Έχουν προηγηθεί, στις 2 του περασμένου Απριλίου η συνάντηση γνωριμίας, στις 23 Μαΐου το πρώτο «μάθημα» στους φιλόξενους χώρους του Β΄ ΚΑΠΗ, στις 5 Ιουλίου το δεύτερο στην Αμνάτο Ρεθύμνου και στις 5 Αυγούστου το τρίτο στη Βιράν Επισκοπή. Το Εργαστήρι αυτό, του οποίου εθελοντής εμψυχωτής είναι ο δάσκαλος-σχολικός σύμβουλος Χάρης Στρατιδάκης, αποτελεί συνέχεια παρόμοιων προσπαθειών παλιότερων περιόδων. Ο νέος κύκλος έχει τον τίτλο Η αντιμετώπιση των περιόδων κρίσης σε παλιότερες εποχές και περιλαμβάνει μια σειρά 16 μηνιαίων «μαθημάτων», από τα οποία ήδη έχουν γίνει τα τέσσερα πρώτα:
1. Τα φαγητά της οικονομικής φτώχειας
2. Η προετοιμασία για τις δύσκολες εποχές με τα περιεχόμενα του κρητικού μαγατζέ (σήμερα καταψύκτη)
3. Τα καλούδια της αποτοξινωτικής νηστείας
4. Η διάκριση της γιορτής από τη καθημερινή μέρα
Τους επόμενους μήνες θα γίνουν νέες παρουσιάσεις, κατά σειρά:
5. Τα φάρμακα της φύσης
6. Χειροτεχνικές πρακτικές (καλαθοπλεκτική, παρασκευή σαπουνιού, κτίσιμο τράφων, μεταποίηση ενδυμάτων κ.λπ.).
7. Ανέξοδες διασκεδάσεις.
8. Πολλαπλή χρήση και ανακύκλωση.
9. Ανταλλαγές αγαθών και εργασίας και αμοιβαία βοήθεια («δανεικοί»).
10. Κοινωνική εργασία.
11. Απαραίτητοι για την επιβίωση κοινωνικοί δεσμοί.
12. Μετανάστευση για αναζήτηση εργασίας (στα αμπελοσκάμματα, στη Μεσαρά, στις κρητικές πόλεις, στην Αθήνα και στο εξωτερικό).
13. Οικιακή οικονομία.
14. Οικονομία στην εργασία.
15. Διαπαιδαγώγηση νεότερων γενιών στο κουμάντο και στην αποταμίευση.
16. Κριτική ανασκόπηση του λεγόμενου «πολιτισμού της φτώχειας».
Το τέταρτο μάθημα, για την αντιμετώπιση της κρίσης σε παλιότερες εποχές, αναφερόταν στη διάκριση της καθημερινής ημέρας από την σκόλη και πραγματοποιήθηκε στο φιλόξενο Νεφς Αμάρι. Προηγήθηκε εκκλησιασμός, όπως άλλωστε το επέβαλε το θέμα της συνάντησης, που έλαβε χώρα στην αναγεννημένη Ι.
Μ. Ασωμάτων, όπου ο πατήρ Εμμανουήλ Διαμαντάκης ενημέρωσε τους συμμετέχοντες για το ιστορικό και τις εργασίες αναστήλωσης και όπου τους προσφέρθηκε γλυκό κέρασμα από τον Τάσο Κόλλια και το «Μικρασιάτικο». Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε επίσκεψη στο κοντινό Μοναστηράκι, όπου οι κυρίες Γεωργία Βάμβουκα, Μαρία Φουντεδάκη και Στέλλα Μαυρογιαννάκη τους υποδέχτηκαν στην είσοδο του χωριού με παραδοσιακά κεράσματα. Εκεί έγινε επίσκεψη και ξενάγηση στον αρχαιολογικό χώρο, σε ένα από τα σημαντικότερα παλαιοανακτορικά κέντρα της Κρήτης, επίσκεψη στην κρήνη του οικισμού και στον αειθαλή πλάτανο, καθώς και στο Σχολαρχείο, ένα από τα μεγαλύτερα πνευματικά ιδρύματα της Κρήτης επί Τουρκοκρατίας. Ακολούθησε μετάβαση στο Κυριακάτικο Νεφς Αμάρι, όπου τους συμμετέχοντες περίμεναν, με ζεστά χαμόγελα και πλούσια σπιτικά κεράσματα, το Διοικητικό Συμβούλιο και μέλη της Κοινωνικής Ομάδας Γυναικών Αμαρίου. Η Ομάδα αυτή ιδρύθηκε πριν από περίπου τριάντα χρόνια και η μέχρι σήμερα ενεργοποίησή της είναι απρόσμενη για το μέγεθος ενός χωριού: φροντίζει σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο