Θετικά γνωμοδότησε χθες κατά πλειοψηφία (25 ναι, 1 παρών και 5 όχι) το δημοτικό συμβούλιο Ρεθύμνου για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου κατασκευής του υβριδικού σταθμού παραγωγής ενέργειας στο Φράγμα Ποταμών.
Ειδικότερα από την παράταξη της μείζονος αντιπολίτευσης του Θ. Νίνου, η οποία υπερψήφισε τη μελέτη, διαφοροποιήθηκε ο δημοτικός σύμβουλος Πέτρος Στεφανάκης που την καταψήφισε ενώ παρών ψήφισε ο Μανόλης Φουρφουλάκης. Τη μελέτη καταψήφισε η παράταξη Ρέθυμνο-Αλληλεγγύη-Ανατροπή και η Λαϊκή Συσπείρωση ενώ από τη συνεδρίαση απουσίαζε ο επικεφαλής της παράταξης Ελεύθερο Ρέθυμνο Στέλιος Πετράκης.
Το τεχνικό κομμάτι του έργου παρουσίασαν αναλυτικά ο Διευθυντής Συγκοινωνιακών Έργων του ΟΑΚ Βαγγέλης Μαμαγκάκης και η κ. Νικολάου, υπεύθυνη ενεργειακών έργων του ΟΑΚ που παραβρέθηκαν στη χθεσινή συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου, απαντώντας σε ερωτήσεις και προβληματισμούς των δημοτικών συμβούλων, εκπροσώπων φορέων, συλλόγων και πολιτών που ήταν παρόντες. Τα μέλη των περιβαλλοντικών οργανώσεων εξέφρασαν τις έντονες αντιδράσεις τους για το έργο το οποίο όπως τόνισαν θα επιβαρύνει τόσο το ίδιο το περιβάλλον όσο και τις τσέπες των καταναλωτών.
Στη συνεδρίαση παραβρέθηκε και εκπρόσωπος του Τεχνικού Επιμελητηρίου, ο οποίος εξέφρασε τη θετική θέση του ΤΕΕ για το έργο το οποίο όπως επεσήμανε ο κ. Καλησπεράκης, στη διάρκεια της συνεδρίασης δεν δημιουργεί προβλήματα.
Ειδικότερα ανέφερε: «Σαν ΤΕΕ είμαστε υπέρ των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η τεχνολογία έχει δείξει ξεκάθαρα ότι έχει λύσει τα προβλήματα κόστους ενέργειας. Το μόνο που έχει μείνει είναι η αποθήκευση. Η πιο ώριμη πρόταση είναι η αντλιοταμίευση -μεγάλα σε μεγέθη έργα, αλλά απλά τεχνικά. Το έργο το είδαμε θετικά ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο. Στο περιβαλλοντικό επίπεδο εκτιμούμε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα και το ερώτημα που μπορεί να απασχολήσει είναι το τι σχέση μπορεί να έχει το έργο αυτό στο αύριο της Κρήτης σε σχέση με το έργο της μικρής διασύνδεσης που ετοιμάζεται πολύ γρήγορα. Θεωρούμε ότι αυτό το έργο είναι βοηθητικό σε αυτή την κατεύθυνση και επίσης έχει το πλεονέκτημα ότι προσφέρει πολλές θέσεις εργασίας».
Τι προβλέπει το έργο
Σημειώνεται ότι το έργο του υβριδικού σταθμού έχει λάβει άδεια παραγωγής, καθώς και μία σειρά από απαραίτητες αδειοδοτήσεις, όπως η έγκριση σύνδεσης από τον αρμόδιο διαχειριστή, τον ΔΕΔΔΗΕ, και πλέον μένει η τελική και πιο κρίσιμη άδεια: η άδεια εγκατάστασης. Αυτή θα προκύψει ως αποτέλεσμα της διαβούλευσης που θα γίνει επί της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του συνολικού έργου, που ήδη από τις 8 Μαρτίου έχει κατατεθεί στις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Υπενθυμίζεται ότι το έργο είναι συνολικού προϋπολογισμού 277 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων το 25% αφορά ιδιωτικά κεφάλαια και το υπόλοιπο 75% θα προέλθει από τραπεζικό δανεισμό μέσω του πακέτου «Γιούνγκερ». Το έργο αφορά την παραγωγή ενέργειας 50MW, που ουσιαστικά καλύπτει τις ενεργειακές ανάγκες των δύο τρίτων του νομού Ρεθύμνου. Θα έχει διάρκεια κατασκευής τα πέντε χρόνια και η διαχείρισή του από την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή θα διαρκέσει είκοσι έτη.
