Μια «Kηροδοσία ανέμων» μας έφερε στο Μαρουλά τον ιστορικό οικισμό ανήμερα του Αγίου Πνεύματος. Και σίγουρα ελάχιστοι θα περίμεναν ότι αυτή η τυπική βιβλιοπαρουσίαση θα εξελιχθεί σε πνευματική πανδαισία.
«Ηθικός αυτουργός» ο κ. Ηλίας Κοπανάκης, ένας ευαίσθητος ποιητής και ταλαντούχος συγγραφέας που αποτελεί φαινόμενο, καθώς το επιστημονικό του αντικείμενο ανήκει στις θετικές επιστήμες. Ο Ηλίας Ν. Κοπανάκης που γεννήθηκε τον Οκτώβρη του 1977 στον Μαρουλά Ρεθύμνου είναι απόφοιτος της Σχολής Χημικών Μηχανικών του Ε.Μ.Π., κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στο Περιβάλλον από το Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Κρήτης και διδάκτορας της Σχολής Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης. Ζει μόνιμα στα Χανιά και αποτελεί επιστημονικό συνεργάτη του Πολυτεχνείου Κρήτης.
Η πρώτη του εντυπωσιακή εμφάνιση στον χώρο της λογοτεχνίας ήταν με το πολυσέλιδο βιβλίο του για τον Μαρουλά (Ρέθυμνο, 2011), χωριό με μακραίωνη ιστορία που έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέο οικιστικό σύνολο και παραδοσιακός οικισμός. Το βιβλίο έτυχε εγκωμιαστικών κριτικών στον χώρο της τοπικής ιστοριογραφίας. Η ποιητική συλλογή «Ίσκιος του έρωτα» (Εκδόσεις «Όστρια», Αθήνα, Δεκέμβριος 2014) ήταν η πρώτη απόπειρά του στον χώρο της ποίησης. Στίχους άρχισε να γράφει το 1997, στη διάρκεια των φοιτητικών του χρόνων στην Αθήνα, ενώ πολλά ποιήματα της πρώτης αυτής συλλογής αποτελούν δημιούργημα εκείνης της περιόδου.
Αρκετούς είχε ξαφνιάσει η απόφασή του να παρουσιάσει το βιβλίο του «Κηροδοσία Ανέμων» (Εκδόσεις «Γκοβόστη», Αθήνα, 2015) στην ταβέρνα «Μυλόπετρα», στον Μαρουλά. Κι όμως ο ίδιος είχε βάλει το στοίχημα πως μπορεί μια ειδυλλιακή γωνιά να γίνει και πόλος έλξης πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Και πέτυχε το στοίχημα, αν κρίνουμε από την παρουσία πολλών και εκλεκτών συμπολιτών μας από τον χώρο κυρίως της πνευματικής ζωής.
Με το συντονισμό της καλής συναδέλφου Εύας Λαδιά, πήρε πρώτη τον λόγο η αντιδήμαρχος κυρία Πέπη Μπιρλιράκη Μαμαλάκη, η οποία και κατέκτησε το ακροατήριο με την αισθαντική παρουσίαση του έργου από τη δική της οπτική. Με λόγια καρδιάς το παρουσίασε και με εμφανή επιρροή από τον στίχο του Ηλία Κοπανάκη η απαγγελία της είχε ξεχωριστό παλμό που πέρασε και στο κοινό της ενθουσιάζοντας και παρασύροντας τον κόσμο σε ένα ταξίδι φυγή από τη σκληρή πραγματικότητα.
Μια επίσης εκλεκτή παρουσία η κυρία Ρούλα Κονσολάκη εκπαιδευτικός μεταφράστρια, που είχε έρθει από τα Χανιά παρουσίασε τη συλλογή με μια γενική ματιά που ανέδειξε τον πυρήνα των εννοιών που θίγει θεματικά ο δημιουργός.
Από φιλολογικής πλευράς ανέλυε τη συλλογή η εισήγηση της κυρίας Κατερίνας Μαρίνας Αποστολάκη. από τα Χανιά επίσης. Η ανάγκη απουσίας της εκλεκτής εκπαιδευτικού λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων μας έδωσε τη χαρά να απολαύσουμε την εκλεκτή ψυχολόγο και επιστημονική συνεργάτιδα του Κέντρου Ψυχικής Υγείας Χανίων κυρία Ελένη Τάκη που ήταν εξαιρετική σε έκφραση και δυναμική συναισθημάτων. Η αφήγησή της έκανε όλως ξεχωριστή την απαγγελία της. Η εμπειρία από τη συμμετοχή της σε θεατρικά δρώμενα των Χανίων αναδείχτηκε ακόμα μια φορά στη βιβλιοπαρουσίαση, συμβάλλοντας και αυτή στην επιτυχία.
