Η πραγματικότητα μέσα από τη ματιά της γυναίκας επαγγελματία

Ελέανορ Ρούσβελτ

Εβδομήντα χρόνια μετά τη διακήρυξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κι άλλα τόσα σχεδόν από την γενίκευση της ψήφου για τις Ελληνίδες (1952) η 8^η Μαρτίου παραμένει ημέρα -σύμβολο της γυναικείας επανάστασης σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία. Είναι αλήθεια ότι στο μεγαλύτερο κομμάτι αυτού του πλανήτη οι γυναίκες αντιμετωπίζονται ακόμη σαν πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Βασανίζονται, καταπιέζονται με όλες τις μορφές καταπίεσης και δυστυχώς, δεν έχουν καμιά τύχη στην δικαιοσύνη και την ισονομία.

Η περιπέτεια της γυναίκας σε μια πολυεπίπεδη, μαχητική πορεία μέσα στο χρόνο παραμένει υπόθεση όλων μας. Υπόθεση πολιτικής και πολιτισμού, υπόθεση καθημερινότητας, που εξαρτάται όχι μόνο από φυσιοκρατικές αλλά και ηθικές και κοινωνικές παραμέτρους.

Στις μέρες μας αχνοφαίνεται, ωστόσο, η περιπέτεια αυτή να γυρίζει σελίδα, τουλάχιστον στη δυτική «γειτονιά» μας. Με εκκρεμή ακόμα πολλά προβλήματα και στερεότυπα να αιωρούνται, νέες προοπτικές φαίνεται να διανοίγονται για τον δυναμικό επαναπροσδιορισμό της θέσης της γυναίκας. Οι γυναίκες σήμερα δεν είναι άφωνες, αλλά αρχίζουν να γίνονται φορείς μιας εναλλακτικής προσέγγισης της ζωής, της πολιτικής, της επιχειρηματικότητας. Πρωταρχικό στοιχείο μιας τέτοιας προσέγγισης είναι η νέα αντίληψη για τη δημοκρατία και την εξουσία όπου ο σεβασμός και η ανοχή στη διαφορετικότητα του άλλου, ο διάλογος ως μέσο επίλυσης των διαφορών κι η αποφυγή της βίας, η αλληλεγγύη ως πολιτική ανακατανομής των πόρων και εξουσιών είναι τα βασικά στοιχεία της.

Μια από τις φράσεις που ακούμε τις τελευταίες δεκαετίες όλο και πιο συχνά είναι ο όρος γυναικεία επιχειρηματικότητα. Με την πάροδο του χρόνου, τη χειραφέτηση των γυναικών, τη ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας και την ελεύθερη κι απεριόριστη πρόσβαση όλων στη γνώση, οι γυναίκες συμμετέχουν ενεργά στις επιχειρήσεις από τα πρώτα στάδια της ίδρυσής τους. Έχει αποδειχθεί ότι οι γυναίκες, στην πλειονότητά τους, καταφέρνουν ν’ αναπτύξουν μια επιχείρηση, να την προωθήσουν και να τη διατηρήσουν ακμαία μακροπρόθεσμα χάρη στη στρατηγική που ακολουθούν και την υπομονή που διαθέτουν.

