Η παρουσία των Ρώσων στο Ρέθυμνο έχει μελετηθεί από εξαίρετους λόγιους της πόλης κι έχουμε αρκετό υλικό για να γνωρίσουμε καλύτερα εκείνη την εποχή.
Ήταν και από τις μοναδικές που ο τόπος είδε έργα ευποιίας, που γνώρισε κράτος πρόνοιας κι έμαθε να ζει με ποιότητα ζωής. Βέβαια δεν ήταν για όλους ευχάριστη η παρουσία των Ρώσων. Κάποιους μάλιστα, απροσκύνητους αγωνιστές, σημάδεψε με καταστροφή της περιουσίας τους αντίτιμο της επαναστατικής τους δράσης.
Από τους πνευματικούς μας ανθρώπους που έχουν μελετήσει σε βάθος την παρουσία των Ρώσων στο Ρέθυμνο και ο κ. Κώστας Παδουβάς, Αντιστράτηγος ε.α. Στον ίδιο οφείλουμε και το μνημείο που αποκαλύφθηκε πρόσφατα παρουσία του Ρώσου πρέσβη και που έδωσε παντού το στίγμα πολιτισμού του Ρεθύμνου και της κοινωνίας του.
Ο σημαντικός αυτός Ρεθεμνιώτης έχει και άλλες πτυχές προσφοράς στον τόπο και αξίζει να τις ξεδιπλώσουμε και να τον γνωρίσουμε καλύτερα.
Γιατί παραμένει από τους ελάχιστους που πρόσφερε και προσφέρει χωρίς απώτερες βλέψεις. Για κάθε του προσπάθεια στηρίζεται πρώτα στις δικές του δυνάμεις και κάθε προσφορά του θεωρείται ανεκτίμητη και μοναδική. Δεν είχε πάντα την αντιμετώπιση που του άξιζε ακόμα και σε δράσεις που ανέπτυξε χωρίς να δεχθεί καμιά στήριξη. Εκείνος όμως με τη σοφία που απέκτησε όλα αυτά τα χρόνια της δημιουργίας του έμαθε να συγχωρεί και να κοιτάζει πάντα μπροστά. Έτοιμος πάντα για την επόμενη προσφορά που έχει συνήθως και φιλοσοφία και όραμα.
Αυτό που τον τιμά ιδιαίτερα είναι και η αντικειμενική του στάση, όποτε αναλάμβανε καθήκοντα σε υψηλές θέσεις. Μπορεί να ανήκε σε συγκεκριμένα ιδεολογική παράταξη και να παραμένει εκεί αλλά το κόμμα του καθορίζει τις αποφάσεις του μόνο την ημέρα που ανοίγουν οι κάλπες.
Από τον Ορθέ Μυλοποτάμου
Ο Κώστας Παδουβάς γεννήθηκε στον Ορθέ Ρεθύμνου Κρήτης το 1931 και κατοικεί μόνιμα στην Αθήνα. Ποτέ όμως δεν έχει ξεχάσει το χωριό του. Και υποφέρει όταν οι συνθήκες δεν του επιτρέπουν να κάνει το καθιερωμένο ταξίδι προσκύνημα.
Μετά την πρωτοβάθμιο εκπαίδευση στον Ορθέ, μαθήτευσε στη δευτεροβάθμιο εκπαίδευση Ρεθύμνου.
Αμέσως μετά την αποφοίτησή του το 1949, εισήλθε στη Σχολή Ευελπιδων, από όπου ονομάστηκε Ανθυπολοχαγός Μηχανικού το 1952. Αποστρατεύτηκε το 1985 με το βαθμό του αντιστράτηγου.
