Κλίμα αισιοδοξίας από τις προκρατήσεις στα ξενοδοχεία

Αισιόδοξα είναι τα μηνύματα από τις προκρατήσεις στα ξενοδοχεία του Ρεθύμνου. Παρά το γεγονός ότι είναι νωρίς για την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων ενόψει της φετινής καλοκαιρινής σεζόν, τα τοπικά ξενοδοχειακά συγκροτήματα έχουν ξεκινήσει να δέχονται τις πρώτες κρατήσεις τουριστών και τα μέχρι στιγμής ποσοστά κυμαίνονται σε επίπεδα καλύτερα συγκριτικά με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
Οι ξενοδόχοι του Ρεθύμνου περιμένουν σημαντική αύξηση στις αφίξεις επισκεπτών τους καλοκαιρινούς μήνες, καθώς όπως επισημαίνουν τόσο οι προκρατήσεις όσο και τα αποτελέσματα της τουριστικής προβολής της Κρήτης στις εκθέσεις του εξωτερικού, επιβεβαιώνουν το θετικό κλίμα που επικρατεί στις διεθνείς αγορές.
Ωστόσο δεν είναι λίγοι εκείνοι που διατηρούν τις επιφυλάξεις τους και αποφεύγουν τα προγνωστικά, στην παρούσα φάση, φοβούμενοι το ενδεχόμενο της πρόκλησης διαμαρτυριών, απεργιών και εντάσεων στο εσωτερικό της χώρας, καθώς κάτι τέτοιο θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στο εξωτερικό.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις της τουριστικής περιόδου 2013, που παρουσιάστηκαν στη Γενική Συνέλευση του Συλλόγου Ξενοδόχων Ρεθύμνου, φέτος αναμένεται άνοδος στις αφίξεις από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, κυρίως την Ρωσία και την Ουκρανία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, την Γαλλία, ενώ αυξητικά κινούνται οι αγορές της Γερμανίας και της Αγγλίας, με τους ξενοδόχους να αισιοδοξούν ότι θα καλυφθεί το χαμένο έδαφος των προηγούμενων ετών.
Εν τω μεταξύ, με αρνητικό πρόσημο έκλεισε η περσινή τουριστική χρονιά για τα ξενοδοχεία του Ρεθύμνου, αν και τελικά η μείωση ήταν μικρότερη από την αναμενόμενη. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία που παρουσιάστηκαν στη Γενική Συνέλευση του Συλλόγου Ξενοδόχων Ρεθύμνου, το 2012 οι διανυκτερεύσεις ήταν μειωμένες κατά 6,25%, συγκριτικά με το 2011. Ειδικότερα, στους επτά μήνες της καλοκαιρινής περιόδου του 2012, το σύνολο των διανυκτερεύσεων ήταν 1.387.115, ενώ το 2011 ήταν 1.479.566.
Μεγάλη «βουτιά» σημειώθηκε το τρίμηνο Απρίλιος-Ιούνιος, ενώ οι επόμενοι μήνες, Ιούλιος-Οκτώβριος, αν και έκλεισαν με αρνητικό πρόσημο συγκριτικά με τους αντίστοιχους μήνες του 2011, διατηρήθηκαν σε ικανοποιητικά επίπεδα.
Ειδικότερα, οι διανυκτερεύσεις ανά μήνα του 2012 έχουν ως εξής: Απρίλιος 28.082 (-33,20%), Μάιος 146.848 (-12,61%), Ιούνιος 240.093 (-5,86%), Ιούλιος 300.644 (-0,85%), Αύγουστος 299.696 (-4,65%), Σεπτέμβριος 249.564 (-1,11%), Οκτώβριος 122.188 (-15,48%).

