Λίγες σκέψεις για το «μεγάλο παράπονο του Μητροπολίτη»

Τα «Ρεθεμνιώτικα Νέα» δημοσίευσαν την περασμένη εβδομάδα σχόλιο με τίτλο: Η μεγάλη πικρία του Μητροπολίτη», στο οποίο μεταξύ άλλων αναφέρονται: «Ο Σεβασμιότατος νιώθει μεγάλη πικρία για τη φημολογία και τις διαρροές που γίνονται από ορισμένους. Χθες… μας εξέφρασε αυτήν του την πικρία και την απογοήτευση για όσα ψιθυρίζουν διάφοροι… Είναι ένα θέμα το οποίο με πονάει λίγο όταν μαθαίνω πως κάποιοι άνθρωποι διαδίδουν ακόμα και ότι τα χρήματα αυτά έχουν φύγει από τον τόπο….»

Οι εξ ημών παλιότεροι ρεθεμνιώτες, δεν εκπλαγήκαμε από τα σχόλια, τις καχυποψίες και τη γκρίνια που κυκλοφορούν σχετικά με το Κληροδότημα Γ. Τσικόγια (ΚΓΤ). Στην πραγματικότητα τα περιμέναμε. Η είδηση από μόνη της ότι ένα γεροντοπαλίκαρο θέτει στη διάθεση της Εκκλησίας ένα μεγάλο ποσό, ήταν επόμενο ότι θα εξήπτε, θα άναβε, τη φαντασία μεγάλης ή μικρής μερίδας συμπολιτών, οδηγώντας στα πλέον απίθανα σενάρια και τροφοδοτώντας γενναιόδωρα τις συζητήσεις στους ανά τη ρεθυμνιακή επικράτεια καφενέδες. Γνωστή είναι εξάλλου, η ροπή των νεοελλήνων προς τη συνωμοτική αντίληψη της ιστορίας. Πίσω από κάθε γεγονός κρύβεται για τους ρωμιούς μια συνωμοσία σκοτεινών δυνάμεων, που μόνο αυτοί με τη ανυπέρβλητη εξυπνάδα και ευφυϊα τους μπορούν να αντιληφθούν».

 

Καταλαβαίνουμε ότι τα αυτονόητα αυτά για μας τους παλιούς Ρεθεμνιώτες, δεν είναι εύκολο να κατανοηθούν από τον εκκλησιαστικό ηγέτη, που η πόλη αυτή είχε την ευτυχία να υποδεχθεί πριν από έξι χρόνια. Όλα τα σημεία ήταν και είναι θετικά: η ηλικία, η παιδεία και η μόρφωση, τα ενδιαφέροντα, οι καταβολές. Είναι κληρονόμος της μεγάλης πνευματικής παράδοσης δύο από τους σημαντικότερους εκκλησιαστικούς ηγέτες που γνώρισε η Κρήτη τα νεότερα χρόνια. Του Αρχιεπισκόπου Κρήτης Ευγενίου Ψαλιδάκη και του Μητροπολίτη Πέτρας και Χερρονήσου Νεκταρίου. Ερχόμενος στο Ρέθυμνο, ανέπτυξε σημαντικές πρωτοβουλίες και δράσεις στον χώρο της εκκλησιαστικής, αλλά και της ευρύτερης κοινωνικής ζωής της πόλης, ακολουθώντας το παράδειγμα των δύο προαναφερθέντων γερόντων του. Εύλογο και λογικό, επομένως είναι, να αναρωτιέται: γιατί τόση επιπολαιότητα και ανευθυνότητα, γιατί τόση ατεκμηρίωτη διαβολή; Δεν θέλομε να κάνομε τον αυτόκλητο δικηγόρο ή απολογητή του Επισκόπου μας. Δεν μας το ζήτησε και δεν το χρειάζεται, άλλωστε. Δε διστάζομε όμως να διατυπώσουμε απλά και τίμια λίγες σκέψεις.

 

1 Το κληροδότημα Τσικόγια έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή, όπου η ανεργία και η μεγάλη οικονομική κρίση μαστίζει την κοινωνία. Διάχυτη η απογοήτευση για το κράτος και τους θεσμούς του. Εμφανής η αποκοπή μεγάλου τμήματος της νεολαίας από τη λειτουργική πράξη της Εκκλησίας. Ευρέως κυκλοφορούσα η άποψη ότι η θρησκεία δεν είναι πια ένα βασικός κοινωνικός θεσμός, αλλά υπόθεση προσωπική του καθενός. Μέσα σ’ αυτό το παρακμιακό κλίμα, ξαφνικά μπαίνει στη ζωή της πόλης η κουβέντα για το κληροδότημα Τσικόγια.