Φοίτησε αρχικά στα βασικά σχολεία του όπλου του και Γενικών πληροφοριών, διοικητών Υπομονάδων-Μονάδων Μηχανικού και Πεζικού, ξένων γλωσσών (Αγγλικών και Γαλλικών), Τεχνικής Εκπαιδεύσεως Αξιωματικών Μηχανικού, Ε. Μ. Πολυτεχνείο γενόμενος πτυχιούχος πολιτικός Μηχανικός, στη Σχολή Μηχανικού των ΗΠΑ, Σχολές Πολέμου, Εθνικής Άμυνας και του Βασιλικού Κολεγίου Αμυντικών Μελετών του Λονδίνου.
Στο στρατό ξηράς υπήρξε εκπαιδευτής, διοικητής Υπομονάδων-Μονάδων ανάλογων του βαθμού, εθελοντής Διοικητής Συνεργείων εκκαθάρισης ναρκοπεδίων ξηράς, τιμηθείς από την Πολιτεία ανάλογα. Ως επιτελής διετέλεσε Επιτελάρχης της Δνσης (ΜΧ) /ΓΕΣ και διευθυντής επιτελικών Γραφείων Σώματος Στρατού, ΝΑΤΟ Βελγίου, 3ης Μ. Ε. Ο. (Μικτής Επιτελικής Ομάδας) Γ.Ε.ΕΘ.Α.
Εκπροσώπησε τη χώρα στο εξωτερικό σε διακλαδικές ασκήσεις ΝΑΤΟ.
Μια χρονιά σταθμός
Το 1958 ήταν μια σημαδιακή χρονιά για τον Έλληνα Αξιωματικό. Είχε μια σημαντική ευκαιρία να αποδείξει την απαράμιλλη γενναιότητά του και η ζωή ίσως για ανταμοιβή που έσωσε μια ολόκληρη περιοχή από ένα φοβερό εφιάλτη του έφερε στο δρόμο του τη γυναίκα της ζωής του.
Η αποστολή που ανέλαβε εθελοντικά ήταν να καθαρίσει μια τεράστια περιοχή της Λήμνου από τις νάρκες.
Η αποστολή αυτή δεν ήταν εύκολη. Απαιτούσε αυτοθυσία. Ο Κώστας Παδουβάς δεν δείλιασε. Η στρατιωτική Διοίκηση εκκαθάρισης Ναρκοπεδίων ξηράς (ΔΕΝΞ, σήμερα έχει την ονομασία ΤΕΝΞ) ανήκε και ανήκει στο Γενικό Επιτελείο Στρατού και οι Ναρκαλιευτές της ήταν όλοι εθελοντές, δηλαδή, με υπεύθυνη δήλωσή τους αναλάμβαναν την επικίνδυνη αυτή αποστολή, που χαρακτηρίζεται με νόμο πολεμική ή «αποστολή γραμμής Πρόσω», με απονομές ηθικών αμοιβών (πολεμικών μεταλλίων) και διπλού συντάξιμου χρόνου (όπως του Πολέμου).
Επειδή το πρόβλημα που στοίχιζε σε ανθρώπινες ζωές έπαιρνε μεγάλες διαστάσεις η Πολιτεία αναγκάστηκε να πάρει μέτρα στηριζόμενη στους γενναίους εθελοντές.
Στο μέσον περίπου της δεκαετίας 1950 είχε ανακοινωθεί η πρόσκληση εθελοντών Ναρκαλιευτών από το ΓΕΣ, οπότε υποβλήθηκαν υπεύθυνες δηλώσεις τεσσάρων (4) αξιωματικών Μηχανικού, και πολλών Υπαξιωματικών, Οπλιτών και εφέδρων οπλιτών εκπαιδευμένων στον Ναρκοπόλεμο. Μεταξύ των αξιωματικών αυτών και ο Κώστας Παδουβάς ένας από τους εθελοντές. Η χώρα, τότε, είχε πολλά Ναρκοπέδια για εκκαθάριση (Γερμανών κατακτητών, αντιπάλων του εμφυλίου πολέμου και αμυντικά στα σύνορα με τα γειτονικά κράτη). Κανένας από τους εθελοντές αξιωματικούς ναρκαλιείας δεν ήθελε να τοποθετηθεί. Αρχηγός Συνεργείου εκκαθαρίσεως Ναρκοπεδίων χωρίς σχέδια, όπως ήταν τα Γερμανικά των νησιών του Αιγαίου Πελάγους. Όμως στον Κώστα Παδουβά έπεσε ο κλήρος να τοποθετηθεί επικεφαλής του Συνεργείου Εκκαθάρισης Ναρκοπεδίων Ξηράς (ΣΕΝΞ) νήσων Αιγαίου.
