Η ταινία για την προσφυγιά χάρισε βραβείο στο Πειραματικό Λύκειο

Αποφάσισαν ότι θέλουν να πάρουν μέρος, ένωσαν τις δυνάμεις τους, ξεπέρασαν με πείσμα και αποφασιστικότητα κάθε μικρό και μεγάλο πρόβλημα που ανέκυπτε και σήμερα πλέον απολαμβάνουν τους καρπούς των προσπαθειών τους έχοντας ένα πλατύ χαμόγελο ικανοποίησης και ως αμοιβή τους ένα βραβείο που θα τους θυμίζει για πάντα τη γνωστή φράση «η ισχύς εν τη ενώσει»…

Ο λόγος για τους 26 συνολικά μαθητές των τμημάτων Β2 και Β3 του πειραματικού λυκείου του πανεπιστημίου Κρήτης στο Ρέθυμνο, οι οποίοι συμμετείχαν στον διεθνή μαθητικό διαγωνισμό οπτικοακουστικής δημιουργίας «Τα σχολεία εκπέμπουν στην ΕΡΤ». Ο διαγωνισμός απευθυνόταν σε μαθητές όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων της Ελλάδας και της ομογένειας, δημόσιων και ιδιωτικών και διοργανώθηκε από την εκπαιδευτική ραδιοτηλεόραση του υπουργείου Παιδείας, σε συνεργασία με το αρχείο της Ε.Ρ.Τ.

Οι μαθητές κλήθηκαν, με τη βοήθεια των εκπαιδευτικών τους, αξιοποιώντας επιλεγμένα τεκμήρια από το αρχείο της ΕΡΤ, να δημιουργήσουν ταινίες σε μια από τις δυο κατηγορίες: μέγιστης διάρκειας 30 λεπτών ή μικρού μήκους μέγιστης διάρκειας 5 λεπτών.

Ωστόσο, η ομάδα του πειραματικού λυκείου του Ρεθύμνου, δημιούργησε και διαγωνίστηκε με ταινία της πρώτης κατηγορίας (30 λεπτών) και με ένα εξαιρετικά ευαίσθητο και επίκαιρο θέμα, τους πρόσφυγες. Τίτλος της ταινίας είναι «Μέσα στους δρόμους της Ιστορίας» και το θέμα της, είναι η προσφυγιά στο Ρέθυμνο του 1922. Αυτή η ταινία ανταμείφτηκε με το τρίτο βραβείο του διαγωνισμού. Βραβείο το οποίο θα παραλάβουν οι μαθητές το φθινόπωρο σε ειδική εκδήλωση που θα γίνει στην Αθήνα, ενώ αμέσως μετά η ταινία θα παρουσιαστεί σε εκδήλωση που θα διοργανώσουν στην πόλη του Ρεθύμνου.

Ένα 24ωρο μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού και πριν καλά – καλά προλάβουν να συνειδητοποιήσουν την μεγάλη επιτυχία τους, δύο από τους συντελεστές της ταινίας, οι μαθητές, Γιώργος Μαρκουλιδάκης από το Β2 και Γιάννης Τσαγανός από το Β3, μίλησαν στα «Ρ.Ν.» για το πώς «γεννήθηκε» η ιδέα, τις ατελείωτες ώρες δουλειάς, τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν, αλλά και το για το αξιοπρεπές αποτέλεσμα που παρουσίασαν στην κριτική επιτροπή.

