«Καζαντζάκης – Ζορμπάς: Μια αληθινή φιλία» είναι ο τίτλος του αξιόλογου βιβλίου του προέδρου της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη, Γεωργίου Στασινάκη, του οποίου η παρουσίαση έγινε το βράδυ της Πέμπτης στο Ρέθυμνο. Πρόκειται για ένα βιβλίο πραγματικά ενδιαφέρον στις σελίδες του οποίου ο συγγραφέας περιγράφει τη σχέση του μεγάλου μας λογοτέχνη Νίκου Καζαντζάκη με τον πραγματικό και όχι το μυθιστορηματικό Ζορμπά.
Στο βιβλίο υπάρχουν συγκεντρωμένα στοιχεία και ντοκουμέντα άγνωστα μέχρι χθες, για τη σχέση και την φιλία Καζαντζάκη-Ζορμπά, ύστερα από ενδελεχή έρευνα του συγγραφέα έχοντας την συνδρομή πολλών ανθρώπων. Δίκαια θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει το βιβλίο ως επιστημονικό εγχειρίδιο.
Η παρουσίαση του βιβλίου, στο ξενοδοχείο Brascos, έγινε από την αντιπεριφερειάρχη Ρεθύμνου, κ. Μαρία Λιονή και την καθηγήτρια του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Κρήτης, κ. Αλεξάνδρα Ζερβού.
Όπως ανέφερε η κ. Ζερβού, το συγκεκριμένο βιβλίο έχει τη γοητεία του αρχειακού υλικού, καθώς παρουσιάζει στοιχεία από τη ζωή του πραγματικού Ζορμπά και ντοκουμέντα από τη σχέση μεταξύ αυτού και του Καζαντζάκη, γεγονός που επηρέασε βαθύτατα το έργο του μεγάλου λογοτέχνη, που τόνισε: «Αυτή η δουλειά του κ. Στασινάκη, είναι ο καρπός του μόχθου του. Με αυτό το βιβλίο, ψάχνει να βρει τη σχέση του πραγματικού Ζορμπά, του Γιώργου, όχι του μυθιστορηματικού, με το συγγραφέα. Εγώ προσπαθώ να δείξω ότι αυτό το βιβλίο διαβάζεται με διαφορετικούς τρόπους. Αρχικά, αποτελεί ένα ντοκουμέντο, γιατί έχει την έννοια του αρχείου. Μας παραθέτει πολλά στοιχεία καινούρια και μας θυμίζει και παλαιότερα από το Ζορμπά, που ξεκινούν από τις αφίσες της κινηματογραφικής ταινίας, τις φωτογραφίες τις πραγματικές του ίδιου του Ζορμπά και της οικογένειάς του, τις επιστολές που είχε γράψει ο Καζαντζάκης την εποχή που μαζί πέρασαν αυτήν την περιπέτεια του ορυχείου. Αυτό καταλήγει σε αποτυχία, αλλά εμπλουτίζει με εμπειρίες συγγραφικές τον Καζαντζάκη. Από τη μία πλευρά, το βιβλίο του κ. Στασινάκη έχει τη γοητεία του αρχειακού υλικού. Όταν ανοίγεις ένα αρχείο είναι σαν τον ασκό του Αιόλου, γι’ αλλού ξεκινάς και αλλού σε πάει. Ενώ ο βασικός στόχος είναι να δείξει τον πραγματικό Ζορμπά, μας δείχνει μια ολόκληρη εποχή με διάφορες πραγματικές ιστορίες της ζωής του Ζορμπά, από τις οποίες φαίνεται η μοίρα των γυναικών τότε. Ο πραγματικός Ζορμπάς έχει ορισμένες διαφορές από το μυθιστορηματικό. Έχει βέβαια τη δική του θυμοσοφία, είναι και λίγο πιο βιταλιστικός, με δίψα για ζωή».
Η ίδια, συμπλήρωσε για τις λογοτεχνικές προκλήσεις που έχει το βιβλίο του κ. Στασινάκη προς το ευρύ κοινό: «Νομίζω πως όταν ένα βιβλίο είναι επιστημονικό και ερευνητικό, αλλά απευθύνεται και στο ευρύτερο κοινό, μπορεί να διαβαστεί με πολλούς τρόπους. Είναι ένα παράδειγμα να αναθεωρήσουμε τη σχέση που έχουμε με ορισμένους μυθιστορηματικούς ήρωες, αφού τους συγκρίνουμε με την πραγματικότητα. Ύστερα, είναι και μία πρόκληση για όλες τις τοπικές παραδόσεις να τις ξαναδούμε, γιατί ο Καζαντζάκης είναι συνδεδεμένος με την Κρήτη, ο Ζορμπάς έχει σχέση με τη Μακεδονία, και οι δύο μαζί έχουν σχέση με τα μέρη στα οποία πήγαν μαζί, τη Χαλκιδική, την Αθήνα και αλλού. Το βιβλίο αυτό είναι προϊόν της τύχης και του μόχθου πολλών ανθρώπων. Είναι χαμηλόφωνο, δηλαδή γράφονται ορισμένα πράγματα από τον κ. Στασινάκη, αλλά βάζει και άλλους ανθρώπους να το κάνουν αυτό, παλιότερους ιστοριοδίφες. Όλα όσα παρουσιάζονται μας δίνουν μια καινούρια ματιά στα πράγματα, μέσα στην ουσία και στον εκλαϊκευμένο λόγο του βιβλίου».
