Ο γιατρός Κώστας Σμπώκος ήταν διάσημος καρδιοχειρουργός, ήταν o ερευνητής που έσωσε ζωές με το SBOKOS 3 SOLUTION, που με την ευφυΐα η οποία τον χαρακτήριζε είχε καταφέρει να ανοίξει νέα οδό στην επιστήμη του.
Ο Κώστας Σμπώκος γεννήθηκε στ’ Ανώγεια τον Οκτώβριο του 1940. Ήταν ο πρώτος ανάμεσα στα πέντε παιδιά του βοσκού Γιώργη Σμπώκου-Κωστακογιώργη και της Ελένης το γένος Κεφαλογιάννη. Ο μικρός έδειχνε να παίρνει τα γράμματα αλλά που σκέψη για ανώτερες σπουδές; Είχε τελειώσει τις εγκύκλιες σπουδές του με αμέτρητες δυσκολίες. Κι όμως είχε τόση δίψα για να σπουδάσει που δεν άφησε τη ζωή να τον πάρει από κάτω.
Είχε όρεξη κι ένα κοφτερό μυαλό που δεν τεμπέλιαζε στιγμή. Είχε τα νιάτα του. Έτσι ρίχτηκε στον αγώνα και δικαιώθηκε σύντομα.
Με ένα «Άριστα» στο απολυτήριο από το Γυμνάσιο Ηρακλείου το 1958 πέρασε με εξετάσεις στην ιατρική σχολή του πανεπιστημίου Αθηνών. Εκεί που κόντεψε να τον γονατίσει η απόλυτη φτώχεια που ζούσε ήρθε η υποτροφία από το κληροδότημα Παπαδάκη να του αναπτερώσει τις ελπίδες. Διπλασίασε τις προσπάθειές του και κατάφερε να εξασφαλίσει και άλλες υποτροφίες από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (Ι.Κ.Υ) και τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Σχολικών Επικουρικών Υποτροφιών.
Το καλοκαίρι του 1965, πεμπτοετής φοιτητής ιατρικής, παρακολούθησε για δυο μήνες τη λειτουργία της χειρουργικής κλινικής του θώρακος και της καρδιάς του πανεπιστημίου της Upsala Σουηδία με καθηγητή τον V.BJORK. Ήταν μια εξαιρετική ευκαιρία που του εξασφάλισε ένα πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών.
Ο Κώστας ξέροντας πως δεν έχει άλλα περιθώρια έψαχνε τέτοιες ευκαιρίες φροντίζοντας να εξασφαλίζει τις προϋποθέσεις με σκληρή μελέτη και απόλυτη αφοσίωση στις σπουδές του.
Υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στην αεροπορία κατά τα έτη 1964-1965 και μάλιστα στην υπηρεσία μεταφοράς ασθενών με ελικόπτερα σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.
Στο διάστημα που υπηρετούσε στον υγειονομικό σταθμό του Φουρνά Ευρυτανίας έδειξε μεγάλη αυταπάρνηση ιδιαίτερα κατά τους καταστροφικούς σεισμούς Δεν έφευγε από το χειρουργείο ούτε για να πάρει ανάσα προκειμένου να προλάβει όλες τις περιπτώσεις που έρχονταν με σοβαρό κίνδυνο ζωής.
Από τον Οκτώβριο 1965 μέχρι το Δεκέμβριο 1972 του χορηγήθηκε υποτροφία του British Council του Λονδίνου.
Δεν είχαν περάσει παρά λίγοι μήνες από την παραμονή του στο Λονδίνο όταν τον κάλεσαν για συνέντευξη στο Central Office of Information. Εκεί αφού του ζητήθηκε τους εξήγησε όλη τη μέχρι τότε πορεία του και το βασικό σκοπό που είχε γίνει στόχος και άλλων συναδέλφων του να αποκτούν μεγαλύτερη εμπειρία ώστε να μεταλαμπαδεύουν τα φώτα της επιστημονικής εμπειρίας του κι έτσι να μη χρειάζεται οι Έλληνες ασθενείς να καταφεύγουν στο εξωτερικό για θεραπεία.
