Την Κυριακή 14 Αυγούστου 2016, στην πλατεία των Ανωγείων στο Περαχώρι, παρουσιάζεται στις 8.30 το βράδυ το νέο δίτομο έργο του Γιώργου Καλογεράκη, «Καπετάν Μιχάλης Ξυλούρης Χριστομιχάλης».
Το βιβλίο θα παρουσιάσουν οι:
• Απόστολος Παπαϊωάννου, Ομότιμος καθηγητής, Διευθυντής Εργαστηρίου Ιστορίας Νεότερης Ελλάδας και Νεοελληνικού Πολιτισμού Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
• Εμμανουήλ Δρακάκης, Προϊστάμενος ΓΑΚ νομού Ηρακλείου, Δρ. Ιστορίας Πανεπιστημίου Κρήτης.
Την εκδήλωση θα συντονίζει ο δημοσιογράφος Γιώργος Παπαδάκης και στη μουσική θα είναι ο Αντώνης Ξυλούρης -Ψαραντώνης.
Η εκδήλωση τελεί υπό την αιγίδα του Δήμου Ανωγείων και της οικογένειας των Ξυλούρηδων.
Ο Χριστομιχάλης Ξυλούρης γεννήθηκε στα Ανώγεια το 1892. Φοίτησε στο Δημοτικό Σχολείο Ανωγείων. Τα παιδικά του χρόνια τα πέρασε με τον Τουρκομάχο Μανόλη Ξυλούρη ή Τζιτζή. Άκουγε με προσοχή τις ιστορίες που του έλεγε (για τους πολέμους και τις μάχες με τους Τούρκους). Εντυπώθηκαν στο μυαλό του οι διηγήσεις του Τζιτζή για τα κατορθώματα του Γεωργίου Ξυλούρη ή Σουβλή στη Μεγάλη Ελληνική Επανάσταση 1821-1830. Τους προγόνους του Τζιτζή και Σουβλή είχε ο Χριστομιχάλης ως πρότυπα στη ζωή του. Πήρε μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους 1912-1913, στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στη Μικρασιατική εκστρατεία. Τα χρόνια του Μεσοπολέμου 1930-1940, σε ηλικία τριάντα οχτώ χρονών, φεύγει από τα Ανώγεια και ανοίγει κρεοπωλείο στην περιοχή Καμαράκι της πόλης του Ηρακλείου.
Στη Μάχη της Κρήτης 20-31 Μαΐου 1941 σφραγίζει το μαγαζί του, ζώνεται τα όπλα και πολεμά τους αλεξιπτωτιστές στα ενετικά τείχη.
Με την κατάληψη της Κρήτης επιστρέφει στα Ανώγεια, παραμένει όμως στα Πετροδολάκια του Ψηλορείτη καθόλη τη διάρκεια της Κατοχής. Με άλλους τέσσερις Βενιζελικούς συντρόφους του, (Γιάννη και Γιώργη Δραμουντάνη, Παπαγιάννη Σκουλά και Νικόλαο Σταυρακάκη), ιδρύουν και οργανώνουν την Ανεξάρτητη Ομάδα Ανωγείων Α.Ο.Α. το πρακτικό της οποίας υπογράφουν την 15η Αυγούστου 1941 και δύο Ανωγειανοί γιατροί, (μέλη του Λαϊκού κόμματος), ο Νικόλαος Μανούσος και ο Κωνσταντίνος Κουνάλης.
Ζει την καταστροφή του χωριού και τον ξεριζωμό των συγχωριανών του τον Αύγουστο του 1944. Μια εικόνα που δεν βγήκε ποτέ από το μυαλό και τη σκέψη του, όπως έλεγε ο ίδιος.
Ο Χριστομιχάλης Ξυλούρης στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου είναι πενήντα τριών ετών. Δεν παντρεύεται και ορίζεται Δήμαρχος Ανωγείων για μικρό χρονικό διάστημα. Η προσπάθειά του επικεντρώνεται στην ανασυγκρότηση των Ανωγείων, την επιστροφή των Ανωγειανών και στη δημιουργία του Ανωγειανού σχολείου στο Ηράκλειο. Προσωπικός φίλος του Σοφοκλή Βενιζέλου, τον φιλοξένησε στα Ανώγεια και τον στήριξε πολιτικά. Δεν δέχτηκε ποτέ χρηματική βοήθεια από τους φίλους του, πάντοτε ζούσε λιτά και φτωχικά. Του άρεσε τους καλοκαιρινούς μήνες να παίρνει ένα αντίσκηνο και να διαμένει στον αγαπημένο του Ψηλορείτη.
Τη δεκαετία του 1950 επέλεξε και διέμενε σε μια καλύβα στη Βαρυμπόμπη Ατττικής. Σ’αυτήν την καλύβα τον επισκέπτονταν πολλές προσωπικότητες της εποχής (πνευματικοί άνθρωποι, πολιτικοί, στρατιωτικοί, δημοσιογράφοι, διπλωμάτες κ.ά.).
Τα χρόνια της δικτατορίας ο Χριστομιχάλης ήταν 75 ετών. Ένα σεβαστό για την εποχή χρηματικό βοήθημα που του έστειλε ο Στυλιανός Παττακός, το επέστρεψε αμέσως πίσω και αρνήθηκε τη συνταξιοδότηση που του πρόσφερε.
Τα τελευταία του χρόνια απομονώθηκε στη Βαρυμπόμπη, και όταν πια δεν μπορούσε να αυτοεξυπηρετηθεί, φιλοξενήθηκε στο σπίτι του ανιψιού του Ηρακλή Ξυλούρη (του Αστρινού). Πέθανε στις 6 Ιουνίου 1972, στις 11 η ώρα το πρωί, σε ηλικία 80 ετών.
Η μόνη περιουσία που άφησε ήταν μια βαλίτσα με τα ρούχα του, η κατοχική σημαία της Ανεξάρτητης Ομάδος Ανωγείων και μια κορνίζα με τη φωτογραφία του τουρκομάχου Εμμανουήλ Ξυλούρη ή Τζιτζή.
Για τη συγγραφή του βιβλίου χρησιμοποιήθηκαν πλήθος αρχείων, εγγράφων, φωτογραφιών, χειρόγραφων τετραδίων, εκθέσεων, σημειωμάτων, αφηγήσεων, μαρτυριών, ηχητικών ντοκουμέντων. Ένα μεγάλο μέρος των παραπάνω βρίσκονται στο Δήμο Ανωγείων (στο αρχείο της Α.Ο.Α.) και στο αρχείο της οικογένειας των Ξυλούρηδων. Αρκετά έγγραφα και φωτογραφίες είναι ανέκδοτα και παρουσιάζονται για πρώτη φορά.
Στο βιβλίο του Χριστομιχάλη Ξυλούρη, δίδονται απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα, που ακόμη κα σήμερα, εβδομήντα έξι χρόνια μετά τα γεγονότα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, πλανώνται γύρω από την κρητική και την Ανωγειανή Αντίσταση.
