Στις σκέψεις των ηλικιωμένων δεν υπάρχει φραγμός για να πραγματοποιήσουν ένα ταξίδι στην Κατοχή και στα παιδικά τους χρόνια.
Σταματούν πάντα εκεί που συναντήσανε τις πιο δύσκολες καταστάσεις και τις αξιολογούν σήμερα, θετικά ή αρνητικά, αυτά που βίωσε ο καθένας, που βέβαια με τις δικές του δυσκολίες στη διαβίωση ή σε γεγονότα που έχουν τελείως ξεχαστεί.
Της δικής μου σκέψης, το ταξίδι της ήτανε πολύ μακρινό, στην Κατοχή και στα παιδικά μου χρόνια.
Το 1944 ή ’45 τον μήνα Ιούλιο που ήμουνα μόλις 10 ετών, βρέθηκα κοντά στον θείο μου Νικολάκη Δ. σε περιοχή στις ρίζες του Βρύσινα, που έβοσκε τα πρόβατά του. Αυτή την εποχή τα πρόβατα ζευγαρώνανε για να γεννήσουν μετά από πέντε μήνες. Την ώρα που βόσκανε, πρόσεξα δυο κριούς να κτυπά ο ένας τον άλλον. Σε μια μεγάλη πεζούλα, παίρνανε φόρα από τη μια μεριά ο ένας και από την άλλη ο άλλος, τρέχοντας με μεγάλη ταχύτητα προς τα εμπρός τους, κτυπώντας συγχρόνως το κεφάλι ο ένας του άλλου. Μετά από το πρώτο χτύπημα συνεχίζανε και με άλλα πολλά. Σε κάποια στιγμή ο ένας έπεσε κάτω από το δυνατό χτύπημα, που δέχθηκε από τον άλλο και σε λίγο ήτανε νεκρός. Ο θείος δεν έκανε παρέμβαση να σταματήσουν, γιατί με τα μεγάλα τους κέρατα μπορούσανε να τον τραυματίσουν. Είχε ακούσει ότι σε άλλο χωριό, ο βοσκός που πήγε να χωρίσει τους κριούς του, τον χτυπήσανε πολύ σοβαρά.
Μετά τον ρώτησα: Θείε, γιατί μαλώσανε; Και μου είπε: Αυτός που τον σκότωσε, βάτευε μια προβατίνα και πήγε ο άλλος να του την πάρει, να κάνει και αυτός το ίδιο, αλλά δεν το δέχθηκε, γι’ αυτό μαλώσανε.
Σήμερα που μου ήρθε στη σκέψη μου, αυτό το γεγονός, μετά από 70 χρόνια, το αξιολόγησα και το γράφω με τη λεπτομέρειά του.
Πράγματι, το καλοκαίρι ζευγαρώνουν τα πρόβατα και τα κατσίκια για να γεννήσουν προκειμένου να πάρει ο κτηνοτρόφος τα εισοδήματά τους, κρέας και γάλα για τη διατροφή της οικογένειας του.
Όταν το αρσενικό ζευγαρώνει με το θηλυκό, εκείνη την ώρα γίνονται ανδρόγυνο για λίγο χρόνο.
Την ίδια ώρα που πήγε ο άλλος κριός, ήθελε και αυτός να ζευγαρώσει με την ίδια προβατίνα. Όμως ο πρώτος δεν το δέχθηκε, και μάλλον το θεώρησε προσβολή γι’ αυτό και αρπαχτήκανε.
Αυτή η ενέργεια φανερώνει ότι και τα ζώα, τ’ αρσενικά έχουν τον ανδρισμό τους και δεν δέχονται προσβολή από άλλον, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τον άνθρωπο.
Δεν έχει σημασία που τα ζώα δεν ομιλούν. Πιστεύω ότι και αυτά έχουν τη δική τους γλώσσα και ομιλούν μεταξύ τους.
Ίσως στην αρχή ο πρώτος κριός να είπε στον δεύτερο: φύγε με το καλό, γιατί τώρα είναι δική μου, να πας να βρεις άλλη προβατίνα να ζευγαρώσεις. Και εφόσον αυτός επέμενε, το θεώρησε προσβολή και τον χτύπησε θανάσιμα. Το κοπάδι του μπάρμπα Νικόλα, ήτανε περίπου 100 πρόβατα και γύρω στους 8 κριούς.
Όσο για τον κριό που αφαίρεσε τη ζωή του ενός, από τότε τον ονόμαζε φονιά και δεν τον πούλησε στον χασάπη γιατί ήτανε ωραίος, εύσωμος και δυνατός έναντι των άλλων και τον θεωρούσε το καμάρι του κοπαδιού του.
Οι βοσκοί των άλλων κοπαδιών του χωριού, είχανε τον φόβο, μήπως μπει στο κοπάδι τους και κάνει παρόμοιο στους κριούς τους. Αυτό μου το έκανε γνωστό, ηλικιωμένος βοσκός του χωριού μας.
Επίσης πιστεύω και σήμερα στα ορεινά χωριά που είναι τα πρόβατα ελεύθερης βοσκής, να συμβαίνει το ίδιο ενώ στα οικόσιτα σε οργανωμένους στάβλους θα είναι περιορισμένη η παραπάνω περίπτωση.
Εκτός από αυτήν τη μικρή απώλεια που τύχαινε να έχουν οι κτηνοτρόφοι την κατοχή, συναντούσανε περισσότερες και σοβαρότερες, όπως από τις κλοπές και από τις βαριές καιρικές συνθήκες (χιόνια) καθότι δεν είχανε στάβλους να προστατευθούν τα ζώα τους και χάνανε πολλά τη ζωή τους.
Συγκεκριμένα, ο μπάρμπας Νικόλας τον επόμενο χρόνο, τον Ιανουάριο είχε πολύ μεγάλη χιονιά στο χωριό και έχασε γύρω στα 30 πρόβατα.
Τελειώνοντας, μου δίνεται η ευκαιρία να υπενθυμίσω τους συνομήλικούς μου, τα όσα βιώσαμε στην κατοχή στα παιδικά μας χρόνια.
Όσο για τους νεώτερούς μας σήμερα, ας το αξιολογήσουν με σεβασμό και ν’ αναγνωρίζουν τον σκληρό αγώνα που δώσανε οι πρόγονοί τους για να κρατηθούν στη ζωή και για να υπάρχει η συνέχειά της.
* O Γιάννης Τσακπίνης είναι απόστρατος αξιωματικός
(Γράφει όπως τα θυμάται – τότε 10 ετών, σήμερα 80)