Έχει και το Ρέθυμνο ευεργέτες. Άνθρωποι που κατάφεραν να νικήσουν τη φτώχεια δεν ξέχασαν τους άλλους που στενάζουν στα βρόγχια της και τους πρόσφεραν ευκαιρίες ν’ ανασάνουν κι αυτοί. Αυτά τα κληροδοτήματα στέριωσαν ζωές και δημιούργησαν επιφανείς επιστήμονες. Πόσα όμως γνωρίζουμε γι’ αυτούς;
Μια από τις σημαντικές αυτές μορφές μας γνωρίζει με την απαράμιλλη πένα του ο Ιωάννης Αντ. Χαντουμάκης στο βιβλίο του για τα χωριά Κάτω Πόρος, Αρτός και Νησί.
Πρόκειται για τον Ιωάννη Κ. Γρυντάκη που δημιούργησε ένα κοινωνικό και φιλανθρωπικό Ίδρυμα στο Ζουρίδι με πλούσιο φιλανθρωπικό έργο.
Ομολογούμε ότι δεν είχαμε ακούσει για τη δράση αυτού του ιδρύματος. Κι επειδή δεν είχε να μας διαφωτίσει ούτε το διαδίκτυο καταφύγαμε στην πιο απλή λύση.
Επικοινωνήσαμε με τον εφημέριο Ζουριδίου π. Ιωάννη Μαυρουλάκη έναν άξιο κληρικό που με αρκετή σεμνότητα παραδέχτηκε πως λειτουργεί ένα τέτοιο ίδρυμα στη διοίκηση του οποίου συμμετέχει με άλλους παράγοντες και μάλιστα προσφέρει σημαντικό έργο αναπτύσσοντας έντονη φιλανθρωπική δράση. Αυτό τουλάχιστον επικυρώνει η Περιφέρεια που ελέγχει διαχειριστικά το ίδρυμα. Πρόεδρος είναι ο εκάστοτε από το δήμο αιρετός σύμβουλος.
Πόσα γίνονται αλήθεια γύρω μας αλλά δεν βλέπουν παρά από τυχαίες συμπτώσεις το φως της δημοσιότητας.
Όραμα ζωής
Τελικά φαίνεται πως η ψυχή του Γρυντάκη θα πρέπει να αγάλλεται, γιατί το όραμά του να ανακουφίζει την ανθρώπινη δυστυχία έγινε μια υπέροχη πραγματικότητα. Και σε γερά θεμέλια αξιοπιστίας συνεχίζει να προσφέρει έργο κοινωνικό πολυσήμαντο.
Ποιος ήταν όμως ο μεγάλος αυτός ευεργέτης;
Ο Γιάννης Κων. Γρυντάκης γεννήθηκε το 1916 στο Ζουρίδι. Ήταν το δεύτερο παιδί μιας οικογένειας αυστηρά προσηλωμένης στις παραδόσεις και στα ιδεώδη της Κρήτης.
Ο μικρός έδειξε από νωρίς τα θετικά στοιχεία ενός αδαμάντινου χαρακτήρα. Κι επιπλέον μια άνεση στις ανθρώπινες σχέσεις. Άνθρωπος έξω καρδιά αγαπούσε τις οικογενειακές συγκεντρώσεις, που κατέληγαν σε γλέντι. Γιατί θεωρούσε και την ψυχαγωγία αυτή απαραίτητο στοιχείο μιας αρμονικής ζωής.
Μαζί με τον αδελφό του Παύλο, που λάτρευε, έδωσαν με περηφάνια το παρόν στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο (1940-1941) υπό τη σημαία της 5ης Μεραρχίας.
Όταν επρόκειτο να γίνει η μεγάλη επιχείρηση εναντίον των Ιταλών για την κατάληψη του υψώματος Πούντα Νορ, ο Γιάννης είχε κυριευθεί από ένα φρικτό συναίσθημα.
Και οι φόβοι του επαληθεύτηκαν δυστυχώς. Η είδηση του ηρωικού θανάτου του Παύλου τον γέμισε οργή για τον εχθρό αλλά και σκοτείνιασε αρκετά την άλλοτε γεμάτη φως χαράς ζωή του.