Η ευθύνη αυτή τον έκανε περήφανο και η προσευχή του πια ήταν να τον βοηθήσει ο Θεός να ανταποκριθεί στο υψηλό αυτό καθήκον.
Ύστερα από μικρή εκπαίδευση και σχολαστική οργάνωση το τμήμα του (συνεργείο) των 35 κατά μέσον όρο ναρκαλιευτών, με κατάλληλους φόρτους, μηχανήματα και 2 αυτοκίνητα επιβιβάστηκε σε ένα μεγάλο καΐκι την 15-1-1956 με προορισμό το λιμάνι του Μούδρου Λήμνου. Ο καιρός ήταν πολύ κακός, οι συνθήκες πλεύσης και αποβίβασης χειρότερες, αλλά η αποστολή τεράστιας σημασίας, οπότε σε όλα τα άλλα για εκείνους τους νέους ανθρώπους του ΣΕΝΞ Λήμνου, δε χωρούσαν μεμψιμοιρίες. Ο απολογισμός του έργου αυτού τηρείται σε τόμο στη Διεύθυνση Ιστορίας στρατού. Και είναι τα στοιχεία που βρίσκουμε εκεί εξαιρετικά ενδιαφέροντα.
Στη Λήμνο παρέμεινε το Συνεργείο Εκκαθαρίσεως ναρκών ξηράς (Σ.Ε.Ν.Ξ.) Αιγαίου πελάγους εργαζόμενο με αυταπάρνηση και τόλμη από 16/1/1956 μέχρι 19/5/1957. Με τη μέγιστη δυνατή απόδοση έγιναν εργασίες άρσεως των εκεί εξήντα (60) Ναρκοπεδίων επί 345 εργάσιμες ημέρες εντός Ναρκοπεδίων. Κανένας δεν ήξερε αν θα επέστρεφε μετά την αποστολή. Η πίστη τους όμως ήταν πολύ δυνατή. Έτσι η αποστολή εκτελέστηκε πλήρως σύμφωνα με τους κανόνες της ασφάλειας και της τεχνικής, έχοντας απώλειες ένα (1) στρατιώτη και ένα (1) εντόπιο ιδιώτη νεκρούς, βρέθηκαν και καταστράφηκαν 7.553 νάρκες σε 1.653 στρέμματα εκμεταλλεύσιμης γης, χωρίς καταστροφές μηχανημάτων και παρεμφερών ειδών έρευνας – ανεύρεσης και συγκέντρωσης των ναρκών, με τη μεγαλύτερη δυνατή οικονομία των καταναλώσεων καυσίμων, φθορών μηχανημάτων-οχημάτων ομαδικής έκρηξης εξαγομένων ναρκών ανά ημέρα κ.λπ. Εντός των Ναρκοπεδίων βρέθηκαν και συγκεντρώθηκαν οστά ανθρώπων και ζώων, τα οποία αφού διαχωρίστηκαν τα μεν των ανθρώπων τοποθετήθηκαν μετά από τρισάγια και ευλάβεια σε κοιμητήρια των δε ζώων ενταφιάστηκαν επί τόπου. Επιτέλους κι εκείνοι οι άτυχοι που έπεσαν θύματα στα ναρκοπέδια μπορούσαν τώρα να αναπαυθούν.
