Προβληματισμό προκαλούν τα στοιχεία για την παιδική εργασία στην Κρήτη αποδεικνύοντας πως το φαινόμενο έχει ενταθεί σημαντικά στα χρόνια της κρίσης.
Ειδικότερα στο 4% ανέρχεται ο αριθμός των ανηλίκων 15-18 ετών, που είναι εγγεγραμμένοι στα μητρώα του ΟΑΕΔ του νησιού αναζητώντας εργασία. Ένα ποσοστό που μπορεί μεν να χαρακτηρίζεται μικρό σε σχέση με άλλες περιοχές της χώρας, ωστόσο δεν είναι αντιπροσωπευτικό της πραγματικότητας με δεδομένο ότι πολλοί έφηβοι ασχολούνται με κτηνοτροφικές ή άλλες εργασίες, χωρίς να έχουν το απαιτούμενο από τον Οργανισμό βιβλιάριο εργασίας.
Ειδικότερα σε σύνολο 2.840 εγγεγραμμένων ανηλίκων (στοιχεία Μαΐου) σε επίπεδο χώρας μόλις 114 είναι από την Κρήτη, ενώ τα υψηλότερα ποσοστά ανηλίκων ανέργων, που αναζητούν εργασία, καταγράφει η Περιφέρεια Αττικής με ποσοστό 26,51%, η Περιφέρεια Θεσσαλίας με ποσοστό 12,15% και η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας με 9,68%.
Στο Νομό Ρεθύμνου σύμφωνα με τα στοιχεία του Οργανισμού παρατηρείται μέσα σε τέσσερα χρόνια μια αύξηση 100% των εγγεγραμμένων εφήβων ανέργων. Ειδικότερα, ενώ το 2010 είχαν εγκριθεί 11 βιβλιάρια ανηλίκων, το 2014 ο αριθμός τους έφτασε τα 115. Αντίστοιχα το 2015 τα βιβλιάρια ανήλθαν σε 96 και το 2016 μέχρι τον μήνα Μάιο φτάνουν τα 25.
Αξίζει να επισημανθεί ότι τα παιδιά που είναι εγγεγραμμένα στους καταλόγους του ΟΑΕΔ δεν έχουν απαραίτητα εγκαταλείψει το σχολείο αλλά αναζητούν εργασία παράλληλα με τη σχολική δραστηριότητά τους σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές. Σύμφωνα με την προβλεπόμενη νομοθεσία η εργασία τους θα πρέπει να ορίζεται τουλάχιστον δυο ώρες μετά τη λήξη ή δυο ώρες πριν την έναρξη του σχολείου και σε κάθε περίπτωση απαγορεύεται η νυχτερινή εργασία. Τα παραπάνω στοιχεία επισημάνθηκαν μεταξύ πολλών άλλων σε σχετική ημερίδα με θέμα «Φαινόμενα παιδικής εργασίας και δράσεις για την αντιμετώπισή τους», που διοργάνωσε η Ένωση Υπαλλήλων ΟΑΕΔ Κρήτης.
Ειδικότερα, η κυρία Σοφία Καγιόγλου, εκπρόσωπος της Διοίκησης του ΟΑΕΔ και ψυχολόγος μίλησε για τις δράσεις του Οργανισμού σε σχέση με την παιδική εργασία και τους ανηλίκους που εγγράφονται στα μητρώα του ΟΑΕΔ αλλά και τους τρόπους με τους οποίους μπορεί ο Οργανισμός να τους βοηθήσει, ώστε να ενταχθούν όσο γίνεται πιο ομαλά είτε στην αγορά εργασίας είτε στις σχολές του ΟΑΕΔ είτε σε εκπαιδευτικά προγράμματα για να αποκτήσουν γνώσεις και να εξασφαλίσουν ένα επάγγελμα. «Ο ΟΑΕΔ θέλει να είναι κοντά στους νέους ανθρώπους, διότι θεωρεί ότι αυτοί είναι το μέλλον της χώρας μας. Ο λόγος που μπορεί να γραφτεί ένας ανήλικος στα μητρώα του ΟΑΕΔ είναι για να πάρει πληροφόρηση, συμβουλευτική, δωρεάν επαγγελματικός προσανατολισμός. Οι νέοι που γράφονται στα μητρώα μας απομακρύνονται από το εκπαιδευτικό σύστημα και ο λόγος που θέλουμε να έρθουν σε εμάς είναι για να τους εντάξουμε στο εκπαιδευτικό σύστημα σε σχολές μαθητείας που διαθέτουμε -59 σε όλη τη χώρα- για να αποκτήσουν τεχνικές γνώσεις και να μην απομακρυνθούν από το σχολικό περιβάλλον. Συνήθως τα παιδιά που βγαίνουν στην αγορά εργασίας είναι αναλφάβητοι. Βέβαια τα ποσοστά στην Κρήτη είναι πολύ χαμηλά σε σχέση με άλλες περιοχές της χώρας, αφού αγγίζουν μόλις το 4% στη παιδική εργασία 15-18 ετών, τουλάχιστον με βάση τα μητρώα του ΟΑΕΔ. Ένας ανήλικος για να εργαστεί πρέπει να έχει βιβλιάριο εργασίας, διαφορετικά δεν μπορεί να δουλέψει. Σε γενικές γραμμές η Ελλάδα δεν καταγράφει μεγάλα ποσοστά αποχής από το εκπαιδευτικό σύστημα σε σχέση με άλλες χώρες, γιατί οι Έλληνες επενδύουν στην εκπαίδευση των παιδιών τους» ανέφερε.
