Χαμένο φαίνεται πως θα είναι και το φετινό καλοκαίρι για τα υδροπλάνα στην Ελλάδα, με το ερώτημα να παραμένει αναπάντητο όπως επισημαίνει η εταιρία Hellenic Seaplanes, που κάνει λόγο για ολιγωρία του κράτους, τονίζοντας ότι το αρμόδιο υπουργείο Μεταφορών δεν έχει ακόμα προχωρήσει τις διαδικασίες με το νομοσχέδιο, που πρωτοεμφάνισε αρχές Αυγούστου το 2016 και το οποίο ακόμα δεν έχει κατατεθεί στην βουλή.
«Εάν μέχρι την ερχόμενη τουριστική σεζόν δεν έχει αδειοδοτηθεί ικανοποιητικός αριθμός υδατοδρομίων που να εξασφαλίζει στις εταιρείες βιωσιμότητα, υδροπλάνα δεν θα έρθουν στην Ελλάδα» τονίζει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Hellenic Seaplanes κ. Νικόλας Χαραλάμπους.
Η αρχή έχει γίνει με τα υδατοδρόμια της Κέρκυρας και των Παξών για τα οποία ο Οργανισμός Λιμένος Κέρκυρας ξεκίνησε την αδειοδοτική διαδικασία από το 2012 και έλαβε πρόσφατα άδειες λειτουργίας. Πέντε χρόνια προσπάθειας για να αδειοδοτηθούν δύο υδατοδρόμια είναι αποτέλεσμα δυσανάλογο με τον σχεδιασμό που έγινε μέχρι σήμερα. Επιπρόσθετα, δύο-τρία υδατοδρόμια δεν συνιστούν δίκτυο και προφανώς δεν είναι ικανοποιητικός αριθμός για να δραστηριοποιηθεί κάποια εταιρεία υδροπλάνων εξασφαλίζοντας τη βιωσιμότητά της επισημαίνει ο πρόεδρος της εταιρίας, ο οποίος σημειώνει ότι το μεγάλο ζητούμενο είναι να προχωρήσει τάχιστα η αδειοδότηση μεγαλύτερου αριθμού υδατοδρομίων ώστε να είναι δυνατόν να δημιουργηθεί δίκτυο.
Ωστόσο, το εγχείρημα της επιτάχυνσης της αδειοδότησης των υδατοδρομίων, όπως υποστηρίζει βρίσκεται αντιμέτωπο με δύο προσκόμματα.
Το πρώτο αφορά το νομοσχέδιο Σπίρτζη, όπου η δημόσια διαβούλευση του σχετικά με την αδειοδότηση των υδατοδρομίων, έληξε στις 9 Σεπτεμβρίου και δεν έχει πάρει ακόμα τον δρόμο προς τη Βουλή. Η απουσία θεσμικού πλαισίου (τυπικώς ισχύει ο προηγούμενος νόμος, που μεταξύ άλλων επιτρέπει την ίδρυση υδατοδρομίων και από ιδιωτικούς φορείς, κάτι που αλλάζει με το νέο, μη νομοθετημένο ακόμη, καθεστώς) αποτελεί ακόμη μία, χωρίς λόγο όπως τονίζει, καθυστέρηση στο εγχείρημα δημιουργίας εκτενούς δικτύου υδατοδρομίων στη χώρα. Ο ίδιος υποστηρίζει οτι το νομοσχέδιο που αναμένεται, απαξιώνει πλήρως και υποβαθμίζει το ρόλο του ιδιώτη επενδυτή και ακυρώνει όλα τα ιδιωτικά υδατοδρόμια (αρκετά από τα οποία ήταν πλήρως αδειοδοτημένα και έτοιμα να κατασκευαστούν), ή το ολιγότερο ανατρέπει πλήρως τα δεδομένα που υπήρχαν μέχρι σήμερα σχετικά με την ανάπτυξη δικτύου υδατοδρομίων στην Ελλάδα, τουλάχιστον όλων όσων έχουν ξεκινήσει με ιδιωτική πρωτοβουλία και τρέπει σε φυγή όλους τους ενδιαφερόμενους επενδυτές.