Αποθέωση ήρωα
Αναχωρώντας από τη Λήμνο ο Κώστας Παδουβάς είχε ουρανομήκεις εκδηλώσεις ευγνωμοσύνης των κατοίκων, που είχαν θρηνήσει περίπου 150 νεκρούς ντόπιους και ξένους πολίτες κατά και μετά την παραμονή των Γερμανών κατακτητών στη νήσο, με τη συνοδεία ευχών για συνέχιση του έργου του Σ.Ε..Ν.Ξ. σε άλλη νήσο χωρίς ανθρώπινες απώλειες. Αξίζει να σημειωθεί ότι μέσα στις περιοχές που είχαν ναρκοθετηθεί ήταν και μέρος της περιουσίας μιας πανέμορφης αρχοντοπούλας του νησιού της Όλγας, η οποία εντυπωσιάστηκε από τη γενναιότητα του νεαρού υπολοχαγού. Δεν άργησε να φουντώσει ένας δυνατός έρωτας που οδήγησε σε ένα ευτυχισμένο γάμο.
Η προσπάθεια του Κώστα Παδουβά να ελευθερώσει από τον εφιάλτη της νάρκης και άλλες περιοχές συνεχίστηκε και σε μερικά ακόμα νησιά.
Στη νήσο Μήλο το Σ.Ε.Ν.Ξ. Αιγαίου Πελάγους παρέμεινε εργαζόμενο με παρόμοιο τρόπο, όπως στη νήσο Λήμνο από 30/6/1957 μέχρι 3/8/1957. Εκεί εκκαθάρισε δύο (2) Ναρκοπέδια, όπου ανέσυραν και κατέστρεψαν 1.812 νάρκες αποδίδοντας στην εκμετάλλευση 232 στρέμματα γης, μεταξύ των οποίων έξω από το μεγάλο εργοστάσιο Βαρυτίνης Μήλου.
Εντός Ναρκοπεδίων εργαστήκανε 41 ολόκληρες εργάσιμες ημέρες.
Εκπαιδευτής στη Σχολή Μηχανικού
Αξίζει να αναφερθεί ότι μετά από την επικίνδυνη υπηρεσία αυτή στις εκκαθαρίσεις Ναρκοπεδίων, ο Υπολοχαγός Κ. Παδουβάς τοποθετήθηκε εκπαιδευτής στη Σχολή Μηχανικού, για να εκπαιδεύει τις «σειρές» αξιωματικών και οπλιτών σε θέματα Ναρκοπολέμου.
Στα χρόνια εκείνα συνέγραψε τον Κανονισμό Ναρκοπολέμου 10-11 με τον οποίο εκπαιδεύτηκαν τα μάχιμα και μη στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων. Κι όπως κάθε του πνευματικό πόνημα και αυτό παρά τους όρους και τον εκπαιδευτικό του χαρακτήρα χαρακτηρίζεται από τη σαφήνεια και μεγάλη πληρότητα στοιχείων.
Τα εύσημα της πατρίδας
Και φυσικά η πατρίδα του απένειμε τα εύσημα. Ο Κώστας Παδουβάς για τις υπηρεσίες του στις εκκαθαρίσεις Ναρκοπεδίων ξηράς τιμήθηκε από την Ελληνική Πολιτεία με το Μετάλλιο Εξαίρετων Πράξεων. Εξελίχθηκε στις Ένοπλες Δυνάμεις μέχρι του βαθμού του αντιστράτηγου. Πάντως το μεγαλύτερο δώρο για την ευεργεσία του αυτή του έδωσε η ζωή με τη γνωριμία της Όλγας του, της πολύτιμης συντρόφου του. Από τα πλέον δραστήρια μέλη της αθηναϊκής κοινωνίας. Ενώ ήταν πάντα μια άριστη σύζυγος και μητέρα, είχε αναπτύξει μεγάλη φιλανθρωπική δράση.