Αναλυτικά

Αισιόδοξα είναι τα μηνύματα από τις προκρατήσεις στα ξενοδοχεία του Ρεθύμνου. Παρά το γεγονός ότι είναι νωρίς για την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων ενόψει της φετινής καλοκαιρινής σεζόν, τα τοπικά ξενοδοχειακά συγκροτήματα έχουν ξεκινήσει να δέχονται τις πρώτες κρατήσεις τουριστών και τα μέχρι στιγμής ποσοστά κυμαίνονται σε επίπεδα καλύτερα συγκριτικά με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
Οι ξενοδόχοι του Ρεθύμνου περιμένουν σημαντική αύξηση στις αφίξεις επισκεπτών τους καλοκαιρινούς μήνες, καθώς όπως επισημαίνουν τόσο οι προκρατήσεις όσο και τα αποτελέσματα της τουριστικής προβολής της Κρήτης στις εκθέσεις του εξωτερικού, επιβεβαιώνουν το θετικό κλίμα που υπάρχει στις διεθνείς αγορές για τη χώρα μας.
Ωστόσο δεν είναι λίγοι εκείνοι που επισημαίνουν πως «κρατούν μικρό καλάθι», και αποφεύγουν τις προβλέψεις, φοβούμενοι το ενδεχόμενο της πρόκλησης διαμαρτυριών, απεργιών και εντάσεων στο εσωτερικό της χώρας, καθώς κάτι τέτοιο θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στο εξωτερικό.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις της τουριστικής περιόδου 2013, που παρουσιάστηκαν στη Γενική Συνέλευση του Συλλόγου Ξενοδόχων Ρεθύμνου που πραγματοποιήθηκε χθες το βράδυ, φέτος αναμένεται άνοδος στις αφίξεις από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, κυρίως την Ρωσία και την Ουκρανία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, την Γαλλία ενώ αυξητικά κινούνται οι αγορές της Γερμανίας και της Αγγλίας, με τους ξενοδόχους να αισιοδοξούν ότι θα καλυφθεί το χαμένο έδαφος των προηγούμενων ετών.
Ο πρόεδρος του Συλλόγου Ξενοδόχων, Μανώλης Τσακαλάκης, μιλώντας για τις τουριστικές προβλέψεις της φετινής σεζόν, ανέφερε: «Η χρονιά απ’ ότι φαίνεται θα εξελιχθεί ομαλά και αν στη συνέχεια δεν έχουμε παρατράγουδα στη χώρα, τα οποία θα μας φέρουν πίσω στον τομέα του τουρισμού και θα μας ξυπνήσουν άσχημες μνήμες του παρελθόντος, θα είναι θετική συγκριτικά με πέρσι. Προσπαθούμε να φτάσουμε στα επίπεδα του 2011 και ενδεχομένως να ξεπεράσουμε τον αριθμό των διανυκτερεύσεων εκείνης της χρονιάς, αν κυλήσουν όλα καλά. Αυτή τη στιγμή όλες ανεξαιρέτως οι χώρες που τροφοδοτούν τον κρητικό τουρισμό παρουσιάζουν αύξηση. Μεγαλύτερη αύξηση εμφανίζουν οι χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και το Ισραήλ. Καταγράφονται μεγάλα ποσοστά της τάξεως του 20%-25%».
Σε ότι αφορά τον ρυθμό των προκρατήσεων, ο κ. Τσακαλάκης είπε: «Έχουμε θετική εικόνα από τις προκρατήσεις, όμως είμαστε ακόμα στις αρχές Φεβρουαρίου και το δείγμα είναι μικρό. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε περίπου στο 15% των κρατήσεων της χρονιάς. Αν δεν φτάσουμε στο τέλος Απριλίου, που θα έχουμε εικόνα για το περίπου 40% του συνόλου των κρατήσεων, είναι παρακινδυνευμένο να κάνουμε προβλέψεις, γιατί ενδέχεται να διαφοροποιηθούν. Όμως, υπάρχει διάχυτη αισιοδοξία.