Ως πνευματική εκδήλωση χαρακτήρισε την παρουσίαση του βιβλίου η αντιπεριφερειάρχης κ. Μαρία Λιονή, επισημαίνοντας: «Το βιβλίο αφορά σε έρευνα που έχει κάνει ο ίδιος ο κ. Στασινάκης πάνω στην αληθινή σχέση των δύο αντρών, του Καζαντζάκη και του Γιώργη Ζορμπά. Θέλει να καταγράψει πώς ξεκίνησε, πόσο κοντά βρέθηκαν οι δύο αυτοί άνθρωποι αν και ήταν τόσο διαφορετικοί, και όμως ο ένας επηρέασε βαθύτατα τον άλλο. Ακόμα και μέσα από προσωπικές επιστολές που έστελνε ο Ζορμπάς στον Καζαντζάκη, φαίνεται η πολύ στενή τους σχέση και φιλία. Η αποψινή παρουσίαση του βιβλίου αποτελεί μια πνευματική εκδήλωση. Αντίστοιχες εκδηλώσεις θα γίνουν και στις τέσσερις Περιφερειακές Ενότητες της Κρήτης, γιατί είναι σημαντικό. Κρήτη και Καζαντζάκης όπως όλοι γνωρίζουμε είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι. Και αυτό το βιβλίο είναι πολύ αξιόλογο. Μακάρι ο κόσμος να στραφεί σε τέτοιου είδους εκδηλώσεις και να διαβάζει τέτοιου είδους βιβλία», ανέφερε η ίδια.
Ο κ. Στασινάκης, εξήγησε τι ήταν αυτό που τον οδήγησε να κάνει την πολύχρονη έρευνά του και να γράψει το βιβλίο, λέγοντας: «Έγραψα αυτό το βιβλίο μετά από έρευνες δέκα ετών, γιατί όταν διάβασα το βιβλίο του Καζαντζάκη και είδα το φιλμ παρατήρησα κάποια περίεργα πράγματα, τα οποία μου έκαναν εντύπωση. Έτσι, έκανα μια έρευνα και ανακάλυψα ορισμένες αλήθειες τις οποίες δεν έβρισκα πουθενά. Βρήκα άγνωστα στοιχεία, επιστολές που δεν αναφέρονται πουθενά από τον Καζαντζάκη. Μέσα στο βιβλίο αυτό προσπαθώ να περιγράψω τα στοιχεία που δε βρίσκονται αλλού. Μάλιστα, στο επίμετρο έχω βάλει μαρτυρία της δισέγγονης του Ζορμπά, της οποίας η μητέρα ήταν φίλη με τη μητέρα μου. Το επίμετρο είναι σημαντικό, γιατί περιέχει και πολλές άγνωστες μαρτυρίες εργαζομένων στο ορυχείο που είχαν ιδρύσει ο Καζαντζάκης και ο Ζορμπάς.
Μιλώντας για την διαχρονικότητα του έργου του Ν. Καζαντζάκη, ο κ. Στασινάκης ανέφερε:
«Κατά τη γνώμη μου, είναι η σκέψη του Καζαντζάκη που κάνει το έργο του μοναδικό και διαχρονικό. Η πολυπλοκότητα και η ποιότητα όλων όσα έγραψε ο Καζαντζάκης το έχουν κάνει να παραμείνει έως σήμερα άφθαρτο. Όπως λέει και ο ίδιος, ο άνθρωπος πρέπει να ψάχνει την ουσία, όχι να μένει στα λόγια και να χάνει τον καιρό του χαζεύοντας. Ποια είναι τα νήματα που οδηγούν τον άνθρωπο και την κοινωνία; Στο έργο του διαφαίνονται τρεις λέξεις: ελευθερία σε όλα τα επίπεδα, Κρήτη και Θεός. Η θέση της Φύσης στο έργο του Καζαντζάκη είναι επίσης βασικό σημείο. Ο ίδιος δεν περίμενε τους οικολόγους, είχε προβλέψει τι θα συνέβαινε. Έλεγε πως πρέπει να υποστηρίζει κανείς τη φύση και τα ζώα, τον ήλιο, την εξοχή και το περιβάλλον γιατί όλα έχουν θεϊκή προέλευση. Η ενθεΐα του Καζαντζάκη, ο οποίος είχε κατηγορηθεί ως άθεος, είναι αλήθεια. Όμως, το σημαντικότερο σημείο είναι ότι ο Καζαντζάκης ξεπερνά τον τόπο της Κρήτης και όταν διαβάσει κάποιος από τη Ρωσία ή την Ισπανία, πάλι μπορεί να βρει στοιχεία στα βιβλία του Καζαντζάκη που θα του φαίνονται οικεία στην καθημερινότητά του».