Τα τελευταία πέντε χρόνια η Όλγα Παδουβά, η πανέμορφη αρχοντοπούλα της Ρόδου, πέρασε μεγάλη δοκιμασία με την υγεία της. Ο άντρας της, ζούσε και ανάπνεε μόνο γι’ αυτή. Η αφοσίωσή τους είχε συγκινήσει τους πάντες. Είχαν συνηθίσει να δίνουν ποιότητα στη ζωή τους μένοντας πάντα ο ένας δίπλα στον άλλον.
Ήταν λίγο πριν από το τέλος της χαρισματικής γυναίκας όταν χρειάστηκε να νοσηλευθεί και ο άνδρας της. Οι θεράποντες γιατροί όμως αναγκάστηκαν να τους βάλουν στο ίδιο δωμάτιο αφού δεν μπορούσαν να ζήσουν ο ένας μακριά από τον άλλο.
Αυτό είχε μαθευτεί από στόμα σε στόμα και ήταν πολλοί εκείνοι που περνούσαν διακριτικά να ευχηθούν περαστικά και να γνωρίσουν το υπέροχο ζευγάρι.
Ο θάνατος της Όλγας βύθισε στο πένθος το στρατηγό που δεν έχει ξεπεράσει τη δοκιμασία αυτή.
Ως απόστρατος αξιωματικός ο Κώστας Παδουβάς υπηρέτησε σε πολιτικές διευθυντικές θέσεις των Υπουργείων για θέματα Κρήτης, Τουρισμού και Εσωτερικών.
Είναι ισόβιος Εταίρος της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας Αθηνών και διετέλεσε μέλος ή Πρόεδρος Τεχνικών Εταιρειών, πολιτιστικών συλλόγων, συνδέσμων αποστράτων αξιωματικών και πολιτικών μηχανικών.
Ως απόστρατος αξιωματικός διετέλεσε ομιλητής επί εθνικοθρησκευτικών θεμάτων στο ραδιοφωνικό σταθμό της Εκκλησίας της Ελλάδας, εκδότης – διευθυντής Εφημερίδας αποστράτων, Ομιλητής Ανοικτού Πανεπιστήμιου Παπάγου κ.α.
Σύνθεσε -σχεδίασε-Επίβλεψε (δωρεάν) την κατασκευή του Μνημείου Αποδήμων της πόλης του Ρεθύμνου 2002, την ανακατασκευή, ως κτήτορας, εκ θεμελίων με τους παντοειδείς εξοπλισμούς και αγιογραφήσεις της Βυζαντινής πέτρινης εκκλησίας (1100 μ.Χ). του Αγίου Ιωάννη του προδρόμου, όπου ανέδειξε σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα., σχεδιάσεις τιμητικών πλακετών κ.ά.
Είναι μέλος της Ένωσης Συντακτών Κρητικού Τύπου (δημοσιογράφος) και το συγγραφικό του έργο είναι τεράστιο
Αυτοτελή βιβλία:
- Ο βίος των στρατιωτικών Αγίων-Οσίων, Αθήνα 2018. (Προλογίζεται από τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδας Ιερώνυμο Β’).
- Πρότυπο Βοήθημα-Υπόμνημα προϊσταμένων Δημοσίου, ΟΤΑ, Ιδιωτικών επιχειρήσεων, Αθήνα 2017,(κριτικές από Καθηγητή Πανεπιστημίου/γλωσσολόγο Γ. Μπαμπινιώτη και Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμο Β’).
- Ιερή Ιστορική Μονή Αρκαδίου από έποψη μηχανικού-στρατιωτικού, Αθήνα 2013 (Προλογίζεται από τον υπουργό Εθν. Άμυνας Δ. Αβραμόπουλο).
