Αποτελεί, πλέον, κοινό τόπο η διαπίστωση ότι η προστασία του φυσικού μας κεφαλαίου και ειδικότερα του θαλάσσιου περιβάλλοντος, συνδέεται άρρηκτα με την παιδεία και την εκπαίδευσή μας. Στο πλαίσιο αυτό, η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση νεαρών πολιτών για τις επιπτώσεις των απορριμμάτων στη θάλασσα και τις ακτές, υπήρξε όχι μόνο βασικός άξονας του ευρωπαϊκού έργου Life Ammos, το οποίο συντονίζει από το 2013 το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS και αποσκοπεί στην πρόληψη και τον περιορισμό των απορριμμάτων καπνιστών στις παραλίες, αλλά και σημείο αιχμής για τη συνέχιση της συγκεκριμένης προσπάθειας.
Οι δράσεις Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης περιλαμβάνουν επισκέψεις σε σχολεία των τριών μεγαλύτερων αστικών κέντρων της χώρας (Αθήνας, Θεσσαλονίκης και Πάτρας), σεμινάρια εκπαιδευτικών, καθώς και ένα Ολοκληρωμένο Εκπαιδευτικό Πακέτο με τίτλο: «Θαλάσσια απορρίμματα-Το αποτύπωμα των ανθρώπων στις ακτές και τις θάλασσες», με στόχο τη βέλτιστη δυνατή και πλέον εποικοδομητική ενημέρωση των μαθητών.
Πιο αναλυτικά, στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου Life Ammos έχουν ήδη πραγματοποιηθεί επισκέψεις σε πάνω από 40 σχολεία, στη διάρκεια των οποίων 4.000 περίπου μαθητές ενημερώθηκαν από ειδικά καταρτισμένους συνεργάτες για την τεράστια σημασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, τις συνέπειες των ανθρωπογενών πιέσεων σε αυτά και ειδικότερα για τις ανυπολόγιστες επιπτώσεις που προκαλούν στο περιβάλλον τα θαλάσσια απορρίμματα. Οι εκπαιδευτικές παρουσιάσεις πραγματοποιούνται με χρήση σύγχρονων οπτικοακουστικών μέσων, συνοδεύονται από δημιουργική συζήτηση, ενθαρρύνουν την ανάληψη δράσης από τους ίδιους τους μαθητές και προσαρμόζονται ανάλογα με την εκάστοτε ηλικιακή ομάδα.
Παράλληλα, και προς υποβοήθηση των εκπαιδευτικών που αποφάσισαν να ενσωματώσουν στην ύλη τους εκπαίδευση των μαθητών τους πάνω στην κρίσιμη αυτή θεματική, πραγματοποιήθηκαν 14 σεμινάρια εκπαιδευτικών – 5 εκ των οποίων βιωματικά. Τα συγκεκριμένα σεμινάρια, τα οποία υλοποιήθηκαν σε συνεργασία με τους Υπεύθυνους Σχολικών Δραστηριοτήτων, είχαν διττό στόχο: αφενός την ενημέρωση των εκπαιδευτικών αναφορικά με το ζήτημα των θαλάσσιων απορριμμάτων και αφετέρου την εξοικείωσή τους με εκπαιδευτικές μεθόδους και τεχνικές που έχουν κριθεί ως αποτελεσματικότερες κατά την υλοποίηση προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης.
Ένα ακόμα πολύτιμο εργαλείο προς ενίσχυση των Εκπαιδευτικών υπήρξε το Ολοκληρωμένο Εκπαιδευτικό Πακέτο με τίτλο : “Θαλάσσια απορρίμματα – Το αποτύπωμα των ανθρώπων στις ακτές και τις θάλασσες” το οποίο σχεδιάστηκε με βάση τις βασικές αρχές της θεωρίας και της μεθοδολογίας της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης/ Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη. Βασικό κορμό του συγκεκριμένου Εκπαιδευτικού Πακέτου αποτελούν τα Φύλλα Πληροφοριών και τα Φύλλα Εργασίας, που συνυφαίνουν ιδανικά τη θεωρία με την πράξη και δίνουν τη δυνατότητα στους μαθητές να εμπεδώσουν μέσα από συναφείς δραστηριότητες, όσα έμαθαν για την ανάγκη διαφύλαξης των ακτών από τα απορρίμματα. Επιπρόσθετα στο Εκπαιδευτικό Πακέτο περιλαμβάνονται μια Εισαγωγή με χρήσιμες πληροφορίες για το περιεχόμενό του, καθώς και Διευκρινίσεις προς τους Εκπαιδευτικούς με οδηγίες για την ενδεδειγμένη υλοποίησή του.
