Του ΜΑΝΩΛΗ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗ
Τριάντα χρόνια, αδιάκοπα, συνεχίζεται το πολιτιστικό σεργιάνι του Λαογραφικού Ομίλου «Κουρήτες», στις γειτονιές του κόσμου!
Νέοι και νέες από την Κρήτη, επιλεγμένοι με αυστηρά κριτήρια από το Μανώλη Παττακό (Παττακομανώλη), αρχηγό, δάσκαλο και οδηγητή των «Κουρητών», συμμετέχουν σ’ ένα διαχρονικό πολιτιστικό οδοιπορικό…
Οι «Κουρήτες», με αποστολική φλόγα, διαδίδουν το λαϊκό πολιτισμό μας, τα ήθη και τα έθιμά μας, τις παραδόσεις μας, όπως τα διδαχτήκαμε από τους παππούδες, τις γιαγιάδες, τους γονείς μας!
Κάθε μικρή ή μεγάλη πολιτιστική-κοινωνική εκδήλωση στην οποία μετέχει ο Λαογραφικός Όμιλος «Κουρήτες», αποκτά ξεχωριστή σημασία, ζωντανεύει θρύλους και παραδόσεις, ιστορίες της γιαγιάς δίπλα στο αναμμένο τζάκι του χειμώνα…
Αποπνέει αρώματα από την Κρήτη, από τα ευλογημένα χωριά μας, τους μυροβόλους κάμπους, τα μυθικά βουνά της που πρόσφεραν πάντα θαλπωρή και λαϊκή στήριξη σε κινήματα και επαναστάσεις για ελευθερία και δημοκρατία!
Αρώματα της Κρήτης, Μυλοποταμίτικη λεβεντιά και φιλοξενία απόπνεε και η βάφτιση των δυο θυγατέρων του Λειβαδιώτη Γιώργη Σωπασή και της γυναίκας του Αλεξάνδρας.
Το θρησκευτικό μέρος της βάφτισης έγινε στην Αγία Κυριακή της Αμφιθέας, στην Αθήνα και το γλέντι στην κρητική ταβέρνα «Ζορμπάς» του επίσης Λειβαδιώτη Θωμά Χνάρη.
Το «γενικό πρόσταγμα» είχε ο Παττακομανώλης και υπήρχε λόγος να το κάνει. Ένας από τους νονούς ήταν ο λεβεντόκορμος πρωτογιός του, πρωτοχορευτής της τωρινής τέταρτης γενιάς των «Κουρητών», ο φιλιότσος μου Νίκος Παττακός.
Ο δάσκαλος της παράδοσης, σε μία συνηθισμένη κοινωνική εκδήλωση, κατάφερε να αναδείξει πολιτιστικά και θρησκευτικά στοιχεία:
Να τιμήσει τον προστάτη του Αϊ Αστράτηγο (Αρχάγγελο Μιχαήλ), να σκορπίσει στα τραπέζια βότανα της Κρήτης, ρίγανη, βασιλικό, φασκόμηλο και φλισκούνι!
Να παρουσιάσει στην Αθήνα τη νέα φορεσιά των «Κουρητών. Εκείνη που πρωτοφόρεσαν οι χορευτές του κατά το προσκύνημά τους στο Άγιο Όρος: Μαύρο κεφαλομάντηλο, σιέλ προς το γκρι πουκάμισο, βαθύ μπλε γιλέκο, στο ίδιο χρώμα γκιλότα και βυσσινί στιβάνια. Την «Αγιορείτικη φορεσιά», όπως την ονομάτισε.
Από τη πλευρά τους οι γονείς των δυο κοριτσιών που βαφτίστηκαν εξάντλησαν όλα τα περιθώρια της μυλοποταμίτικης φιλοξενίας.
Πλούσια τα ελέη του Κυρίου στις τάβλες που στρώθηκαν στο «Ζορμπά»: Νοστιμότατο πιλάφι, λειβαδιώτικα τυριά, μυζήθρες, μέλι, γεννήματα της κρητικής γης, οφτό και βραστό κρέας από πρόβατα και φουριάρικες αίγες που τράφηκαν στα λειβαδιώτικα αόρη.
Ο πρωτογιός του Παττακομανώλη, Νίκος Παττακός, η Χρυσάνθη Τζουρμπάκη από τις Καρίνες και ο Δημήτρης Κρεμύδας, είναι οι νονοί της Νίκης Σωπασή. Νονός της Ιωάννας Σωπασή είναι ο Γιάννης Γρύλλος.