Η ιδέα ξεκίνησε -όπως μας είπε χαρακτηριστικά- ο Γιώργος τον Οκτώβριο του 2018, όταν στη διάρκεια του μαθήματος με τον καθηγητή τους, Ηλία Λουλούδη, τους ενημέρωσε για τον εν λόγω μαθητικό διαγωνισμό. «Μέχρι τότε στη σκέψη μας ήταν να κάνουμε μία μαθητική εφημερίδα ή κάτι άλλο. Όμως, όταν ο κ. Λουλούδης μας είπε για τον διαγωνισμό, όλοι με μία φωνή είπαμε το μεγάλο «ναι». Αμέσως ξεκινήσαμε να ψάχνουμε για θέμα, να φτιάξουμε το σενάριο και γενικά να προετοιμαστούμε διότι έπρεπε να προλάβουμε την προθεσμία. Η καταληκτική ημερομηνία ήταν η 10^η Απριλίου 2019. Ήταν ακριβώς η ημέρα που θα φεύγαμε για την πολυήμερη εκδρομή μας, άρα τα πράγματα, ήταν λίγο πιεσμένα», μας εξήγησε ο Γιώργος Μαρκουλιδάκης.

Οι μαθητές αρχικά χωρίστηκαν σε ομάδες ώστε να γίνει ο επιμερισμός της δουλειάς που είχαν μπροστά τους, ενώ παράλληλα έπρεπε να βρουν και τον απαραίτητο εξοπλισμό. Όπως μας είπε ο Γιώργος, το σχολείο τους διαθέτει μόνο μία κάμερα και ένα τρίποδο, ενώ όλος ο υπόλοιπος εξοπλισμός που χρειάστηκε για την παραγωγή της ταινίας, ήταν δανεικός από φίλους.

Χαρακτηριστικά στο σημείο αυτό ο Γιώργος Μαρκουλιδάκης ανέφερε στην εφημερίδα μας τα εξής: «Όταν είχα πρωτομιλήσει με τον Γιάννη (Τσαγανό) για την ταινία μου λέει: «Κοίτα Γιώργο εμείς σαν μικροί νάνοι πάμε να κάνουμε κάτι τεράστιο. Είναι άλλοι που έχουν κάμερες, έχουν επαγγελματικά συνεργεία κ.α.» Και του απαντώ: «Γιάννη επειδή δεν ξέρω τι συμβαίνει ειδικά εδώ στο Ρέθυμνο, αλλά όταν κάποιοι κάνουν κάτι, πάντα κερδίζουν μια διάκριση». Θέλω να πω δηλαδή, ότι η ταινία μας δεν ήταν τόσο επαγγελματική με κάμερες και σίγουρα έχει λάθη, αλλά είχε ένα καλό. Υπάρχει συναίσθημα και υπάρχει μία ροή σε όλη την ταινία, που νομίζω θα κερδίσει τους θεατές, όπως κέρδισε και την κριτική επιτροπή, χωρίς απαραίτητα η ταινία να είναι κάτι το φοβερό. Καταφέραμε λοιπόν και φτιάξαμε μια ωραία ταινία και μάλιστα αξίζουν πολλά μπράβο σε όλους τους συντελεστές και σε αυτούς που μας βοήθησαν».

Σύμφωνα με τα όσα είπαν οι δύο από συντελεστές που μίλησαν στην εφημερίδα μας, χρονικά η παραγωγή της ταινίας, χωρίστηκε σε τρία στάδια. Δηλαδή, από τον Οκτώβριο μέχρι και τον Δεκέμβριο η ομάδα έγραψε το σενάριο και γενικά έκανε όλες τις απαραίτητες προετοιμασίες. Από τον Ιανουάριο μέχρι και σχεδόν τα τέλη Μαρτίου, έγιναν τα γυρίσματα και δύο εβδομάδες πριν την καταληκτική ημερομηνία (10 Απριλίου), έγινε το μοντάζ. «Μάλιστα στείλαμε τη δουλειά μας στις 2 τα ξημερώματα, ενώ βρισκόμασταν εν πλω για την πολυήμερη εκδρομή μας. Δηλαδή, προλάβαμε στο παρά ένα», μας είπε χαρακτηριστικά ο Γιάννης Τσαγανός.

