια οικοσυστήματα. Σε κάθε περίπτωση, η «επιστροφή» αυτού του σπάνιου ζώου – συμβόλου της Μεσογειακής βιοποικιλότητας, είναι ένα γεγονός που εμπνέει αισιοδοξία, αφού δείχνει ότι ακόμα και μέσα στον τεράστιο πολεοδομικό ιστό της Αθήνας, οι άνθρωποι μπορούν να απολαμβάνουν ένα υγιές θαλάσσιο περιβάλλον. Παράλληλα όμως, γίνεται εμφανής η ανάγκη προστασίας του είδους στην περιοχή και η επίτευξη αρμονικής συνύπαρξής της με τον άνθρωπο.
Η MOm ανέλαβε την πρωτοβουλία και ξεκίνησε τον Μάιο του 2014, το διετούς διάρκειας πρόγραμμα, «Η μεσογειακή φώκια, Monachus monachus, επιστρέφει στις ακτές του Αργοσαρωνικού», με κύριο δωρητή το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και τη συγχρηματοδότηση του Thalassa Foundation. Στόχος του προγράμματος; Η επιστημονική έρευνα και καταγραφή του πληθυσμού του είδους στην περιοχή, η ενημέρωση των τοπικών πληθυσμών, μέσα από ένα πλήθος εκπαιδευτικών δράσεων και εκδηλώσεων και η διαμόρφωση διαχειριστικών προτάσεων.
