Τα χρόνια της κρίσης στην Ελλάδα έχουμε δει και ακούσει σχεδόν τα πάντα. Ζούμε σε μια κατάσταση διαρκούς εγρήγορσης, όπου κάθε φορά που ένα ακόμα πρωτοφανές για τη χώρα πολιτικό γεγονός θεωρούμε ότι θα είναι και το τελευταίο, σχεδόν αμέσως μετά όλο και κάτι καινούργιο προκύπτει. Πράγματι, αν ποτέ επανέλθει η κανονικότητα σε αυτή τη χώρα, θα μας φαίνεται σαν μια παράξενη έως ανιαρή κατάσταση. Από την άποψη αυτή, το μεγαλύτερο κατόρθωμα της σημερινής κυβέρνησης είναι ότι δεν πλήττουμε ποτέ. Μεγάλη αναταραχή, θαυμάσια κατάσταση όπως είπε κάποτε και ο πρωθυπουργός ανακαλώντας τη ρήση του συντρόφου Μάο Τσε Τουνκ.
Έτσι το πρώτο ευφάνταστο πολιτικό σενάριο του 2019 που προκαλεί αναταραχή είναι η δήλωση Τζανακόπουλου, αναφορικά με την πρόθεση της κυβέρνησης να συνεχίζει να πορεύεται σε περίπτωση αποχώρησης του Πάνου Καμμένου από αυτήν, ζητώντας ψήφο ανοχής. Αρκετοί είναι εκείνοι που από καιρό έχουν επισημάνει ότι μια πολιτική ομάδα ανθρώπων που είπαν και έκαναν τα πάντα για να καταλάβουν την εξουσία, θα πουν και θα κάνουν τα πάντα για να τη διατηρήσουν. Ας δούμε λοιπόν τι προβλέπεται συνταγματικά και τι θα σήμαινε πολιτικά το σενάριο της κυβέρνησης ανοχής.
Σύμφωνα με το Σύνταγμα (αρ.84) «η κυβέρνηση οφείλει να έχει την εμπιστοσύνη της βουλής». Η κυβέρνηση παραμένει στην εξουσία μόνο εφόσον λάβει ψήφο εμπιστοσύνης της βουλής και για όσο χρονικό διάστημα διατηρεί αυτή την εμπιστοσύνη, αλλιώς υποχρεούται να παραιτηθεί. Για την πρόταση εμπιστοσύνης απαιτείται η απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων βουλευτών (151 αν παρόντες είναι και οι 300 βουλευτές), η οποία όμως δεν επιτρέπεται να είναι κατώτερη από τα δύο πέμπτα του όλου αριθμού των βουλευτών (120 βουλευτές). Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να υπάρξει σχηματισμός κυβέρνησης που θα στηρίζεται στην «ανοχή» της βουλής. Αντίθετα για την πρόταση δυσπιστίας απαιτείται η έγκριση από την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών. Δηλαδή μια κυβέρνηση μπορεί να σταθεί με 120 ψήφους, αλλά για να την ρίξουν χρειάζονται 151.
Συνταγματικά λοιπόν μπορεί η κυβέρνηση να συνεχίσει για λίγο την πολυπόθητη παραμονή της στην εξουσία με ψήφο ανοχής της βουλής. Εξάλλου μας έχει συνηθίσει στον ευτελισμό και την εργαλειοποίηση όλων των θεσμών και μέσων, που η φιλελεύθερη δημοκρατία της παρέχει, για να πετύχει τους σκοπούς της. Είναι όμως πολιτικά θεμιτή μια τέτοια κίνηση; Η ομαλή λειτουργία του κοινοβουλευτικού συστήματος προϋποθέτει ότι ένα κόμμα ή συνασπισμός κομμάτων, πρέπει να διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών. Καμία κυβέρνηση εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να σταθεί χωρίς αυτήν, καθότι στερείται κύρους όταν αδυνατεί ή μετά βίας καταφέρνει να περνάει νομοσχέδια. Και φυσικά είναι προφανής η έλλειψη νομιμοποίησης που θα έχει μια τέτοια κυβέρνηση από τους πολίτες.
Εύλογα γεννάται λοιπόν η απορία, εάν τελικά η κυβέρνηση χάσει τη δεδηλωμένη λίγους μήνες πριν τη λήξη της θητείας της, γιατί δεν προχωρά στο αυτονόητο, στην προκήρυξη εκλογών, αλλά αντίθετα σκαρφίζεται τέτοιου είδους σενάρια που θα παρατείνουν το βίο της στην εξουσία. Επιδιώκει διακαώς πρώτα να εκτελέσει την αμερικανο-γερμανική επιθυμία κύρωσης της συμφωνίας των Πρεσπών; Θεωρεί ότι κερδίζοντας χρόνο θα καταφέρει να αντιστρέψει το αρνητικό για αυτήν κλίμα μέσω παροχών και διορισμών; Περιμένει να καρποφορήσουν οι εξωθεσμικές πιέσεις στη δικαιοσύνη, μήπως και το δόγμα Πολάκη αποτρέψει την εκλογική κατάρρευση; Ή απλά θέλουν να απολαύσουν μέχρι και το τελευταίο δευτερόλεπτο εξουσίας που προσφέρεται από ένα πολίτευμα το οποίο ποτέ δεν εκτίμησαν ιδιαίτερα;
Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι η κρίση και «τα μνημόνια» τελείωσαν και ότι η χώρα επέστρεψε στη σταθερότητα, την ανάπτυξη και την ομαλότητα. Για μια ακόμη φορά η πραγματικότητα, που η ίδια διαμορφώνει, την διαψεύδει. Γιατί μια κυβέρνηση ανοχής κάθε άλλο παρά σταθερότητα και πολιτική ομαλότητα προσδίδει. Είναι εμφανές ότι η κρίση άφησε έντονα σημάδια της στην οικονομία. Ας μην την αφήσουμε να επηρεάσει τους θεσμούς και την λειτουργία του πολιτεύματος..
* Ο Γεώργιος Νάστος είναι ιδιωτικός υπάλληλος – Απόφοιτος του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του πανεπιστημίου Κρήτης
