Στα χέρια τους έχουν από χθες η Ένωση Περιφερειών Ελλάδος (ΕΝΠΕ) και η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) το νομοσχέδιο «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ I», του υπουργείου Εσωτερικών, που αφορά τις μεταρρυθμίσεις στους δήμους και στις περιφέρειες.
Το σχέδιο νόμου αναρτήθηκε στον δικτυακό τόπο διαβουλεύσεων του υπουργείου Εσωτερικών για τη διαδικασία της δημόσιας διαβούλευσης, η οποία θα ολοκληρωθεί τη Δευτέρα 14 Μαΐου και ώρα 15:00.
Το βασικό χαρακτηριστικό του νομοσχεδίου είναι η αλλαγή του εκλογικού συστήματος των αιρετών με την καθιέρωση του συστήματος της απλής αναλογικής. Αλλαγή που όπως είναι ήδη γνωστό προκαλεί αντιδράσεις τόσο στην ΚΕΔΕ όσο και στην ΕΝΠΕ.
Το νομοσχέδιο φέρει τον τίτλο: «Μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου της τοπικής αυτοδιοίκησης – Εμβάθυνση της δημοκρατίας – Ενίσχυση της συμμετοχής – Βελτίωση της οικονομικής και αναπτυξιακής λειτουργίας των ΟΤΑ [Πρόγραμμα ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ I»] – Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου οργάνωσης και λειτουργίας των ΦΟ.ΔΣ.Α – Ρυθμίσεις για την αποτελεσματικότερη, ταχύτερη και ενιαία άσκηση των αρμοδιοτήτων σχετικά με την απονομή ιθαγένειας και την πολιτογράφηση – Λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας ΥΠΕΣ».
Σύμφωνα με το ΥΠΕΣ, «με το σχέδιο νόμου επιχειρείται μια σημαντική μεταρρυθμιστική τομή στον χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης με στόχευση την ουσιαστική ενίσχυση της λειτουργίας της, τη βελτίωση της αποτελεσματικότητάς της και την ταυτόχρονη ενθάρρυνση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά» όπως αναφέρει σε σχετική του ανακοίνωση. Το σχέδιο νόμου διαρθρώνεται σε τέσσερα (4) μέρη.
Στο πρώτο μέρος συμπεριλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, πρόταση κατηγοριοποίησης των δήμων με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, διατάξεις σχετικές με τα όργανα διοίκησης της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης, καθώς και το νέο εκλογικό σύστημα για την ανάδειξη των δημοτικών και περιφερειακών αρχών.
«Θεσπίζεται δηλαδή το σύστημα της απλής αναλογικής ως το σύστημα εκείνο που στο χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης θα οδηγήσει στην αναζήτηση και επίτευξη συναίνεσης, σύγκλισης και συνεργασίας ανάμεσα στις παρατάξεις που μετέχουν στα όργανα διοίκησης, ενώ παράλληλα θα κινητοποιήσει πολίτες και υγιείς δυνάμεις, οι οποίες μέχρι σήμερα αποκλείονταν λόγω των στρεβλώσεων του ισχύοντος πλειοψηφικού εκλογικού συστήματος από τη συμμετοχή στα κοινά σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο» επισημαίνει το υπουργείο Εσωτερικών.
Με τη νομοθετική πρόταση συνεχίζει το υπουργείο: «Αποσυνδέεται η εποπτεία των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης από τις αποκεντρωμένες διοικήσεις, διασφαλίζεται το υψηλό επίπεδο και η επιστημονική επάρκεια των εποπτών ΟΤΑ, καθώς επίσης αναπροσδιορίζεται το εύρος του ελέγχου νομιμότητας. Ενισχύονται επίσης οι θεσμοί συμμετοχής και δημοσίου διαλόγου στην τοπική αυτοδιοίκηση και θεσπίζεται το πλαίσιο για τη διεξαγωγή δημοτικού και περιφερειακού δημοψηφίσματος. Επιπλέον περιλαμβάνονται ρυθμίσεις για την ενίσχυση της αναπτυξιακής δράσης και τη βελτίωση της οικονομικής λειτουργίας των ΟΤΑ.