Σε ότι αφορά τα αντισταθμιστικά οφέλη θα δημιουργηθούν περίπου 800 θέσεις εργασίας. Σημαντικά οφέλη από την επένδυση θα έχει και η τοπική αυτοδιοίκηση, καθώς σε ετήσια βάση θα της αποδίδεται ποσό της τάξης των 1,2 εκατ. ευρώ, και συγκεκριμένα θα δίνεται το ποσό των 400.000 ευρώ στους δήμους Ρεθύμνου, Αμαρίου και Σητείας. Ο ΟΑΚ που είναι και ο οργανισμός που έχει προκηρύξει το έργο και δίνει το αναγκαίο νερό του Φράγματος των Ποταμών για την παραγωγή ενέργειας, είναι ο επιβλέποντας του έργου και σε ετήσια βάση θα λαμβάνει 2 εκατ. ευρώ.
«Το έργο εγγυάται την ενεργειακή αυτονομία του νομού»
Ο Δήμαρχος Ρεθύμνου Γιώργος Μαρινάκης στην τοποθέτηση του αναφέρθηκε στα στελέχη του ΟΑΚ και το έργο που παράγει ο Οργανισμός συνολικά για τη διαχείριση των νερών υποστηρίζοντας ταυτόχρονα ότι το συγκεκριμένο έργο δημιουργεί ένα θετικό ισοζύγιο για το περιβάλλον και κυρίως θα καταστήσει ενεργειακά αυτόνομη την περιοχή, επισημαίνοντας ωστόσο ότι θα πρέπει να τεθεί ως προαπαιτούμενο της μελέτης η εξασφάλιση της σύνδεσης της περιοχής του φράγματος με τον ΒΟΑΚ μέσω του ΒΙΟΠΑ. «Είμαστε μια επιδοτούμενη περιοχή ενεργειακά. Γιατί μας ενοχλεί ότι θέλουμε να γίνουμε αυτόνομη με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Το έργο είναι μεγάλο και εγγυάται εφάπαξ την ενεργειακή αυτονομία του νομού. Εμείς θα πούμε και στην ΤΕΡΝΑ ότι θέλουμε και άλλα πράγματα. Αλλά σήμερα λέμε ότι το έργο αυτό δημιουργεί ένα θετικό ισοζύγιο στο περιβάλλον. Οικονομικά το πως διαμορφώνεται δεν είναι δουλειά μας και δεν μπορούμε να το κρίνουμε. Θεωρώ ότι είναι σωστή η πλειοψηφούσα άποψη και ότι ο ΟΑΚ έχει πολλά να κάνει για να γίνει άψογα η δουλειά».
