Η προσφυγική κρίση και η ραγδαία αύξηση των ροών εκατομμυρίων ανθρώπων από τις χώρες του πολέμου και της πείνας προς της Ευρώπη, αποτελεί μια σκληρή πραγματικότητα που σωστά έχει ανεβάσει το θέμα αυτό στην ευρωπαϊκή πολιτική ατζέντα και έχει θέσει ως πολιτική προτεραιότητα την αποτελεσματική αντιμετώπιση του. Η διάσκεψη αυτή του ΠΟΥ που επικεντρώνεται στην υγειονομική φροντίδα των προσφύγων, είναι μια πολύ καλή ευκαιρία για την ουσιαστική αποτίμηση της εμπειρίας των χωρών που εμπλέκονται σ’ αυτή την πρωτοφανή ανθρωπιστική κρίση.
Το ζητούμενο φυσικά είναι οι σύνοδοι και οι διασκέψεις να οδηγούν σε συγκεκριμένα μέτρα και σε συγκροτημένο πολιτικό σχέδιο διαχείρισης αυτού του μείζονος κοινωνικού προβλήματος που αφορά όλη την Ευρώπη και όχι μόνο τις χώρες υποδοχής. Θεωρούμε ότι η Ευρώπη που οικοδομήθηκε πάνω στις αρχές και τις αξίες της Δημοκρατίας, της Ελευθερίας, της αλληλεγγύης, της συνεργασίας και του ανθρωπισμού, οφείλει να διασφαλίσει την αναγκαία πολιτική συνεννόηση και την κοινή δράση μπροστά στην τραγωδία που εκτυλίσσεται καθημερινά στο Αιγαίο Πέλαγος, στη Μεσόγειο Θάλασσα και στους χερσαίους δρόμους προς την Κεντρική Ευρώπη.
Η Ελλάδα είναι η χώρα που υποδέχεται το 80% των προσφύγων και μεταναστών που κατευθύνονται προς την Ευρώπη. Το 70% από αυτούς τους απελπισμένους ανθρώπους είναι πρόσφυγες (62% από τη Συρία), το 25% είναι παιδιά και το 16% είναι γυναίκες. Το κοινωνικό και επιδημιολογικό προφίλ αυτών των πληθυσμών έχει τροποποιηθεί το τελευταίο διάστημα και κυριαρχούν οι οικογένειες, τα βρέφη και τα μικρά παιδιά, οι έγκυες, οι ηλικιωμένοι. Προφανώς δεν υπάρχει ζήτημα «υγειονομικής βόμβας» και μεταδιδομένων λοιμωδών νοσημάτων αλλά ανάγκη προκαταρκτικού ελέγχου και επείγουσας υγειονομικής φροντίδας ταλαιπωρημένων ανθρώπων με παθήσεις του γενικού πληθυσμού, έγκαιρης καταγραφής και διαχωρισμού όσων χρειάζονται ειδική ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και γρήγορης παραπομπής τους μέσω του ΕΚΑΒ στις δημόσιες δομές του ΕΣΥ της χώρας μας (νοσοκομεία, Μονάδες ΠΦΥ, Κέντρα Υγείας). Σήμερα, παρά τη μη διαχειρίσιμη αύξηση των προσφυγικών ροών στην Ελλάδα, χάρη στην ευαισθησία και τη συγκινητική συνδρομή των κατοίκων, των επαγγελματιών υγείας των περιοχών 1ης υποδοχής, των ανθρωπιστικών οργανώσεων και των ΜΚΟ, χωρίς καμιά οικονομική βοήθεια για τις δημόσιες δομές, έχουμε μια αποτελεσματική υγειονομική κάλυψη των προσφύγων-μεταναστών που όμως έχει επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό και το δημόσιο σύστημα υγείας και έχει αρχίσει να εξαντλεί τις αντοχές και τις δυνατότητες των εξαιρετικών πρωτοβουλιών κοινωνικής αλληλεγγύης. Είναι αναγκαία λοιπόν η άμεση χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς πόρους ενός συνολικού στρατηγικού σχεδίου επαρκούς υγειονομικής φροντίδας που θα περιλαμβάνει :
1. Την ενίσχυση με προσωπικό και φάρμακα-εμβόλια-υλικό 1ης ανάγκης όλων των δημόσιων δομών στα νησιά του Αιγίου που αποτελούν πύλες εισόδου
2. Την κάλυψη σε 24ωρη βάση με ιατρικό-νοσηλευτικό προσωπικό των ανοικτών Κέντρων Φιλοξενίας στην Αττική και των Προαναχωρησιακών Κέντρων
3. Την προτυποποίηση των διαδικασιών άμεσης φροντίδας, την εφαρμογή πρωτοκόλλων καταγραφής (κάρτα υγείας) και διαχείρισης των συνολικών προβλημάτων υγείας των προσφύγων-μεταναστών, την πιστοποίηση και το συντονισμό όλων των εμπλεκομένων οργανώσεων και εθελοντών, την παροχή πληροφοριακού υλικού, την εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας στη διαπολιτισμική κουλτούρα και στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων των ασθενών.
Η Ελλάδα έχει ήδη υποβάλλει αιτήματα χρηματοδότησης σε ειδικά ευρωπαϊκά Ταμεία ( ISF, AMIF κλπ) και το Υπουργείο Υγείας συμμετέχει μέσω εποπτευόμενων φορέων του ( ΕΣΔΥ, ΚΕΕΛΠΝΟ) στην πρόσκληση ενδιαφέροντος της DG SANTE σχετικά με τη «στήριξη κρατών-μελών που υφίστανται μεγάλη προσφυγική και μεταναστευτική πίεση για την αντιμετώπιση των προκλήσεων υγείας».
Η χώρα μας, σε συνθήκες παρατεινόμενης οικονομικής κρίσης και πολιτικών λιτότητας πραγματικά κάνει ότι μπορεί, με ευαισθησία, με ουμανιστική διάθεση, με ευλαβική τήρηση των ευρωπαϊκών αρχών του δικαίου και των κανόνων ταυτοποίησης , ασφάλειας και αξιοπρεπούς φροντίδας αυτών των ανθρώπων. Το αληθινό και ελπιδοφόρο πρόσωπο της Ελλάδας είναι οι συγκινητικές εικόνες αλληλεγγύης και ανθρωπιάς στα νησιά του Αιγαίου, στην Αθήνα, στην Ειδομένη. Αυτό όμως δεν αρκεί για να αντιμετωπιστεί ένα τέτοιο ζήτημα αν δεν υπάρξει συνεργασία και κοινή στρατηγική με τις γειτονικές χώρες, αν δεν υπάρξουν έκτακτα μέτρα, κίνητρα για την αποτελεσματική διαχείριση των προσφυγικών ροών στο έδαφος της Τουρκίας, επιμερισμός της ευθύνης και των βαρών μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, αν δεν διασφαλιστεί η ασφαλής διέλευση σε μια Ευρώπη ανοιχτή στη φιλοξενία και δεν προωθηθεί μια πολιτική αποτροπής των πολέμων, της εξαθλίωσης και της αποσταθεροποίησης στις χώρες της Μέσης Ανατολής, της Ασίας και της Αφρικής.
Το παραπάνω κείμενο είναι η ομιλία του υπουργού Υγείας, Ανδρέα Ξανθού στη διάσκεψη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ) στη Ρώμη για το προσφυγικό