Οι μαθητές του πειραματικού όταν διάβασαν τις κατηγορίες των θεμάτων του διαγωνισμού στάθηκαν ιδιαίτερα στο προσφυγικό, δεδομένου ότι εξακολουθεί να παραμένει στην επικαιρότητα και τα τελευταία χρόνια. Τότε σκέφτηκαν, όπως μας αποκάλυψαν, ότι το Ρέθυμνο έχει μία γνωστή ιστορία για την πολυπολιτισμικότητά του, καθώς στον τόπο μας είχαν έρθει μετά τον ξεριζωμό πολλοί Μικρασιάτες. Άρα, ήταν η πόλη που κατάφερε να τους υποδεχτεί και να τους φιλοξενήσει με τον καλύτερο τρόπο.

«Επόμενος ήταν κάτι μοναδικό που το είχαμε στα χέρια μας. Υπήρχαν άνθρωποι, οι οποίοι μπορούσαν να μας μιλήσουν, είχαμε περιοχές που μπορούσαμε να κάνουμε εύκολα γυρίσματα, όπως στον Τσεσμέ και στην Μαγνησία, που είναι περιοχές που έχουν πάρει το όνομά τους από πόλεις της Μικράς Ασίας, οπότε ήταν εύκολο για μας τόσο να συγκεντρώσουμε υλικό, όσο και να προσεγγίσουμε το θέμα, το οποίο δεν είχαμε την ευκαιρία μέχρι τότε να δούμε με μία τέτοια οπτική», μας είπε μεταξύ άλλων ο Γιώργος Μαρκουλιδάλκης. Και συνεχίζοντας πρόσθεσε πως «όλα έγιναν στο πλαίσιο του διαγωνισμού, δηλαδή, χρησιμοποιήσαμε και αρχειακό υλικό της ΕΡΤ, αλλά θέλαμε και εμείς να περάσουμε καλά και να βγει ένα αποτέλεσμα ωραίο και αξιοπρεπές».

Η ταινία λοιπόν, μας δείχνει την ιστορία της Εμμανουέλας, που είναι η πρωταγωνίστρια και στην οποία η καθηγήτρια της στο σχολείο, της αναθέτει μια εργασία για να μάθει και να παρουσιάσει αργότερα στην τάξη της, από πού είναι η καταγωγή της. Η Εμμανουέλα δεν γνωρίζει τίποτα, όμως, πηγαίνει στην γιαγιά της, η οποία της λέει ότι είναι Μικρασιάτισα.

«Έτσι λοιπόν βλέπουμε την Εμμανουέλα να ψάχνει και μέσα από περιπέτειες, έρευνα και συνεντεύξεις να ανακαλύπτει ποια είναι η καταγωγή της και να παρουσιάζει την εργασία της στο σχολείο της. Ταυτόχρονα, επειδή ήμασταν και υποχρεωμένοι να χρησιμοποιήσουμε και υλικό από το αρχείο της ΕΡΤ, σε ορισμένα σημεία, όπου οι συνθήκες ήταν κατάλληλες, βλέπουμε ντοκουμέντα τόσο βίντεο, όσο και φωτογραφίες της εποχής, όπου παρουσιάζεται η κατάσταση, όπως ξεκίνησε τότε και πως έφτασαν αυτοί οι άνθρωποι στο Ρέθυμνο. Και μάλιστα πολύ σημαντικό εκτός του αρχείου της ΕΡΤ, είναι η συνέντευξη που πήραμε από τον κ. Παρασκευά Συριανόγλου στην εστία των Μικρασιατών στην οδό Γοβατζιδάκη. Είναι πραγματικά μοναδικό γιατί είναι ακριβείς πληροφορίες, δηλαδή με νούμερα, πόσοι ήρθαν, πότε, πως αντιμετωπίστηκε η όλη κατάσταση κ.α. και είναι πράγματα που πολλά από αυτά, δεν είναι γραμμένα ούτε σε βιβλία, ούτε τα βρίσκει κάποιος εύκολα στο ίντερνετ. Ήταν κάτι το μοναδικό αυτή η συνέντευξη και νομίζω ότι ήταν ένας από τους λόγους, όπου και η ταινία μας πήρε την διάκριση», μας ανέφεραν χαρακτηριστικά ο Γιώργος και ο Γιάννης.

