Του ΓΙΩΡΓΗ ΤΣΙΓΔΙΝΟΥ*
Πιστεύω, ότι το εν λόγω βιβλίο του καταξιωμένου συγγραφέα κι ερευνητή Κωστή Ηλ. Παπαδάκη, χωρίς υπερβολή, αποτελεί την κορωνίδα των μέχρι σήμερα εκδόσεών του, όχι μόνο από πλευράς καλαισθησίας και τυπογραφικής τελειότητας, αλλά και από πλευράς ιστορικής κι ερευνητικής πληρότητας. Το βιβλίο αποτελείται συνολικά από 270 σελίδες, εκδόθηκε πρόσφατα από την Ιερή Μητρόπολη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου και τυπώθηκε από τις εγκαταστάσεις της Γραφοτεχνικής Κρήτης.
Ο συγγραφέας καταπιάνεται, ως έμπειρος πια κι εμβριθής μελετητής, στα περί τα εκκλησιαστικά και στη θεολογικού περιεχομένου συγγραφική έρευνα και με τους εκ Μελάμπων καταγόμενους Τέσσερις Νεομάρτυρες, μ’ αφορμή τη συμπλήρωση διακοσίων ετών από τη μαρτυρική τους τελείωση στο Ρέθυμνο και προστέθηκε, ως απαραίτητο συμπλήρωμα, στις λαμπρές εορταστικές εκδηλώσεις της επετείου, που έλαβαν χώρα συγχρόνως στη γενέτειρα κόμη των Αγίων, τις Μέλαμπες, αλλά και στο Ρέθυμνο, την πόλη του μαρτυρίου τους.
Η ύλη του βιβλίου επιμερίζεται σε ΙΣΤ’ κεφάλαια, στα οποία εμπεριέχονται πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία για τη γενεαλογία των Αγίων, τους εξισλαμισμούς και το φαινόμενο του κρυπτοχριστιανισμού, στοιχεία τα οποία έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και από ιστορική πλευρά, δεδομένου, ότι υπολογίζεται να εξισλαμίστηκε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό -ορισμένοι ιστορικοί ανεβάζουν το ποσοστό αυτό στο σαράντα τοις εκατό επί του συνολικού πληθυσμού της Κρήτης- κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας. Προσωπικά θα χώριζα την πλούσια από κάθε άποψη ύλη σε τρεις μεγάλες ενότητες. Στην πρώτη τα «Συναξαριακά – Βιογραφικά στοιχεία των Αγίων», στην οποία προστίθενται νέα στοιχεία από τα ήδη γνωστά του παρελθόντος. Στη δεύτερη με τον εντυπωσιακό υπότιτλο «Έλεγχος Ημαρτημένων» επιχειρείται με απόλυτα τεκμηριωμένο τρόπο η αναίρεση στοιχείων (εσφαλμένες γνώμες, κρίσεις και απόψεις…) όπως ο ίδιος ο συγγραφέας χαρακτηριστικά αναφέρει και στην Τρίτη απαριθμείται το σύνολο των ναών εντός και εκτός του Ν. Ρεθύμνης προς τιμήν των Αγίων, η απεικόνιση των Αγίων από διάφορους αγιογράφους, καθώς και η υμνογραφία και η ακολουθία τους.
Τέλος, στο κεφάλαιο ΙΕ’ με τον υπότιτλο «Γενικά συμπεράσματα», και στην στ’ παράγραφό του, ο συγγραφέας δεν διστάζει να καταθέσει, ως όφειλε να πράξει, την άποψή του για το γρίφο της Κάρας του 4ου Μάρτυρος και επί λέξη καταλήγει: «…Η άποψη η αποδεχόμενη ως μόνην αλήθεια αυτό που λέγεται και στο συναξάριο των Αγίων ότι, δηλαδή, η τέταρτη κάρα δωρήθηκε από τον Επίσκοπο Ρεθύμνης Ιωαννίκιο σε έναν Ρώσο ναυτικό, που τη μετέφερε με τις δέουσες τιμές στην πατρίδα του τη Ρωσία, αλλά το που κατέληξε, στην αχανή αυτήν ήπειρο, το συναξάρι, δυστυχώς, δεν το αναφέρει και, παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει εκ των υστέρων, το θέμα δεν έχει καταστεί δυνατόν, μέχρι σήμερα, να φωτισθεί περισσότερο….».
* Ο Γιώργης Ν. Τσιγδινός είναι συντ/χος εκπαιδευτικός
