Την έντονη αντίδραση τόσο του δήμου Ρεθύμνου όσο και της αντιπεριφέρειας Ρεθύμνου, έχει προκαλέσει η κυβερνητική απόφαση για τη μεταβίβαση μνημειακών κτιρίων και αρχαιολογικών χώρων του δήμου Ρεθύμνου από το δημόσιο στο Υπερταμείο αποκρατικοποιήσεων, ως μνημονιακή υποχρέωση.
Οι διαβεβαιώσεις ότι η κυβερνητική απόφαση προβλέπει την εξαίρεση της μεταβίβασης ακινήτων που έχουν ιδιαίτερο πολιτιστικό, ιστορικό ή περιβαλλοντικό ενδιαφέρον, δεν καθησυχάζει τις δυο τοπικές αρχές καθώς σε άλλο σημείο της απόφασης αναφέρεται ότι «H ΕΤΑΔ εξακολουθεί να διαχειρίζεται τα περιουσιακά στοιχεία που εξαιρούνται από τη μεταβίβαση».
Στη λίστα των προς μεταβίβαση 64 ακινήτων του Ρεθύμνου περιλαμβάνονται τα εξής μνημεία – αρχαιολογικοί χώροι: Παλαιοντολογικό Μουσείο, Κτίριο φυλακών Φορτέτσας, Χάνι του Πατακού, Υστερομινωικό Νεκροταφείο Αρμένων.
Περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος ακίνητα, προς μεταβίβαση, περιλαμβάνονται περισσότερα από 20 τμήματα ακτής και αιγιαλού, τόσο της πόλης του Ρεθύμνου, όσο και της δημοτικής ενότητας Αρκαδίου.
Να υπενθυμίσουμε ότι το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής, με την υπ’ αριθμόν 86 απόφαση του στις 19 Ιουνίου 2018, εξουσιοδότησε τον υπουργό Οικονομικών: «Να εκδώσει τις σχετικές πράξεις και να προβεί σε κάθε αναγκαία πράξη προς μεταβίβαση στην ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε.» (ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε.) 10.119 ακινήτων, κυριότητας ελληνικού δημοσίου, συνολικού εμβαδού γης 511.357.451 τ.μ. και συνολικής δομημένης επιφάνειας 22.601 τ.μ., όπως αυτά εξειδικεύονται με Κωδικό Αριθμό Εθνικού Κτηματολογίου (ΚΑΕΚ) στο παράρτημα Ι, το οποίο είναι συνημμένο στην παρούσα και στο υπό στοιχείο γραπτό αίτημα της Ε.Ε.Σ.Υ.Π.».
Η «Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε.» είναι ανώνυμη εταιρεία με σκοπό τη διαχείριση, ανάπτυξη, εκμετάλλευση και αξιοποίηση της ιδιωτικής περιουσίας του δημοσίου. Η εταιρεία ανήκει κατά 100% στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (ΕΕΣΠ) ΑΕ, που δεν ανήκει στον δημόσιο τομέα. Με απλά λόγια, είναι το υπερταμείο αποκρατικοποιήσεων και η ΕΤ.Α.Δ. Α.Ε. είναι θυγατρική εταιρεία του.
Η λίστα με τα 10.119 ακίνητα του δημοσίου έχουν καταχωρηθεί στην υπουργική απόφαση, καθένα με τον 12ψήφιο αριθμό ΚΑΕΚ του, γεγονός που καθιστά δύσκολη την αναγνώριση κάθε ακινήτου, αφού πρέπει να αντιστοιχηθεί μέσω του κτηματολογίου ο κάθε κωδικός με το ακίνητο στο οποίο αναλογεί.
Ο έλεγχος που έγινε στους κωδικούς με πρωτοβουλία του δήμου Ρεθύμνης αλλά και της αντιπεριφέρειας Ρεθύμνου καθώς και με πρωτοβουλία του βουλευτή του νομού Γιάννη Κεφαλογιάννη, ο οποίος μάλιστα κατέθεσε χθες σχετική ερώτηση στον υπουργό Οικονομικών, έδειξε ότι στο Υπερταμείο μεταβιβάζονται περί τα 64 ακίνητα που βρίσκονται στον δήμο Ρεθύμνου. Ακίνητα που βρίσκονται στον υπόλοιπο νομό και που σίγουρα προορίζονται προς μεταβίβαση, είναι ακόμα πιο δύσκολο να εντοπιστούν καθώς οι εκτός δήμου Ρεθύμνου περιοχές δεν έχουν κτηματολόγιο και είναι άγνωστο με ποιο τρόπο είτε έχουν καταχωρηθεί είτε θα καταχωρηθούν σε επόμενη φάση, σε απόφαση μεταβίβασης.