Θεσπίζονται ομοίως όργανα και διαδικασία καταγραφής, αξιολόγησης και ανακαθορισμού των αρμοδιοτήτων σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης, αποκεντρωμένων διοικήσεων και κεντρικής διοίκησης, αρμοδιότητες οι οποίες όχι μόνο είναι κατάσπαρτες σε εκατοντάδες κανονιστικά κείμενα αλλά ενίοτε είναι ανορθολογικά και ως εκ τούτου αναποτελεσματικά, απονεμημένες. Ενισχύεται ο λόγος της τοπικής αυτοδιοίκησης στο νομοθετικό έργο, καθώς θα συμμετέχει σε όργανο το οποίο θα γνωμοδοτεί για διατάξεις σχεδίων νόμων που αφορούν την τοπική αυτοδιοίκηση, απονέμοντας π.χ. μια νέα αρμοδιότητα σε αυτή».
Με το δεύτερο μέρος επιχειρείται η ενίσχυση των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φ.Ο.Δ.Σ.Α.) με τη θέσπιση νέων κανόνων λειτουργίας σε πλήρη εναρμόνιση με το κοινοτικό και συνταγματικό περιβαλλοντικό κεκτημένο και στοχεύοντας στην πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων, στη μείωση της παραγωγής και σε μία, εν γένει, περιβαλλοντικά ενδεδειγμένη διαχείριση που θα καλύπτει το σύνολο της χώρας και θα συμβάλει στην εξοικονόμηση φυσικών πόρων και στην προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος.
Με το τρίτο μέρος προτείνονται ρυθμίσεις για την αποτελεσματικότερη και ταχύτερη άσκηση των αρμοδιοτήτων που σχετίζονται με την απονομή της ιθαγένειας και την πολιτογράφηση, ενώ στο τέταρτο μέρος θεσπίζονται λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας του υπουργείου Εσωτερικών.
Το υπουργείο Εσωτερικών αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο διορθώσεων στο νομοσχέδιο, ανάλογα με τις προτάσεις που θα κατατεθούν στο πλαίσιο της διαβούλευσης.
«Οι απόψεις και προτάσεις που θα υποβληθούν θα ληφθούν υπόψη για τη βελτίωση των προτεινόμενων ρυθμίσεων» αναφέρει το υπουργείο Εσωτερικών.
Αρνητική η πρώτη αντίδραση από ΚΕΔΕ και ΕΝΠΕ
Αρνητική ήταν η πρώτη αντίδραση ΚΕΔΕ και ΕΝΠΕ για το περιεχόμενο του νομοσχεδίου και ειδικά για την καθιέρωση της απλής αναλογικής.
Η ΚΕΔΕ εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία για μια ακόμα φορά επαναλαμβάνει πως αντί η κυβέρνηση να προχωρήσει σε ουσιαστικές αλλαγές και τομές, καθιερώνει την απλή αναλογική η οποία θα δημιουργήσει ακυβερνησία και προβλήματα στους Δήμους.
«Από την πρώτη ανάγνωση των 237 άρθρων του νομοσχεδίου, διαπιστώνουμε ότι δεν προωθούνται σημαντικές τομές , δεν προωθείται η αποκέντρωση και η μεταφορά αρμοδιοτήτων από το κεντρικό κράτος προς την αυτοδιοίκηση, δεν εισακούστηκαν οι μεταρρυθμιστικές προτάσεις που καταθέσαμε εδώ και σχεδόν δυο χρόνια στο δημόσιο διάλογο. Με εξαίρεση την αλλαγή του εκλογικού συστήματος , που θα δημιουργήσει ακυβερνησία και προβλήματα στη λειτουργία των δήμων, δεν προωθείται καμία σημαντική αλλαγή» αναφέρει στην ανακοίνωση της η ΚΕΔΕ και προσθέτει: «Με συντονισμένες κινήσεις, με ενότητα κι αποφασιστικότητα όλων των αυτοδιοικητικών δυνάμεων, θα δώσουμε τον αγώνα για να διαφυλάξουμε το κύρος του θεσμού μας και να διασφαλίσουμε ένα καλύτερο μέλλον για τις τοπικές μας κοινωνίες. Ζητούμε από τον υπουργό Εσωτερικών κ. Σκουρλέτη να υπάρξει επαρκής χρόνος διαβούλευσης, τουλάχιστον δύο μηνών, πριν το νομοσχέδιο κατατεθεί στη βουλή προς ψήφιση».
