Στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας, σε διάγγελμά του, ο πρωθυπουργός της χώρας, ανακοίνωσε πως καθώς η χώρα -δηλαδή οι πολίτες της με τους κόπους τους- κατάφερε να επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα παραπάνω από το προβλεπόμενο, η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να διαμοιράσει το περίσσευμα αυτό όπως αυτή θεωρεί πως είναι ο καλύτερος τρόπος.
Με τις αναλύσεις που έγιναν από μετά, προέκυψε πως, μεσοσταθμικά, 1,6 εκατ. συνταξιούχοι θα λάβουν από 380 περίπου ευρώ έκαστος και άπαξ. Πανηγυρίστηκε κυβερνητικά αυτή η κίνηση μάλιστα και άρχισαν οι αναλύσεις πως αυτός ο τρόπος μοιράσματος χρημάτων, που αποκαλείται σχηματικά, «λεφτά από το ελικόπτερο», θα ωφελήσει την κίνηση της αγοράς, θα ελαφρύνει τους ταλαιπωρημένους συνταξιούχους και θα δώσει θετικά αποτελέσματα, έστω και βραχυπρόθεσμα, στην ελληνική κοινωνία.
Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Υπήρχαν άλλοι τρόποι που το πλεόνασμα αυτό θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει διαφορετικά την ελληνική οικονομία με σκοπό να παράξει καλύτερα αποτελέσματα;
Η συγκεκριμένη κίνηση, για να μην γινόμαστε άδικοι και να μην ξεχνάμε, έχει επαναληφθεί και στο παρελθόν δυο φορές. Και ήταν και τότε λάθος. Τη περίοδο διακυβέρνησης Καραμανλή μοιράζονταν τριχίλιαρα χωρίς έλεγχο και πιστοποίηση στους πληγέντες από τις φωτιές της Ηλείας και κατά τη διακυβέρνηση Σαμαρά μοιράστηκαν 500άρικα σε χαμηλοσυνταξιούχους, μετά από την επίτευξη πάλι, πρωτογενούς πλεονάσματος της ελληνικής οικονομίας.
Ας κάνουμε μια γρήγορη ανάλυση: Στους χαμηλοσυνταξιούχους, θα μοιραστεί επίδομα μια και έξω, 380 περίπου ευρώ. Παραμονές του νέου έτους. Με τις υποχρεώσεις για άμεσες πληρωμές στο κλείσιμο του έτους να έχουν να κάνουν με τον ΕΝΦΙΑ, με τον φόρο εισοδήματος, με το κλείσιμο του ΦΠΑ, με λογαριασμούς κοινής ωφελείας και τα τέλη κυκλοφορίας των οχημάτων.
Υποστηρίζει κανένας, πως ένας χαμηλοσυνταξιούχος, θα ρίξει τα χρήματα που θα πάρει στην αγορά ή μήπως θα καλύψει με αυτά τις άμεσες και υπεραυξημένες οφειλές στο κράτος;
Εύκολα, διαπιστώνει κάποιος πως τα χρήματα που «πετάχτηκαν από το ελικόπτερο», θα επιστρέψουν σε πολύ μεγάλο τους μέρος, ταχύτατα και χωρίς κανένα άμεσο αποτέλεσμα για τη πραγματική οικονομία της χώρας, στο κράτος, που τα χορηγεί. Πρόκειται για ακόμα ένα λάθος τρόπο λειτουργίας του οικονομικού μοντέλου της χώρας.
Ας δούμε δυο διαφορετικές προτάσεις:
– Αν μοιράζονταν με ορθά κριτήρια, αυτά τα 610 εκατ. σε 20.000 νέες επιχειρήσεις, θα τους δίναμε 30.000 για ένα ή για δυο χρόνια. 20.000 νέες επιχειρήσεις σε μια εποχή που το χρειάζεται η χώρα.
– Αν δίναμε αυτά τα 610 εκατ. σε 10.000 επιχειρήσεις για να προσλάβουν πέντε νέους υπαλλήλους από τον ΟΑΕΔ, θα ελαττώναμε κατά 50.000 την ανεργία για ένα χρόνο. Τουλάχιστον.
Μπορούμε να φανταστούμε το συνολικό αποτέλεσμα που θα είχε για την οικονομία της χώρας αλλά και τη κοινωνία, το ίδιο ποσό, απλωμένο όμως με διαφορετικό τρόπο στην ελληνική παραγωγική μηχανή; Θα ήταν τα παράγωγα αυτού του ποσού καλύτερα για την ελληνική οικονομία που λέμε όλοι πως πρέπει να πάρει μπροστά; Παρόμοιες προτάσεις υπάρχουν πολλές. Όμως δεν είναι ψηφοθηρικά αποδοτέες.
Τι χρειάζεται αυτή τη στιγμή η χώρα για να μπορέσει να ξαναπάρει μπροστά; Χρήματα που θα επιστρέψουν μέσα σε ένα μήνα στο κράτος ή δημιουργία ανάπτυξης και «λάδι στη μηχανή της οικονομίας»;
Έχει ειπωθεί πολλές φορές. Για να μπορέσει η χώρα να αλλάξει επίπεδο, για να βγει από τη μέγγενη της οικονομικής δυσπραγίας, χρειάζεται τόλμη και θάρρος. Απαιτούνται λύσεις «εξωσυμβατικές» σε σχέση με το παρελθόν. Χρειάζεται όμως επίσης ξεκάθαρα, να ξεφύγουμε από τα λάθη του παρελθόντος και να χαράξουμε νέους δρόμους.
Σε κάθε τέτοιο πρόβλημα, θα επανέρχεται το πολιτικό αξίωμα:
Προοδευτικό είναι αυτό που βοηθάει τη κοινωνία και τη χώρα να κάνει βήματα εμπρός. Όμως οι προοδευτικές προτάσεις είναι πάντοτε και προωθημένες. Τολμηρές. Έχουμε τις προτάσεις και τη πρόθεση να βγάλουμε τη χώρα από τα αδιέξοδα; Τότε πρέπει να ακολουθήσουμε νέους δρόμους.
Και σε αυτή τη φάση, τα λεφτά από το ελικόπτερο δεν δίνουν καμία προοδευτική, αναπτυξιακή λύση για τη χώρα. Είναι άδικος κόπος.
* Ο Γιάννης Λίτινας είναι πολιτικός μηχανικός
