Η Ε.Ε. ήδη από το 1960 ξεκίνησε με σαφή προσανατολισμό την κοινή οργάνωση της Ευρωπαϊκής αγοράς (CMO). Στο πλαίσιο αυτό και έχοντας διανύσει μια σημαντική διαδρομή διαβουλεύσεων, φτάσαμε στον πρώτο Κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 2081/92 του Συμβουλίου της 14ης Ιουλίου 1992 για την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων και των ονομασιών προέλευσης των γεωργικών προϊόντων και των τροφίμων, στον οποίο για πρώτη φορά γίνεται αναφορά σε κανόνες προστασίας των ονομασιών προέλευσης και των γεωργικών ενδείξεων για ανθρώπινη κατανάλωση, γεωργικών προϊόντων. Τελευταία εξέλιξη του αρχικού κανονισμού αποτελεί σήμερα ο Κανονισμός 1151/2012 για τα συστήματα ποιότητας των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων, στον οποίο πραγματοποιείται σαφή αναφορά στην ποιότητα και την ποικιλομορφία της γεωργικής παραγωγής, η οποία συνιστά ένα από τα σημαντικά πλεονεκτήματα, παρέχοντας ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στους παραγωγούς της Ε.Ε. και συμβάλλοντας σημαντικά στη ζωντανή πολιτιστική και γαστρονομική παράδοση. Το ανταγωνιστικό αυτό πλεονέκτημα οφείλεται στις δεξιότητες και την αποφασιστικότητα των γεωργών και παραγωγών της Ε.Ε. που έχουν διατηρήσει ζωντανές τις παραδόσεις λαμβάνοντας ταυτοχρόνως υπόψη τις εξελίξεις όσον αφορά νέες μεθόδους και υλικά παραγωγής. Χρόνια τώρα τα κράτη μέλη έχουν επιδοθεί σε ένα αγώνα δρόμου προστασίας της πολιτιστικής τους κληρονομιάς μέσω των διατροφικών τους διαδρομών έχοντας δημιουργήσει ένα τεράστιο κατάλογο καταχωρήσεων που σήμερα συμπεριλαμβάνει 1446 καταχωρήσεις. Η χώρα μας όπως παρουσιάζεται στην επίσημη βάση δεδομένων της Ε.Ε. (καταλόγους DOOR και e-bacchus) μέχρι σήμερα έχει εντάξει 107 προϊόντα και 150 κρασιά στα οποία η Περιφέρεια Κρήτης συμμετέχει με 20 αγροτικά προϊόντα και 10 κρασιά.
Η Περιφέρεια Κρήτης από το ξεκίνημά της με τα πενιχρά μέσα που διαθέτει, έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στον πρωτογενή τομέα αναγνωρίζοντας τον κεντροβαρικό του χαρακτήρα, στην ανάπτυξη του νησιού μας. Ακολουθώντας τις κατευθυντήριες γραμμές του στρατηγικού σχεδιασμού, οι οποίες είναι πλήρως εναρμονισμένες με τις κοινοτικές, για την ανάπτυξη του πρωτογενή τομέα και της διαχείρισης των προϊόντων του, προχωρήσαμε στη δημιουργία ενός δυναμικού διατροφικού περιγράμματος με τον τίτλο «Καλάθι των προϊόντων της Κρήτης», στο οποίο συμπεριλαμβάνονται τα σημαντικότερα τοπικά προϊόντα του νησιού, κάτω από το σήμα «Κρήτη». Παράλληλα εργαστήκαμε μεθοδικά με το σύνολο των Π.Ε. και των φορέων για τη δημιουργία του δυναμικού καταλόγου των προϊόντων που πρόκειται να προωθηθούν στον κατάλογο των γεωγραφικών ενδείξεων. Μέχρι σήμερα η προσπάθεια αυτή έχει προχωρήσει σημαντικά και είμαστε στη φάση σύνταξης των προϊόντων που θέσαμε σε άμεση προτεραιότητα.
Έχομε όλοι μας υποχρέωση να διαφυλάξουμε την πολιτιστική μας κληρονομιά, κυρίαρχο κομμάτι της οποίας αποτελεί η Κρητική διατροφή, αξιοποιώντας όλα εκείνα τα εργαλεία που η Ε.Ε. δημιούργησε και υιοθέτησε η χώρα μας.
