Οι πρώτες προσκλήσεις από το νέο ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο έχουν ήδη ξεκινήσει να «ανοίγουν» θέτοντας σε εγρήγορση τις τεχνικές υπηρεσίες των δήμων και της αντιπεριφέρειας, που έχουν επιδοθεί σε ένα νέο αγώνα δρόμου για να ολοκληρώσουν μελέτες και να καταθέσουν τους φακέλους για έργα τα οποία φιλοδοξούν να εντάξουν στο νέο ΕΣΠΑ, το λεγόμενο ΣΕΣ.
Με δεδομένη την οικονομική κατάσταση τόσο του πρώτου, όσο και του δεύτερου βαθμού αυτοδιοίκησης, δήμων και περιφέρειας, όπου τα έσοδα στα ταμεία των δήμων είναι πενιχρά και οι κρατικές επιχορηγήσεις και στους δυο φορείς έχουν συρρικνωθεί, η αξιοποίηση του συγκεκριμένου χρηματοδοτικού εργαλείου για την υλοποίηση αναπτυξιακών έργων και δράσεων αποτελεί μονόδρομο. Τα ευρωπαϊκά κονδύλια είναι τα μοναδικά βέβαια χρήματα με τα οποία μπορούν να προχωρήσουν στην ολοκλήρωση απαραίτητων για τον νομό υποδομών που θα αναβαθμίσουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων του αλλά και σε δράσεις που θα ενισχύσουν τον ίδιο τον νομό τουριστικά, επιχειρηματικά και περιβαλλοντικά.
Εν τούτοις, για μια ακόμα φορά η ετοιμότητα και οι ολοκληρωμένες και πλήρεις μελέτες αποτελούν το μεγάλο ζητούμενο. Αφενός διότι σε αρκετούς άξονες του νέου προγράμματος ήδη τα κονδύλια είναι περιορισμένα μια και σε κάποιες περιπτώσεις χρήματα έχουν ήδη δεσμευτεί για έργα που δεν ολοκληρώθηκαν στη διάρκεια της προηγούμενης χρηματοδοτικής περιόδου και πέρασαν ως έργα «γέφυρα» στην επόμενη φάση και αφετέρου διότι το νέο ΕΣΠΑ δεν αφορά στο μεγαλύτερο μέρος του έργα υποδομών και οδοποιίας, αλλά δράσεις που έχουν να κάνουν με την επιχειρηματικότητα, την καινοτομία και την έξυπνη εξειδίκευση που απαιτούν στοχευμένες και άρτια τεκμηριωμένες μελέτες που να συμβαδίζουν με τους στόχους του προγράμματος.
Δήμοι και περιφέρεια καλούνται να είναι σωστά προετοιμασμένοι και εγκαίρως να υποβάλλουν προς ένταξη τις προτάσεις τους στη Διαχειριστική Αρχή, η οποία αυτή την περίοδο πραγματοποιεί σχετικές ενημερώσεις στους φορείς υλοποίησης δίδοντας τις σχετικές κατευθύνσεις.
Σημειώνεται ότι για το Ρέθυμνο τα έργα περιβάλλοντος, εκπαίδευσης και οδοποιίας βρίσκονται σε πρώτη προτεραιότητα. Ήδη έτοιμες μελέτες υπάρχουν για την κατασκευή των αποχετευτικών δικτύων Ατσιποπούλου-Πρινέ-Γερανίου, προκειμένου οι οικισμοί αυτοί να συνδεθούν με τον βιολογικό καθαρισμό του μητροπολιτικού δήμου, ενώ έτοιμες μελέτες που θα κατατεθούν προς ένταξη στο νέο πρόγραμμα έχουν και οι καλλικρατικοί δήμοι Αμαρίου και Αγίου Βασιλείου που θα διεκδικήσουν χρηματοδότηση για μικρότερους βιολογικούς.
Παράλληλα ευρωπαϊκά κονδύλια διεκδικούν οι δήμοι και η αντιπεριφέρεια του Ρεθύμνου για την ανέγερση του 2ου δημοτικού σχολείου Ατσιποπούλου, του νηπιαγωγείου στο Μπαλί και του δημοτικού σχολείου στο Πάνορμο. Η αντιπεριφέρεια Ρεθύμνου έχει ολοκληρώσει τη μελέτη που αφορά τη μετατροπή του κτιρίου της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου σε βιοκλιματικό και περιμένει τον σχετικό άξονα να ανοίξει για να καταθέσει τον φάκελο της, όπως και για το έργο του επαρχιακού οδικού δικτύου του αγιοβασιλειώτικου δρόμου και συγκεκριμένα του τμήματος Αρμένοι-Μπαλέ.