Τέλος, κομβικής σημασίας για την ουσιαστική και διαχρονική πραγμάτωση των στόχων του έργου Life Ammos είναι η εκστρατεία Do It Yourself που ενθαρρύνει μικρούς και μεγάλους να σχεδιάσουν τη δική τους εκστρατεία ενημέρωσης, καθώς και να υλοποιήσουν μια εθελοντική δράση καταγραφής απορριμμάτων καπνιστών, παρέχοντάς τους ταυτόχρονα οδηγίες, προτάσεις και τα απαραίτητα εργαλεία. Στο πλαίσιο της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, η εν λόγω εκστρατεία δίνει μια πρώτης τάξης ευκαιρία στους εκπαιδευτικούς να μεταφέρουν σε δράση πεδίου τα μηνύματα που μεταλαμπάδευσαν στους μαθητές τους και να αναδείξουν παράλληλα τη σημασία της ανάληψης προσωπικής ευθύνης και προσπάθειας για την προστασία του φυσικού μας πλούτου.
Οι παραπάνω δράσεις, έχοντας συντελέσει καθοριστικά στην ουσιαστική ενημέρωση χιλιάδων μαθητών και μέσα από αυτούς στην περαιτέρω διάχυση των στόχων του έργου Life Ammos, συνεχίζονται δυναμικά, αποσκοπώντας στη μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων τους, στην εμπέδωση της αναγκαιότητας διαφύλαξης των ακτών από τα πάσης φύσεως απορρίμματα και στη σημασία της διαμόρφωσης μιας νέας κουλτούρας στην κατεύθυνση της ανάληψης προσωπικής ευθύνης και πρωτοβουλίας. Μέσα σ’αυτό το πλαίσιο, ο χώρος της εκπαίδευσης αναδεικνύεται ως βασικό πεδίο διαρκούς εφαρμογής και εξέλιξης των πρακτικών προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος, που αποτελεί και πρωταρχική επιδίωξη του έργου Life Ammos. Οι παρουσιάσεις στα σχολεία θα εξακολουθήσουν και για το προσεχές διάστημα, ενώ το Εκπαιδευτικό Πακέτο βρίσκεται αναρτημένο στην ιστοσελίδα του Έργου για άμεση χρήση τους από τους εκπαιδευτικούς.
Σημειώνεται ότι το πρόγραμμα Life Ammos είναι ένα έργο που αποσκοπεί στην πρόληψη και τον περιορισμό των απορριμμάτων καπνιστών στις παραλίες. Με δεδομένη την ένταση και έκταση εμφάνισης των συγκεκριμένων απορριμμάτων στις ελληνικές ακτές, καθίσταται επιτακτική τόσο η αλλαγή συμπεριφοράς του ευρέως κοινού (καπνιστών και μη), όσο και η ανάπτυξη υποδομών και μέσων για την άμβλυνση του φαινομένου. Παράλληλα, και έχοντας ως αιχμή το ζήτημα των απορριμμάτων καπνιστών, το Life Ammos στοχεύει στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών για το γενικότερο πρόβλημα της θαλάσσιας ρύπανσης, που πλήττει το φυσικό περιβάλλον, τα οικοσυστήματα (χλωρίδα και πανίδα), την ανθρώπινη υγεία και το τουριστικό προϊόν της χώρας. Η επιδιωκόμενη αλλαγή στη συμπεριφορά των χρηστών του παράκτιου μετώπου, αναμένεται να διατηρηθεί και μετά το πέρας του έργου και να εμπεδωθεί ως μια υπεύθυνη περιβαλλοντικά στάση που θα λειτουργεί πολλαπλασιαστικά και, κυρίως, διαχρονικά με πολυεπίπεδο όφελος για την τοπική κοινωνία κάθε περιοχής.
Βασικό εργαλείο για την επίτευξη των στόχων του έργου είναι η ανάπτυξη και εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης εκστρατείας για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση όλων των χρηστών της παράκτιας ζώνης (λουομένων, επιχειρηματιών, δημοτικών αρχών κ.ά.) αναφορικά με τα προβλήματα που δημιουργεί η παρουσία των απορριμμάτων καπνιστών. Για τον σκοπό αυτό έχει επιστρατευθεί μια ευρεία και συνδυασμένη χρήση εργαλείων τεχνολογίας, αλλά και παραδοσιακών μέσων ευαισθητοποίησης, όπως εγκατάσταση info kiosk σε 15 επιλεγμένες παραλίες, υλοποίηση εθελοντικών καθαρισμών και διαδραστικών παιχνιδιών, δημοσιεύσεις στον ηλεκτρονικό και έντυπο τύπο, μετάδοση τηλεοπτικού και ραδιοφωνικού σποτ, ανάπτυξη σελίδων κοινωνικής δικτύωσης και εφαρμογής σε έξυπνα κινητά, προώθηση εκστρατείας Do-It-Yourself, καθώς και σχεδιασμός ενός Ολοκληρωμένου Εκπαιδευτικού Πακέτου, προκειμένου να επιτευχθεί η κομβικής σημασίας για την υλοποίηση του Life Ammos διασύνδεσή του με τους μικρούς πολίτες της χώρας.
Το Life Ammos υλοποιείται με τη συνεισφορά του χρηματοδοτικού μέσου LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη χρηματοδοτική υποστήριξη του Πράσινου Ταμείου και της Blue Star Ferries.
Δίκτυο Μεσόγειος