Η παραμονή του στο Λονδίνο τού έδωσε μοναδικές ευκαιρίες για να συνεχίσει το λειτούργημά του. Παρακολούθησε όλα τα μετεκπαιδευτικά μαθήματα για χειρουργούς θώρακος-καρδιάς στο Institute of diseases of the chest London University και έλαβε ενεργό μέρος στην έρευνα για τη μεταμόσχευση πνεύμονος στο Cardiothoracic Institute London University.
Συμμετείχε σε όλε τις κλινικοπαθολογικές συγκεντρώσεις και διαλέξεις στο Ινστιτούτο Παθήσεων Θώρακος του Λονδίνου και παρακολούθησε τα τμήματα συνεχούς εκπαίδευσης των θωρακοχειρουργών του Brompton Hospital.
Παρακολουθούσε επίσης και επί τέσσερα χρόνια το Annual Course in cardiac Surgery του British Postgraduate Medical Medical Federation του Πανεπιστημίου του Λονδίνου από το 1973 μέχρι το 1977.
Διετέλεσε επιμελητής στη χειρουργική του θώρακος και της καρδιάς του νοσοκομείου BROMPTON του πανεπιστημίου του Λονδίνου (Ιούλιος 1972-Δεκέμβριος 1972). Ανώτερος εσωτερικός χειρουργός κατόπιν εξετάσεων στο ίδιο νοσοκομείο, επιμελητής και σε άλλα τμήματα με αντικείμενο εκτός από καρδιά και τα αγγεία ενώ επιδίωκε να είναι κοντά σε αυθεντίες, όπως ο R. Desley, που εκείνη την εποχή αποτελούσε κορυφή στη χειρουργική του οισοφάγου. Κατά την παραμονή του στα κέντρα αυτά συμμετείχε στις περισσότερες κλινικές και ερευνητικές δραστηριότητές τους και δημοσίευσε αρκετές επιστημονικές εργασίες μετά των διαπρεπών χειρουργών προϊσταμένων του των οποίων η εκτίμηση που του έδειχναν και η εμπιστοσύνη του έδωσαν την δυνατότητα να εκτελέσει ως υπεύθυνος χειρουργός μεγάλο αριθμό επεμβάσεων θώρακος και καρδιάς.
Από τον Ιανουάριο του 1976 και για ένα χρόνο εργάστηκε στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασσαχουσέτης στη Βοστώνη σε σημαντική θέση.
Ο διορισμός του στο πιο φημισμένο ίσως νοσοκομείο της Αμερικής, στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, εκτός του ότι ήταν τιμή για τον νεαρό επιστήμονα υπήρξε και ιδιαίτερα γόνιμη για τη σταδιοδρομία του ως χειρουργού θώρακος, καρδιάς και αγγείων ιδιαίτερα των στεφανιαίων.
Η επιστημονική συγκομιδή από ένα τέτοιου υψηλού επιπέδου ιατρικού κέντρου ήταν σπουδαία στο ερευνητικό όσο και στον κλινοχειρουργικό τομέα.
Εργάστηκε πειραματικά στο πρόβλημα της συντήρησης του μυοκαρδίου κατά τις εγχειρίσεις ανοικτής καρδιάς με διάσημους καθηγητές.
Υπήρξε μέλος της ομάδας ερευνητών του πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, η οποία μελέτησε σε μεγάλες σειρές πειραμάτων για τέσσερα χρόνια τις διάφορες μεθόδους προφύλαξης του μυοκαρδίου από την ισχαιμία κατά τη διάρκεια των επεμβάσεων εξωσωματικής κυκλοφορίας. Και το αποκορύφωμα της ερευνητικής του δράσης ήταν ένα νέο διάλυμα καρδιοπληγίας και συντηρήσεως του μυοκαρδίου που δημιούργησε και προς τιμήν του πήρε το όνομά του.