Στο Ρέθυμνο περιμένουμε φέτος περισσότερους Ρώσους και Ισραηλίτες. Είχαμε πολύ μικρό ποσοστό τα προηγούμενα χρόνια από αυτή την αγορά, καθώς οι Ισραηλίτες κατά κανόνα έκαναν διακοπές στο Ηράκλειο και λίγο στα Χανιά. Από πέρσι το Ρέθυμνο ξεκίνησε να αποσπά περισσότερους Ισραηλίτες.
Οι Ρώσοι έχουν πάντα μεγάλο ενδιαφέρον για μας και αν επιστρέψουν και οι Γερμανοί στην Κρήτη, θα είμαστε πλήρεις, διότι το Ρέθυμνο παίρνει μεγάλο ποσοστό από τη Γερμανία. Σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια οι Γερμανοί και οι Άγγλοι έχουν καταγράψει μεγάλη μείωση. Ας ελπίσουμε ότι η χρονιά θα πάει καλά και θα αναπληρώσουμε το χαμένο έδαφος από αυτές τις αγορές.
Σε ότι αφορά τη Σκανδιναβία κινείται στα ίδια επίπεδα με πέρσι. Οι χώρες της Μπενελούξ, δηλαδή Βέλγιο, Ολλανδία και Λουξεμβούργο, κινούνται με αυξητικές τάσεις, το ίδιο συμβαίνει με τη Γαλλία».
Στο θετικό κλίμα που υπάρχει, αλλά και στο γεγονός ότι διατηρούνται σε ικανοποιητικά επίπεδα οι τιμές των τουριστικών πακέτων, στάθηκε στις δηλώσεις του ο Μπάμπης Μπιρλιράκης, ταμίας του Συλλόγου Ξενοδόχων: «Τα νούμερα των προκρατήσεων θα μπορούσαν να ήταν ακόμα καλύτερα σε αυτή τη φάση, όμως το κλίμα είναι θετικό και αισιοδοξούμε ότι το κλίμα θα σπρώξει τον κόσμο να δημιουργήσει καλύτερα νούμερα. Είναι νωρίς ακόμα, έχουμε ακόμα 45-50 μέρες, βασικές μέρες για το κομμάτι των πωλήσεων. Τέλος Μαρτίου θα γνωρίζουμε πως θα διαμορφωθεί η κατάσταση.
Το θετικό είναι ότι επειδή το κλίμα είναι καλό έχουν κρατηθεί τα επίπεδα των τιμών. Πάντα, υπάρχουν κάποια ξενοδοχεία που δίνουν προσφορές, όμως σε γενικές γραμμές δεν έχουν υπάρξει προσφορές σε αυτή τη φάση γιατί τα μηνύματα από όλες τις διεθνείς αγορές είναι θετικά, επομένως δεν υπάρχει λόγος για προσφορές από την ώρα που η μέχρι στιγμής ροή των κρατήσεων είναι ικανοποιητική».
Στη χθεσινή Γενική Συνέλευση ο κ. Μπιρλιράκης έκανε τον οικονομικό απολογισμό του Συλλόγου Ξενοδόχων για το έτος 2012.

Με αρνητικό πρόσημο έκλεισε η περσινή τουριστική χρονιά για τα ξενοδοχεία του Ρεθύμνου, αν και τελικά η μείωση ήταν μικρότερη από την αναμενόμενη, με δεδομένο ότι η σεζόν ξεκίνησε χωρίς κρατήσεις για τους μήνες Απρίλιο, Μάιο και Ιούνιο.
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία που παρουσιάστηκαν στη Γενική Συνέλευση του Συλλόγου Ξενοδόχων Ρεθύμνου, το 2012 οι διανυκτερεύσεις ήταν μειωμένες κατά 6,25%, συγκριτικά με το 2011. Ειδικότερα, στους επτά μήνες της καλοκαιρινής περιόδου του 2012, το σύνολο των διανυκτερεύσεων ήταν 1.387.115, ενώ το 2011 ήταν 1.479.566.
