Στα Ρεθεμνιώτικα Νέα στις 13.01.2016, δημοσιεύτηκε άρθρο της κυρίας Νάντιας Σαρρή με τίτλο «Θεοφάνεια» στο Νεκροταφείο του Αιγαίου». Το άρθρο συνοδεύεται με ένα εφιαλτικό και μακάβριο σκίτσο: Κόσμος συνωστίζεται στην παραλία (υποθέτω όχι της Σμύρνης το 1922, αλλά θα μπορούσε να είναι η παραλία της Μυτιλήνης, της Κω, της Καλύμνου ή… του Ρεθύμνου στα 2016), ένας κολυμβητής κραδαίνει θριαμβευτικά και ανάλγητα το Σταυρό, δίκην πολεμικού λαφύρου, και γύρω του να βουλοπλέουν πτώματα πνιγμένων παιδιών…
Υποθέτω ότι πρόθεση της κυρίας Σαρρή είναι να σοκάρει βάναυσα και να μυκτηρίσει τη θρησκευτική πίστη των ανθρώπων που έχουν, κατά την άποψή της, την αναχρονιστική και υποκριτική αφέλεια, να εξακολουθούν να τηρούν τα έθιμα της παράδοσής τους, αδιαφορώντας ταυτόχρονα για τις τραγωδίες που συμβαίνουν δίπλα τους και στοχοποιώντας τους για θρησκόληπτη αναλγησία.
Και βέβαια δεν διανοούμαι να στερήσω το δικαίωμα από τη συμπαθή αρθρογράφο να εκφράζει τις όποιες αμφισβητήσεις της. Αρκεί να το κάνει με τρόπο τίμιο, σοβαρό και υπεύθυνο, χωρίς να χρειαστεί να διακωμωδήσει μακάβρια για λόγους φτηνού εντυπωσιασμού μια παραδοσιακή θρησκευτική τελετή και χωρίς να θεωρεί ως αποκλειστικό της προνόμιο την οδύνη για το χαμό τόσων ανθρώπων. Σταχυολογώ παρακάτω ορισμένα τσιτάτα του εν λόγω άρθρου, στα οποία περιέχονται βαρύτατες και ασύστατες αιτιάσεις προς την Εκκλησία για το θέμα των μεταναστών που πνίγονται στο Αιγαίο:
1. – «Ούτε λόγος (κατηγορεί η κυρία Σαρρη την Εκκλησία) για το μήνυμα γεμάτο ανθρωπιά όλων εκείνων των ανθρώπων που σπεύδουν στα ελληνικά νησιά για να συμπαρασταθούν στο δράμα τόσων συνανθρώπων τους και να αποτρέψουν τόσους θανάτους. Για όλους εκείνους, που όχι για μια μέρα, αλλά για μήνες βάζουν στην άκρη τις δουλειές, τα σπίτια, την καλοπέρασή τους και ξεβολεύονται φωνάζοντας για όλες αυτές τις κραυγαλέες αδικίες».
Κατηγορείται η Εκκλησία ότι δεν κάνει λόγο για την αυτοθυσία των ανθρώπων που πήγαν στα νησιά να βοηθήσουν τους ναυαγούς πρόσφυγες. Αλήθεια, βάσει ποιας έρευνας βγάζετε, κ. Σαρρή, το συμπέρασμα ότι κανείς, μα κανείς από αυτούς που σπεύδουν να δώσουν βοήθεια στους μετανάστες δεν ανήκει στο χώρο της Εκκλησίας; Πώς γνωρίζετε αλήθεια και καταγγέλλετε, δίκην εισαγγελέως, ότι σε καμιά εκκλησία δεν έγινε αναφορά στις τραγωδίες των συνανθρώπων μας; Εκτός κι αν ο ζήλος σας, σας έκανε να περιδιαβαίνετε αοράτως, «ως δια μαγείας» σε όλες τις ανά την επικράτεια εκκλησίες, ναούς και ναϋδρια για να καταλήξετε σε ένα τέτοιο καταγγελτικό συμπέρασμα. Βέβαια το ζητούμενο δεν είναι να κάνομε βαρύγδουπες δηλώσεις και να δημοσιεύομε αβανταδόρικα άρθρα με προκλητικά σκίτσα για να κερδίσουμε εύσημα μονοπωλούμενης ανθρωπιάς. Είναι το πιο εύκολο και το πιο ανώδυνο.
2.- « Όμως για να μην γίνομαι και άδικη, (λέγει η κ. Σαρρή), οι μεν Χριστιανοί μπορεί να μην φώναξαν ενάντια στους πνιγμούς, στο φράχτη του Έβρου, το λαθρεμπόριο αλλά κάθε βράδυ έκαναν την προσευχή τους στον μεγαλοδύναμο να σταματήσει αυτή η κατάσταση… ως διά μαγείας!»