Η φιλόλογος κυρία Ζωή Ριτσάτου Παπαδάκη, που όπως είπε αποδέχτηκε την πρόταση του παλιού της μαθητή γιατί το ένιωθε ηθική υποχρέωση να ανταποκριθεί, ήταν εκείνη που «έκλεψε» την παράσταση. Για μια ακόμα φορά δικαίωσε την πορεία της στον εκπαιδευτικό χώρο όπου διακρίθηκε με τη βαθειά πνευματικότητα που τη διακρίνει και την αρετή της να εμβαθύνει με δεξιότητα στα μύχια της έμπνευσης του λογοτέχνη που καλείται να αξιολογήσει.
Η ανάλυση που έκανε σε βάθος η σύγκριση του έργου με τις διάφορες σχολές της λογοτεχνίας μας, η απαγγελία, η ανάδειξη μηνυμάτων από συγκεκριμένα ποιήματα με ιδιαίτερα μηνύματα, καθήλωσαν το ακροατήριο που την ενθάρρυνε διαρκώς να συνεχίσει.
Από τις συγκινητικές παρουσίες και ο νεαρός Νίκος Ανδρουλάκης που απήγγειλε με τόση ευαισθησία, ενώ ξεχώρισε και μια απαγγελία του Γιάννη Μαγγελάκη και της μικρής Ραφαέλλας της κόρης του πάνω σε μουσική Μάνου Χατζηδάκη.
Συγκινημένος ο ποιητής είπε κλείνοντας την εκδήλωση:
Φίλες και φίλοι, είμαι εξαιρετικά χαρούμενος που είστε σήμερα εδώ στην παρουσίαση του τρίτου μου βιβλίου. Και είμαι χαρούμενος όχι μόνο γιατί κάνατε τον κόπο να ‘ρθείτε μέχρι τον παραδοσιακό και διατηρητέο οικισμό του Μαρουλά, αλλά και γιατί αυτή είναι η πρώτη φορά που κάνω παρουσίαση βιβλίου στο χωριό μου.
Κηροδοσία των Ανέμων είναι το κοινώς λεγόμενο δέσιμο των ανέμων, το καταλάγιασμά τους, μια προσπάθειά γενικότερα για τον εξευμενισμό των ακραίων καιρικών φαινομένων. Έθιμο που υπήρχε στην Αρχαία Ελλάδα και ενσωματώθηκε με παραλλαγές και στη χριστιανική παράδοση. Πολλά τα παραδείγματα. Από τις ιέρειες των Ανέμων της Κνωσού, όπως μαθαίνουμε από πινακίδες της γραμμικής Β, και τον ειδικό βωμό για τον άνεμο στο μαντείο των Δελφών, μέχρι την κεροδοσία των ανέμων στους Παράνυμφους Ηρακλείου, τα ανεμοτάφια της Ικαρίας και το εκκλησάκι της Αγίας Ανέμης στην Σαμοθράκη.
Φίλες και φίλοι, σε μια εποχή έντονων ανακατατάξεων θα πρέπει να διατηρήσει κανείς καθαρή την ελπίδα και η πυξίδα της ζωής να μην έχει, να μην επιτρέψουμε να έχει, ούτε τρεμουλιάσματα ούτε παρεμβολές. Το σκότος δε χάνεται, όμως λιγοστεύει σαν ανάψει κανείς μια σπίθα, ένα σπίρτο, ένα καντηλάκι. Ας μη φοβηθούμε όταν κληθούμε να το ανάψουμε. Ας μη λογαριάσουμε ούτε ανέμους ούτε ίσως το λιγοστό λάδι στο ασκί. Η πίστη ας υπερνικήσει τις φοβίες μας. Αρκεί που θα κάνουμε εμείς την πρώτη κίνηση να το ανάψουμε. Θα ακολουθήσει μια αλληλοδιαδοχή γεγονότων που θα δυναμώνουν ολοένα εκείνο το αρχικό ταπεινό φως κάνοντας το δυνατό και εκτυφλωτικό τέτοιο που θα πλημμυρίσει όλη την ύπαρξή μας.
Και ένα τέτοιο ταπεινό κεράκι στη ζωή μας είναι και η ποίηση. Που δεν φωνασκεί, δεν ασχημονεί, δεν διχάζει. Η ποίηση που γαληνεύει, η ποίηση που ταξιδεύει, που υπηρετεί και καταλαγιάζει. Η ποίηση που υπηρετεί τον άνθρωπο, και όχι τα ανθρώπινα άλογα πάθη. Η ποίηση που υπηρετεί τη ζωή και όχι τη σκοτεινή άβυσσο του θανάτου. Η ποίηση που αγαπά ενίοτε τα λάθη και τις παραλείψεις της ζωής, γιατί ξέρει ότι από αυτά μαθαίνει κανείς, από αυτά λαμπρύνεται και ψηλώνει.