Ο Θανάσης Μαντάς, δικηγόρος-εργατολόγος επεσήμανε πως η οικονομική κρίση διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στην αύξηση του φαινομένου της παιδικής εργασίας κάτι που αποδεικνύεται από τα στοιχεία σε επίπεδο νομού. Η ανάγκη για αύξηση και ενίσχυση του εισοδήματος ενός νοικοκυριού φαίνεται να οδηγεί ολοένα και περισσότερους νέους στην αναζήτηση εργασίας: «Δυστυχώς η παιδική εργασία σταδιακά, όσο η κρίση επιτείνεται και όσο οι δυσκολίες οι οικονομικές αυξάνονται και γιγαντώνονται, ακολουθεί και αυτή με γεωμετρική πρόοδο. Δυστυχώς, οι ανήλικοι εργαζόμενοι ολοταχώς καταφεύγουν στην εργασία και γυρνάμε σε εποχές, τις οποίες είχε γνωρίσει η χώρα μας τη δεκαετία ου ’50, του ’60 και του ’70. Η μεγάλη αύξηση που παρατηρείται έχει να κάνει κυρίως με την κρίση, όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε σε μια περιοχή της Ελλάδας, όπου από το παρελθόν παρατηρείτο μια μεγάλη φυγή των ανηλίκων εργαζομένων από την εκπαίδευση την ίδια σε πολύ μικρή ηλικία -ίσως και πριν την ολοκλήρωση της στοιχειώδους εκπαίδευσης, οι οποίοι ασχολούνται με αγροτικές και κτηνοτροφικές εργασίες. Όπως έχει παρατηρήσει και η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας αλλά και η Unicef, αποτελεί επιβεβαίωση της κατάστασης ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα με χαμηλού επιπέδου μέτρα, παρά το γεγονός ότι κατατάσσεται στο αναπτυσσόμενο κόσμο για την προστασία των νέων από δύσκολες συνθήκες εργασίας και γενικότερα από την εργασία, γιατί από το 1973, όταν η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας ψήφισε και κατάρτισε την 138 σύμβασή της ο κύριος στόχος ήταν η προστασία του εργαζόμενου από την εργασία, δηλαδή η αποθάρρυνσή του και όχι η καταφυγή του σε αυτό το μέτρο, έστω και για ενίσχυση του οικογενειακού προϋπολογισμού» ανέφερε. Πρόσθεσε ωστόσο ότι κατά την άποψή του υπάρχει κρατική μέριμνα, αφού πλέον οι έλεγχοι είναι περισσότεροι και αυστηρότεροι από ότι στο παρελθόν. Χαρακτηριστικά, υποστήριξε: «Κρατική μέριμνα υπάρχει και το γεγονός ότι τον τελευταίο καιρό βλέπουμε συχνούς και αυστηρούς ελέγχους δείχνει ότι η κατάσταση οδηγείται σε πιο επίσημη απασχόληση, δηλαδή η τήρηση κάποιων προϋποθέσεων δημοσιότητας, όπως είναι το βιβλιάριο εργασίας ανηλίκου και μόνο η αύξηση του αριθμού των βιβλιαρίων ανηλίκων δείχνει ότι η αστυνόμευση αν μπορούμε να την ονομάσουμε έτσι μέσω της επιθεώρησης εργασίας είναι κάτι το οποίο δείχνει αρκετά πράγματα. Από την άλλη οι παραβάτες έρχονται αντιμέτωποι με κυρώσεις και μεγάλα πρόστιμα, καθώς επίσης και με ποινικές προεκτάσεις, διώκεται ποινικά και ο εργοδότης και ο ασκών την επιμέλεια τω παιδιών. Θεωρώ τον ρόλο τους οι φορείς τον γνωρίζουν πολύ καλά».