Ο αντιδήμαρχος δημοτικής περιουσίας και ηλεκτρονικής διακυβέρνησης του δήμου Ρεθύμνης, Γιώργος Σκορδίλης, σε γραπτή δήλωση του για το θέμα, αναφέρει:
«Με αφορμή την επικαιροποίηση του ζητήματος εκχώρησης ακινήτων που ανήκουν στον δήμο Ρεθύμνης αλλά και σε άλλες υπηρεσίες, στην Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου από πλευράς του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής, θα ήθελα να καταθέσω τα εξής:
Από της συστάσεως αντιδημαρχίας δημοτικής περιουσίας, ξεκινήσαμε σε συνεργασία με την Πολεοδομία και την τεχνική υπηρεσία του δήμου, την καταγραφή όλων των ακινήτων που ανήκουν στον δήμο, της διαδικασίας μέσω της οποίας περιήλθαν στην κυριότητα του και του υφιστάμενου νομικού καθεστώτος που διέπει τη διαχείριση και διάθεση της δημοτικής περιουσίας. Άμεσα θα ολοκληρωθεί η διαδικασία αντιστοίχησης των ΚΑΕΚ με τα κτηματολογικά φύλλα, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη γεγονός που θα μας επιτρέψει να έχουμε πλήρη και ασφαλή εικόνα όλων των ακινήτων που υπάγονται στη νόμιμη κατοχή του δήμου.
Γνωρίζουμε πως στη λίστα των προς εκχώρηση ακινήτων, συμπεριλαμβάνονται 65 ακίνητα του Ρεθύμνου, εκ των οποίων άλλα ανήκουν στον δήμο, άλλα στην αρχαιολογική υπηρεσία κ.λπ. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται αρχαιολογικοί χώροι, τμήματα αιγιαλού, κτίρια που σήμερα στεγάζουν τη λειτουργία σημαντικών κοινωνικών δομών και υπηρεσιών, εξυπηρετούν ανάγκες άθλησης και πολιτισμού κ.α.
Για τον δήμο Ρεθύμνης το ενδιαφέρον και η στόχευση δεν είναι μόνον η προστασία της δημοτικής περιουσίας από αυτή τη διαδικασία για την οποία, ούτε επίσημη ενημέρωση είχαμε, ούτε ερωτηθήκαμε ποτέ.
Ο έντονος προβληματισμός μας και η οξεία δυσαρέσκεια μας έγκειται στην, εν πολλοίς, αυθαίρετη, άστοχη και επικίνδυνη επιλογή της διαχείρισης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και του φυσικού πλούτου της πόλης και της χώρας μας, ωσάν εμπόρευμα που ανταλλάσσεται, χρησιμοποιείται για την εξόφληση χρεών, γίνεται ενέχυρο, αποκτά εν πάση περιπτώσει, μια αμιγώς οικονομική διάσταση, ασύμβατη με τον ισχυρό συμβολισμό της, το πολύτιμο πνευματικό και πολιτιστικό της φορτίο ακόμη και τη ζωντανή σχέση της με τις λειτουργίες των κοινωνιών και των ανθρώπων τους.