Αναλυτικά…
ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΔΡΑΣΕΙΣ ΔΙΕΚΔΙΚΕΙ Ο ΝΟΜΟΣ
Προσπάθειες απορρόφησης των ευρωπαϊκών κονδυλίων από το νέο ΕΣΠΑ
• Αγώνας δρόμου για την ολοκλήρωση μελετών και την κατάθεση των φακέλων στη Διαχειριστική Αρχή
Με το βλέμμα στραμμένο στο νέο ΕΣΠΑ βρίσκονται δήμοι και αντιπεριφέρεια, αφού ήδη έχουν ανοίξει οι πρώτες προσκλήσεις για το νέο πρόγραμμα. Οι τεχνικές υπηρεσίες της τοπικής αυτοδιοίκησης σπεύδουν για να ενημερωθούν από τη Διαχειριστική Αρχή, ώστε άμεσα να προλάβουν να εντάξουν έργα στο νέο χρηματοδοτικό εργαλείο της περιόδου 2014-2020, το ΣΕΣ, όπως ονομάζεται.
Η αγωνία είναι διάχυτη, αφενός διότι έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος στην εφαρμογή του προγράμματος και αφετέρου διότι αρκετά έργα «περνούν ως γέφυρα» στο νέο ΕΣΠΑ, γεγονός που σημαίνει ότι τα διαθέσιμα κονδύλια για κάποιους άξονες θα είναι πολύ περιορισμένα. Στην περίπτωση αυτή ο πλέον έτοιμος φάκελος έργο που θα κατατεθεί στην Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή θα είναι εκείνος που θα εξασφαλίσει τις χρηματοδοτήσεις.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στον άξονα που αφορά έργα περιβάλλοντος, δηλαδή βιολογικούς από τα συνολικά 53 εκ. ευρώ ήδη τα 48,5 εκ. ευρώ είναι δεσμευμένα από έργα του προηγούμενου ΕΣΠΑ. Για το Ρέθυμνο ως έργα γέφυρα σε αυτό τον άξονα θα χρηματοδοτηθεί το μεγάλο έργο του βιολογικού καθαρισμού του Πλακιά στον δήμο Αγίου Βασιλείου καθώς και ο βιολογικός καθαρισμός του δήμου Μυλοποτάμου.
Η περιφέρεια συνιστά σε όλους τους φορείς να επιδείξουν ετοιμότητα καλή προετοιμασία, συντονισμό και οργάνωση ώστε συνολικά η Κρήτη να μπορέσει να διεκδικήσει το δυνατόν περισσότερα κονδύλια από το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο με δεδομένο μάλιστα ότι οι ευρωπαϊκοί πόροι είναι οι μόνοι βέβαιοι για την υλοποίηση αναπτυξιακών έργων και δράσεων.
Οι έτοιμες μελέτες για τον νομό Ρεθύμνου
Σε ότι αφορά το Ρέθυμνο ήδη έτοιμες μελέτες υπάρχουν για τα αποχετευτικά δίκτυα -Ατσιποπούλου-Πρινέ -Γερανίου, έργο ζωτικής σημασίας για τον μητροπολιτικό δήμο αφού οι συγκεκριμένοι οικισμοί με την ολοκλήρωση του έργου θα μπορέσουν να συνδεθούν με τον κεντρικό βιολογικό καθαρισμό, ενώ έτοιμες μελέτες που θα κατατεθούν προς ένταξη στο νέο πρόγραμμα έχουν και οι καλλικρατικοί δήμοι Αμαρίου και Αγίου Βασιλείου που θα διεκδικήσουν χρηματοδότηση για μικρότερους βιολογικούς. Παράλληλα, ευρωπαϊκά κονδύλια διεκδικούν οι δήμοι και η αντιπεριφέρεια του Ρεθύμνου για την ανέγερση του 2ου δημοτικού σχολείου Ατσιποπούλου, του νηπιαγωγείου στο Μπαλί και του δημοτικού σχολείου στο Πάνορμο. Η αντιπεριφέρεια Ρεθύμνου έχει ολοκληρώσει τη μελέτη που αφορά τη μετατροπή του κτιρίου της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου σε βιοκλιματικό και περιμένει τον σχετικό άξονα να ανοίξει για να καταθέσει τον φάκελο της όπως και για το έργο του επαρχιακού οδικού δικτύου του αγιοβασιλειώτικου δρόμου και συγκεκριμένα το τμήμα Αρμένοι-Μπαλέ. Το έργο που αφορά νέα χάραξη μήκους 10 χιλιομέτρων (παρακάμπτεται ο οικισμός των Αρμένων από ανατολικά) έχει προϋπολογισμό 15 εκ. ευρώ.