Μεγάλη «βουτιά» σημειώθηκε το τρίμηνο Απρίλιος-Ιούνιος, ενώ οι επόμενοι μήνες, Ιούλιος-Οκτώβριος, αν και έκλεισαν με αρνητικό πρόσημο συγκριτικά με τους αντίστοιχους μήνες του 2011, διατηρήθηκαν σε ικανοποιητικά επίπεδα.
Ειδικότερα, οι διανυκτερεύσεις ανά μήνα του 2012 έχουν ως εξής: Απρίλιος 28.082 (-33,20%), Μάιος 146.848 (-12,61%), Ιούνιος 240.093 (-5,86%), Ιούλιος 300.644 (-0,85%), Αύγουστος 299.696 (-4,65%), Σεπτέμβριος 249.564 (-1,11%), Οκτώβριος 122.188 (-15,48%).
Σημειώνεται ότι τα στοιχεία λαμβάνονται από δείγμα 33 ξενοδοχείων του Ρεθύμνου, όλων των κατηγοριών, με συνολική δυναμικότητα 8.229 κλίνες.
Ο αντιπρόεδρος του Συλλόγου Ξενοδόχων Ρεθύμνου, Ευγένιος Φραγκιαδάκης, ο οποίος παρουσίασε τα στατιστικά στοιχεία, στάθηκε ιδιαίτερα στα προβλήματα που υπήρχαν στο εσωτερικό της χώρας και τα οποία αποτέλεσαν την αιτία της «βουτιάς» στον τουρισμό.
«Η μείωση της τουριστικής σεζόν του 2012 οφείλεται στους τρεις πρώτους μήνες, δηλαδή Απρίλιο, Μάιο, Ιούνιο, κατά τους οποίους είχαμε τεράστιες απώλειες. Ιούλιο, Αύγουστο, Σεπτέμβριο, Οκτώβριο υπήρξε μείωση αλλά ήταν μικρή. Οι πρώτοι μήνες δημιούργησαν τον μεγάλο προβληματισμό και τράβηξαν τη σεζόν προς τα κάτω. Πολλοί σκέφτονται ότι η περσινή σεζόν ήταν μέτρια, όμως ξεχνούν τον Απρίλιο, τον Μάιο και τον Ιούνιο που ήταν καταστροφικοί τόσο λόγω των διπλών εκλογών όσο και λόγω των επεισοδίων που έγιναν στο κέντρο της Αθήνας» δήλωσε ο κ. Φραγκιαδάκης.
Καταλήγοντας, ο αντιπρόεδρος του Συλλόγου Ξενοδόχων, αναφέρθηκε στη μείωση του τζίρου των ξενοδοχείων, τα οποία αναγκάστηκαν να ρίξουν τις τιμές τους για να προσελκύσουν περισσότερο κόσμο: «Αναγκαστήκαμε με μειώσεις τιμών να αντιμετωπίσουμε τη μείωση των αφίξεων, να φέρουμε περισσότερους πελάτες. Τελικά ναι μεν το πετύχαμε, αλλά με χαμηλότερες τιμές. Αν δεν είχαμε χαμηλώσει τις τιμές μας, πέρσι η μείωση δεν θα ήταν 6,25% αλλά 9%-10%.
Βεβαίως, η μείωση στις τιμές δημιουργεί ζημίες στα ξενοδοχεία και το τελικό αποτέλεσμα δεν είναι καλό. Η μείωση στις διανυκτερεύσεις μπορεί να ήταν 6,25% αλλά ο τζίρος ξεπέρασε το διψήφιο ποσοστό».