Ακόμη κι αν επιχειρήσουμε να προσεγγίσουμε το θέμα με εργαλειακή οπτική, μοιραία θ’ αναρωτηθούμε γιατί τόσα χρόνια δεν αναλάμβανε τη συντήρηση, την επισκευή, την προστασία και ανάδειξη όλων αυτών των ιστορικών κτισμάτων ή των φυσικών χώρων, τους οποίους σήμερα εκχωρεί ωσάν νόμιμος ιδιοκτήτης το ίδιο το κράτος, αλλά ανέθετε τις πολυδάπανες αυτές διαδικασίες στους δήμους, τις περιφέρειες κ.λπ. που με τόση ευκολία αγνόησε όταν υπέγραφε τις συμφωνίες περί εκχώρησης;
Παρότι για το θέμα θα υπάρξει επίσημη τοποθέτηση εκ μέρους του δήμου Ρεθύμνης και του δημοτικού του συμβουλίου, προς το παρόν, ως αρμόδιος αντιδήμαρχος, καταθέτω απερίφραστα την αγωνία μου, αλλά και την αμετάκλητη αντίδρασή μου στο απροκάλυπτο παζάρι της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, το οποίο προσβάλλει την ιστορική και συλλογική μας μνήμη, συνιστά κατάφωρη προσβολή του πολιτισμού μας και αποτελεί απτή ένδειξη πως για κάποιους -δυστυχώς, κατέχοντες εξουσιαστικές θέσεις- η ανάπτυξη γίνεται αντιληπτή μόνον μέσα από την παραμορφωτική διόπτρα μιας αδυσώπητης οικονομίας, στην οποία υποταχθήκαμε χωρίς καν να γνωρίζουμε τους κανόνες του παιχνιδιού.
Σε ότι μας αφορά πάντως, διακινδυνεύοντας να προκαταβάλλω την άποψη του σώματος του Δ.Σ., θα πράξουμε ότι είναι νόμιμο και δυνατό για να αποτρέψουμε αυτή την αγοραία συνδιαλλαγή».
Η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου, Μαίρη Λιονή, δηλώνει την αντίθεση της με την εκχώρηση της δημόσιας περιουσίας, αναφέροντας στα «Ρ.Ν.»:
«Η περιφέρεια είναι αντίθετη στην πώληση δημόσιας περιουσίας. Σε ότι αφορά τα μνημεία και τους αρχαιολογικούς χώρους που περιλαμβάνονται στη λίστα των ακινήτων προς μεταβίβαση στο Υπερταμείο, είναι απαράδεκτο ως γεγονός. Αντίκειται και στο σύνταγμα και στους νόμους. Οι αρχαιολογικοί χώροι και τα μνημεία εξαιρούνται από την πώληση. Θεωρώ ότι έγινε πολύ πρόχειρα η υπαγωγή ιδιοκτησιών στο υπερταμείο χωρίς καν να ελεγχθεί ποια ακίνητα είναι μνημεία, ποια είναι αρχαιολογικοί χώροι ή ακόμα κι αν πρόκειται για ακίνητα άλλων φορέων ή και ιδιωτών. Το θέμα αυτό θα συζητηθεί στο Περιφερειακό Συμβούλιο. Το συζητήσαμε και στην προηγούμενη συνεδρίαση όμως δεν είχαμε εικόνα τότε γιατί μόλις είχαν ανακοινωθεί οι κωδικοί και δεν γνωρίζαμε τι συμπεριλαμβάνουν. Το περιφερειακό συμβούλιο δεν θα πάρει θέση μόνο για τις δικές του ιδιοκτησίες αλλά και για τα μνημεία και τους αρχαιολογικούς χώρους».
Η λίστα ακινήτων του Ρεθύμνου
Τα 10.119 ακίνητα που μεταβιβάζονται στο Υπερταμείο, χαρακτηρίζονται ως ακίνητα του δημοσίου. Ο έλεγχος όμως δείχνει πως μεγάλος αριθμός αυτών είναι ακίνητα δημοτικά, ακίνητα ιδιοκτησίας περιφερειών, ακίνητα ιδιωτών και ακίνητα αμφισβητούμενης ιδιοκτησίας για τα οποία εκκρεμούν δικαστικές αποφάσεις. Υπάρχουν επίσης ακίνητα για τα οποία υπάρχει τελεσίδικη δικαστική απόφαση αλλά δεν έχουν εγγραφεί ακόμα στους πραγματικούς ιδιοκτήτες τους και το δημόσιο τα έχει συμπεριλάβει ως δικά του. Τέτοιες περιπτώσεις υπάρχουν και μεταξύ των 64 ακινήτων του Ρεθύμνου.
Έκπληξη προκαλεί το γεγονός της απόφασης για μεταβίβαση στο Υπερταμείο της οικοπεδικής έκτασης της Σχολής Αστυφυλάκων, του ακινήτου του γηπέδου του Γάλλου, καθώς και του ακινήτου που στεγάζεται η Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας, στην οδό Ζαμπελίου.