Η Ειρήνη-Μαρίνα Μητροπούλου, αντιπρόεδρος του Δ.Σ. Υπαλλήλων ΟΑΕΔ Κρήτης και εργασιακή ψυχολόγος από την πλευρά της ανέφερε: «Η παιδική εργασία είναι ένα πολύπλοκο φαινόμενο, το οποίο υπάρχει, θεωρώ ότι υπάρχουν πολλά παιδιά που εργάζονται σε διαφορετικά καθεστώτα και η Ελλάδα συμπεριλαμβάνεται στις χώρες με αρνητικά ποσοστά καταγραφής παιδικής εργασίας. Όταν μιλάμε για παιδική εργασία μιλάμε για ηλικίες από 5 έως 17 ετών, άτομα που έχουν περάσει το νηπιακό στάδιο, που μπαίνουν στο καθεστώς εργασίας».
Η κοινωνική ευαισθησία του ΟΑΕΔ
Η Ένωση Υπαλλήλων ΟΑΕΔ Κρήτης διοργάνωσε την ημερίδα με θέμα την παιδική εργασία σε μια προσπάθεια να αναδείξει το κοινωνικό του πρόσωπου και να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες, ώστε όλοι μαζί να συνδράμουν στον περιορισμό και την αντιμετώπιση του φαινομένου.
Ο κ. Κώστας Μπέζος, πρόεδρος της Ένωσης Υπαλλήλων ΟΑΕΔ Κρήτης σε σχετικές δηλώσεις του ανέφερε: «Είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα. Η χώρας μας μέσα σε αυτή την κρίση που ζούμε τα τελευταία χρόνια αντιμετωπίζει αυτό το πρόβλημα και κάθε μέρα πιο έντονα, γιατί σε περιόδους κρίσης το άτομα, οι άνθρωποι, ο λαός, η μάζα κλείνονται στον εαυτό τους. Δίδει μεγαλύτερη σημασία στα ατομικά και οικογενειακά του θέματα και δεν ενδιαφέρεται πλέον για κοινωνικά ζητήματα όπως είναι το συγκεκριμένο. Εμείς διοργανώσαμε αυτή την ημερίδα για να ενημερώσουμε το κοινό και πάνω από όλα για να κεντρίσουμε το ενδιαφέρον τους και κάθε ένας από το πόστο που βρίσκεται να συμβάλλει, ώστε όλοι μαζί να αντιμετωπίσουμε αυτό το βάρβαρο πρόβλημα της παιδικής εργασίας σε κοινωνίες σαν την δική μας, που θέλουν να λέγονται πολιτισμένες. Ο ΟΑΕΔ, είναι μια κοινωνική υπηρεσία και μέσα από τα προγράμματά του και σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς μπορεί να συμβάλλει σε αυτή την κατεύθυνση».
Από την πλευρά του ο Γιώργος Μακράκης, πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Υπαλλήλων ΟΑΕΔ, υπογράμμισε: «Εμείς με χαρά υποδεχτήκαμε αυτή την πρόσκληση από την Ένωση Υπαλλήλων ΟΑΕΔ Κρήτης, όχι μόνο για τη σοβαρότητα του ζητήματος με το οποίο ασχολείται η συγκεκριμένη εκδήλωση, αλλά και γιατί αποδεικνύει ότι τα συνδικάτα δεν δρουν σε ένα περιβάλλον συντεχνιακό αλλά σε ένα ευρύτερα κοινωνικό περιβάλλον και με την έννοια αυτή έχουν ρόλο στο κοινωνικό γίγνεσθαι και αναδεικνύουν ζητήματα όπως η παιδική εργασία, που είναι αποτέλεσμα της απορρύθμισης των εργασιακών και των κοινωνικών σχέσεων».
«Η ένωσή μας αποφάσισε μέσα στα πλαίσια των κοινωνικών δραστηριοτήτων της να γίνει λίγο εξωστρεφής, να μας γνωρίσει ο κόσμος και να μάθει το έργο μας, που δεν είναι μόνο ο άνεργος που περιμένει στην ουρά. Έχουμε κοινωνικές ευαισθησίες και προσπαθούμε να ενεργοποιήσουμε ένα μεγάλο μέρος πολιτών στον ευαίσθητο τομέα των παιδιών. Με αφορμή λοιπόν την 12η Ιουνίου, Παγκόσμια Ημέρα κατά της παιδικής εργασίας διοργανώσαμε αυτή την ημερίδα» ανέφερε ο Νίκος Σπανός, γραμματέας της Ένωσης Υπαλλήλων Κρήτης και αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας ΟΑΕΔ.