Τον απολογισμό των δραστηριοτήτων του Συλλόγου Ξενοδόχων Ρεθύμνου για το έτος 2012, παρουσίασε στη Γενική Συνέλευση η γενική γραμματέας, Λίλα Παπαδουράκη, η οποία επεσήμανε ότι το Διοικητικό Συμβούλιο με πολλές δράσεις και επιστολές τόσο σε τοπικό όσο και σε κεντρικό επίπεδο, προσπάθησε να προασπίσει και να προωθήσει τα συμφέροντα του κλάδου και των μελών του. Επίσης, τόνισε ότι ο σύλλογος συμμετέχει ενεργά σε όλες τις επιτροπές, εκδηλώσεις και ημερίδες που διοργανώνονται με θέμα τον τουρισμό, ενώ συνεργάστηκε με τον Δήμο Ρεθύμνου, την Αντιπεριφέρεια και την Περιφέρεια Κρήτης, με σκοπό την προώθηση του τουριστικού προϊόντος και την προβολή της Κρήτης και του Ρεθύμνου στο εξωτερικό.
Στη δήλωσή της η κα Παπαδουράκη ανέφερε: «Σε μια πολύ δύσκολη χρονιά, κατά την οποία εισπράξαμε τα αποτελέσματα των ταραχών και των απεργιών, ανάμεσα σε δυο εκλογικές αναμετρήσεις και αρνητικά δημοσιεύματα για την Ελλάδα στο εξωτερικό, το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου Ξενοδόχων Ρεθύμνου προσπάθησε να ενημερώσει τα μέλη του, έτσι ώστε να είναι έτοιμα να ανταποκριθούν σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες.
Τους ενημερώσαμε για το τι συμβαίνει στις αγορές, ποιοι είναι οι πελάτες μας, τι σκέφτονται οι tour operators, τι συμβαίνει στο ίντερνετ και πως βοηθάει στις πωλήσεις. Προσπαθήσαμε ακόμα να τους ενημερώσουμε για τα πρόγραμμα του ΕΣΠΑ, τις εργασιακές σχέσεις που είναι ένα πολύ δύσκολο θέμα και επίσης κάναμε πολλές συζητήσεις σε συνεργασία με τον Δήμο και την Αντιπεριφέρεια, που έχουν αντιληφθεί πόσο μεγάλο ρόλο παίζει ο τουρισμός και η ανάπτυξή του στο Ρέθυμνο. Όλοι μαζί προχωρούμε και οργανώνουμε δράσεις».

Για την προσφορά του στον τουρισμό και στον ξενοδοχειακό κλάδο βραβεύτηκε στη χθεσινή Γενική Συνέλευση ο Νίκος Βουρβαχάκης, ο οποίος δραστηριοποιείται στο χώρο από τις αρχές της δεκαετίας του ‘70. Επίσης, οι ξενοδόχοι, με την παρουσία των αντιδημάρχων Τάσου Παπαδουράκη και Πέπης Μπιρλιράκη, αντάλλαξαν ευχές για τη νέα χρονιά αλλά και την επερχόμενη τουριστική περίοδο κατά τη διάρκεια της κοπής της βασιλόπιτας.
Τα μέλη του Διοικητικού Συμβούλιου, μίλησαν για το έργο και την επιχειρηματική δράση του πρώην προέδρου του Συλλόγου Ξενοδόχων, λέγοντας γι’ αυτόν τα εξής: «Θεωρούμε υποχρέωσή μας να απονείμουμε αυτή τη μικρή διάκριση του Συλλόγου στον κ. Νίκο Βουρβαχάκη και, βέβαια, να πούμε δυο λόγια που δικαιολογούν την απόφασή μας αυτή.
