Επανειλημμένα τα τελευταία χρόνια Έλληνες και ξένοι επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει για το ενδεχόμενο να έρθει αντιμέτωπη η Κρήτη με την ξηρασία, συνιστώντας την ανάληψη πρωτοβουλιών ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι συνέπειες του φαινομένου, όπως λήψη μέτρων μείωσης της κατανάλωσης νερού, πρωτοπόρες προσεγγίσεις διακυβέρνησης στη διαχείριση των υδάτων του νησιού, εύρεση εναλλακτικών πηγών νερού που θα εξασφαλίζουν ικανοποιητικά αποθέματα για χρήση στη διάρκεια της ξηρασίας κ.α.
Δεν έχουν περάσει πολλοί μήνες από τότε που δόθηκε στη δημοσιότητα σχετική μελέτη με θέμα «καινοτόμες μεθοδολογίες διαχείρισης υδατικών πόρων για την προσαρμογή της κλιματικής αλλαγής και διακυβέρνησης της Περιφέρειας Κρήτης», την οποία εκπόνησαν ερευνητές του Πολυτεχνείου Κρήτης, του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (ΤΕΙ) Κρήτης, του Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης (OAK) και του Νορβηγικού Ινστιτούτου Υδάτινων Ερευνών (NIVA), που συμμετείχαν σε πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (Ε.Ο.Χ.) και συνεργάστηκαν με τη Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης.
Όσα επεσήμαναν οι εκπρόσωποι των παραπάνω εκπαιδευτικών ιδρυμάτων για την ξηρασία από την οποία απειλείται η Κρήτη, δεν ήταν μια κινδυνολογία αλλά συμπεράσματα που προέκυψαν από την ανάλυση δεδομένων που είχαν στη διάθεση τους.
Το Παγκόσμιο Ινστιτούτο Έρευνας έρχεται να επιβεβαιώσει τους Έλληνες επιστήμονες. Σε έκθεση του, η οποία δημοσιεύτηκε χθες, κατατάσσει την Ελλάδα στις χώρες του κόσμου που τις αμέσως επόμενες δεκαετίες πρόκειται να αντιμετωπίσουν πρόβλημα ξηρασίας εάν δεν ληφθούν έγκαιρα μέτρα. Το πρόβλημα μάλιστα αποδίδεται στην κακή πολιτική διαχείρισης υδάτων που ακολουθούνται στις υπό απειλή χώρες.
Ειδικότερα η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις 33 χώρες του πλανήτη οι οποίες είναι πολύ πιθανό μέχρι το 2040 να βρεθούν αντιμέτωπες με εντονότατο πρόβλημα έλλειψης νερού, εξαιτίας του συνδυασμού των καιρικών συνθηκών, των αλλαγών στο κλίμα και της κακής διαχείρισης. Και οι 33 χώρες καλούνται να λάβουν άμεσα μέτρα προκειμένου να προφυλάξουν τον πληθυσμό και τις υποδομές τους από το φαινόμενο της ξηρασίας.
Η Ελλάδα, σύμφωνα με την έκθεση, αντιμετωπίζει πιθανότητα μεγαλύτερη από 80% να στερηθεί το απαραίτητο για τη διαβίωση του πληθυσμού και την κάλυψη των αναγκών της νερού μέχρι το 2040, καθώς το κλίμα γίνεται θερμότερο, οι ζεστές ημέρες του χρόνου αυξάνονται και παρόλα αυτά απουσιάζουν οι υποδομές για τη συλλογή, διατήρηση και αξιοποίηση του πόσιμου υγρού, το οποίο είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητο για την επιβίωση του ανθρώπου.