Κατά δεύτερον, επισημαίνει ότι τα υδατοδρόμια, που υλοποιούνται ως δημόσιες επενδύσεις, προχωρούν με πολύ βραδείς ρυθμούς. Και η εξήγηση είναι απλή: Κάθε δημόσιος φορέας πρέπει να ακολουθεί τις αποφάσεις των διοικητικών οργάνων, να λαμβάνει εγκρίσεις δαπανών, να διενεργεί διαγωνιστικές διαδικασίες και πολλές φορές λόγω εκλογών να αλλάζει η πολιτική της εκάστοτε διοίκησης με αποτέλεσμα να μην ολοκληρωθεί η προσπάθεια αυτή. Με εξαίρεση τους Οργανισμούς Λιμένων που είναι Ανώνυμες Εταιρείες και έχουν ένα χρονικό προβάδισμα λόγω διαφορετικών διαδικασιών.
Όπως προβλέπει η σημερινή νομοθεσία, ένα υδατοδρόμιο μπορεί να κατασκευαστεί εξ’ ολοκλήρου με ιδιωτικά κεφάλαια και σε αυτή την περίπτωση κάτοχος της άδειας λειτουργίας μπορεί να είναι ιδιώτης. Ωστόσο, το κατατεθέν προς διαβούλευση νομοσχέδιο Σπίρτζη τον Αύγουστο του 2016 ακυρώνει όλα τα ιδιωτικά υδατοδρόμια με το σκεπτικό ότι οι άδειες πρέπει να ανήκουν στο δημόσιο και όπως αναφέρθηκε σε Δελτίο Τύπου του υπουργείου Μεταφορών τον Αύγουστο του 2016, ότι δεν είναι δυνατόν τον συνολικό σχεδιασμό των υδατοδρομίων και το πού αυτά θα χωροθετήσουν, να το ρυθμίζουν οι ιδιώτες. «Εδώ τίθεται το εξής ερώτημα: Οι ιδιώτες έχουν τον δικό τους σχεδιασμό, το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει κάποιο σχεδιασμό για το εθνικό δίκτυο υδατοδρομίων; Τέτοιου είδους σχεδιασμός δεν υπήρξε από την σημερινή ηγεσία του υπουργείου και τίθεται εν αμφιβόλω εάν θα αποτελέσει μια από τις πρώτες προτεραιότητες στο άμεσο μέλλον». επισημαίνει ο πρόεδρος της εταιρίας.
Την ίδια στιγμή, προσθέτει, «υπάρχει ένα ακόμη αγκάθι στο νομοσχέδιο που επηρεάζει άμεσα την λειτουργία των υδατοδρομίων, καθώς ο υφιστάμενος νόμος προέβλεπε άδεια αορίστου διάρκειας ενώ τώρα το παρόν σχέδιο νόμου το περιορίζει στην 5ετία. Ποιος επενδυτής θα έλθει να επενδύσει με ορίζοντα πενταετίας; Και ποια θα είναι μετά η διαδικασία ανανέωσης; Αυξάνονται οι διαδικασίες και οι απαιτήσεις χωρίς λόγο αφού υπάρχει πρόβλεψη στον νόμο για συνεχή επίβλεψη και ανά τακτά χρονικά διαστήματα έλεγχοι για την πληρότητα των κριτηρίων της άδειας. Σε πολλά περιφερειακά Υδατοδρόμια με χαμηλή κίνηση η διάρκεια των 5 ετών είναι πολύ μικρή για να μπορέσει να γίνει η απόσβεση της όποιας επένδυσης. Επίσης, από τη στιγμή που ο κάτοχος της Άδειας είναι υποχρεωμένος να δέχεται τους τακτικούς και έκτακτους ελέγχους της Επιτροπής Υδατοδρομίων, για ποιο λόγο θα πρέπει να τεθεί χρονικός περιορισμός και να μην είναι η Άδεια Αορίστου Διάρκειας σύμφωνα με τις προβλέψεις του 4146/2013;» διερωτάται.
