Σύσσωμο το Ρέθυμνο βρέθηκε στην καρδιά της παλιάς πόλης στην πλατεία Μικρασιατών, το Σάββατο 14 Σεπτεμβρίου προκειμένου να παραστεί στις εκδηλώσεις μνήμης για τη μεγαλύτερη λαίλαπα που γνώρισε ποτέ ο Ελληνισμός, «τη Μικρασιατική Καταστροφή».
Την εν λόγω εκδήλωση οργάνωσε ο «Σύλλογος Ρεθυμνίων Μικρασιατών» με τη στήριξη της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνης, της Περιφέρειας Κρήτης, ενώ το παρόν έδωσαν μεταξύ άλλων ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κκ Ευγένιος, η αντιπεριφερειάρχης κ. Μαίρη Λιονή, η αντιδήμαρχος Ρεθύμνης και αρμόδιος σε θέματα Παιδείας κ. Άννα Ελευθεριάδου Γκίκα.
Την επέτειο μνήμης χαιρέτισε ο πρόεδρος του Συλλόγου Ρεθυμνίων Μικρασιατών κ. Κώστας Καψαλάκης, ενώ την παρουσίαση ανέλαβε ο κ. Μανώλης Χατζηκωνσταντίνου.
Η χορωδία του συλλόγου Μικρασιατών υπό τη διεύθυνση του Ανδρέα Γιακουμάκη, «Άρχοντος Μαϊστορος της Αγίας του Χριστού Εκκλησίας», παρουσίασε αγαπημένα τραγούδια της Ιωνικής γης, της Αιολικής γης, της Προποντίδος και της Βασιλεύουσας πόλης, Κωνσταντινουπόλεως, όπως τα «Έχε γεια Παναγιά», «Γιωργίτσα», «Τι σε μέλλει εσένανε», «Σαν τα μάρμαρα της Πόλης» κλπ.
Ακολούθησε σουίτα παραδοσιακών χορών όπως Καρσιλαμάδες, Συρτοί, Ζεϊμπέκικα και ο τελετουργικός χορός Άταρης, ενώ ο Σιδερής Μαρίνος συγκίνησε όλους με τον βαρύ Αϊβαλιώτικο Ζεϊμπέκικο του, για τον οποίο έχει μάλιστα βραβευθεί.
Μετά το «τραγούδι θρήνος» «Στου Βοσπόρου τ’ αγιονέρια», που έκανε όλους να ραγίσουν, ακολούθησε ιερή πομπή και κατάθεση λουλουδιών από τα τρία ζεύγη των χορευτών στο ηρώον της «Μικρασιατικής Καταστροφής» εις μνήμην της διαπραχθείσης γενοκτονίας από τις ορδές του Κεμάλη το ολέθριο έτος 1922. Τα ζευγάρια ήταν οι Μαρία Παλάση και Νικόλαος Τσουπάκης, Κατερίνα Κουιδή και Στέλιος Λαμπρινός, και Γεωργία Στεφανουδάκη και Ισίδωρος Μαρίνος.
Τέλος ο Σεβασμιώτατος Ρεθύμνης, ο εκ Σμύρνης καταγόμενος, έπειτα από πρόσκληση του συλλόγου ανέβηκε στο βήμα της άλλοτε όμορφης πλατείας, που οι «δημοκράτες» αναρχικοί έχουν καταντήσει μια τεράστια μουτζουροχαλκομανία επιβάλλοντας με βία τα διχαστικά μηνύματα μίσους. Ο Δέσποτας κατασυγκινημένος για όσα είδε και άκουσε, είπε τα καλύτερα λόγια για την άψογη εκδήλωση και τους συντελεστές της, ενώ αναφέρθηκε στην «υποδοχή» και στις δυσκολίες που αντιμετώπισε η πρώτη γενιά προσφύγων του 1922 μέχρι να ριζώσουν στην Κρήτη και γενικότερα στον ελλαδικό κορμό.
Το κοινό στην κατάμεστη πλατεία, μέχρι έμεινε έκπληκτο και δε σταματούσε λεπτό να χειροκροτεί και να φωτογραφίζει τα τεκταινόμενα. Τους γοήτευε η πανδαισία χορών, μουσικής, φωνών και κυρίως η ψυχή, το χαμόγελο, των συντελεστών και η ανθρωπιά που ανέδιδαν.
Την ατμόσφαιρα γλύκαναν τα παιδιά της χορωδίας που ο μαέστρος έβγαλε στη σκηνή για να τραγουδήσουν το αστικό τραγούδι «Μενεξέδες και ζουμπούλια» της Βασίλισσας Κωνσταντινουπόλεως. Ιδιαίτερα άρεσαν τα σόλο που έκαναν οι χορωδοί Συλβάνα Μαρνέλου στο τραγούδι «Στου Βοσπόρου τ’ Αγιόνερα», Κατερίνα Καλεμάκη στο «Έχε γεια Παναγιά», Ηρακλεία Κουιδή στη «Γιωργίτσα», Παρασκευάς Συριανόγλου στο «Ερηνάκι», Νικόλαος Τσουπάκης στο «Να ‘μουν στην Πόλη ένας Πασάς».
Ο μαέστρος Ανδρέας Γιακουμάκης επαίνεσε και ευχαρίστησε προσωπικώς τα νέα φιλόμουσα παιδιά της Χορωδίας όμως και εκείνα με τη σειρά τους, τον τίμησαν δίδοντας του μια όμορφη ανθοδέσμη. Ο ίδιος συγκινημένος, τα φίλησε και δήλωσε ότι «αυτά θα είναι η μαγιά και η συνέχεια του συλλόγου και της χορωδίας».
Η αλήθεια είναι ότι όλα αυτά δεν θα είχαν επιτευχθεί αν δεν είχαν έρθει οι εξαίρετοι μουσικοί Μιχάλης Κώτης, Θάνος Γιακουμάκης, Γρηγόρης Γιακουμάκης, Άρης Συσκάκης, Παναγιώτης Σφακιανάκης, που συνόδευσαν τους χορωδούς με το πολίτικο λαούτο, τον ταμπουρά, την πολίτικη λύρα, το βιολί, τα κρουστά και τους υπέροχους αυτοσχεδιασμούς τους. Οι εναλλαγές των παραδοσιακών τραγουδιών, με τους χορούς, τη μουσική παρένθεση των παιδιών με τα τραγούδια τους, την αφήγηση και το ιερό προσκύνημα στον χώρο του μνημείου, έκαναν το κοινό να ενθουσιαστεί από την ποιότητα της εκδήλωσης και να ομολογήσει ότι επρόκειτο, αν όχι για την καλύτερη, για μια από τις καλύτερες εκδηλώσεις μνήμης, για την επέτειο της Μικρασιατικής Καταστροφής.
Ν.Ι.Τ.