Άνθρωπος της δράσης δεν άφησε το πένθος της ψυχής του να τον κυριέψει. Η ζωή τραβούσε μπροστά.
Ακολούθησε τελικά τον τραπεζικό κλάδο κι έγινε στέλεχος της Λαϊκής Τράπεζας.
Μεγάλος φυσιολάτρης
Μετά το θάνατο του αδελφού του αναζήτησε παρηγοριά στη φύση και σε έργα κυρίως φιλανθρωπίας.
Για την αγάπη του στη φύση μας αναφέρει ο Ιωάννης Χαντουμάκης:
«Ζούσε στη φύση και κατά φύση. Προσφιλής διαδρομή του ήταν η περιοχή του δυτικού Ρεθύμνου, Κάτω Πόρος, Ζουρίδι, Νησί, Κολλητά, Αζώνας, Βιλανδρέδο, Βελονάδο Μούνδρος, Λάκκου, Ποταμός, Κακό Όρος, Πετρές κ.λ.π.
Μέρες ολόκληρες οδοιπορούσε και ζούσε υγιεινή και λιτή ζωή…».
Ήταν μια απίστευτη αλλαγή αυτή που διέκρινε τον υπέροχο αυτό άνθρωπο. Σαν άλλος κοσμοκαλόγερος ένοιωθε πλήρης με τα ελάχιστα και αισθανόταν ευτυχία μακριά από τον κόσμο στις απίστευτου κάλλους γωνιές της περιοχής του. Παράλληλα με αφάνταστη διακριτικότητα υπηρετούσε και ανακούφιζε τον πάσχοντα συνάνθρωπο.
Οι πάντες τον λάτρευαν. Κι είχαν όλοι να λένε για τη γενναιοδωρία και την προσπάθειά του να δίνει ανάσα σε δυστυχείς και ελπίδα σε απελπισμένους.
Μια τεράστια περιουσία
Αυτό που τον χαρακτήριζε ήταν και μια ικανότητα άριστης διαχείρισης κι ένα επιχειρηματικό πνεύμα που αποδείχτηκε σωτήριο για τον τόπο.
Κάθε του αγορά ακινήτου γινόταν μετά από σκέψη κι αποδεικνυόταν εξαιρετικά επιτυχής. Το ίδιο και οι επενδύσεις του σε τράπεζες και μετοχές. Με το πέρασμα του χρόνου απέκτησε μια τεράστια περιουσία σε ακίνητα και μετρητά. Κι όπως προτίμησε να μη δημιουργήσει οικογένεια, αποφάσισε να διαθέσει όλη την περιουσία του στους χωριανούς του που τους ένοιωθε τόσο κοντά του και τους έδειχνε με κάθε τρόπο την αγάπη του.
Ίδρυμα Ιωάννη Γρυντάκη
Αρχές του 80 ιδρύθηκε το Ίδρυμα Ιωάννη Γρυντάκη που υιοθέτησε τα τρία χωριά Ζουρίδι, Άγιο Γεώργιο και Κάτω Πόρο. Επιτέλους θα έβγαζε από τη φτώχια τόπους που στέναζαν από τη στέρηση όπως το άγονο και στενό του Κάτω Πόρου. Σε κάθε έκτακτη περίπτωση, ιδιαίτερα Χριστούγεννα και Πάσχα το Ίδρυμα πρόσφερε μεγάλη βοήθεια σε αναξιοπαθούντες, χήρες και ορφανά. Καθένας που αντιμετώπιζε δυσκολίες ήξερε πως στο Ίδρυμα θα βρει στιβαρά χέρια βοηθείας για να ξεπεράσει το πρόβλημά του.