Σε σχετικές δηλώσεις της για την προετοιμασία της αντιπεριφέρειας Ρεθύμνου εν όψει του νέου προγράμματος, η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου Μαρία Λιονή ανέφερε χαρακτηριστικά: «Σε συνεργασία με την περιφέρεια, την εκτελεστική επιτροπή, τον περιφερειάρχη και κυρίως τους δημάρχους της περιφερειακής ενότητας Ρεθύμνου έχουμε κάνει ένα πολύ καλό σχεδιασμό και έχουμε θέσει προτεραιότητες ανάλογα με τους άξονες και τις προσκλήσεις που θα ανοίγουνε. Είμαστε σε μια πολύ καλή ετοιμότητα σε σχέση με την υπόλοιπη Κρήτη, σε ότι αφορά τις μελέτες. Και επειδή σε κάποιους άξονες υπάρχουν ήδη δεσμευμένα χρήματα από έργα τα οποία θα μεταφερθούν στο νέο πρόγραμμα, είναι κατανοητό ότι εκείνος ο φορέας που είναι πιο έτοιμος σε μελέτες θα προλάβει τη χρηματοδότηση περισσότερων έργων. Αυτό είναι και η αγωνία της περιφέρειας, να υπάρχουν γρήγορα εντάξεις έργων και δεσμεύσεις χρημάτων. Πρέπει να σημειώσουμε ότι όπως έγινε και στο παρόν πρόγραμμα, οι περιφέρειες-τα ΠΕΠ που δεσμεύουν χρήματα και υπάρχουν λογαριασμοί που χρήματα αυτά αντιστοιχούν σε έργα, μπορούν να διεκδικήσουν παραπάνω χρήματα από άλλες ενδεχόμενες περιφέρειες ή τομεακά προγράμματα που δεν προχωράνε γρήγορα τα έργα. Για να μην χαθούν χρήματα θα μας έρχονται, όπως ήρθαν και κατά το κλείσιμο του παρόντος προγράμματος 25 εκ. ευρώ από περιφέρειες άλλες που δεν μπόρεσαν να τα απορροφήσουν. Για εμάς σε συνεργασία με τους δήμους σε πρώτη προτεραιότητα βρίσκονται έργα οδοποιίας, περιβάλλοντος και εκπαίδευσης ενώ έπονται και άλλες προσκλήσεις».
Καμιά εκκρεμότητα από την αντιπεριφέρεια για το προηγούμενο ΕΣΠΑ
Ικανοποιημένη από την πορεία υλοποίησης του προηγούμενου ευρωπαϊκού χρηματοδοτικού εργαλείου εμφανίζεται η Μαρία Λιονή, αφού τα έργα που είχε αναλάβει να υλοποιήσει μέσω ΕΣΠΑ, τα ολοκλήρωσε εγκαίρως, με εξαίρεση κάποια έργα ΟΣΠΑΥ (ολοκληρωμένα σχέδια ανάπτυξης υπαίθρου) στους καλλικρατικούς δήμους της περιφέρειας, τα οποία όπως υπογράμμισε δεν έγιναν, για λόγους που κατά κύριο λόγο οφείλονταν σε αστοχία μελετών.
Ειδικότερα, μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ανέφερε: «Σαν φυσικό αντικείμενο η αντιπεριφέρεια Ρεθύμνου έχει ολοκληρώσει εγκαίρως όλα της τα έργα. Σε ότι αφορά το έργο το μεγάλο που εκτελεί η αντιπεριφέρεια αλλά είναι του δήμου Αγίου Βασιλείου -το έργο του βιολογικού του Πλακιά -θα μεταφερθεί στο νέο ΕΣΠΑ.
Παράλληλα μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου τελειώσαμε πολλά μικρά έργα που έχουν να κάνουν με τα ΟΣΑΠΥ του δήμου Αγίου Βασιλείου και Ανωγείων και πάρα πολλές προμήθειες. Είμαστε πολύ ευχαριστημένοι, εντατικοποιήσαμε τη δουλειά μας στις προμήθειες όπου υπήρχε μεγάλη αγωνία για να τελειώσουν ειδικά για τα έργα ΟΣΑΠΥ διότι τα υλικά τους ήταν εισαγόμενα και με την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων είχαμε πρόβλημα. Όμως ευτυχώς όλα πήγαν καλά. Θεωρώ ότι ελάχιστα έργα ΟΣΑΠΥ δεν θα τελειώσουν στον Άγιο Βασίλη τα οποία ωστόσο οφείλονται σε αστοχία μελετών και όχι στο ίδιο το πρόγραμμα».