Τα «Ρ.Ν.» υπενθυμίζουν ότι στην έκθεση των Ελλήνων επιστημόνων, η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα πέρσι, επισημαίνονται μεταξύ άλλων τα εξής: «Μετά από σύγκριση των αποτελεσμάτων για τα δύο είδη ξηρασίας (υδρολογικής και μετεωρολογικής) με την κατανομή GEV, παρατηρούμε ότι ο κίνδυνος εμφάνισης ακραίων γεγονότων μετεωρολογικής ξηρασίας είναι αμεσότερος συγκριτικά με τον κίνδυνο εμφάνισης ακραίων γεγονότων υδρολογικής ξηρασίας για ένα αρκετά μεγάλο αριθμό λεκανών μελέτης και για όλα τα έτη επαναφοράς που μελετήθηκαν. Αυτό επιβεβαιώνει το γεγονός ότι αρχικά εμφανίζεται η μετεωρολογική ξηρασία και στη συνέχεια, έπειτα από εκτεταμένη μετεωρολογική ξηρασία, εμφανίζεται η υδρολογική. Το υδατικό διαμέρισμα της Κρήτης εμφανίζεται ιδιαίτερα επιρρεπές σε συνθήκες μετεωρολογικής ξηρασίας σύμφωνα με τα υπάρχοντα δεδομένα παρατήρησης».
Αναλυτικά….
Φαινόμενα ξηρασίας και ανομβρίας απειλούν τη χώρα
ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΕΡΕΥΝΑΣ
• Απαραίτητη η άμεση λήψη μέτρων για ορθολογική διαχείριση νερού
Η ορθολογική χρήση των υδατικών πόρων αποτελεί βασικό ζητούμενο, δεδομένης και της κλιματικής αλλαγής σε συνδυασμό με την ήδη σημαντική μείωση των βροχοπτώσεων και τα φαινόμενα ξηρασίας σε αρκετές περιοχές της Κρήτης.
Κατά καιρούς οι επιστήμονες έχουν κρούσει τον καμπανάκι του κινδύνου για το νησί της Κρήτης που χαρακτηρίζεται επιρρεπές τόσο για φαινόμενα ξηρασίας, όσο και πλημμυρών με τεράστιες συνέπειες για το ίδιο το περιβάλλον αλλά και την οικονομία του νησιού, αφού ο πρωτογενής τομέας και ο τoυρισμός που είναι οι δυο τομείς στους οποίους στηρίζεται θα έχουν άμεσες και έμμεσες συνέπειες.
Τους παραπάνω κινδύνους και την κατάσταση που επικρατεί επιβεβαιώνει η λίστα με τις χώρες που αντιμετωπίζουν σαφές πρόβλημα νερού για τις αμέσως επόμενες δεκαετίες, λόγω της κακής διαχείρισης από την πολιτεία που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα.
Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις 33 χώρες του πλανήτη, οι οποίες είναι πολύ πιθανό μέχρι το 2040 να βρεθούν αντιμέτωπες με εντονότατο πρόβλημα έλλειψης νερού, εξαιτίας του συνδυασμού των καιρικών συνθηκών, των αλλαγών στο κλίμα και της κάκιστης διαχείρισης.
Πιο συγκεκριμένα, η Ελλάδα βρίσκεται στο «κόκκινο», μαζί με άλλες 32 χώρες, οι οποίες καλούνται να λάβουν άμεσα μέτρα, προκειμένου να προφυλάξουν τον πληθυσμό και τις υποδομές τους. Η χώρα μας, βάσει της έκθεσης που δόθηκε στη δημοσιότητα, αντιμετωπίζει πιθανότητα μεγαλύτερη από 80% να στερηθεί το απαραίτητο για τη διαβίωση του πληθυσμού και την κάλυψη των αναγκών της νερού μέχρι το 2040, καθώς το κλίμα γίνεται θερμότερο, οι ζεστές ημέρες του χρόνου αυξάνονται και παρόλα αυτά απουσιάζουν οι υποδομές για τη συλλογή, διατήρηση και αξιοποίηση του πόσιμου υγρού, το οποίο είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητο για την επιβίωση του ανθρώπου.