Όλοι μας γνωρίζουμε, ο καθένας από την δική του οπτική γωνιά, ότι οι κανόνες της παγκόσμιας αγοράς είναι πολύ σκληροί ειδικά όταν αναφερόμαστε σε προϊόντα τα οποία δημιουργούν ένα πολύ σημαντικό όγκο συναλλαγών, αποτελώντας συνάμα στόχο σημαντικών οικονομικών κέντρων, τα οποία στο βωμό της οικονομικής κυριαρχίας μπορούν να διαστρεβλώσουν τις διατροφικές διαδρομές της κάθε περιοχής. Πρόσφατα στο τελικό κείμενο των διαπραγματεύσεων μεταξύ της Ε.Ε. και του Καναδά, δηλώνεται σαφώς η διάθεση της Ε.Ε. να παραχωρήσει δικαιώματα παραγωγής στον Καναδά σε δύο ελληνικά αγροτικά προϊόντα, όπως το τυρί Φέτα και τις ελιές Καλαμάτας.
Βεβαίως η Κρήτη δεν είναι περιοχή παραγωγής του τυριού Φέτα. Αν θέλουμε να υποστηρίξουμε τον πρωτογενή τομέα της χώρας μας και των Ελληνικών Περιφερειών πρέπει να αντιληφθούμε τις καταστρεπτικές συνέπειες μιας τέτοιας παραχώρησης.
Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε τις σημαντικές άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις μιας τέτοιας συμφωνίας στους παραγωγικούς τομείς της χώρας και του νησιού μας ειδικότερα.
Οφείλουμε ως Περιφέρεια Κρήτης να ενημερώσουμε τους παραγωγικούς φορείς αλλά και τους απλούς παραγωγούς, οι οποίοι στην τωρινή δύσκολη συγκυρία, βιώνουν και τον αρνητισμό της Ε.Ε. να υποστηρίξει το προφανές. Έρχεται η ίδια αντιμέτωπη με τις αρχές που η ίδια έχει θεσπίσει και υιοθετήσει.
Οφείλουμε να αντισταθούμε στην ισοπέδωση που επιχειρείται σε συγκεκριμένους τομείς, ιδιαίτερα όταν η τουριστική βιομηχανία έχει θεμελιώσει την διαφημιστική της εκστρατεία πάνω στη διατροφική παράδοση του τόπου μας.
Ως Περιφέρεια Κρήτης καταβάλλουμε συνεχώς προσπάθειες να προωθήσουμε την Κρητική διατροφή, η οποία αναδεικνύει τη σοφία της γυναίκας της Κρήτης και την ευρηματικότητα του Κρητικού γενικότερα, σ’ όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη μας έχοντας ως στόχο να στηρίξουμε τον απλό παραγωγό. Σήμερα στοχοποιήθηκε η Φέτα, και οι ελιές Καλαμάτας αύριο θα είναι η Γραβιέρα Κρήτης, το ελαιόλαδο Κρήτης, κ.ο.κ. Θα βρεθούμε λοιπόν αντιμέτωποι με ισχυρές παραγωγικές δυνάμεις, οι οποίες θα οικειοποιηθούν τις διατροφικές μας συνταγές, θα τις τροποποιήσουν στις δικές τους εμπορικές απαιτήσεις, θα δημιουργήσουν διαφημιστικές εκστρατείες πάνω στα νέα προϊόντα που θα δημιουργήσουν και ο παγκόσμιος καταναλωτής θα έρθει σε σύγχυση ανάμεσα στη γνησιότητα και την απομίμηση, χάνοντας την αξιοπιστία του απέναντι στα δικά μας προϊόντα.
Ως Περιφέρεια Κρήτης οφείλουμε να αντιταχθούμε στις μεθοδεύσεις αυτές και να συμπαραταχθούμε στο πλευρό του απλού αγρότη, του επιχειρηματία και όλων όσων εμπλέκονται στις αλυσίδες παραγωγής των τοπικών προϊόντων.
Σε διαφορετική περίπτωση η εκχώρηση χρήσης με αόριστους όρους στον Καναδά και σε κάθε τρίτη χώρα του ονόματος ΦΕΤΑ και των Ελιών Καλαμάτας ή οποιουδήποτε αύριο άλλου προϊόντος ανοίγει τον ασκό του Αιόλου στην παγκόσμια αγορά.
Πρέπει να γίνει απόλυτα σαφές ότι μεθοδεύσεις όπως αυτές θα οδηγήσουν σε ολοκληρωτική συρρίκνωση του πρωτογενούς τομέα ειδικότερα σε περιφέρειες με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όπως η Περιφέρεια Κρήτης. Η ιστορία μας και οι πολύπλευρες πτυχές της δεν αποτελούν ζητήματα διαπραγμάτευσης και διαβούλευσης.
Οφείλουμε να υποστηρίξουμε τη μοναδικότητα του τόπου μας με οποιοδήποτε κόστος, το οφείλουμε στον κάθε πολίτη αυτού του τόπου.
* Η Θεανώ Βρέντζου-Σκορδαλάκη είναι αντιπεριφερειάρχης Κοινωνικής Πολιτικής, Αγροτικής Οικονομίας Κτηνιατρικής και Αλιείας