Το διάλυμά του συγκρίθηκε πειραματικά με όλους τους άλλους τρόπους συντήρησης του μυοκαρδίου και τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπερέχει κατά πολύ από άλλα γνωστών μεθόδων εγχειρητικής προφύλαξης της καρδιάς.
Ο Κώστας Σμπώκος σε ηλικία που άλλοι συνεχίζουν την ειδίκευση εκείνος ήταν ήδη μέλος πολλών διεθνώς ιατρικών εταιριών και να έχει δημοσιεύσει δεκάδες άρθρα σε διεθνούς εμβέλειας επιστημονικά περιοδικά.
Και δεν έλειψαν οι διακρίσεις. Τον Μάρτιο του 1981 του απονεμήθηκε το 10 Βραβείο «Σωτήρης Παπασταμάτης» της Εταιρείας Ιατρικών Σπουδών για τη μελέτη του ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΟΡΓΑΝΩΝ Το ξεκίνημα – Η πορεία – προοπτικές.
Ήταν μέλος επτά ελληνικών επιστημονικών εταιρειών και 19 διεθνών. Δημοσίευσε 114 ιατρικές δημοσιεύσεις και παρουσιάσεις από τις οποίες πάνω από 30 σε ξένα ιατρικά περιοδικά και την πραγματεία «Η Φιλοσοφία της χειρουργικής ή η ανατομία μιας ανάγκης».
Ανέβηκε ψηλά αλλά δεν ξέχασε ποτέ την οικογένειά του. Έγινε στήριγμα σημαντικό για τους γονείς και τ’ αδέλφια του φροντίζοντας τις σπουδές τους. Ποιος μπορούσε να φανταστεί ότι θα τα κατάφερνε όλα αυτά ένα παιδί που βίωσε την απόλυτη φτώχεια και δεν είχε άλλο εφόδιο παρά τις ευχές των γονέων του.
Όσο ψηλά κι ανέβηκε δεν ξέχασε τις ρίζες του. Έμεινε απλός, ανθρώπινος, ένας αυθεντικός Ανωγειανός που κουβαλούσε πάντα μαζί του τις παραδόσεις με τις οποίες γαλουχήθηκε.
Κι όμως, ίσως για να επιβεβαιωθεί ακόμα μια φορά το ρηθέν «Οι καλοί πεθαίνουν νέοι» μόλις που είχε προλάβει να δημιουργήσει οικογένεια κι ήταν πατέρας δυο μικρών κοριτσιών ήρθε το τέλος. Τόσο ξαφνικά εκεί στο γήπεδο που είχε πάει να παρακολουθήσει έναν αγώνα. Αυτός που είχε σώσει τόσες καρδιές τον πρόδωσε η δική του. Κι ήταν μόλις 41 χρόνων.
Την Πέμπτη 14 του Γενάρη 1982 από την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής όπου τέσσερα χρόνια νωρίτερα είχε παντρευτεί, έγινε η κηδεία του. Ένα πλήθος τον συνόδευε στην τελευταία του κατοικία. Τραγική ειρωνεία ότι μόλις είχε τελειώσει την υφηγεσία του αλλά δεν πρόλαβε να την υποβάλει. Και την έβαλαν μαζί του στο φέρετρο.
Τραγική φιγούρα και η μάνα που έκανε και τις πέτρες να ραγίσουν μοιρολογώντας με τον γνωστό Ανωγειανό τρόπο.
Έχει θολώσει το μυαλό παιδί μου
Και δεν μπορώ να γράψω γιασεμί μου
Κώστα παιδί μου ώρα σου καλή όπου κι αν πάς και η ευχή μου πάντοτε να συνοδεύει την αγνή ψυχή σου.
Αυτός ήταν ο Κώστας Σμπώκος. Ο γιατρός που θα μπορούσε να σώσει τόσο κόσμο, να δημιουργήσει πάνω στην επιστήμη του κι όμως δεν πρόλαβε.
Να τον θυμάται άραγε κανείς; Για την επιστημονική κοινότητα λέμε, γιατί στη γενέτειρά του με έργα και υποτροφίες πάντα διατηρείται αναλλοίωτη η μνήμη του.
