Αν δεν έχεις δει την εικόνα του και ακούσεις για πρώτη φορά τη μουσική και το τραγούδι του, υποθέτεις πως πρόκειται για έναν καλλιτέχνη ταλαντούχο και καλλιτεχνικά ώριμο. Σίγουρα δεν σκέφτεσαι πως πρόκειται για ένα πολύ νέο παιδί. Όταν γνωρίζεις την εικόνα του, όταν τον συναντάς από κοντά, όταν τον παρακολουθήσεις στο πάλκο και πλέον καταλάβεις ότι πρόκειται για έναν 25χρονο λυράρη και τραγουδιστή, χαίρεσαι που είναι εκπρόσωπος της νέας γενιάς και συνάμα χαίρεσαι που η παράδοσή μας βρίσκεται στα χέρια τέτοιων νεαρών: που την σέβονται, που πατούν στα χνάρια των γνήσιων καλλιτεχνών της κρητικής μουσικής, που αποτελούν τη συνέχεια και το μέλλον της πραγματικής παράδοσής μας.
Ο Ανδρέας Μανωλαράκης, γεννήθηκε με τη μουσική στην κούνια του. Το δοξάρι της λύρας, η φωνή μεγάλων καλλιτεχνών της Κρήτης, ήταν τα ακούσματα της οικογένειάς του. Αυτή τη μουσική άκουγαν οι γονείς του, στο σπίτι ή στα γλέντια όπως γάμους και πανηγύρια, που φυσικά τον έπαιρναν μαζί τους. Ο μικρός Ανδρέας μεγάλωνε με δοξαριές, αυτές τον συγκινούσαν περισσότερο από τα παιχνίδια και την διασκέδαση των συνομηλίκων του.
Στα 10 τους χρόνια, τα αγόρια ζητούν από τους γονείς τους για δώρα, παιχνίδια που συνάδουν με την ηλικία και τα πρότυπα που βλέπουν στην τηλεόραση. Ο Ανδρέας, μαγεμένος και συνεπαρμένος ως παιδάκι από τους καλλιτέχνες που άκουγε ή έβλεπε να παίζουν λύρα, ζήτησε από τον πατέρα του ένα δώρο που θα διαμόρφωνε τον μελλοντικό Κρητικό λυράρη και θα καθόριζε την καλλιτεχνική του πορεία.
«Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, η κρητική μουσική και γενικά η μουσική, ήταν η διασκέδασή μου. Μεγάλωσα σε μια παραδοσιακή οικογένεια, όπου η κρητική μουσική και τα ριζίτικα ήταν η διασκέδασή της. Έπιασα λύρα στα χέρια μου πρώτη φορά, όταν ήμουν 11 χρονών. Μου άρεσε από παιδί όταν πήγαινα σε κάποιο γάμο, να κάτσω στην πρώτη καρέκλα, για να βλέπω τους οργανοπαίχτες, τους οποίους θαύμαζα πολύ. Κι έτσι ζήτησα του πατέρα μου να μου πάρει μια λύρα να ξεκινήσω να παίζω» απαντά στην ερώτησή μας.
Ο πατέρας και η μητέρα του, μπορεί να θεώρησαν πως πρόκειται για μια πρόσκαιρη παιδική επιθυμία, το μεράκι του μικρού, όμως, παρέμεινε ασίγαστο. Ούτε ως έφηβος ούτε ως μαθητής του Γυμνασίου ή του Λυκείου παραμέρισε τη λύρα. Δεν παρασύρθηκε από τη μόδα των περισσοτέρων συνομηλίκων του στα Χανιά, και ν’ ακολουθήσει την τάση άλλων ακουσμάτων. Λαϊκών ή ξένων. Χωρίς να τα απορρίπτει, εκείνος αφοσιωνόταν ολοένα και περισσότερο στη λύρα του.
«Η αλήθεια είναι πως όταν πήγαινα στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο, το να ακούς κρητικά δεν ήταν και τόσο της μόδας. Αλλά είμαι πολύ χαρούμενος, γιατί τώρα δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Η πλειοψηφία του κοινού στα κρητικά γλέντια διαπιστώνω σήμερα ότι είναι νέα παιδιά».
Σταματά τις όποιες σπουδές του, η κρητική μουσική έχει γίνει δεύτερη φύση του. Στην αρχή στις μικρές παρέες, ύστερα σε μεγαλύτερες κι ύστερα, το βάπτισμα του πυρός που τον βρήκε αμήχανο στο πάλκο, σε μια βάφτιση στο χωριό του, την Ζούρβα Κυδωνίας.