Πιο συγκεκριμένα, η Ελλάδα βρίσκεται στην 28η θέση της σχετικής κατάταξης, των 33 χωρών που αν δεν λάβουν τα απαιτούμενα μέτρα θα βρεθούν αντιμέτωπες με έλλειψη πόσιμου νερού, την ίδια στιγμή που τα καιρικά φαινόμενα εντείνονται και οι προβλέψεις για το μέλλον ανατρέπονται με αυξανόμενη ένταση, προς το χειρότερο.
Στη λίστα περιλαμβάνονται χώρες της Μέσης Ανατολής, της Αραβίας, καθώς και ορισμένες ακόμα ευρωπαϊκές, όπως τα Σκόπια και η Ισπανία, ενώ διακρίνει κανείς και το όνομα της Τουρκίας. Στον υψηλότερο δείκτη επικινδυνότητας περιλαμβάνονται οκτώ χώρες και συγκεκριμένα το Μπαχρέιν, το Κουβέιτ, το Κατάρ, το Σαν Μαρίνο, η Σιγκαπούρη, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Παλαιστίνη (έχει αναγνωριστεί από οργανισμούς και κράτη) και το Ισραήλ.
Πολλές χώρες ακόμη παρουσιάζουν δυσοίωνες προβλέψεις, παρ’ ότι στην παρούσα φάση δεν δείχνουν να απειλούνται. Παρόλα αυτά και σύμφωνα με την έκθεση του Παγκοσμίου Ινστιτούτου Έρευνας, θα πρέπει να λάβουν προληπτικά μέτρα, καθώς τις δεκαετίες που θα ακολουθήσουν με το 2040, θα κληθούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα και ίσως να είναι αργά.
Απαραίτητη η λήψη μέτρων
Η καλλιέργεια υδατικής συνείδησης θα φέρει μια νέα κουλτούρα για το νερό, η οποία θα περιλαμβάνει λύσεις για τη μείωση της ζήτησης, για εξοικονόμηση νερού, προστασία του πόρου από τη ρύπανση, αξιοποίηση εναλλακτικών πηγών νερού καθώς και συμμετοχή πληροφορημένων πολιτών σε αποφάσεις συλλογικού ενδιαφέροντος.
Σε επίπεδο δήμου Ρεθύμνης η εξοικονόμηση νερού, η ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων και ο περιορισμός κατανάλωσης του βρίσκεται στις προτεραιότητες της δημοτικής αρχής, η οποία συμμετέχει σε αντίστοιχες περιβαλλοντικές δράσεις και προγράμματα. Το πρόγραμμα «CASTWATER» στο οποίο συμμετέχει ως εταίρος ο δήμος επικεντρώνεται στην αειφόρο διαχείριση των υδάτων στον τουριστικό τομέα των παράκτιων περιοχών της Μεσογείου.
Πρόκειται για πολύ σημαντική ευρωπαϊκή δράση, η οποία σκοπό έχει την προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης στην περιοχή της Μεσογείου, μέσα από καινοτόμες ιδέες και πρακτικές που εστιάζουν σε βασικούς αναπτυξιακούς τομείς όπως τον τουρισμό, την τεχνολογία, τη διακυβέρνηση, τις υπηρεσίες, την ορθή χρήση των φυσικών πόρων και άλλους. Σκοπός του προγράμματος είναι να καταγραφεί η υφιστάμενη κατάσταση στις μεσογειακές αυτές χώρες, δηλαδή να αποτυπωθούν οι ποσότητες νερού που καταναλώνει στις περιοχές αυτές, λόγω της τουριστικής δραστηριότητας και στη συνέχεια με τη συνδρομή επιστημόνων να εξειδικευτούν τρόποι, μέθοδοι και δράσεις που θα συμβάλλουν αφενός στην εξοικονόμηση του νερού και αφετέρου στον περιορισμό της κατανάλωσης.