Το σκληρό πρόσωπο του πολέμου, μέσα από εικόνες από βομβαρδισμένα και κατεστραμμένα χωριά, εκτελέσεις και νεκρούς ανθρώπους στο δρόμο, γυναίκες που κλαίνε πάνω από τα πτώματα των συζύγων τους αναδεικνύουν την τραγικότερη ίσως διάσταση του πολέμου της Μάχης της Κρήτης.
Εικόνες συγκλονιστικές που εστιάζονται σε πρόσωπα αλλά και τοπία επελέγησαν προσεχτικά από το συλλέκτη φωτογραφιών Δημήτρη Σκαρτσιλάκη που για έκτη συνεχή χρονιά πραγματοποιεί και φέτος έκθεση φωτογραφίας αφιερωμένη στην Μάχη της Κρήτης.
Ο τίτλος της φετινής έκθεσης είναι «Κλικ θανάτου». Τίτλος ιδιαίτερα εύστοχος, καθώς το φωτογραφικό υλικό που παρουσιάζει ξεδιπλώνει τη μακάβρια όψη της Μάχης.
Οι 80 φωτογραφίες που είναι ανέκδοτες τραβήχτηκαν από Γερμανούς πολεμικούς ανταποκριτές αλλά και από στρατιώτες ερασιτέχνες φωτογράφους και αποτυπώνουν νεκρούς στο πεδίο της μάχης, τάφους, βομβαρδιζόμενες πόλεις, χωριά κατεστραμμένα, ανακρίσεις και εκτελέσεις Κρητικών, περισυλλογή και ταφή νεκρών. Μαγνητίζουν το βλέμμα και ζωντανεύουν τον πόνο, την θλίψη και την καταστροφή των στιγμών του πολέμου. «Η φετινή έκθεση θα έλεγα είναι μία άσχημη έκθεση, μια μακάβρια έκθεση. Δείχνει το πραγματικό πρόσωπο του πολέμου. Αυτό που δεν έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε, ούτε να ακούμε, δηλαδή το μετά, τις απώλειες, το αποτέλεσμα που έχει ένα πτώμα που μένει τόσες μέρες στη ζέστη, οι εκτελέσεις που προκάλεσαν τα γερμανικά στρατεύματα στην Κρήτη, οι τελευταίες στιγμές κάποιων ανθρώπων. Η έκθεση εστιάζεται σε πρόσωπα. Όπου μπορούσα να διασταυρώσω στοιχεία το έκανα, ήταν αρκετά δύσκολο. Είναι περίπου 80 φωτογραφίες, υλικό από προσωπικά άλμπουμ γερμανών στρατιωτών και κάποιων πολεμικών ανταποκριτών. Λόγω της βιομηχανικής παραγωγής στη Γερμανία εκείνη την περίοδο ήταν πολύ εύκολο για ένα μέσο κάτοικο να αποκτήσει μια φωτογραφική μηχανή και έτσι αρκετοί αλεξιπτωτιστές Γερμανοί μετέφεραν φωτογραφικές μηχανές αποτυπώνοντας τις εκστρατείες που για αυτούς ήταν νικηφόρες μέχρι τότε και είχαν τις φωτογραφίες σαν ενθύμια. Τώρα αυτά πωλούνται σε δημοπρασίες, εφόσον οι απόγονοί τους θέλουν να ξεφορτωθούν το παρελθόν αυτό και συλλέκτες σαν εμένα τις συγκεντρώνουμε» ανέφερε μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ο Δημήτρης Σκαρτσιλάκης.Για εκείνον χαρακτηριστικές φωτογραφίες από την φετινή έκθεση είναι η φωτογραφία των γυναικών που κλαίνε την ώρα της εκτέλεσης των συζύγων, όπου φοράνε ακόμα άσπρα και μια ακόμα σειρά έξι φωτογραφιών από την Κάνδανο που είναι πριν και μετά την καταστροφή. «Ίσως ο κόσμος έχει βαρεθεί με τις εθνικές επετείους και την Μάχη της Κρήτης και πρέπει να γίνει κάτι διαφορετικό που θα ευαισθητοποιήσει, θα ταράξει λίγο τα νερά. Θεωρώ ότι αυτή η έκθεση το πετυχαίνει, να μάθουμε την ιστορία μας, να την δούμε με ένα άλλο μάτι, λιγότερο ρομαντικό» υποστηρίζει ο Δ. Σκαρτσιλάκης.
Ο ίδιος τονίζει πως οι φωτογραφίες χωρίζονται σε δυο κατηγορίες, σε εκείνες των πολεμικών ανταποκριτών, χαρακτηριστικά των οποίων είναι το μεγάλο μέγεθος, η καθαρή εικόνα και φυσικά η προπαγανδιστική λήψη προσπαθώντας να τονίσουν την υπεροχή των όπλων και την γενναιότητα του στρατού της Γερμανίας. Εξάλλου αρκετές από αυτές ήταν στημένες και αργότερα θα διατίθενται προς δημοσίευση στο γερμανικό τύπο της εποχής. Η δεύτερη κατηγορία αφορά στις ερασιτεχνικές φωτογραφίες που χαρακτηρίζονται από μικρότερο μέγεθος και όχι πάντα εξαιρετικής ποιότητας λήψης. Αυτές είναι οι πιο αυθόρμητες και εστιάζουν κυρίως σε ανθρώπινο και προσωπικό επίπεδο. Παρουσιάζουν ωστόσο το μεγαλύτερο ιστορικό ενδιαφέρον, επειδή αποκαλύπτουν την πραγματική διάσταση και την τραγωδία του πολέμου και αποτελούν την πηγή των περισσότερων αγνώστων φωτογραφιών που υπάρχουν σήμερα. Τέτοιου είδους φωτογραφίες φυσικά και δεν είδαν το φως της δημοσιότητας στην Γερμανία εκείνη την περίοδο, όμως, μοιραζόταν στους άνδρες του εκάστοτε λόχου ως ενθύμιο της στρατιωτικής επιχείρησης και καταγράφουν με σαφήνεια τις καταστροφές που προκάλεσε ο γερμανικός στρατός στην Κρήτη, με αντιπροσωπευτικότερο δείγμα καταστροφής την Κάνδανο, που ήρθε στο προσκήνιο μετά την πρόσφατη ανακάλυψη τριών φωτογραφιών που έως τώρα ήταν άγνωστες.
Η έκθεση που τελεί υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Κρήτης, της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνης και του Δήμου Ρεθύμνης θα παραμείνει ανοιχτή μέχρι και την Κυριακή από τις 11:00 μέχρι 13:30 και από τις 18:00 το απόγευμα μέχρι τις 21:30 το βράδυ.
«Ο Θησέας» από το Κουκλοθέατρο Κρήτης
Το Κουκλοθέατρο Κρήτης παρουσιάζει την παραγωγή του «Ο Θησέας»,τη Δευτέρα 29 Ιουλίου στον Δημοτικό Κήπο Ρεθύμνου, για μία παράσταση στις...