Στην ταινία πήραν μέρος, πέρα από την Εμμανουέλα και φυσικά τη γιαγιά της και άλλοι μαθητές από την τάξη Β2 του πειραματικού λυκείου, που υποδύονταν στους συμμαθητές και τους φίλους της πρωταγωνίστριας.

Σε ότι αφορά στα γυρίσματα, αυτά δεν ήταν καθόλου εύκολα, διότι οι μαθητές -όπως μας είπαν- χρειάστηκε να λείψουν ακόμα και ώρες από τα μαθήματά τους, αλλά και να θυσιάσουν πολλά πράγματα μέχρις ότου να πετύχουν τον στόχο τους. «Καταφέραμε να κάνουμε μια δουλειά, η οποία μπορεί να πει κανείς ότι είναι αξιοπρεπέστατη και αντιπροσωπευτική, διότι δεν ήταν εύκολο να οργανωθεί όλο αυτό. Το θετικό είναι ότι καταφέραμε και συνεργαστήκαμε αρμονικά μεταξύ μας, παρά τις όποιες διαφωνίες είχαμε και έτσι σήμερα είμαστε ευτυχείς για το αποτέλεσμα», σχολίασαν χαρακτηριστικά οι δύο μαθητές του πειραματικού λυκείου Ρεθύμνου.

«Σίγουρα ήταν μια δύσκολη δουλειά για όλους εμάς που βρεθήκαμε πίσω από τις κάμερες. Όπως επίσης εξίσου δύσκολη ήταν και η διαδικασία του μοντάζ, διότι είχαμε πολύ περιορισμένο χρόνο στη διάθεσή μας. Όμως, κάναμε ότι καλύτερο μπορούσαμε και το αποτέλεσμα, μας δικαίωσε», μας είπε μεταξύ άλλων ο Γιάννης Τσαγανός.

«Τον Απρίλιο καταθέσαμε την πρόταση μας. Τα αποτελέσματα ανακοινώθηκαν χθες (δηλ. προχθές) και όταν με πήρε η μαμά μου τηλέφωνο και μου είπε για το τρίτο βραβείο που πετύχαμε, δεν το πίστευα. Έκλεισα και αμέσως πήρα τηλέφωνο τον καθηγητή μας, τον κ. Λουλούδη και μου λέει ότι τα καταφέραμε. Και πλέον ανυπομονούμε να πάμε με τη νέα σχολική χρονιά στην βράβευση και να παρουσιάσουμε μετά στο κοινό του Ρεθύμνου την ταινία μας για να δουν και αυτοί την δουλειά μας. Αισθανόμαστε χαρά. Απέραντη χαρά και ευγνωμοσύνη σε αυτούς τους ανθρώπους που μας βοήθησαν», τόνισε στην εφημερίδα μας ο Γιώργος Μαρκουλιδάκης.

Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι συντελεστές της ταινίας ήταν οι: Μαρία Κάβουρα, Αντιγόνη Καραγιαννάκη, Εμμανουέλα Καρδάση, Κατερίνη Καρδερίνη, Ελένη Λαδάκη, Βαγγέλης Λιουδάκης, Δήμητρα Λιόντου, Μανώλης Μαρκάκης, Νικολέτα Μαρκουλάκη, Αλεξάνδρα Μονιάκη, Μαρία Μουλίτσα, Γιώργος Μαρκουλιδάκης, Ελεάνα Μαραγκουδάκη, Έμμα Μαρινάκη, Ελένη Μπαγκάκη, Ζωή Μουντάκη, Γιώργος Μοράκης, Στέλιος Μανουσάκης, Εριόν Παλουτσάι, Νίκος Μαμαγκάκις, Νικολέτα Κουγεντάκη, Αντωνία Μανδακάκη, Μιχάλης Λεντζάκης, Εύη Μπουραλέξη, Γεωργία Ντουμανά και Γιάννης Τσαγανός.