Όταν μονάχος περπατάς στην παγωμένη νύχτα,
είτε στο βλέμμα ενός παιδιού που θα σε προσπεράσει,
είτε στη φλόγα ενός κεριού που θα κρατάς
διαβαίνοντας το σκοτεινό το δάσος.
Γιατί ψηλά στον ουρανό που κατοικούνε τ’ άστρα
μαζεύονται όλοι οι ποιητές (…)
Και περιμένουν
Να λιγωθούν οι αστερισμοί και να λιγοθυμήσουν.
Να πέσουν μεσ’ στον ύπνο σου.
Να γίνουν αναστεναγμός στην άκρη των χειλιών σου.
Να σε ξυπνήσουν και να δεις απ’ το παράθυρό σου.
Το πρόσωπό μου φωτεινό
να σχηματίζει αστερισμό,
να σου χαμογελάει
και να σου ψιθυρίζει (…)
Μάνος Χατζιδάκης: «Ερωτικό».
Η ψυχική διάθεση, οι σκέψεις, η εσωτερική ανάγκη έκφρασης συναισθημάτων καθορίζουν αρκετές φορές το τι θα αποτυπωθεί στο χαρτί. Καθοδηγούν τη γραφίδα και ορίζουν το περιεχόμενο… Έτσι, ενώ ξεκινά ο γράφων να «μιλήσει» για τα φλέγοντα καθημερινά κοινωνικά, οικονομικά, πολιτικά… μια αόρατη εσωτερική ανάγκη του αλλάζει, ξαφνικά, τα σχέδια…
Είναι ανάγκη -του λέει- να ξεφύγεις (να ξεφύγουν και οι αναγνώστες σου) για λίγο από την πολύπλευρη καθημερινή πίεση, να αφήσουν τον εαυτό τους ελεύθερο να… «αναπνεύσει» (συν)αισθήματα, να «αδειάσει» λίγο το νου και την ψυχή του από τη «μαυρίλα» που τον έχουν «ποτίσει», αδιαφορώντας όλοι για την ψυχική-συναισθηματική του πλευρά..
Αδιαφορώντας για το άλλο «μισό» του εαυτού του… Οδηγώντας τον έτσι να γίνει ένα «στεγνό» υποκείμενο, μακριά πια από ότι κυρίως έχει να κάνει με συναισθήματα, πάθη, αδυναμίες, έρωτες, και γιατί όχι και… λάθη, λάθη ζωής που, όμως, όταν του γίνουν μάθημα τον δυναμώνουν και βοηθούν να ζήσει ένα ποιοτικό μέλλον στη ζωή του, τουλάχιστον στο επίπεδο μιας ψυχικής και συναισθηματικής ηρεμίας…
Ο Οδ. Ελύτης το έχει διατυπώσει με ένα λόγο καθαρό και ουσιαστικό: «Και να ‘χεις την ψυχή σου στα δάχτυλα, στα μάτια, στα ρουθούνια, στα χείλη. Από ‘κει μιλάει ο κόσμος», κάνοντας λόγο για την «αγιότητα των αισθήσεων»…
Είναι, λοιπόν, ένας άλλος τρόπος ζωής αυτό. Ένας δρόμος που δεν θα μας απομακρύνει από τις αισθήσεις και όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο νομπελίστας ποιητής: «Η φύση είναι ένας τρόπος να αντιλαμβάνεσαι τα πράγματα και να λειτουργούν οι αισθήσεις σου». Και όλα τούτα με «όπλα την ομορφιά και την αθωότητα»…
Λειτουργώντας, λοιπόν, ο ποιητικός λόγος ως «οδοδείκτης» δεν χάνει την ευκαιρία να μας μιλήσει για τα πιο συναρπαστικά πράγματα της ζωής: «Αυτό είναι η ζωή, αυτό είναι ο θάνατος, αυτό το όνειρο, αυτό ο έρωτας. Τι πιο απλό και πιο ενδιαφέρον; Τα μυστικά της ζωής, της ζωής μας, τα αισθήματά μας, οι πόθοι μας, οι πιο κρυφοί, οι αποτυχίες μας και οι θλίψεις μας είναι τα πιο συναρπαστικά πράγματα που μπορεί να υπάρξουν»…. Γιατί ο Έρωτας (και η ποίηση), «ο Έρωτας ο αληθινός, όταν σου συμβεί πραγματικά, σου αποκαλύπτει σαν θεία χάρις το βαθύτερο νόημα των πραγμάτων»!
Το απόλυτα εγωιστικό αυτό συναίσθημα (ο Έρωτας) έχει τέτοια δύναμη (και δυναμική), που και στην έσχατη έντασή του (δηλαδή όταν καταλήγει στη συντριβή) πάλι οδηγεί στον «εξαγιασμό των αισθήσεων»…
Πιάνοντας τη «σκυτάλη» ο Μάνος Χατζιδάκις θα πει:
«Λατρεύω την αγάπη/γιατί με κάνει να σκέφτομαι.
Λατρεύω τη σκέψη/γιατί με οδηγεί στην πράξη.
Λατρεύω την πράξη/γιατί με κάνει ελεύθερο να σκέφτομαι και ν’ αγαπώ».
Το σημερινό μας «ταξίδι» -με οδηγούς και συνταξιδιώτες τον Οδ. Ελύτη και τον Μάνο Χατζιδάκη- στα μονοπάτια μιας άλλης ζωής, μιας βιωτής ζωής, έχει ακόμα μια αξιόλογη στάση. «Ανασκαφές στον ζυγό» του Μ. Χατζιδάκι: «Η σημασία των πουλιών δεν φανερώνεται αν τα φονεύεις με δίκαννο σε φθινοπωρινό κυνήγι. Η σημασία των πουλιών υπάρχει μόνο όταν πετούν. Για να θυμίζουνε τον ξεχασμένο προορισμό μας, που είναι κάποτε να πετάξουμε κι εμείς»…
Ένας ξεχασμένος για πολλούς από εμάς προορισμός… Μια «αιώνια» στασιμότητα.
Μια αδιαφορία για το άλλο μισό της ύπαρξής μας. Ένας φόβος απέναντι στο άγνωστο είτε είναι ο Έρωτας είτε το πάθος είτε «οι πιο κρυφοί πόθοι μας», οι θλίψεις, τα αισθήματά μας, δηλαδή, τα πιο συναρπαστικά πράγματα που μπορεί να υπάρξουν!
Το άλλο μισό της ζωής μας δεν λειτουργεί με υπολογισμούς… αλλά με τις αισθήσεις! Με τις αδυναμίες, τα πάθη μας, την εσωτερική μας δυναμική… Μάλιστα, ο Μάνος Χατζιδάκης λέει χαρακτηριστικά:
«Κύκλος παρείσακτος στη Λογική
και στην ευθεία σκέψη
αυξάνει τη διάμετρό του
με το πάθος μου»…
Δύσκολα όλα τούτα….
Δύσκολα, μα όχι ακατόρθωτα!
Πολύτιμα, ταυτόχρονα, και αναντικατάστατα για μια ζωή ισορροπημένη…
Ξέρω ότι, ίσως, αρκετοί θα προβληματιστούν και ελπίζω ελάχιστοι να αδιαφορήσουν για τις γραμμές αυτές… Αυτό, όμως, είναι το λάθος μας! Το ότι, δηλαδή, στεκόμαστε μοναχά στη «Λογική και στην ευθεία σκέψη», στο μισό μας «είναι»…
Και η «αγιότητα των αισθήσεων»;
Αυτή τότε με το δικό της τρόπο μας… εκδικείται!