Παρ’ ότι, όμως, υπάρχουν περισσότερες γυναίκες απ’ ότι άντρες, στην Ευρωπαϊκή Ένωση μόνο το 1/3 των αυτοαπασχολούμενων είναι γυναίκες. Αυτό, βέβαια, ίσως αντανακλά απλά την επιλογή τους καθώς για κάποιες από αυτές η επιχειρηματικότητα δεν είναι ελκυστική. Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που θέλουν αλλά συναντούν συνεχώς εμπόδια; Παρά τη δυναμική και σταθερή παρουσία τους στον επιχειρηματικό κόσμο, οι γυναίκες επιχειρηματίες αντιμετωπίζουν ακόμη και σήμερα ποικίλες προκλήσεις. Έρχονται αντιμέτωπες με εμπόδια που καθυστερούν την ισότιμη μεταχείριση ανδρών- γυναικών στον τομέα αυτό. Κυρίως σε ότι έχει να κάνει με τις κοινωνικές αντιλήψεις για τη θέση των γυναικών σε διάφορα επίπεδα της καθημερινότητας. Κι αυτό γιατί κυριαρχεί ακόμη η εικόνα της γυναίκας, που είναι στενά συνυφασμένη με το θεσμό της οικογένειας. Η απόσταση , που έχει να διανύσει μια γυναίκα για να κερδίσει «εμπιστοσύνη» επαγγελματικά είναι μεγαλύτερη από αυτή του άντρα, που σε αυτό το πλαίσιο η επιχειρηματικότητα θεωρείται ακόμα βασικό πεδίο δράσης και κυριαρχίας του.

Άλλο ένα εμπόδιο που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες από το πρώτο στάδιο της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας- σύμφωνα με σχετικές έρευνες-είναι το γεγονός ότι έχουν πρόσβαση σε μικρότερα κεφάλαια σε σχέση με τους άνδρες, παγκοσμίως, όχι μόνο στην πατρίδα μας. Αυτό σημαίνει ότι σε μια δεδομένη επιχειρηματική ευκαιρία και ανάμεσα σε δυο άτομα εξίσου ικανά και με τα απαραίτητα γι’ αυτήν προσόντα, η γυναίκα θα πρέπει να εξασφαλίσει επιπρόσθετες πηγές εσόδων σε σχέση με τον άνδρα, αν θέλει να επιτύχει. Επιπρόσθετα, θα χρειαστεί να καταβάλλει τριπλάσια ενέργεια για να ολοκληρώσει με επιτυχία τους πολλαπλούς ρόλους της

Γίνεται συνεπώς, αντιληπτό πως η γυναικεία δημιουργικότητα και επιχειρηματική προοπτική-όσες προσπάθειες κι αν έχουν σημειωθεί τα τελευταία χρόνια- παραμένει μια σχετικά ανεκμετάλλευτη πηγή οικονομικής ανάπτυξης και προόδου, που πρέπει να επεκταθεί και να εξελιχθεί ποσοτικά και ποιοτικά, προκειμένου να αναπτυχθούν και τα επίπεδα του υγιούς ανταγωνισμού της κοινωνίας.

Μέσα από την σωστή εκπαίδευση , ήδη από τις μικρές ηλικίες και με το απαιτούμενο νομοθετικό πλαίσιο μπορεί να ενισχυθεί ο ρόλος των γυναικών στον επιχειρηματικό κόσμο.

Εάν η κοινωνία μας θέλει να αναπτυχθεί και να ευημερήσει στο σύνολό της ο τομέας της επιχειρηματικότητας οφείλει να κρατά ανοιχτές τις πόρτες του σε όλους, άνδρες και γυναίκες.

Λαμπρά παραδείγματα σημαντικών γυναικείων μορφών γύρω μας δίνουν το στίγμα της «σύγχρονης γυναίκας». Αυτή η γυναίκα μπορεί να γίνει μοχλός μιας πανανθρώπινης επανάστασης, που θα εξασφαλίζει στον πολίτη τη θέση που του αξίζει.

Από όποια θέση ευθύνης ή εξουσίας βρίσκεται η καθεμία από μας οφείλει να υποστηρίζει και να εργάζεται για την άρση των προκαταλήψεων και των διακρίσεων στις οποίες αναφέρθηκα. Ας πάμε ένα βήμα παραπέρα την ιδέα της γυναικείας επιχειρηματικότητας στο Ρέθυμνο, στην Κρήτη, στη χώρα. Μόνο μαζί μπορούμε.

«Η ανάγκη είναι αυτή, άλλωστε, που σε κάνει ηγέτη, σε κάνει να διαφέρεις από τους άλλους και από τον παλιό σου εαυτό»(Ν. Κουτσιανά, Πρόεδρος και συνιδρύτρια, Apivita Α.Ε)