Την εισήγηση του θέματος έκανε ο αντιδήμαρχος τεχνικών έργων Μίνως Αλεφαντινός τονίζοντας ότι η επιτροπή ποιότητας ζωής στην οποία προεδρεύει γνωμοδότησε θετικά καθώς θεωρούν ότι το συγκεκριμένο έργο πληροί τις προϋποθέσεις βιώσιμης ανάπτυξης του τόπου. Επισήμανε ωστόσο την πρόταση του δημάρχου να συμπεριληφθεί στη μελέτη η κατασκευή και βελτίωση του οδικού δικτύου που θα συνδέει την περιοχή του Φράγματος των Ποταμών μέσω του ΒΙΟΠΑ με τον βόρειο οδικό άξονα Κρήτης. Μεταξύ άλλων στην τοποθέτηση του ανέφερε: «Από την πρώτη στιγμή που αναφέρθηκε ο σχεδιασμός για το έργο του υβριδικού σταθμού το αντιμετωπίσαμε με θετικό μάτι και παρά τα όποια έμμεσα ή άμεσα αντισταθμιστικά οφέλη τα οποία εμπεριέχουν το στοιχείο της υποκειμενικότητας, αυτό που κρίνουμε και αυτό που μας απασχολεί είναι η ουσία του έργου, η οποία κατά την άποψη μας είναι η παραγωγή καθαρής και σταθερής ενέργειας. Θεωρούμε ότι το έργο έχει όλα τα χαρακτηριστικά της βιώσιμης ανάπτυξης και νομίζω ότι αυτό καθεαυτό το έργο δεν επηρεάζει το περιβάλλον. Θεωρούμε ωστόσο ότι πρέπει σαν προϋπόθεση να μπει και η σύνδεση του έργου του άνω ταμιευτήρα μέσω του ΒΙΟΠΑ με τον ΒΟΑΚ».
Ο επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης Θοδωρής Νίνος επεσήμανε πως η γνωμοδότηση αφορά αποκλειστικά τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων και όχι την οικονομοτεχνική για την οποία είπε ότι υπάρχουν αντικρουόμενα στοιχεία. Μεταξύ άλλων τόνισε: «Καλούμαστε να αποφανθούμε για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Πάντα σε σχέση με την ΜΠΕ, όπου προκύπτει ότι το κομμάτι της μείωσης των ρύπων, το κομμάτι της εκμετάλλευσης παραγόμενης ενέργειας από αιολικά πάρκα με σταθερή δυνατότητα να δίνουμε ενέργεια και προκύπτει επιπλέον η δυνατότητα να λύσουμε το τεράστιο πρόβλημα ύδρευσης της πόλης και των οικισμών μας. Με όλη αυτή τη διαδικασία αντλιοταμίευσης επιτυγχάνεται οξυγόνωση του νερού, αναμόχλευση που λύνει ως ένα βαθμό και «ζωντανεύει» το λιμνάζον νερό στο φράγμα των Ποταμών. Για εμάς είναι πολύ σημαντικό το νερό που θα πάει στο διυλιστήριο να ‘ναι λιγότερο επιβαρυμένο. Τα οικονομικά στοιχεία έχουν μεγάλα ερωτήματα και όσον αφορά το όφελος του ΟΑΚ εγείρει ερωτήματα για την υπερχρηματοδότηση την εξασφαλισμένη της ΤΕΡΝΑ και ερωτήματα ανταποδοτικότητας των ΟΤΑ αλλά δεν είναι της παρούσης».
Τη μελέτη καταψήφισε η παράταξη Ρέθυμνο Αλληλεγγύη Ανατροπή τονίζοντας τις επιπτώσεις που θα έχει το έργο για το περιβάλλον αλλά και τις οικονομικές συνέπειες για τους καταναλωτές.
Την εισήγηση έκανε ο δημοτικός σύμβουλος Σταύρος Βουρβαχάκης, (απουσίαζε ο κ. Ανδρουλάκης), ο οποίος μεταξύ άλλων ανέφερε: «Ερχόμαστε σήμερα να γνωμοδοτήσουμε για τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ) για το υβριδικό σταθμό στο Φράγμα Ποταμών Δήμων Αμαρίου και Ρεθύμνης.
Οι σημαντικότεροι λόγοι για τους οποίους καταψηφίζουμε την μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ)για το υβριδικό σταθμό στο Φράγμα Ποταμών Δήμων Αμαρίου και Ρεθύμνης.
Είναι οι εξής: 1) Το έργο που σχεδιάζει να κατασκευάσει η πολυεθνική ενεργειακή εταιρία «ΤΕΡΝΑ» θα επιφέρει τη ριζική αλλαγή της φυσιογνωμίας του τοπίου και την υποβάθμιση της γης.