Με την «Κηροδοσία των Ανέμων», αποτελούμενη από 5 ενότητες, θέλησα να καταδείξω έναν δρόμο ποίησης, έναν από τους πολλούς, η ποίηση ποτέ δεν είναι μονόδρομος, ούτε διατείνεται ότι ανοίγει τον μοναδικό δρόμο σωτηρίας. Ο δρόμος εδώ έχει 5 στάσεις. Από το βαθύ σκότος, με γυμνάσματα και με προετοιμασία, έχοντας κάθε μέρα και κάθε ώρα της μέρας, νύχτα και μέρα, το πάθος και τον έρωτα για ζωή, για το όμορφο, το αγαθό, το καθετί που μας φέρνει σε κοινωνία με τον συνάνθρωπο, σε εκείνο το θεσπέσιο μαζί, θα οδηγηθούμε με ασφάλεια στη γέννηση, στη μικρή σπορά….»
Και μετά την κατάθεση μερικών ακόμα σκέψεων ο κ. Κοπανάκης κατέληξε:
«Ολοκληρώνοντας θέλω να ευχαριστήσω τη φίλη, ζωγράφο και χαράκτρια Ινες που δεν είναι απόψε μαζί μας, είναι στη χώρα της την Ισπανία, για τα όμορφα σχέδια που μου παραχώρησε και κοσμούν το βιβλίο. Να ευχαριστήσω θερμά τις 3 ομιλήτριες της αποψινής βραδιάς, την κυρία Ριτσάτου, την κυρία Κονσολάκη και την κυρία Αποστολάκη, για το πάθος με το οποίο ασχολήθηκαν με την ποιητική μου συλλογή. Ένα μεγάλο ευχαριστώ στη δημοσιογράφο κυρία Εύα Λαδιά, που με τόση αγάπη δέχτηκε την πρότασή μου να είναι απόψε στον συντονισμό της παρουσίασης. Να την ευχαριστήσω επίσης για όσα έχει κάνει για το βιβλίο μου για τον Μαρουλά και εύχομαι στο μέλλον να πραγματοποιήσουμε εκείνα που έχουμε συζητήσει και που αφορούν στην προβολή του οικισμού του Μαρουλά.
Ευχαριστίες μέσα από την καρδιά μου και στην αντιδήμαρχο του Ρεθύμνου, την κυρία Πέπη Μπιρλιράκη- Μαμαλάκη, η οποία μέσα στον πολιτιστικό φόρτο εργασίας της καλοκαιρινής περιόδου, με το εντυπωσιακό μουσείο της Ελεύθερνας χθες να ανοίγει τις πύλες του, τη Γιορτή Κρητικής Διατροφής να ετοιμάζεται να ξεκινήσει σε λίγες μέρες στο Ρέθυμνο και πολλές άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις να είναι στα σκαριά, βρήκε τον χρόνο και με πολλή αγάπη δέχτηκε να είναι απόψε μαζί μας. Της εύχομαι καλή δύναμη στο έργο που με τόση επιτυχία επιτελεί μέχρι σήμερα, και εύχομαι ο Μαρουλάς, αυτό το στολίδι της Κρήτης να ενταχθεί περισσότερο στον πολιτιστικό και ευρύτερο σχεδιασμό του Δήμου μας, γιατί πραγματικά το αξίζει. Και νομίζω ότι αν ο Δήμος κινηθεί προς αυτήν την κατεύθυνση μακροπρόθεσμα τα οφέλη για όλους θα είναι σημαντικά. Ευχαριστώ τέλος, τη Μυλόπετρα για τη φιλοξενία και τις τοπικές μας εφημερίδες Ρεθεμνιώτικα Νέα και Κρητική Επιθεώρηση, για την επικοινωνία της εκδήλωσης, καθώς και όλους εσάς που με τιμήσατε απόψε με την παρουσία σας. Να ‘στε καλά και σας ευχαριστώ θερμά!»
Ήταν μια εκδήλωση με νέα πρόταση στο πολιτιστικό μας γίγνεσθαι, που θα μπορούσε να βρει μιμητές για την αξιοποίηση και άλλων οικισμών του δήμου μας. Ήταν μια βιβλιοπαρουσίαση εντελώς διαφορετική από τα συνηθισμένα που θα θυμούνται για καιρό όσοι την παρακολούθησαν.