«Η πρώτη φορά που έπαιξα σε πάλκο, ήταν σε μια βάφτιση στο χωριό μου, στην Ζούρβα Κυδωνίας. Εκεί, έπαιζε κάποιος οργανοπαίχτης και με φώναξαν να παίξω μια κοντυλιά. Σαν τώρα θυμάμαι ότι δεν σήκωσα το κεφάλι μου να κοιτάξω κάτω, παρά προσπαθούσα να παίξω όσο καλύτερα μπορούσα» μας αποκαλύπτει.
Το καρδιοχτύπι της αγωνίας του για το αν άρεσε ή δεν άρεσε στους άλλους οργανοπαίκτες και στον κόσμο που βρισκόταν στο γλέντι, έγινε μεγαλύτερο από τη χαρά του όταν άκουσε τα χειροκροτήματα επευφημίας.
Το βάπτισμα του πυρός στο τραγούδι, το πήρε επίσης πολύ μικρός. Τραγουδούσε στις παρέες του, στο σπίτι του, ριζίτικα ή μαντινάδες αλλά σε κοινό δεν ήταν και εύκολο. Το επιχείρησε με παρότρυνση τρίτων εκεί στα πρώτα εφηβικά του χρόνια, όχι στην Κρήτη αλλά βρισκόμενος στην Πελοπόννησο. Όπως μας λέει: «Η πρώτη φορά που τραγούδησα, ήταν σε μια εκδήλωση που είχα πάει όταν ήμουν 15 χρονών, με τον παραδοσιακό σύλλογο «Σταυραετοί», στην Πελοπόννησο». Και σε αυτήν την περίπτωση το χειροκρότημα ήταν ενθαρρυντικό για τη συνέχεια του Ανδρέα Μανωλαράκη.
Για να συνεχίσει να ονειρεύεται την καθημερινότητά του, τη ζωή του, με τη λύρα και το δοξάρι, με παραδοσιακή μουσική και χορό, με στίχους βγαλμένους από τα συναισθήματά του και από τα συναισθήματα των άλλων: έρωτας, αγάπη, λύπη, χωρισμός, ομορφιά, όλα εκείνα τα σημαντικά που αρκεί μια μαντινάδα κάθε φορά για να τα εκφράσει κανείς.
Σπουδαίοι καλλιτέχνες της κρητικής μουσικής αποτελούν τους «συνοδοιπόρους» στα βήματα του Ανδρέα Μανωλαράκη. Τους ακούει, τους μελετά, τους κάνει δασκάλους του μέχρι και σήμερα. «Μου αρέσει και θαυμάζω τον Βασίλη Σκουλά, τον Ψαραντώνη. Λάτρευα επίσης το παίξιμο του αείμνηστου Γιώργου Τσουρουπάκη. Νομίζω όμως ότι ο κάθε καλλιτέχνης έχει κάτι ξεχωριστό και ιδιαίτερο, το οποίο μπορεί να ακούσει ένας νέος και να το μελετήσει» αναφέρει στην ερώτησή μας.
Ακούει, μελετά αλλά δεν μιμείται. Ο Ανδρέας Μανωλαράκης αρχίζει να ξεχωρίζει για το δικό του ύφος, τόσο στη λύρα όσο και στο τραγούδι. Το σπουδαίο ηχόχρωμα της φωνής του, το πάντα γελαστό αλλά σεμνό πρόσωπό του, η ψυχή που δίνει στο πάλκο, είναι στοιχεία που τον έκαναν αγαπητό στους λάτρεις της παραδοσιακής μουσικής. Κάθε ηλικίας. Οι χώροι που πλέον παίζει και τραγουδά γεμίζουν ασφυκτικά αλλά δεν περνά απαρατήρητο το γεγονός πως η μεγάλη πλειοψηφία του κοινού που τον ακολουθεί πιστά είναι νέα παιδιά.