Ο Νίκος βρέθηκε το 1976 σ’ ένα κλάδο καινούργιο και γι’ αυτόν και για όλους τότε, αυτόν του τουρισμού και πιο συγκριμένα της ξενοδοχείας. Έμπορος στο ξεκίνημα της επιχειρηματικής του ζωής, ξεκινά στον κλάδο της ξενοδοχείας, το ξενοδοχείο Μίνως στου Κόρακα την Καμάρα, μαζί με τον αδελφό του Χαράλαμπο, στις αρχές του ‘70 και το ολοκληρώνει και λειτουργεί το 1976. Δύσκολα χρόνια αγαπητοί συνάδελφοι. Άσε τους κόπους και τα λεφτά που ρισκάρεις (άλλα από τον κόπο σου, άλλα από δάνεια). Το πιο δύσκολο τότε ήταν να βρεις πελάτες. Σκεφτείτε: Ρέθυμνο χωρίς καράβι και αεροδρόμιο, λίγα τα τουριστικά γραφεία που αντιπροσώπευαν τότε τους ταξιδιωτικούς οργανισμούς του εξωτερικού και όλα στο Ηράκλειο και έλα που το Ρέθυμνο τους έπεφτε ανάποδα. Γιατί ο λίγος, τότε, τουρισμός πήγαινε στον άξονα Ηράκλειο-Άγιος Νικόλαος. Στο Ρέθυμνο δεν έρχονταν καλά-καλά να δουν τα λίγα ξενοδοχεία, πόσο μάλλον να κλείσουν και κρεβάτια. Ο Νίκος και ο Χαράλαμπος όμως τα κατάφεραν και μάλιστα μετά από λίγα χρόνια μεγάλωσαν και το ξενοδοχείο.
Παράλληλα, τότε στις αρχές της ξενοδοχοεπιχειρηματικής δράσης, ευτυχεί στην προσωπική του ζωή να ενώσει την τύχη του και τη ζωή του με αυτή της κας Ρόζυ, άξιας συμπαραστάτιδάς του μέχρι σήμερα και να δημιουργήσουν μια ευτυχισμένη οικογένεια.
Η δουλειά χάρις στις προσπάθειές του, τις αξίες του και τις αρχές του (προσωπικές και επιχειρηματικές) πάει καλά και μια εικοσαριά χρόνια αργότερα οι αδελφοί Βουρβαχάκη κατασκευάζουν και λειτουργούν και δεύτερη μονάδα, στο Πλατανιά αυτή τη φορά και στον αφρό της θάλασσας, το Μίνως Μάρε.
Και αυτό πάει καλά και έτσι το 2009 ανοίγει και τρίτη μονάδα το Μίνως Μάρε Ρουαγιάλ δίπλα στο Μίνως Μάρε. Στον τουρισμό λοιπόν. Στον κλάδο της οικονομίας με συμβολή 17% στο ΑΕΠ και 18,5% στην απασχόληση, ποσοστά που ανεβαίνουν θεαματικά, υπερδιπλασιάζονται, προκειμένου για έντονα τουριστικές περιφέρειες, όπως η Κρήτη, για έντονα τουριστικούς νομούς, όπως ο δικός μας. Εισόδημα και δουλειές για τους ανθρώπους.
Όμως το εισόδημα αυτό, οι θέσεις εργασίας αυτές, δεν έχουν πλέον τον ίδιο βαθμό σιγουριάς με αυτόν της προηγούμενης αλλά και όλων της προ-προηγούμενης δεκαετίας. Τα όποια επιχειρηματικά κέρδη βαίνουν μειούμενα έως και αρνητικά, το ίδιο και η απασχόληση και, κατ‘ επέκταση, το εισόδημα των εργαζομένων στον κλάδο, το δε περιβάλλον που αποτελεί τον σπουδαιότερο πυλώνα πάνω στον οποίο στηρίζεται ο παραθεριστικός τουρισμός, πληγώνεται όλο και περισσότερο. Οι ανταγωνιστικοί προορισμοί είναι όλο και περισσότεροι και μάλιστα, οι εκτός Ε.Ε. είναι και φτηνότεροι.
Τι μένει σ’ εμάς λοιπόν για να κρατήσουμε το εισόδημα για μας και για τον τόπο μας και τις θέσεις εργασίας για τους ανθρώπους μας; Μένει το να πάμε ένα βήμα μπροστά από τον ανταγωνιστή μας. Πώς; Αφ’ ενός με το να εμπλουτίσουμε το προϊόν μας και αφ’ ετέρου με το να το προσφέρουμε σε ανώτερη ποιότητα από αυτή των άλλων και μάλιστα σε ανταγωνιστική τιμή.