Με το παραπάνω νομοσχέδιο δεν εκπληρώνεται ο αρχικός σκοπός του νομοθέτη, καθώς αποθαρρύνεται η συμμετοχή των ιδιωτών στις εν λόγω επενδύσεις, προτείνεται δε μεταξύ άλλων η συμμετοχή των ιδιωτών σε σχήματα διοικητικής λειτουργίας με τους Φορείς Διαχείρισης και Εκμετάλλευσης Λιμένων, η οποία θα μπορεί να υλοποιηθεί μόνο μέσω της διαδικασίας ΣΔΙΤ, μια διαδικασία που σε πολλές περιπτώσεις έχει αποδειχθεί χρονοβόρα, αναφέρει η εταιρία.
Ας σημειωθεί ότι οι δύο εταιρείες που επιδιώκουν να δραστηριοποιηθούν στην αγορά υδροπλάνων, Hellenic Seaplanes και Ελληνικά Υδατοδρόμια και οι δύο αναφέρουν απαραίτητη προϋπόθεση επιτυχίας τη δημιουργία μητροπολιτικού υδατοδρομίου στην Αθήνα ώστε να εξασφαλίζεται η εύκολη μετακίνηση των τουριστών, αλλά και την άμεση πρόσβαση των νησιωτών στο οικονομικό, εμπορικό και διοικητικό κέντρο της πρωτεύουσας, καθώς και στα μεγάλα νοσοκομεία.
Η δημιουργία κεντρικού υδατοδρομίου στην Αθήνα, το οποίο θα χρησιμοποιείται από όλες τις εταιρείες και θα είναι εύκολα προσβάσιμο με ΙΧ ή με τα μέσα μαζικής μεταφοράς, θεωρείται μείζονος σημασίας για το ξεκλείδωμα των επενδύσεων στον χώρο των υδροπλάνων.
Από την δημοσίευση του ως άνω Νόμου και σε μια εποχή που η χώρα μας είναι αναγκαίο να δεχθεί επενδύσεις, η Εταιρεία μας ήταν σε συνεχείς διαβουλεύσεις, συζητήσεις με τις αρμόδιες διευθύνσεις και φορείς για να ολοκληρωθεί η διαδικασία αδειοδότησης κατασκευής και λειτουργίας των υδατοδρομίων. Μετά από μεγάλη και χρονοβόρα προσπάθεια εμφανίστηκε φως στο τούνελ και οφείλουμε να παραδεχθούμε την υποστηρικτική στάση των εμπλεκόμενων υπουργείων.
Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Νικόλας Χαραλάμπους σε σχετική του δήλωση τονίζει χαρακτηριστικά: «Είναι εμφανές ότι το νομοσχέδιο Σπίρτζη έχει διαφορετικό σκοπό από το υφιστάμενο πλαίσιο ανάπτυξης υδατοδρομίων, πρέπει όμως να εναρμονιστεί με την αγορά των υδροπλάνων, αλλιώς είναι καταδικασμένο να αποτύχει και να καταρρεύσει μαζί του και η προσπάθεια δημιουργίας ενός εθνικού δικτύου υδατοδρομίων. Ένα έργο όπου στην ελληνική επικράτεια θα δημιουργήσει σημαντικό αριθμό νέων θέσεων εργασίας που, στο μεγαλύτερο ποσοστό τους, θα καλυφθούν από μόνιμους κατοίκους των νησιών όπου θα δραστηριοποιηθούν τα υδροπλάνα. Η Hellenic Seaplanes λειτούργησε σύμφωνα με το υπάρχων πλαίσιο της αδειοδότησης των υδατοδρομίων και προσπάθησε τα τελευταία 4 χρόνια το πλαίσιο να γίνει ευέλικτο και αποτελεσματικό ώστε οι επενδυτές να υλοποιήσουν τα επιχειρηματικά τους σχέδια και η ίδια η χώρα να κερδίσει τα μέγιστα οφέλη, μαθαίνοντας από τα λάθη του παρελθόντος…».