Η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος θα είναι μη αναστρέψιμη. Όποια προσπάθεια αποκατάστασης- πράγμα αδύνατο- θα αποτελέσει τεχνητό φυσικό περιβάλλον σε νέο ανάγλυφο γιατί η επέμβαση στη μορφολογία του τοπίου θα είναι υπέρμετρα μεγάλη
2) Δεν υπάρχει οριστικό χωροταξικό σχέδιο για την Κρήτη. Είναι άξιο απορίας γιατί καλούμαστε σαν δημοτικό συμβούλιο Ρεθύμνου να γνωμοδοτήσουμε για ένα τέτοιο έργο αφού δεν έχει εκδοθεί η υπουργική απόφαση για το Γενικό Χωροταξικό Σχέδιο Κρήτης στο οποίο θα προσδιορίζονται με σαφήνεια οι περιοχές όπου επιτρέπεται η εγκατάσταση Α.Π.Ε3) Οι οικονομικές επιπτώσεις στην κτηνοτροφία, στη μελισσοκομία, και στον τουρισμό θα είναι πολύ μεγάλες. Ακυρώνεται κάθε άλλη εναλλακτική λύση για την ανάπτυξη του τόπου. 4) Τέλος το έργο θα έχει σαν αποτέλεσμα την μείωση της εμπορικής αξίας της γης στη περιοχή. Γιατί η διασύνδεση της Κρήτης με την ηπειρωτική χώρα όπως λέει στην αρχή η μελέτη, γίνεται για τη μέγιστου βαθμού ανάπτυξη των ΑΠΕ; Τι σημαίνει αυτό για το νησί μας? Τι κινδύνους θα επιφέρει στην οικονομία μας και στην ζωή μας μελλοντικά;
Θέλουμε την Κρήτη ως ενεργειακό πεδίο ανάπτυξης εταιρειών ΑΠΕ και πανάκριβου αερίου;
Η εξοικονόμηση ενέργειας, η αναβάθμιση των κτιρίων, τα φωτοβολταϊκά στις στέγες με τη μέθοδο του συμψηφισμού και στα δημόσια κτίρια, η γεωθερμία και άλλα ήπια ενεργειακά έργα που αξιοποιούν την φύση ας γίνουν προτεραιότητα. Ας γίνει ο ήλιος, ο αέρας και το νερό φίλος και όχι εχθρός της φύσης στον βωμό του κέρδους. Ανάπτυξη με καταστροφή του περιβάλλοντος λέγεται υπανάπτυξη. Αρνούμαστε την περιβαλλοντική υποβάθμιση του τόπου μας.
Αρνούμαστε την καταπάτηση των πατρογονικών μας εκτάσεων και των φυσικών μας πόρων.
Ζητούμε από το δημοτικό συμβούλιο Ρεθύμνου να γνωμοδοτήσει αρνητικά επί της ΜΠΕ αυτού του έργου. Ζητούμε από την Περιφέρεια Κρήτης να καταψηφίσει το έργο.
Ζητούμε από το υπουργείο να λάβει σοβαρά υπόψη την άποψή μας και να ακυρώσει το έργο».
Ο επικεφαλής της Λαϊκής Συσπείρωσης Μανούσος Μανουσογιάννης υποστήριξε ότι το έργο έχει περιβαλλοντικές επιπτώσεις και πως ο ίδιος διαφωνεί με την ιδιωτικοποίηση της ενέργειας.