Σχετικά με το τελευταίο ακίνητο, αυτό της οδού Ζαμπελίου, η αντιπεριφερειάρχης είναι κατηγορηματική: «Το ακίνητο είναι ιδιοκτησίας της περιφέρειας. Η περιφέρεια έχει αμετάκλητη δικαστική απόφαση κατά του ελληνικού δημοσίου και έχει ήδη ορίσει δικηγόρο για τη μεταγραφή του ακινήτου στο κτηματολόγιο».
Σε ότι αφορά την έκταση της Σχολής Αστυφυλάκων, σύμφωνα με τον κ. Σκορδίλη, ο δήμος με τη νομική του υπηρεσία θα εξετάσει το θέμα και να δει κατά πόσον δικαιούται το ελληνικό δημόσιο να συμπεριλάβει στα ακίνητα που μεταβιβάζονται στο υπερταμείο το συγκεκριμένο ακίνητο.
Η παραπάνω έκταση είναι δημοτική και παραχωρήθηκε στο ελληνικό δημόσιο με τον όρο να λειτουργεί η Σχολή Αστυφυλάκων. Υπάρχει ρητός όρος ότι σε περίπτωση που παύσει η λειτουργία της σχολής για τρία τουλάχιστον συνεχόμενα χρόνια, το ακίνητο να επιστρέψει στον δήμο.
Και το ερώτημα είναι εάν το δημόσιο δικαιούται να μεταβιβάσει ένα ακίνητο που του έχει παραχωρηθεί με όρους, σε οποιονδήποτε τρίτο. Και πολύ περισσότερο στο Υπερταμείο που θα το διαχειρίζεται κατά το δοκούν.
Το γήπεδο Γάλλου επίσης δεν είναι περιουσία του δημοσίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, ιδιοκτησιακά ανήκει ή στον δήμο ή στο πανεπιστήμιο. Τα «Ρ.Ν.» δεν μπόρεσαν να το διευκρινίσουν αλλά μας αναφέρθηκε ότι κατά πάσα πιθανότητα είχε γίνει κάποια ανταλλαγή οικοπέδων μεταξύ δήμου και πανεπιστημίου και στη συγκεκριμένη περίπτωση ο οικοπεδικός χώρος παραχωρήθηκε από το πανεπιστήμιο στον δήμο για να κατασκευαστεί το δημοτικό στάδιο Γάλλου.
Εκτός των παραπάνω, πληροφορίες θέλουν και κάποια ακίνητα ιδιωτών να περιλαμβάνονται στη λίστα των προς μεταβίβαση ακινήτων και για τα οποία θα χρειαστούν διαδικασίες για να ξεκαθαριστεί το ιδιοκτησιακό καθεστώς.
Τα βασικά ακίνητα από τον δήμο Ρεθύμνου που περιλαμβάνονται στη λίστα για μεταβίβαση στο Υπερταμείο, είναι:
– Ακίνητο που στεγάζεται η Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας, στην οδό Ζαμπελίου
– Έκταση της Σχολής Αστυφυλάκων
– Ακίνητο κάτω από τη Φορτέτσα (το πάρκινγκ κοντά στην είσοδο του φρουρίου)
– Φυλακές στο φρούριο Φορτέτσα
– Ακίνητο Λέσχης Αξιωματικών στη Σοχώρα
– Παλαιοντολογικό Μουσείο στην οδό Σαθά και Μαρκέλλου
– Χάνι του Πατακού στην οδό Αρκαδίου (στεγάζεται η ΚΕΔΗΡ)
– Ακίνητο που φιλοξενείται το ΚΕΦΙΑΠ (πρώην ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ) στην οδό Παπανικολάου
– 10ο Δημοτικό Σχολείο Τσεσμέ
– Γήπεδο Γάλλου
– Υστερομινωικό Νεκροταφείο Αρμένων
– Στρατιωτικές εγκαταστάσεις Αρμένων
– Κατοικίες στρατιωτικών στους Αρμένους
– 10 ακίνητα στο Ρουσσοσπίτι
– 15 τμήματα αιγιαλού στο Ρέθυμνο
– 12 τμήματα παλαιού αιγιαλού στην Δημοτική Ενότητα Αρκαδίου
– Ακίνητο στον Παράδεισο Αρμένων
– Ακίνητο στον Παράδεισο.