Καθοριστική η συμβολή του τουρισμού της Κρήτης στο ΑΕΠ της χώρας

Καθοριστική είναι η συνεισφορά του τουριστικού κλάδου στην οικονομία όχι μόνο της Κρήτης αλλά και ολόκληρης της χώρας.

Η συμμετοχή του τουρισμού στη διαμόρφωση του ΑΕΠ της Κρήτης ανέρχεται στο 47,3% της χώρας, τρίτο μεγαλύτερο ποσοστό πανελλαδικά (69,5% στο νότιο Αιγαίο και 65% στα Ιόνια Νησιά) έχοντας ως αποτέλεσμα την παράλληλη διαμόρφωση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ στο νησί σε 13.773 ευρώ, από τα υψηλότερα της χώρας, γεγονός που σημαίνει ότι ο κλάδος εξακολουθεί ν’ αποτελεί τον βασικό πυλώνα οικονομίας του νησιού.

Η Κρήτη μαζί με τις περιφέρειες του νότιου Αιγαίου και των Ιόνιων νησιών συμβάλλουν στο ΑΕΠ με ποσοστό που ξεπερνά 50%, ενώ συνολικά ο κλάδος συνεισφέρει 1 στα ευρώ του ελληνικού ΑΕΠ.

Τα στοιχεία έχει επεξεργαστεί προσεγγιστικά χρησιμοποιώντας ως δείκτη την περιφερειακή κατανομή των εσόδων του εισερχόμενου τουρισμού το «Sete Intelligence» του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων σε μία προσπάθεια να καταγράψει τα άμεσα και έμμεσα οφέλη του κλάδου στην ελληνική οικονομία.

Σύμφωνα με αυτά για το έτος 2016 σε νότιο Αιγαίο και Κρήτη κατανέμεται ποσοστό άνω του 24% των εσόδων του εισερχόμενου τουρισμού για το 2016 (4,168 δισ. ευρώ και 4,113 δισ. ευρώ αντίστοιχα), ενώ τα νησιά του Ιονίου απορρόφησαν πέρυσι το 11,8% ή σχεδόν 2 δισ. ευρώ.

Όπως αναφέρεται στην έκθεση ελλείψει στοιχείων για την περιφερειακή κατανομή της τουριστικής δαπάνης η εκτίμησή της γίνεται προσεγγιστικά, χρησιμοποιώντας ως δείκτη την περιφερειακή κατανομή των εσόδων του εισερχόμενου τουρισμού.

Τα στοιχεία αυτά όπως αναφέρεται συγκρίνονται με τα τελευταία διαθέσιμα (2014) στοιχεία ΑΕΠ ανά περιφέρεια. Σημειώνεται ότι το ΑΕΠ του 2016 (για το οποίο δεν υπάρχουν στοιχεία ανά περιφέρεια) ήταν μειωμένο σε σχέση με το 2014.

Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει το γεγονός ότι -εξαιρουμένης της Αττικής- το νότιο Αιγαίο, με κύρια οικονομική δραστηριότητα τον τουρισμό, έχει το υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ ενώ επίσης η Κρήτη και τα Ιόνια Νησιά έχουν από τα υψηλότερα. Μετά τις τρεις αυτές περιφέρειες ακολουθεί η Κεντρική Μακεδονία κι εν συνεχεία η Ήπειρος με άμεση συμβολή στο 9,5% και 7,3%. Σε πανελλαδικό επίπεδο το 2016 η Ελλάδα υποδέχθηκε σχεδόν 24,8 εκ. τουρίστες και εισέπραξε σχεδόν €12,8 δισ.

Συνολικά, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται, το 9,6% του ελληνικού ΑΕΠ παράγεται άμεσα από την τουριστική δραστηριότητα ενώ, συνυπολογίζοντας και τα έμμεσα οφέλη, ο τουρισμός συνεισφέρει 1 στα 4 ευρώ του ελληνικού ΑΕΠ. Για το 2016 η άμεση συνεισφορά του τουρισμού στη διαμόρφωση του ΑΕΠ ανήλθε στο 9,6%ή σε περίπου 16,9 δισ. ευρώ μειωμένη κατά 3,5% σε σύγκριση με το 2015, συνυπολογίζοντας και τα πολλαπλασιαστικά οφέλη, η συνολική συνεισφορά ανέρχεται μεταξύ 37,3 δισ. ευρώ και 44,9 δισ. ευρώ, δηλαδή κυμάνθηκε μεταξύ 21,2% του ΑΕΠ και 25,5% του ΑΕΠ, καθιστώντας τον τουρισμό βασικό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας. Περισσότερο από το 90% του εισοδήματος της τουριστικής δραστηριότητας προέρχεται από το εξωτερικό, καθιστώντας τον τουρισμό σχεδόν αμιγώς εξαγωγική δραστηριότητα.

Αναφορικά με τα έσοδα παρατηρείται έντονη εποχικότητα με το 62,6% των εσόδων να καταγράφεται στο 3ο τρίμηνο του έτους. Αντίστοιχα, στο 2ο τρίμηνο του έτους που σηματοδοτεί την έναρξη της τουριστικής περιόδου καταγράφεται το 25,5% των εσόδων, κάτι που όπως επισημαίνει ο ΣΕΤΕ είναι λογικό μιας και στα δύο αυτά τρίμηνα καταγράφεται το 79,5% των συνολικών αφίξεων στην χώρα μας.