Απροκάλυπτη δηλαδή ειρωνεία και συγχρόνως κατηγορία για θρησκοληψία και κοινωνική αναλγησία του συνόλου της «χριστιανοσύνης»… μια και άπαντες οι Χριστιανοί, κατά την κ. Σαρρή, δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να προσεύχονται υποκριτικά και ανώδυνα για να λυθούν τα προβλήματα «ως δια μαγείας». Η περί προσευχής λοιδορία της αποτελεί λαϊκισμό και άδικη πομπή για τους χριστιανούς. Τα κτυπήματα στον «αντίπαλο» δεν είναι δίκαιο, ούτε τίμιο να δίνονται κάτω από τη ζώνη, κ. Σαρρή. Δεν πιστεύεις η ίδια; Δικαίωμά σου. Μη διαπομπεύεις όμως φτηνιάρικα, άδικα και επιπόλαια την πίστη των άλλων. Είναι γνωστό ότι η Εκκλησία και οι χριστιανοί της δεν έχουν διστάσει να πάρουν μέτρα και πρωτοβουλίες για να αντιμετωπιστεί η πολλαπλή και πολυδιάστατη ανθρωπιστική κρίση των καιρών μας και βεβαίως δεν αρκούνται σε μια ανώδυνη και υποκριτική προσευχούλα. Φαίνεται ότι η κ. Σαρρή τα αγνοεί! Δικό της το πρόβλημα.
3.- «Καθώς βλέπεις πως, (συνεχίζει η κ. Σαρρή), αυτοί (οι Χριστιανοί) πιστεύουν πως είναι θέλημα θεού ο θάνατος. Θα ‘θελα πολύ βέβαια να τους ρωτήσω θέμα ποιανού είναι όλη αυτή η αδιαφορία, η αδικία και η απανθρωπιά;»
Στο τέλος η αρθρογράφος μας βάζει και λίγη δόση μεταφυσικής σχετικά με τον θάνατο και το κακό στην ανθρώπινη κοινωνία. Βέβαια τα ερωτήματά της είναι υποκριτικώς ρητορικά. Προφανώς δεν περιμένει απάντηση από τον αντίπαλο. Το κάνει η ίδια για πάρτη μας. Οι Χριστιανοί, αποφαίνεται, πιστεύουν ότι ο θάνατος και το κακό είναι θέλημα θεού, οπότε η αδικία και τα άλλα κακά αντιμετωπίζονται μόνο με μια ανώδυνη προσευχούλα.
Απορώ με την αφέλεια (;) και την υποκριτική υπεραπλούστευση της αρθογράφου σε ένα τόσο σοβαρό θέμα. Έλεος, αγαπητή κ. Σαρρή! Οι θάνατοι και ο πόλεμος, δεν είναι θέλημα Θεού. Είναι αποτέλεσμα, το τίμημα αν θέλετε, του προνομίου που έχει ο άνθρωπος να επιλέγει ελεύθερα ανάμεσα στο καλό και το κακό. Ρωτάτε επίσης κ. Σαρρή, χωρίς να περιμένετε απάντηση για το τίνος θέμα είναι η αδιαφορία, η αδικία και η απανθρωπιά. Για μας κ. Σαρρή αυτά τα κακά βρίσκονται μέσα μας και είναι αποτέλεσμα του εγωισμού, της φιλαυτίας, του πάθους για υπεροχή, για ανάδειξη, για επικράτηση με κάθε κόστος, με στόχο την ιδιοτελή, την εγωιστική συσσώρευση και απόλαυση υλικών αγαθών εις βάρος των συνανθρώπων μας. Η Εκκλησία δεν έπαυσε ποτέ «να κάνει θέμα της», να στηλιτεύει, να καυτηριάζει και να πολεμά την αδιαφορία, την αδικία και την απανθρωπιά. Μόνο που το θέμα το πάει πολύ πιο βαθειά από εκεί που το πάτε εσείς. Σκοτώσαμε, μας λέει, μέσα μας το Θεό και στη θέση του βάλαμε τον εαυτούλη και τις ιδεοληψίες μας. Έτσι απλά, γίναμε εμείς οι ίδιοι θεοί…
Φοβάμαι ότι δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε στα θέματα αυτά, γιατί ξεκινούμε από εντελώς αντίθετες και εν πολλοίς ασύμπτωτες προϋποθέσεις. Κρίμα, γιατί υποτίθεται ότι κοινός τόπος είναι η αγάπη και το ενδιαφέρον για τον άνθρωπο! Τουλάχιστον να μην πληγώνουμε και να μην ευτελίζουμε την πίστη, τα αισθήματα και τις ευαισθησίες του άλλου με τρόπο βάναυσο, αβανταδόρικο, επιπόλαιο, αήθη και προκλητικό. Δεν είναι τίμιο.
* Ο Μιχάλης Τζεκάκης είναι πρώην διευθυντής της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Κρήτης