Κι ο Ιωάννης Γρυντάκης δόξαζε το Θεό που τον βοήθησε να δημιουργήσει αυτή την Εστία θαλπωρής για κάθε δυστυχισμένο. Με τις οικονομίες του, με τον ιδρώτα του είχε δημιουργήσει περιουσία. Δεν είχε ποτέ εμπορευτεί την ανθρώπινη δυστυχία, δεν θέλησε να έχει ποτέ σχέση με ύποπτα κυκλώματα που εξασφάλιζαν ανυπολόγιστα κέρδη. Το μόχθο μιας ζωής και τα επιτεύγματα μιας σειράς από σωστές στρατηγικές κινήσεις στην οικονομική σκακιέρα ενός πανέξυπνου μυαλού αφιέρωσε στους συνανθρώπους του. Κι ήταν περήφανος γι’ αυτό.
Ο Ιωάννης Γρυντάκης έφυγε στις 18 Ιανουαρίου 2000 με την ικανοποίηση ότι αφήνει σε σίγουρα χέρια το αποτέλεσμα του μόχθου του. Και τα χρόνια που ακολούθησαν δικαίωσαν τις προσδοκίες του αγάλλοντας την ψυχή του.
Παράδειγμα προς μίμηση
Το Ίδρυμα βασίζεται σε ένα καταστατικό που προβλέπει την κάλυψη αναγκών αναξιοπαθούντων σε πλήρη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και την χορήγηση ευκαιριών στο μαθητόκοσμο με υποτροφίες και άλλες δυνατότητες. Προβλέπει επίσης την αξιοποίηση κτισμάτων από τα τόσα που κοσμούν την περιοχή. Πρόκειται πραγματικά για αυθεντικά παραδοσιακά σπίτια που με την αξιοποίησή τους μπορεί να κάνουν ακόμα περισσότερο ελκυστικούς προορισμούς τα χωριά που διαθέτουν μια γερή προίκα φυσικής ομορφιάς. Και όπως φαίνεται οι προοπτικές ανάπτυξής του με τη χρηστή διαχείριση που γίνεται είναι περισσότερο ελπιδοφόρες. Ο ετήσιος προϋπολογισμός και κάθε έκτακτη ανάγκη χορηγίας τίθεται υπόψη της Περιφέρειας που αποφασίζει τελικά. Κι όπως αναφέρουν οι κατά καιρούς εκθέσεις που δημοσιοποιούνται το Ίδρυμα έχει να παρουσιάσει δράση σημαντικότερη από άλλα παρόμοια κέντρα κοινωνικής προσφοράς. Κι ας μένει στην αφάνεια ένα τόσο σημαντικό έργο. Το Ίδρυμα αποτελεί ένα παράδειγμα κοινωφελούς έργου προς μίμηση.
Μια μελέτη μάλιστα του κ. Μανόλη Φραδέλου, ηλεκτρολόγου – μηχανολόγου, μέλους του Δ.Σ. το 2008, που δημοσιεύεται ολόκληρη στο βιβλίο του Ιωάννη Χαντουμάκη «Ιστορικά και Πολιτιστικά στοιχεία των χωριών Κάτω Πόρος, Αρτός και Νησί», προκαλεί έντονο ενδιαφέρον γιατί περιέχει σοβαρές προτάσεις για την ανάπτυξη και της ευρύτερης περιοχής μέσα από τις δραστηριότητες του Ιδρύματος.
Αν υπήρχαν κι άλλοι…
Αν υπήρχαν αλήθεια μερικοί ακόμα άνθρωποι, όπως ο Ιωάννης Γρυντάκης, με διάθεση να βοηθήσουν τον τόπο τους δημιουργώντας θέσεις εργασίας για την αντιμετώπιση της ανεργίας, με έργα κι όχι στείρες πολιτικολογίες, ποια κρίση θα μπορούσε να απειλήσει αλήθεια το μέλλον μας και το μέλλον των παιδιών μας; Μήπως στους ευεργέτες δεν στηρίχτηκε από παλιγγενεσίας του το ελληνικό έθνος για να ορθοποδήσει; Δυστυχώς τώρα τους έχει περισσότερη ανάγκη. Αλλά που να βρεθούν; Κι ας βρίθουν οι λίστες ξένων τραπεζών με καταθέτες που έχοντας εξασφαλίσει τη ζωή τους αλλού «σφυρίζουν» όταν δεν το «παίζουν πατριώτες», ενώ τόσος κόσμος γύρω τους δεινοπαθεί.