Γλίτωσες, Γιώργο!
Πλησιάζουν οι δημοτικές εκλογές. Οι υποψήφιοι δήμαρχοι, κρυφά και φανερά, αγωνίζονται και το χρίσμα κάποιου κόμματος να λάβουν και ταυτόχρονα να βρουν (συνήθως «φημισμένα» – «ψηφομαγνήτες») ονόματα να «γεμίσουν» τα ψηφοδέλτιά τους…
Με αφορμή τις προεκλογικές «διεργασίες», με τις οποίες συχνά καταβάλλεται προσπάθεια να κρυφτούν από την Κοινή Γνώμη η ανυπαρξία έργου και η ασυνέπεια λόγων και πράξεων, θα ήθελα σήμερα να σας αφηγηθώ κάποιες αληθοφανείς ιστορίες που σχετίζονται με δημοτικούς άρχοντες, και ν’ αφιερώσω τη δημόσια αφήγησή τους στο φίλο δημοσιογράφο Γιώργο Σπαθαράκη που «χάσαμε» πρόσφατα. Είναι αντλημένες από το ανέκδοτο έργο μου, «Απίστευτος βίος και έπη του Θωμά του Πολίτη». Διευκρινίζω, όμως, εκ των προτέρων πως κάθε ομοιότητα με πρόσωπα, γεγονότα και καταστάσεις είναι εντελώς συμπτωματική, αν και θα μπορούσαν τα αναφερόμενα οπουδήποτε να συμβούν.
«[..] Ήταν κάποτε ένας Δήμαρχος στην πόλη, ο οποίος, όσο είχε τα ηνία, είχε προξενήσει πολυποίκιλα σχόλια στην Κοινή Γνώμη. Έτσι, καθημερινά, σ’ όλη τη διάρκεια της δημαρχίας του, συνέρρεε πολύς κόσμος έξω από το Δημαρχείο της πρωτεύουσας, άλλοτε για να διαμαρτυρηθεί κι άλλοτε -ιδίως όσοι κατάγονταν από την Εύχροια, τη γενέτειρα του Δημάρχου- να παρακαλέσει για δουλειά το Δήμαρχο. Με όσους ξεσηκώνονταν κατά της πολιτικής του ήταν σκληρόκαρδος και σφιχτοχέρης ακόμα και στις υποσχέσεις, ενώ, ως ψηφοθήρας, κολάκευε και διόριζε ανεξέλεγκτα και σωρηδόν τους συμπατριώτες του. Ένα πρωί, όμως, λίγο πριν τα Χριστούγεννα, διαδόθηκε ότι θα περνούσε από το Γραφείο του Δημάρχου και το ντόπιο ιερατείο της περιοχής, με την εικόνα του Αϊ – Νικόλα. Έτυχε, λοιπόν, να βρίσκεται κι ο Θωμάς στο Δημαρχείο, εκείνη τη μέρα, και σχολίασε σε κάποιον γνωστό του δημοτικό υπάλληλο: «Για να πάψει να διαμαρτύρεται εις βάρος του, φώναξε ο Δήμαρχος τον Αϊ – Νικόλα των Μύρων ή μήπως είναι συγχωριανός του και θέλει να τον διορίσει… μοίραρχο των κυμάτων, για να πάρει και τους… σταυρούς και των ναυτικών;».
Ο νέος Δήμαρχος της πόλης είχε διορίσει έναν προσωπικό του φίλο, απόστρατο στρατηγό του πυροβολικού, πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου του Δημοτικού Θεάτρου. Καθώς ο στρατηγός ήταν ανίδεος περί θεατρικών, πριν αλέκτορα λαλήσαι τρις, φάνηκαν τα αρνητικά αποτελέσματα της διοίκησής του· και ο Θωμάς, ερωτηθείς από φίλους, παρατήρησε: «Ο αγρός θέλει, για να προκόψει, σπορέαν ικανό και το σπίτι φρόνιμο νοικοκύρη».
Ο Δήμαρχος, εκείνη την εβδομάδα, θα ανακοίνωνε, δημοσίως, σωρό κοινωφελή έργα που σχεδίαζε. Τη Δευτέρα, λοιπόν, μίλησε για αντικατάσταση του υδρευτικού δικτύου, που από χρόνια ήταν φθαρμένο. Όλοι οι πολίτες τον επαίνεσαν για την πρωτοβουλία του. Την Τετάρτη, παρουσίασε τα σχέδια για το νέο γυμνάσιο της πόλης και κάθε πολίτης είχε ένα καλό λόγο να πει, γιατί δινόταν λύση σ’ ένα χρόνιο αίτημα των κατοίκων. Την Πέμπτη, δήλωσε πως τα χρήματα από έναν πρόσφατο δημοτικό έρανο θα δοθούν για ενίσχυση του ορφανοτροφείου της περιοχής. Σύσσωμη η πόλη τον εγκωμίασε. Όταν, όμως, ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι προτίθεται να φτιάξει έναν αγροτικό δρόμο, που βολεύει μεν κάποιους από τους κατοίκους της πόλης, αλλά -όπως λέγανε οι πολιτικοί του αντίπαλοι- τον εαυτό του, κυρίως, γιατί έτσι, θα πηγαίνει πιο άνετα στο αγρόκτημά του, ο Θωμάς παρατήρησε στο Στέφανο τον Τρανό και σ’ άλλους γνωστούς του, που έπιναν μαζί τον καφέ τους, εκείνο το πρωί: «Μη ζητάτε πολλά! Τρία θαύματα είναι πολλά για τρεις συνεχόμενες ημέρες, την τέταρτη μέρα είναι η σειρά για …αντίθαμα!»