Εδώ ακριβώς έγκειται και η συνέχεια της προσφοράς του Νίκου.
Αυτό προσπάθησε και προσπαθεί στην επαγγελματική του ζωή. Και από το μετερίζι του επιχειρηματία αλλά και μέσα από τη συλλογική προσπάθεια ημών των επιχειρηματιών του τόπου όντας και ιδρυτικό μέλος του συλλόγου από το 1978, μέλος των Δ.Σ. για πολλά χρόνια αλλά και από τη θέση του προέδρου του συλλόγου για τρεις ολόκληρες θητείες, συγκεκριμένα τα χρόνια 2003-2011.
Αντί για απλές διακοπές στον ήλιο, τη θάλασσα και ένα δωμάτιο να μείνει ο πελάτης, προχωρεί και εφαρμόζει ο ίδιος το βήμα μπροστά, αυτό του εμπλουτισμού του ξενοδοχειακού του προϊόντος και της ποιότητας και μάλιστα πιστοποιημένης με ΙΣΟ. Αλλά και από τη θέση του προέδρου καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια να πείσει τους συναδέλφους να κινηθούν προς αυτή τη κατεύθυνση. Στόχοι του και τότε και τώρα οι καλύτερες δυνατές υπηρεσίες ίσης και μεγαλύτερης αξίας από τα χρήματα που πληρώνει ο πελάτης για αυτές, το αίσθημα φιλοξενίας να διαπερνά τα ξενοδοχεία απ’ άκρη σ’ άκρη, η παροχή εμπειριών ελεύθερου χρόνου στους πελάτες και η συνεχής εξέλιξη. Και τα κατάφερε και τα καταφέρνει μέχρι και σήμερα, τώρα και με τη βοήθεια των παιδιών του Μίνω και Ράνιας, θαυμάσια. Αλλά (και εδώ είναι το επαινετό της υπόθεσης), όχι μόνο για τον εαυτό του. Νοιάζεται και προσπαθεί να προχωρήσουν και οι άλλοι συνάδελφοι ξενοδόχοι προς τους ίδιους ή προς παρόμοιους στόχους.
Σαν πρόεδρος καταφέρνει να δημιουργήσει μοναδικό κλίμα ομόνοιας και σύμπνοιας μεταξύ των ξενοδόχων, πράγμα όχι αυτονόητο και το ξέρουμε πολύ καλά από το τι γίνεται σε άλλους νομούς. Καταφέρνει να δημιουργήσει εξαιρετικές σχέσεις με την τοπική αυτοδιοίκηση κα ανεβάζει το σύλλογο σε επίπεδο θεσμικού συνομιλητή νομαρχών και δημάρχων για τα τοπικά θέματα. Καταφέρνει να κάνει τον σύλλογό μας επιλεγμένο συνομιλητή των δευτεροβάθμιων οργάνων ΞΕΕ και ΠΟΞ. Και όλα αυτά με δεκάδες παρεμβάσεις, προτάσεις, υπομνήματα αλλά το κυριότερο με μια στάση που αναγνωρίζεται από όλους για τη συνέπεια, την ηθική και τη σοβαρότητά της.
Τέλος, επί των ημερών του και με πρωτοβουλία του ο σύλλογός μας αποκτά ιδιόκτητα γραφεία, μεγέθους και ποιότητας ανάλογης της δύναμής του και παύει να περιφέρεται εδώ κι εκεί.
Για όλα αυτά τον ευχαριστούμε πολύ, του ευχόμαστε να έχει υγεία και δύναμη για να τα καταφέρνει έτσι καλά και ακόμη καλύτερα για πολλά χρόνια ακόμη για το όφελος του τουρισμού και της ξενοδοχείας του Ρεθύμνου».