Για το 1ο και 4ο τρίμηνο του έτους τόσο οι αφίξεις όσο και τα έσοδα είναι συγκριτικά μικρότερα, με το 1ο τρίμηνο να καταγράφει το 6,5% των αφίξεων και το 4,0% των εσόδων και το 4ο τρίμηνο το 13,9% των αφίξεων και 10,7% των εσόδων.

Επίσης η εικόνα των αφίξεων και των εσόδων καταδεικνύουν την εξάρτηση του τουρισμού της χώρας μας από το κυρίαρχο προϊόν -σε ευρωπαϊκό επίπεδο- ήλιος & θάλασσα, καθώς από την έναρξη μέχρι τη λήξη της καλοκαιρινής περιόδου (Απρίλιος-Σεπτέμβριος) όπου καταγράφεται το 79,5% των αφίξεων και το 88,1% των εσόδων.

Η μέση κατά κεφαλήν δαπάνη (ΜΚΔ) εμφανίζει μείωση κατά -11,3% που οφείλεται πρωτίστως στην μείωση της Δαπάνης ανά Διανυκτέρευση (-9,5%) και δευτερευόντως στην μείωση της Μέσης Διάρκειας Παραμονής (-2,1%).

Όπως αναλύεται στο στατιστικό δελτίο υπήρχε μια γενικευμένη μείωση της ΜΚΔ και σε ανταγωνιστικούς προορισμούς πλην όμως μικρότερου μεγέθους τουρισμός αποτελεί τα τελευταία χρόνια για την ελληνική οικονομία το ανάχωμα στην ύφεση και την ατμομηχανή για την μείωση της ανεργίας. Επίσης, ο κλάδος   του τουρισμού είναι ένας από τους λίγους τομείς που παρουσιάζουν επενδυτικό ενδιαφέρον και λόγω της σημασίας του μπορεί να αποτελέσει βασικό μοχλό για την επάνοδο της χώρας στην ανάπτυξη.

Όπως αναφέρεται στα συμπεράσματα της έρευνας ο τουρισμός αν και παρουσίασε μείωση εσόδων από το εξωτερικό κατά (-6,0%) ή € 845 εκ. και η συνολική μείωση της δραστηριότητας εκτιμάται σε €620 (από €17.563 εκ. άμεσης συνεισφοράς στο ΑΕΠ το 2015 σε €16.943 εκ. το 2016), συνέβαλε άμεσα στη δημιουργία του 9,6% του ΑΕΠ της χώρας, ενώ η άμεση και έμμεση συμβολή του εκτιμάται σε 21,2% έως 25,5%, από κάθε €1,0 τουριστικής δραστηριότητας, δημιουργείται επιπλέον €1,2 έως 1,65 πρόσθετης οικονομικής δραστηριότητας. Ως αποτέλεσμα για κάθε €1,0 τουριστικού μεσόδου, το ΑΕΠ της χώρας αυξάνεται κατά € 2,2 έως 2,65, δηλαδή ο τουρισμός είναι ένας κλάδος με μεγάλη διάχυση ωφελειών στην οικονομία, για 3 νησιωτικές Περιφέρειες (Κρήτη, Νότιο Αιγαίο, Ιόνιο) συνεισφέρει άμεσα στη δημιουργία άνω του 73% του ΑΕΠ των Περιφερειών αυτών. Οι Περιφέρειες αυτές έχουν από τα υψηλότερα κατά κεφαλήν ΑΕΠ στη χώρα, τεκμηριώνοντας την άποψη ότι ο τουρισμός οδηγεί σε βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των περιοχών στις οποίες αναπτύσσεται, συμβάλλει άμεσα στην αιχμή (Q3) στο 16,0% της απασχόλησης και συνολικά (άμεσα και έμμεσα) μεταξύ 35,0% και 43,0% ενώ αποτέλεσε και αποτελεί βασικό μοχλό μείωσης της ανεργίας, κάλυψε με τις ταξιδιωτικές εισπράξεις το 80,0% του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου. Οι εισπράξεις αυτές ισούνται με το 73,0% των εισπράξεων από τις εξαγωγές όλων των άλλων προϊόντων που εξάγει η χώρα, εξαιρουμένων των εισπράξεων από εξαγωγή πλοίων και καυσίμων. Αν στις ταξιδιωτικές εισπράξεις συνυπολογισθούν και οι εισπράξεις από αερομεταφορές και θαλάσσιες μεταφορές από τον εισερχόμενο τουρισμό, τότε το σύνολο των ταξιδιωτικών εισπράξεων ισούται με το 82,0% των εισπράξεων από τις εξαγωγές όλων των άλλων προϊόντων πλην πλοίων και καυσίμων.

Είναι προφανής από τα παραπάνω αφ’ ενός η σπουδαιότητα του τουρισμού για την ελληνική οικονομία και αφ’ ετέρου ο δυναμισμός του κλάδου.