- Ιχνηλατώντας τη Ρωσική παρουσία στην Ελλάδα-Κρήτη, Αθήνα 2013 (Προλογίζεται από τον υπουργό Εθν. Άμυνας Δ. Αβραμόπουλο). Απονεμήθηκε Μετάλλιο από τον Υπουργό Άμυνας Ρωσίας Σ. Σογκουί. Στήθηκε και αποκαλύφθηκε Μνημείο ενταφιασμένων Ρώσων στο Ρέθυμνο με βάση το περιεχόμενο του.
- Η Περιθωριοποίηση του συλλόγου Ρεθυμνίων Αττικής «ΤΟ ΑΡΚΑΔΙ», Αθήνα 2012.
- Αποδημία και απόδημα άτομα Α’ Έκδοση, Αθήνα 2004.
- Αποδημία και Απόδημα Άτομα Β’ έκδοση εμπλουτισμένη, Αθήνα 2006 (Προλογίζεται από τον καθηγητή Πανεπιστημίου τ. υπουργό Εσωτερικών- και τ. ΠτΔ. Προκόπη Παυλόπουλο).
- Ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος του Ορθέ Ρεθύμνης, Ρέθυμνο 2002 Προλογίζεται από τον ήδη μακαριστό Μητροπολίτη Ρεθύμνης- Αυλοποτάμου Άνθιμο 9.Κρήτη 1897-1913, πολυεθνικές Ε.Δ.-Κατοχή-Αυτονομία-Ένωση με την Ελλάδα, Αθήνα 1967( Προλογίζεται από τον καθηγητή Πανεπιστημίου και τ. Πρόεδρο της Ακαδημίας Αθηνών Μανούσο Μανούσακα).
- Ιερή Ιστορική Μονή Αρκαδίου, Τοπογραφία-Αρχιτεκτονική-Αμυντική Αξιολόγηση, Αθήνα 1966 (Επετειακή Έκδοση).
- Εκπαιδευτικό τεύχος Γεφυροποιίας Σχολής Μηχανικού, Λουτράκι 1959.
- Στρατιωτικός Κανονισμός 10-11 Ναρκοπολέμου (Εύφημος μνεία Σχολής Μηχανικού), /ΓΕΣ-1958
Μονογραφίες. Μεταξύ αυτών: Η συμπόρευση της Κρήτης στην επανάσταση της παλιγγενεσίας του έθνους του 1821, Ο Μακεδονικός αγώνας, το δημογραφικό πρόβλημα της χώρας, Η ηθική κρίση της εποχής μας, Θεόδωρος Ουσακώφ ο δημιουργός της Ιόνιας πολιτείας κ.ά.
Αρθρογραφία σε ΜΜΕ:
Πολλές εκατοντάδες επικαίρων άρθρων σε πολιτικές – στρατιωτικές εφημερίδες και περιοδικά (Έντυπες-Ηλεκτρονικές).
Από τις σημαντικές του εκδόσεις είναι και η μελέτη του για την Ιερά Μονή Αρκαδίου μια πρωτότυπη σε θεματική εργασία που απέσπασε τα θερμά σχόλια των ειδικών εμπλουτίζοντας την βιβλιογραφία της Μονής με ένα ακόμα σημαντικό έργο σπάνιο στο είδος του.
Πρόσφατα τιμήθηκε και από την Ρωσική πρεσβεία για την αξιοπρόσεκτη στάση του απέναντι στα μνημεία της κοινής ιστορίας των δύο λαών και για την μεγάλη του συνεισφορά να διαιωνίσει τη μνήμη των θυμάτων στην Ελλάδα.
Και ο κ. Κώστας Παδουβάς συνεχίζει να τιμά το Ρέθυμνο με το κοινωνικό, πολιτιστικό και συγγραφικό του έργο και την μεγάλη του κοινωνική και φιλανθρωπική δράση που δεν επιτρέπει να γίνεται αντιληπτή, ενώ αποφεύγει συστηματικά κάθε αναφορά στις δραστηριότητές του αυτές.