 

2 Αναμφίβολα το ΚΓΤ αποτελεί μια πρωτόγνωρη για τους δίσεκτούς καιρούς μας πρόκληση. Πρόκειται για ένα σημαντικό ποσό που εκτός των άλλων έχει και συμβολικό, σημειωτικό χαρακτήρα. Είναι ένα σημείο, ένα πρόκριμα ότι η Εκκλησία διαθέτει «εν τοις πράγμασι» το ηθικό πλεονέκτημα, τη σοφία, τη διάκριση, τη νοικοκυροσύνη, την ικανότητα, την τέχνη, και, το σπουδαιότερο, τα υπεύθυνα και σοβαρά στελέχη, πάνω στους ώμους των οποίων θα στηριχθεί η διαχείριση και επιτυχής ολοκλήρωση τέτοιων έργων.

 

3 Ζωτικής σημασίας ανάγκη είναι να προκύψουν κατά το δυνατόν μεγαλύτερης διάρκειας και συνέχειας αποτελέσματα. Να διασφαλιστεί, δηλαδή, το κρίσιμο ζήτημα της ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ των όποιων αποτελεσμάτων ήθελαν προκύψει. Να μην επαναληφθεί το φιάσκο των Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων. Τεράστια ποσά σπαταλήθηκαν, χωρίς ουσιαστικό προγραμματισμό, χωρίς έλεγχο, χωρίς σωφροσύνη, χωρίς βιώσιμα αποτελέσματα. Τα παραδείγματα από τις προσωπικές μου εμπειρίες, αναρίθμητα.

4 Αναμφίβολα ο Μητροπολίτης μας διαθέτει όλα τα εχέγγυα να αξιοποιήσει με τον καλύτερο τρόπο τις δυνατότητες που προσφέρει το κληροδότημα. Αγωνιά και αγωνίζεται, περισσότερο από τον καθένα μας, να ανταποκριθεί με επάρκεια και ποιότητα σ’ αυτή τη μεγάλη πρόκληση και για το λόγο αυτό είναι κατανοητή η πικρία του.

 

5 Στην προσπάθεια, όμως, αυτή ο Μητροπολίτης δεν είναι μόνος. Πίσω του βρίσκεται το σώμα της Εκκλησίας, που περιλαμβάνει όλους όσους έχουμε βαπτιστεί και αποτελούμε ενεργά ή λιγότερο ενεργά μέλη της. Ο Επίσκοπος, σύμφωνα με την Ορθόδοξη Εκκλησιολογία, δεν είναι απλώς ο χαρισματικός ηγέτης, ο μπροστάρης μιας ομάδας θρησκευομένων. Η δύναμή του δεν εξαντλείται στις όποιες προσωπικές του δεξιότητες. Παράλληλα με αυτές και μαζί με αυτές βρίσκονται οι δεξιότητες και οι δυνατότητες των μελών της Εκκλησίας, κληρικών τε και λαϊκών. Δεν είναι το πρόσωπο που τα κάνει όλα. Το έργο του δεν είναι ενός ανδρός αρχή, ή «an one man show». Εκφράζει και έχει πάντα δίπλα του αδιασπάστως το σώμα των πιστών, με τα όποια μεγαλύτερα ή μικρότερα χαρίσματά του. Γι’ αυτό και η επιτυχία στο δύσκολο αυτό εγχείρημα δεν είναι άθλος προσωπικός ενός ατόμου, άλλα επίτευγμα ολόκληρης της Εκκλησίας.

 

Όλα αυτά βέβαια τα γνωρίζει περισσότερο από κάθε άλλο ο Μητροπολίτης μας, δεν έχει ανάγκη τη σοφία μας. Γνωρίζει επίσης ότι, ως μέλη της Εκκλησίας, στεκόμαστε πλάι του και τον εμπιστευόμαστε. Στο μυαλό μας όμως είναι και όλοι οι άλλοι, οι «εντός», ή οι «εκτός» του περιβόλου, ρεθεμνιώτες, που αμφιβάλουν, δυσπιστούν, μεμψιμοιρούν καλοπροαίρετα ή μη. Για όλους αυτούς, είμαστε βέβαιοι, η Εκκλησία θα δώσει ως το τελικό στάδιο, με τον τρόπο το δικό της, εμπράκτως, (τα λόγια είναι σήμερα περιττά), πειστική, αδιαμφισβήτη και ακλόνητη απάντηση.