Συνεχίζοντας είπε: «Στόχος μας δεν είναι να δημιουργήσουμε εντυπώσεις ή εχθρικό κλίμα με τους φορείς που εμπλέκονται με την δημιουργία του δικτύου υδατοδρομίων, αλλά να απλοποιήσουμε και να αποσαφηνίσουμε την διαδικασία, έτσι ώστε να μην υπάρχει αμφιβολία για την επένδυση τόσο από την δική μας την εταιρεία αλλά και από άλλους επενδυτές, ότι η Ελλάδα είναι χώρα που προσελκύει τις επενδύσεις. Δεν επιθυμούμε διενέξεις και έχουμε την διάθεση συνεργασίας για την εξεύρεση ουσιαστικής λύσης ώστε να διευκολυνθούν οι ιδιωτικές επενδύσεις στον τομέα των υδατοδρομίων, δεν θα αφήσουμε όμως κόπο και χρήμα να χαθούν…».
Εκκρεμούν 61 αδειοδοτήσεις υδατοδρομίων – Μόλις 2 έχουν αδειοδοτηθεί
Σήμερα στην Ελλάδα η κατάσταση έχει ως εξής:
Ιδιωτικά
Η Υδροπλάνα Ελλάδας Α.Ε./ Hellenic Seaplanes S.A. και οι θυγατρικές της τα τελευταία 3,5 χρόνια έχει εξασφαλίσει μέσα από διαγωνιστικές διαδικασίες τα δικαιώματα ιδιαίτερης χρήσης για την Αδειοδότηση, Κατασκευή και Λειτουργία δεκαπέντε (15) Υδατοδρομίων εντός Χερσαίας Ζώνης Λιμένων, ενώ βρίσκεται ήδη σε προχωρημένες συζητήσεις με πολλά άλλα Λιμενικά Ταμεία, που προκρίνουν αύτη την λύση δημιουργίας Υδατοδρομίου στον τόπο τους. Όλες οι αδειοδοτήσεις και οι μελέτες είναι στο όνομα του ομίλου εταιρειών της Hellenic Seaplanes όπου έγιναν και οι παραχωρήσεις. Συγκεκριμένα τα υδατοδρόμια της Σκύρου, Αλόννησου, Σκόπελου, Αμφιλοχίας, Τήνου, Πάτμου, Θάσου, Σητείας, Αιδηψού, Κάρυστου, Χαλκίδας, Κύμης, Χίου, Ψαρών και Οινουσσών.
Η κατασκευαστική εταιρεία Έλικα ΑΤΕΕ εξασφάλισε μέσα από διαγωνιστικές διαδικασίες τα δικαιώματα ιδιαίτερης χρήσης για την Αδειοδότηση, Κατασκευή και Λειτουργία ενός (1) υδατοδρομίου εντός Χερσαίας Ζώνης Λιμένα Νέων Μουδανιών.
Δημόσια
Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου με προγραμματικές συμβάσεις με τα λιμενικά ταμεία έχει ξεκινήσει την αδειοδοτική διαδικασία για 23 υδατοδρόμια. Συγκεκριμένα τα υδατοδρόμια της Αστυπάλαιας, Λέρου, Λειψών, Ρόδου, Κω, Τήλου, Χάλκης, Καστελόριζου, Καρπάθου, Κάσου, Νισύρου, Καλύμνου, Σύμης, Σύρου, Μήλου, Θήρας, Πάρου, Νάξου, Κύθνου, Κέας, Αμοργού, Άνδρου, Σικίνου, Μυκόνου και Σίφνο.
