Του ΜΑΝΟΥ ΝΙΚΟΛΟΥΔΑΚΗ*
Στην Ελλάδα κατά καιρούς έχουν γίνει προσπάθειες περιβαλλοντικής και αειφόρου ανάπτυξης αλλά λόγω του ότι στερείται μηχανισμών εφαρμογής των, τα βήματα είναι αργά και η απροθυμία του κράτους να τα υποστηρίξει ιδιαίτερα εμφανής. Η Ελλάδα είναι από τις λίγες ευρωπαϊκές χώρες με συνταγματική πρόβλεψη σχετική με το περιβάλλον. Έτσι σαν απαρχή για την περιβαλλοντική πολιτική στην Ελλάδα θεωρείται το έτος 1975 όταν το Νέο Σύνταγμα υπήγαγε την προστασία του φυσικού και πολιτισμικού περιβάλλοντος στον κύκλο των κρατικών υποχρεώσεων (Άρθρο 24 του Συντάγματος). Το Άρθρο 24 περικλείει μία σειρά νομοθετικών περιβαλλοντικών διατάξεων σύμφωνα με τις οποίες η προστασία του περιβάλλοντος είναι υποχρέωση του κράτους και έχει χρέος να λαμβάνει μέτρα προληπτικά και καθοριστικά για αυτό.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει σε εφαρμογή μία σειρά από κοινοτικά προγράμματα δράσης με σκοπό την ίδρυση νομοθετικών πράξεων, οι οποίες θα καλύψουν καίρια περιβαλλοντικά ζητήματα όπως την ρύπανση της ατμόσφαιρας και τους συντελεστές ρύπων στην κάθε περιοχή της Ελλάδος, τη διαχείριση αποβλήτων καίριο περιβαλλοντικό πρόβλημα κυρίως σε μεγάλα αστικά κέντρα επιζήμιο για την δημόσια υγεία, λήψη μέτρων προστασίας όσον αφορά χημικές ουσίες και την βιοτεχνολογία. Εκτιμώντας τις επιβλαβείς συνέπειες όλων των παραπάνω, καθώς και τις περιβαλλοντικές συνέπειες η Ε.Ε. θέλει να εφαρμόσει μία ασφαλή στρατηγική κρίνοντας αναγκαία την λήψη και ένταξη περιβαλλοντικών νομοθετικών πράξεων στο Ελληνικό Δίκαιο με αυτοσκοπό της την επίτευξη των σχεδίων της για περαιτέρω μακρόπνοη αντιμετώπιση περιβαλλοντικών προβλημάτων στην Ευρώπη.
Βασικός μοχλός μίας σωστής περιβαλλοντικής πολιτικής αποτελεί και ο Χωροταξικός Σχεδιασμός. Στόχος της χωροταξίας είναι η παροχή ισότιμης πρόσβασης όλων των πολιτών σε βασικές υπηρεσίες, εξυπηρετήσεις και υποδομές, προωθώντας τον συντονισμό ανάμεσα σε διαφορετικούς πολιτικούς τομείς, ακολουθώντας βασικές αρχές αειφόρου ανάπτυξης συμβάλλοντας μεθοδικά στην ισορροπία της ανταγωνιστικότητας, της κοινωνικής συνοχής και της ποιοτικής περιβαλλοντικά ζωής. Οι κεντρικοί στόχοι του Χωροταξικού Σχεδιασμού προσδιορίζονται με βάση την αξιολόγηση των αναγκών της χώρας και των επί μέρους περιοχών, συναρτήσει του Διεθνούς και Ευρωπαϊκού πλαισίου κανόνων Δικαίου.
Άλλο ένα ελπιδοφόρο περιβαλλοντικό μήνυμα έρχεται με το περιβαλλοντικό δίκτυο Νatura 2000 στην προσπάθεια διατήρησης της περιβαλλοντικής ισορροπίας και της βιώσιμης ανάπτυξης. Για τον σωστό σχεδιασμό και την εφαρμογή μίας ενιαίας περιβαλλοντικής ισορροπίας είναι σημαντική η διατήρηση των φυσικών οικοτόπων και της άγριας χλωρίδας και πανίδας στα εδάφη όλων των Ευρωπαϊκών κρατών μελών (Οδηγία 9342 / ΕΟΚ). Το παραπάνω Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο ήρθε σαν θεσμός για να φιλοξενήσει φυσικούς τύπους οικοτόπων. Αποτελείται από δύο κατηγορίες, τις Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) (Special Protection Areas – SPA) , ζώνες διατήρησης των άγριων πτηνών και τους Τόπους Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) (Sites of Community Importance – SCI). Στην Ελλάδα χαρακτηρίστηκαν 202 ΖΕΠ και 241 Τόποι Κοινοτικής Προστασίας εκ των οποίων οι δύο είναι ακόμη προτεινόμενοι. Οι ευκαιρίες απασχόλησης μέσω της περιβαλλοντικής πολιτικής
Οι ευκαιρίες απασχόλησης μέσω της περιβαλλοντικής πολιτικής
Η «πράσινη απασχόληση» διαπερνά όλες τις προκλήσεις διεύρυνσης του νέου χρηματοοικονομικού πλαισίου και των διαρθρωτικών ταμείων της Ε.Ε., της προώθησης της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής και μεταρρύθμισης. Στον τομέα αυτό υπάρχουν καλές προοπτικές για τη δημιουργία τοπικών θέσεων απασχόλησης και δυνατότητες ανάπτυξης. Σε αυτή τη διαδικασία τα κράτη μέλη της Ε.Ε. μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο με την επιπλέον διεύρυνση των αγορών τους. Το γεγονός αυτό πρέπει να συνδεθεί με βαθιές αλλαγές και με την κατανομή περισσότερων πόρων ενίσχυσης ανάπτυξης και συνεργασίας, ξεπερνώντας και το 70% του ΑΕΠ.
Η στρατηγική απασχόλησης βασίζεται τόσο στις μακροοικονομικές όσο και στις διαρθρωτικές πολιτικές, οι οποίες στοχεύουν στην ενίσχυση των επενδύσεων και της απασχόλησης. Στο πλαίσιο αυτό οι κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση συνδυάζοντας την προστασία του περιβάλλοντος με μέτρα στην αγορά εργασίας, παρέχουν τη βάση για την επίτευξη ενός διπλού στόχου, της προστασίας του περιβάλλοντος και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
* Ο Μάνος Νικολουδάκης μηχανικός περιβάλλοντος, M.Sc είναι προϊστάμενος του Τμήματος Περιβάλλοντος και Υδροοικονομίας της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου και πρόεδρος της Ένωσης Μηχανικών Δημοσίου Δυτικής Κρήτης (Χανίων – Ρεθύμνου)