Ειδικότερα στην εισήγηση του μεταξύ άλλων τόνισε: «Για τη συγκεκριμένη επένδυση και μόνο το γεγονός ότι γίνεται σε προστατευόμενες περιοχές ΝΑΤΟΥΡΑ, λέει από μόνο του ότι έχει περιβαλλοντικές επιπτώσεις, άσχετα με το αν αυτές είναι μεγάλες ή μικρές. Η ΜΠΕ προσπαθεί να τις περιορίσει ωστόσο υπάρχουν. Οι ΑΠΕ είναι φανερό ότι κάτω από κάποιες προϋποθέσεις μπορούν να έχουν μικρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, προϋπόθεση όμως είναι αυτός που τις ελέγχει , να έχει πρόθεση να σεβαστεί το περιβάλλον. Όταν κινητήριο μοχλός του είναι το κέρδος, τα υπόλοιπα τα «γράφει στα παλιά του τα παπούτσια». Είμαστε αντίθετοι όχι στην τεχνολογία αλλά στην ιδιωτικοποίηση της ενέργειας, γιατί έχει αρνητικές επιπτώσεις και στις συνθήκες εργασίας και στην κάλυψη των αναγκών. Αυτό δεν σημαίνει αγιοποίηση του κρατικού τομέα. Βασική προϋπόθεση πέρα από αντιμετώπιση των αρνητικών συνεπειών, το ζήτημα είναι πως θα λυθεί. Βασική προϋπόθεση για να λυθεί προς όφελος του λαού, είναι ο ίδιος να γίνει ιδιοκτήτης όλου του ενεργειακού δυναμικού και των μέσων που το παράγουν, ώστε ο ίδιος που παράγει να ‘ναι αφεντικό και να έχει την ευθύνη για όλο το πακέτο. Μόνο τότε δημιουργείται η δυνατότητα ενιαίου κεντρικού επιστημονικού σχεδιασμού για την αξιοποίηση προς όφελος του λαού όλων των μορφών ενέργειας».
Αντίθετος ο Περιβαλλοντικός Σύλλογος
Την κάθετη αντίδραση τους απέναντι στο συγκεκριμένο έργο εξέφρασαν στη διάρκεια του δημοτικού συμβουλίου τα μέλη του Περιβαλλοντικού Συλλόγου Ρεθύμνου αλλά και πολίτες που παρακολούθησαν τη συνεδρίαση υποστηρίζοντας ότι επιβαρύνεται σημαντικά και το περιβάλλον αλλά και οι καταναλωτές.
Η Κατερίνα Κορρέ, πρόεδρος του Περιβαλλοντικού Συλλόγου, ανέφερε στην τοποθέτηση της μεταξύ άλλων: «Η ΜΠΕ μιλά για λιπαντικά, για χώματα όσο καιρό κρατά το έργο, μιλά για επιβάρυνση νερών στο φράγμα, ενώ άγνωστη είναι η διάρκεια εκτέλεσης του έργου. Μια άλλη επίπτωση έχει να κάνει με το πως θα περάσουν οι σωλήνες -θα σκαφτεί ένας τάφρος σε μήκος 2 .200 χλμ. για να φτάσει στα Χάρκια και η ΜΠΕ λέει ότι το σκάψιμο θα ‘ναι 26 μέτρα. Όλες οι ΜΠΕ ωραιοποιούν τα πράγματα έχοντας και εμπειρία από το Αποπηγάδι και από υδρικό της Ικαρίας που καταστράφηκε ο τόπος. 850 στρέμματα θα καταλάβει το έργο σε Αμάρι και Ρέθυμνο. Θα υπάρχουν τρεις χώροι για μπάζα από τις ανασκαφές που θα ναι 70 στρέμματα ο καθένας. Επίσης αυτό που λένε για την τουριστική αξιοποίηση του φράγματος και ότι ο θόρυβος από τα μηχανήματα 65 ντεσιμπέλ και τις γεννήτριες 85 ντεσιμπέλ είναι τα όρια που ορίζει ο νόμος για βιομηχανικές και αστικές περιοχές και όχι για τη φύση. Για τα ανταποδοτικά τέλη τα οποία θα ‘ναι 550.000 ευρώ για κάθε δήμο και άλλα 180.000 περίπου θα μοιραστούν στα ρολόγια. Και όταν δεήσει η εταιρία να δώσει το έργο που θα στοιχήσει 276 εκ. ευρώ θα βγάζει 60 εκ. ευρώ τον χρόνο. Άρα σε 7 χρόνια θα ‘χει κάνει απόσβεση της επένδυσης. Το ποσό αυτό που θα υποχρεώνεται να το αγοράζει ο διαχειριστής του συστήματος θα επιμερίζεται στους καταναλωτές και όλο αυτό γίνεται εν όψει της διασύνδεσης και η εταιρία έχει συμφέρον από αυτή την επένδυση».