Η Κεντρική Ένωση Δήμων θα προχωρήσει στις παρακάτω άμεσες πρωτοβουλίες:
1. Στη σύγκληση έκτακτου διοικητικού συμβουλίου της ΚΕΔΕ, την προσεχή Τετάρτη 2 Μαΐου, στις 11 το πρωί, προκειμένου να αξιολογηθεί το περιεχόμενο του νομοσχεδίου και να καθορισθούν οι τρόποι δράσης της αυτοδιοίκησης.
2. Στη σύγκληση των δημοτικών συμβουλίων όλων των δήμων της χώρας στις 4 και 7 Μαΐου, καθώς και των Δ.Σ. των ΠΕΔ στις 8 και 9 Μαΐου, ώστε να ληφθούν αποφάσεις πάνω στο περιεχόμενο του νομοσχεδίου.
3. Στη σύγκληση έκτακτης γενικής συνέλευσης της ΚΕΔΕ στις 11 Μαΐου και κοινού συνεδρίου ΚΕΔΕ και ΕΝΠΕ στις 12 Μαΐου, στην Αθήνα.
Σε δήλωσή του ο πρόεδρος της ΕΝΠΕ Κώστας Αγοραστός κινείται στο ίδιο μήκος κύματος με την ΚΕΔΕ, αναφέροντας: «Το σχέδιο νόμου δεν είναι μεταρρύθμιση και φυσικά δεν είναι η μεταρρύθμιση που έχουν ανάγκη η αυτοδιοίκηση, η κοινωνία, η πατρίδα μας.
Άτολμο και διαχειριστικό, αντανακλά τη συντηρητική νοοτροπία μιας κεντρικής γραφειοκρατίας που πασχίζει να κρατήσει τα κεκτημένα της αλλά και να επεκτείνει τη σφαίρα επιρροής της. Αποτελεί συρραφή διατάξεων… ατάκτως ερριμμένων, χωρίς συνοχή, χωρίς αρχή, μέση και τέλος.
Όχι μόνο δεν λύνει αλλά τουναντίον είναι βέβαιο ότι θα δημιουργήσει πολλαπλάσια προβλήματα στην καθημερινή λειτουργία των ΟΤΑ.
Ως περιφέρειες δεν φοβόμαστε την απλή αναλογική, αγωνιούμε όμως για το σήμερα και το αύριο των συνανθρώπων μας.
Η εφαρμογή της είναι βέβαιο ότι καταδικάζει περιφέρειες και δήμους σε «εγκλωβισμένη ακυβερνησία» και στρώνει το έδαφος ώστε να επιχειρήσουν ξανά να εγκαταστήσουν στην αυτοδιοίκηση διορισμένους κυβερνητικούς επιτρόπους με κομματικά ένσημα.
Μόνοι κερδισμένοι οι ολιγάρχες που με μικρές χορηγίες θα ελέγχουν εύθραυστες πλειοψηφίες στα συμβούλια.
Το τελευταίο που ενδιαφέρει σήμερα τον πολίτη είναι το εκλογικό σύστημα στην αυτοδιοίκηση. Τον ενδιαφέρει, όμως, να έχει δουλειές, ποιοτικές υπηρεσίες, αποτελεσματικό δίχτυ κοινωνικής προστασίας, σύγχρονες υποδομές». Και η δήλωση του κ. Αγοραστού καταλήγει ως εξής:
«Ξεκαθαρίζουμε: Σχέδιο νόμου για την αυτοδιοίκηση που εκπονήθηκε όχι μόνο ερήμην αλλά ενάντια στην αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να σταθεί. Θα το καταστήσει κενό γράμμα η ίδια η ζωή.
Καλούμε την κυβέρνηση σε ουσιαστικό διάλογο διάρκειας τουλάχιστον δύο μηνών με βάση το ψήφισμα του συνεδρίου ΕΝΠΕ – ΚΕΔΕ και την αναλυτική πρόταση σχεδίου νόμου για την περιφερειακή διακυβέρνηση που κατέθεσε η Ένωση Περιφερειών Ελλάδας στο υπουργείο Εσωτερικών.
Για το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εσωτερικών συγκαλώ σε συνεδρίαση το διοικητικό συμβούλιο της ΕΝΠΕ την Τετάρτη 2 Μαΐου και ώρα 11 το πρωί στα γραφεία της Ένωσης».
