«Καθαρίστε τη Μεσόγειο 2013»

Η πανελλαδική εκστρατεία εθελοντικών καθαρισμών πραγματοποιήθηκε το διάστημα από 1η Μαΐου έως 10 Ιουνίου 2013, με συμμετοχή μαθητών και εκπαιδευτικών, Δήμων, περιβαλλοντικών και κοινωνικών φορέων, ξενοδοχείων, εργαζομένων επιχειρήσεων και εθελοντών κάθε ηλικίας.
Συνολικά, συμμετείχαν περισσότεροι από 15.000 εθελοντές που πραγματοποίησαν καθαρισμούς 202 φυσικών περιοχών (ακτών, βυθού, λιμνών, ποταμών, δασών κ.α.) σε 37 συνολικά νομούς της Ελλάδας. Με βάση τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν, 1ος σε καθαρισμούς νομός αναδείχθηκε ο Νομός Κυκλάδων και ακολουθεί ο Νομός Αττικής. Ως προς τις φυσικές περιοχές, τη δεύτερη θέση καταλαμβάνει ο Νομός Ρεθύμνου. Στους εθελοντικούς καθαρισμούς στο Ρέθυμνο συμμετείχαν περίπου 1.100 άτομα (ο δεύτερος μεγαλύτερος αριθμός στη χώρα), ενώ καθαρίστηκαν περίπου 15 φυσικές περιοχές.
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Δικτύου Μεσόγειος SOS, το διάστημα 2006-2012, οι εθελοντές κατέγραψαν συνολικά 343.454 απορρίμματα (110.400 το 2006 και 2007, 30.375 το 2009, 89.776 το 2010, 85.829 το 2011 και 27.074 το 2012). Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της στατιστικής επεξεργασίας των Φύλλων Καταγραφής, προκύπτει ότι το κυρίαρχο στοιχείο είναι το πλαστικό με συμμετοχή 37-51%. Μετά το «κυρίαρχο» πλαστικό ακολουθούν τα χάρτινα (12-18%), τα μεταλλικά (7-16%) και τα γυάλινα (5-9%) απορρίμματα.
Στα συμπεράσματα αναφέρονται τα εξής: «Από την κατάταξη των απορριμμάτων, σύμφωνα με την αρχική τους, παρατηρείται ότι οι συσκευασίες αναψυκτικών και ποτών φιγουράρουν σταθερά στην πρώτη θέση των πολυπληθέστερων απορριμμάτων, με τα πλαστικά καπάκια και τα πλαστικά μπουκάλια νερού, αναψυκτικού ή ποτού να καταλαμβάνουν τις δυο πρώτες θέσεις των απορριμμάτων που συναντάμε πιο συχνά σε μια ακτή, με ποσοστά 7,8-12% και 6-6,9% αντίστοιχα. Τα πλαστικά κομμάτια άγνωστης αρχικής χρήσης (4,1-6,5%), τα καλαμάκια (4,8-6,5%), το χαρτόνι (6%), τα κομμάτια χαρτιού (7,3%) και τα αλουμινένια κουτάκια ποτού/αναψυκτικού (3-4,3%) είναι επίσης κάποιες από τις κατηγορίες αρχικής χρήσης που συναντάμε σε σημαντικά ποσοστά στις περιοχές που μελετήθηκαν».
Συνολικά, για όλα τα έτη καταγραφής, η πλειοψηφία των απορριμμάτων φαίνεται να προέρχεται από τις δραστηριότητες αναψυχής που λαμβάνουν χώρα στην ακτή και κοντά σε αυτή, ενώ σημαντική είναι και η συμβολή της αστικής ρύπανσης (απορρίμματα που μεταφέρονται στην παραλία μέσω ποταμών, ανέμου ή/ και θαλάσσιων ρευμάτων).
Σύμφωνα με το Δίκτυο Μεσόγειος SOS, για τα έτη 2010-2012, με τη χρήση των «νέων» Φύλλων Καταγραφής, είναι δυνατή και η ποσοτικοποίηση της συμβολής κάθε πηγής. Όπως προκύπτει, λοιπόν, από τη σύσταση των απορριμμάτων σύμφωνα με την αρχική τους χρήση, περισσότερο από το ένα πέμπτο (20%) του ρυπαντικού φορτίου προέρχεται από την κατανάλωση νερού, αναψυκτικών ή/και ποτών στην παραλία ή φυσική περιοχή, ή οποία συνδέεται σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία με δραστηριότητες αναψυχής. Κατά συνέπεια, οι δραστηριότητες αναψυχής που λαμβάνουν χώρα στις ελληνικές ακτές κατά μέσο όρο συμβάλλουν περισσότερο από 20% στην αύξηση του ρυπαντικού τους φορτίου με απορρίμματα.
Ο συνδυασμός αρχικών χρήσεων, που συμμετέχουν με μικρότερα ποσοστά στη σύσταση των απορριμμάτων, υποδεικνύουν ότι περισσότερο από 8% των απορριμμάτων στις ακτές έχει αστική προέλευση, ενώ οι αλιευτικές δραστηριότητες φαίνεται να συμβάλουν κατά 5% κατά μέσο όρο.