την καθαριότητα του χωριού, εφαρμόζει πρόγραμμα ανακύκλωσης (μάλιστα έχει αγοράσει και τους σχετικούς κάδους), οργανώνει γιορτές την Πρωτοχρονιά και την Καθαρά Δευτέρα, φιλανθρωπικό παζάρι με τοπικά προϊόντα την παραμονή της εορτής του Αγίου Τίτου-πολιούχου του χωριού και έχει προβεί σε εκδόσεις βιβλίων. Πέρα όμως από τα παραπάνω, η δραστήρια Ομάδα έχει δημιουργήσει δύο εξαιρετικά μουσεία, σχολικής ιστορίας και λαογραφικό, τα οποία οι συμμετέχοντες στο Εργαστήρι είχαν την ευκαιρία να επισκεφθούν και να ξεναγηθούν. Όλοι έμειναν έκπληκτοι τόσο από το μέγεθος της εθελοντικής προσφοράς των ανθρώπων του Νεφς Αμαρίου, όσο και από την ποιότητα των δραστηριοτήτων και την αγάπη για τον τόπο καταγωγής τους. Κάποιοι από αυτούς μάλιστα (όπως ο Κώστας Ανταράκης) δεν έμειναν στο θαυμασμό αλλά υποσχέθηκαν να προσφέρουν και ατομικά αντικείμενα για τον εμπλουτισμό των δύο μουσείων. Ακολούθησε ξενάγηση και γεύμα στο κτήμα Πάνακρον, καθώς
και παρακολούθηση της λήξης των εργασιών της 1ης Γιορτής Κεραμικής, η οποία σημείωσε σημαντική επιτυχία. Όλοι οι συμμετέχοντες είχαν να λένε κατά την επιστροφή τους στο Ρέθυμνο για το Αμάρι της φιλοξενίας και του πολιτισμού.
Το τέταρτο «μάθημα» του Εργαστηρίου Ενεργούς Λαογραφίας, όπως προαναφέραμε, είχε ως θέμα τη «Διάκριση της γιορτής από τη καθημερινή μέρα» και πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων του παλιού Σχολείου του Νεφς Αμαρίου. Η διάκριση αυτή εντοπίστηκε όχι μόνο στον απαραίτητο παλαιότερα εκκλησιασμό και την αποχή από την εργασία κατά τις Κυριακές και τις μεγάλες γιορτές, αλλά και σε επίπεδα ψυχικής ετοιμασίας, ατομικής καθαριότητας, εμφάνισης, δραστηριοτήτων και αναψυχής. Επισημάνθηκε από όλους το σταδιακό σβήσιμο των διαφορών αυτών, έτσι που οι μέρες μας σήμερα να κυλάνε χωρίς καμιά διαφορά και η σκόλη να σημαίνει για τους περισσότερους μια ευκαιρία να τελειώσουν τις εργασίες που δεν πρόλαβαν κατά τις καθημερινές, αλλά και για άλλους, κυρίως τους νεότερους, το αντίθετο φαινόμενο, η κάθε ημέρα δηλαδή να μετατρέπεται σε σκόλη και σε ευκαιρία εξόδου, που καταλήγει να γίνεται ρουτίνα.
Η επόμενη συνάντηση του Εργαστηρίου θα πραγματοποιηθεί τον προσεχή Νοέμβριο και θα έχει ως θέμα της την ανάκτηση των πληροφοριών για τις ιδιότητες των αρωματικών και ιαματικών φυτών της Κρήτης. Παράλληλα θα επιχειρηθεί η επαναδημιουργία του γνωστού παλιότερα μίγματος «Σαρανταβότανο», το οποίο θα καταβληθεί προσπάθεια να διευρυνθεί μέχρι διπλασιασμού! Τη συνάντηση, όπως και όλες τις προηγούμενες, μπορούν να παρακολουθήσουν, πέραν από τα 25 μέλη των ομάδων «Υγεία στην Τρίτη Ηλικία» των Α΄ και Β΄ ΚΑΠΗ, και είναι ευπρόσδεκτα για τον εμπλουτισμό της συζήτησης, και μη μέλη των ΚΑΠΗ, εφόσον επικοινωνήσουν με τους υπεύθυνους οργάνωσης (Α΄ ΚΑΠΗ Αγάπη Μαμαλάκη 2831027800, Β΄ ΚΑΠΗ Κατερίνα Κατσιμάνη 2831055243 και Χάρης Στρατιδάκης 2831055031).
Α΄ και Β΄ Κέντρα Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων Ρεθύμνου.