Ο φιλιότσος μου Νίκος Παττακός, έγινε νονός για πρώτη φορά. Τον καμαρώσαμε να σέρνει πρώτος το ρεθεμνιώτικο συρτό, στο πεντοζάλη, να κάνει άψογα χορευτικές φιγούρες, σαν το άγριο πουλί που απελευθερώνεται για να πετάξει προς τους ουρανούς!
Στο ίδιο τραπέζι, βρέθηκε η οικογένεια του Μανώλη Παττακού. Οι όμορφες υποψήφιες νύφες του Παττακομανώλη και της Μαρίνας, Ανδρομάχη Καλουδιώτη, από τη Ναύπακτο, του Νίκου και Άννα Μουστάκα, από το Βουτά Σελίνου του Γιώργη, που υπηρετεί τη θητεία του στο στρατό και απουσίαζε.
Ήταν ακόμα τα αδέλφια του Παττακομανώλη Γιάννης, Αντώνης, Γιώργης που τον στηρίζουν στο δύσκολο πολιτιστικό οδοιπορικό του, ο ξάδερφος τους Γιάννης Μαραγκάκης, αντιπρόεδρος του Λαογραφικού Ομίλου «Κουρήτες», πρώην διευθυντικό στέλεχος της ασφαλιστικής εταιρείας «Φοίνικας» και η γυναίκα του Αργυρώ.
Με τον Παττακομανώλη γνωριστήκαμε στην Παγκρήτια Ένωση πριν από τριάντα χρόνια και κάτι παραπάνω. Πρόεδρος ήταν η Φαλή Βογιατζάκη και εγώ αντιπρόεδρος. Το 1988 ο Μανώλης Παττακός, ο Μιχάλης Σηφακάκης και ο Βασίλης Τουπής, μέλη της χορευτικής ομάδας της Παγκρήτιας Ένωσης, δημιούργησαν το Λαογραφικό Όμιλο «Κουρήτες». Από τότε τους παρακολουθώ σε κάθε χορευτικό και πολιτιστικό βήμα τους…
Στο «Ζορμπά», στο γλέντι της διπλής βάφτισης ξανασμίξαμε, ύστερα από καιρό, με τον ξεχωριστό χορευτή Γιάννη Χνάρη, με πρωτοχορευτές που αποτέλεσαν τη θρυλική πρώτη γενιά των «Κουρητών». Όπως τότε πατούν ακόμα γερά το σανίδι της πίστας…
Καμάρωσα το Μιχάλη Σηφακάκη, το Δημήτρη Λιονή να χορεύει με το γιο του, την πάντα κομψή και αέρινη συντέκνισσά μου Μαρίνα Παττακού, το σύντεκνο μου Παττακομανώλη, μπροστάρη στο χορό, στην παράδοση, το λαϊκό πολιτισμό μας.
Χάρηκα που τα παιδιά του ακολουθούν τα ζάλα του σπουδαίου αυτού Κρητικού και φλογερού Ρεθεμνιώτη. Ενθουσιάστηκα ξαναβλέποντας το δεκάχρονο γιο του Παττακογιώρη, αδελφού του Παττακομανώλη, το Νικολάκη Παττακό, να εξελίσσεται σε σπουδαίο χορευτή. Γνήσιο ταλέντο με σημαντικούς δασκάλους και χορευτικές ικανότητες τον πατέρα του και τον μπάρμπα του!
Ο Λειβαδιώτης Γιάννης Σωπασής (Βρουβογιάννης) στη λύρα, ο φίλος και συγχωριανός μου Στρατής Μαμαλάκης και ο Νεκτάριος Κοντογιάννης στα λαούτα δημιούργησαν εντυπωσιακή ατμόσφαιρα κεφιού.
Από νωρίς, όμως, το μεθυστικό κρασί, η γλυκόπιοτη λειβαδιώτικη ρακή είχαν προετοιμάσει τους καλεσμένους κι είχαν βάλει φωτιά στο γλέντι…
Δεν έχω αμφιβολία ότι όταν οι νεοφώτιστες θα φτάσουν και θα έχουν ξεπεράσει, κατά πολύ, τα χρόνια μου ξαναδιαβάζουν αυτό το κείμενο θα λένε: Στη βάφτιση μας χόρεψαν οι «Κουρήτες»! Το έγραψαν και τα «Ρεθεμνιώτικα Νέα»!