Το ΤΑΙΠΕΔ ως ο μέτοχος των οργανισμών λιμένων, έχει ξεκινήσει την αδειοδοτική διαδικασία για 11 υδατοδρόμια. Συγκεκριμένα τα υδατοδρόμια της Κέρκυρας, Παξών, Ερεικούσσας, Οθωνών, Βόλου, Θεσσαλονίκης, Πάτρας, Λαυρίου, Ηρακλείου, Ραφήνας και Καβάλας.
Αυτόνομα Δήμοι, Λιμενικά Ταμεία και τα Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία έχουν ξεκινήσει την αδειοδοτική διαδικασία για 13 υδατοδρόμια. Συγκεκριμένα τα υδατοδρόμια της Ζακύνθου, Καλαμάτας, Ρεθύμνου, Χερσονήσου, Χανίων, Σίφνου, Πόρου, Ίου, Κατάκολου, Αγίας Γαλήνης, Πρέβεζας, Πύλου και Μώλου – Αγ. Κωνσταντίνου.
Σύνολο 63 υδατοδρόμια έχουν ξεκινήσει την αδειοδοτική διαδικασία σύμφωνα με τις παραχωρήσεις και αναθέσεις σε ιδιωτικά και δημόσια υδατοδρόμια που έχουν γίνει μέχρι σήμερα.
Από τα πιο πάνω 2 υδατοδρόμια έχουν λάβει άδεια λειτουργίας, της Κέρκυρας το 2014 και των Παξών πριν μερικές ημέρες. Τα δύο υδατοδρόμια ανήκουν στον Οργανισμό Λιμένα Κέρκυρας. Στην τελική φάση απόκτησης άδειας λειτουργίας είναι τα υδατοδρόμια Πάτρας και Βόλου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν 7 αιτήσεις από την Hellenic Seaplanes για παραχωρήσεις σε λίμνες για δημιουργία υδατοδρομίων οι οποίες έχουν «παγώσει» λόγω νομοθετικού κενού.
Τους όρους του διαγωνισμού για τη διαχείριση του υδατοδρομίου του Ρεθύμνου επεξεργάζεται το Λ.Τ.
Τους όρους του διαγωνισμού για τη διαχείριση του υδατοδρομίου του Ρεθύμνου επεξεργάζεται το Λιμενικό Ταμείο Ρεθύμνου, προκειμένου αυτοί να εγκριθούν στην επόμενη συνεδρίαση του, για να προχωρήσει στις αρχές του έτους η προκήρυξη. Η εταιρεία που θα προκύψει από τον διαγωνισμό θα είναι υποχρεωμένη να προμηθευτεί και να εγκαταστήσει τον απαιτούμενο για τη λειτουργία του υδατοδρομίου και την ασφαλή προσθαλάσσωση των υδροπλάνων εξοπλισμό (ο προϋπολογισμός των απαραίτητων υποδομών ανέρχεται περίπου σε 60.000 ευρώ), ενώ το Λιμενικό Ταμείο θα λαμβάνει ένα μηνιαίο μίσθωμα για τη χρήση της άδειας από την εταιρεία και ένα ποσοστό επί των κερδών από εισιτήρια.
Ο ανάδοχος ουσιαστικά θα είναι ο επίσημος φορέας που θα λειτουργεί το υδατοδρόμιο. Η άδεια λειτουργίας που θα είναι στο όνομα του Διαδημοτικού Λιμενικού Ταμείου θα δοθεί αμέσως μετά την εγκατάσταση του απαιτούμενου εξοπλισμού. Σημειώνεται ότι ως χώρος χρήσης του υδατοδρομίου έχει προσδιοριστεί το νότιο άκρο του κρηπιδώματος του εμπορικού λιμένα.