Ακούγοντας, κάποτε, το Δήμαρχο της πόλης να κατηγορεί τον επικεφαλής της μείζονος δημοτικής αντιπολίτευσης για απραξία και κακή οικονομική διαχείριση, ο Θωμάς θυμήθηκε την παροιμία: «Ο αράπης τον αράπη κοροϊδεύει και μαυροτσούκαλο τον λέγει!»
Ο Δήμαρχος της πόλης προερχόταν από μιαν παράταξη, που και παλαιότερα, όταν είχε ξανά τα ηνία του Δήμου, φημιζόταν για τις σπατάλες και την αναξιοκρατία της προς τους πολίτες, που διαμαρτύρονταν γι’ αυτό. Ενώ, λοιπόν, προεκλογικά εκείνος υποσχόταν πως, εάν κέρδιζε στις εκλογές, δε θα επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος, μόλις ανέλαβε, συνεχίστηκαν τα ίδια και τα ίδια εις βάρος των δημοτών. Λίγο καιρό, όμως, πριν από τις επόμενες δημοτικές εκλογές, ο Θωμάς παρότρυνε τους πολίτες για την καταψήφισή του, εφόσον, όπως έλεγε στο Γιώργη το Σκαφτιά, «ο βοσκός, ακόμη κι αν άρχοντας γίνηκε στην πόλη, πάλι κοπριά προβάτων μύριζε, εφόσον με αυτά μια ζωή έζησε…».
Ο Δήμαρχος της πόλης βρισκόταν σε μεγάλο δίλημμα να θέσει υποψηφιότητα για τρίτη συνεχή θητεία ή όχι. Τον προβλημάτιζε πιότερο το γεγονός ότι πολλοί πολίτες είχαν μεμονωμένα εκφραστεί αρνητικά για έργα του, τα οποία η Κοινή Γνώμη είχε επιδοκιμάσει. Όταν, λοιπόν, ρώτησε το Θωμά τι θα έκανε αν ήταν εκείνος στη θέση του, λαβαίνει την ακόλουθη απόκρισή του: «Τη γνώμη του συνόλου πάντοτε να λογαριάζεις και για το καλό του να φροντίζεις. Εάν, τυχόν, για όλο τον κόσμο εύκολα μπορείς να μάθεις τι τον ευχαριστεί και τι τον ωφελεί για να το πράξεις, έναν άνθρωπο μόνον του είναι δυσκολότατο να τον πείσεις ότι θες το καλό του κι όχι να τον βλάψεις!».
Ένα πρωί και ενώ είχαμε μπει στις παραμονές των δημοτικών εκλογών, διάβασε στις τοπικές εφημερίδες ότι ο Δήμαρχος, όλος «αλαζονεία», κομπορρημονούσε για το έργο του. Ο Θωμάς, χωρίς άργητα, δημοσιεύει στις εφημερίδες της επομένης ημέρας το ακόλουθο ολιγόλογο σημείωμα, με αποδέχτη, πασιφανώς, τον καυχησιάρη Δήμαρχο: «Το αστέρι που φεγγοβολεί γρήγορα, γοργά και χάνεται…».
Ο Δήμαρχος, στις δημόσιες εμφανίσεις του, περιφρονούσε τους πολιτικούς του αντιπάλους και τους λοιδορούσε κάθε φορά που του δινόταν ευκαιρία, γιατί, όπως πίστευε, δεν ήσαν ικανοί να του «κάνουν τη ζημιά» στις επόμενες εκλογές. Κάποτε, όμως, ακούγοντάς τον ο Θωμάς να «κοκορεύεται» και να τους ειρωνεύεται, του στέλνει το ακόλουθο γράμμα στο Δημαρχείο: «Ακόμη κι αν είναι κουνούπι ο αντίπαλός σου, για να τον νικήσεις πρέπει σαν λιοντάρι να τον βλέπεις!».
* O Γεώργιος Η. Ορφανός είναι φιλόλογος, Msc Διαχ/σης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Διαχ/σης Πληροφ/κων συστημάτων (Ηράκλειο)