Ο 25χρονος λυράρης από το μικρό χωριό Ζούρβα Κυδωνίας, που έχει πλέον γίνει πολύ γνωστός στο κοινό και των Χανίων και του Ρεθύμνου αλλά και της υπόλοιπης Κρήτης, κυκλοφόρησε πριν 20 μέρες περίπου την πρώτη του δισκογραφική δουλειά από την εταιρεία «Φαιστός» του Αντώνη Χατζηδάκη. Περισσότερο από ένα χρόνο προετοιμασίας, τιτλοφορείται «Όμορφα Λόγια». Ο ίδιος και οι συνεργάτες του έχουν δώσει τον καλύτερο εαυτό τους και το αποτέλεσμα είναι εκπληκτικό. Στίχοι και μουσική, συνθέτουν μια καλλιτεχνική δουλειά προσεγμένη, ολοκληρωμένη. Ώριμη και γνήσια παραδοσιακή. Τα «Όμορφα Λόγια», οι «Δυνατές Καρδιές», το «Χωρίς Πληγές», το «Κόκκινο κρασί», η «Αρχοντοπούλα λυγερή», το «Στη κάτω βρύση του χωριού», και όλα τα τραγούδια, το ένα πιο αξιόλογο απ’ το άλλο, αγαπήθηκαν από τις πρώτες μέρες κυκλοφορίας του CD.
«Είμαι πολύ περήφανος που στην πρώτη μου προσωπική δουλειά συνεργάστηκα με τόσο καλούς συνθέτες, στιχουργούς και μουσικούς και τους ευχαριστώ πολύ όλους. Η δουλειά ετοιμαζόταν ένα χρόνο. Τη μουσική έγραψαν ο Ν. Κλωστράκης, ο Ν. Στρατάκης, ο Δ. Τσακαλάκης, ο Β. Κοκοτσάκης κι εγώ. Οι στιχουργοί είναι οι: Γιάννης Ξυδιανός, Δέσποινα Σπαντιδάκη, Μάρω Γεωργιλαδάκη, Ελένη Μαράκη, Μ. Φρονιμάκης, Γ. Πρωτοπαπαδάκης, Β. Κοκοτσάκης, Ν. Λεουνάκης, Μ. Μανωλαράκης, Σήφης Δοκιμάκης κι εγώ».
Αγάπησε από μικρός την κρητική μουσική και την υπηρετεί με τον καλύτερο τρόπο. Και υπηρετώντας την, υπηρετεί την παράδοσή μας, τα ήθη, τα έθιμα των παππούδων, των πατεράδων μας. Τον ρωτάμε και του ζητάμε να σχολιάσει εκείνους που στο όνομα δήθεν της παράδοσης, οπλοφορούν σε γλέντια, πυροβολούν και απαντά με νόημα: «Η Κρήτη έχει πολλά και σπουδαία ήθη και έθιμα. Επειδή πάμε να τα αλλάξουμε λίγο, καλό είναι να συμβουλευόμαστε τους μεγαλύτερους για κάποια θέματα που αφορούν την παράδοσή μας».
Ο 25χρονος λυράρης και τραγουδιστής, με το μοναδικό ηχόχρωμα και το σπουδαίο παίξιμο της λύρας, γεγονός που επισημαίνουν άνθρωποι περισσότερο ειδικοί στην κρητική μουσική από την γράφουσα, πορεύεται με εξ ίσου σπουδαία πράγματα που τον χαρακτηρίζουν και τον κάνουν αγαπητό: ευγένεια, ήθος και σεμνότητα. Τα διακρίνει κανείς αυτά τα στοιχεία εύκολα στους καλλιτέχνες που τα κουβαλούν συνεχώς μαζί τους. Κι ο Ανδρέας Μανωλαράκης, για όσους τον ξέρουν ξεχωρίζει. Παρά την επιτυχία και την αναγνωρισιμότητά του πλέον, κουβαλάει ως καλλιτέχνης τόσο την ώρα που είναι στο πάλκο, όσο και στην καθημερινότητά του, την παιδεία και τη στάση ζωής που διδάχτηκε από την παραδοσιακή οικογένειά του.
Για το τέλος, ρωτάμε τον Ανδρέα Μανωλαράκη να μας πει, τι σημαίνει για κείνον λύρα, παράδοση, κρητική μουσική. Καταλαβαίνουμε ότι δυσκολεύεται να δώσει ορισμό. Εξάλλου το νοιώσιμο της ψυχής δεν ορίζεται. Απαντά: «Κάθε φορά που βρίσκομαι πάνω στο πάλκο, νοιώθω ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος του κόσμου. Τη χαρά και την ενέργεια που μου δίνει ο κόσμος όταν με ακούει, δεν γίνεται να την περιγράψω με λόγια. Μόνο ένα μεγάλο ευχαριστώ θέλω να πω για όλο αυτόν τον κόσμο που μ’ έχει αγκαλιάσει, που με στηρίζει…».
* Απόψε, ο Ανδρέας Μανωλαράκης θα βρίσκεται και θα τραγουδήσει στο Ρέθυμνο. Με…«όμορφα λόγια»….
