Ο πολιτικός χρόνος, λένε οι ειδικοί, είναι πολύ συμπυκνωμένος και ποτέ δε μπορούν να γίνουν ασφαλείς προβλέψεις για το αύριο, πόσο μάλλον, για τρεις μήνες αργότερα. Πας προφήτης μετά Χριστόν γάιδαρος λένε κάποιοι άλλοι, ειδικοί και αυτοί, αλλά στη λαϊκή θυμοσοφία. Παρ’ όλους τους κινδύνους, θα προσπαθήσω να ισορροπήσω ανάμεσα στα δυο ανωτέρω, για να παραθέσω τις εκτιμήσεις μου, σχετικά με τους κρίσιμους πολιτικούς σταθμούς και τα ενδεχόμενα αποτελέσματά τους, μέχρι το τέλος του χρόνου. Διότι, η κρίση που πέρασε η χώρα τις τελευταίες εβδομάδες και το πισωγύρισμα της Οικονομίας της, με ευθύνη ολόκληρου του Πολιτικού της Συστήματος, έδειξαν το εξής παράδοξο: Όχι μόνο δεν βγαίνουμε από το μνημόνιο, αλλά, ίσως είναι προτιμότερο να μείνουμε κρυμμένοι σε αυτό, όσο πιο βαθιά μπορούμε.
Πάμε στην ανάλυση, λοιπόν.
Αναμφισβήτητα, πρώτο κομβικό σημείο των εξελίξεων, μετά την αυριανή σύνοδο κορυφής, είναι τα stress test των Ευρωπαϊκών τραπεζών. Θα ανακοινωθούν στους τραπεζίτες στο τέλος Οκτωβρίου και εκτιμάται ότι θα διαρρεύσουν στη δημοσιότητα, κάποια στιγμή το Νοέμβριο. Σε αυτά περιλαμβάνονται και οι τέσσερις μεγάλες Ελληνικές τράπεζες. Αν τα τεστ δείξουν ότι οι τράπεζες μας χρειάζονται επί πλέον κεφάλαια, η Κυβέρνηση θα βρεθεί στην πολύ δυσάρεστη θέση, να χρησιμοποιήσει τα τελευταία 12 δισ. του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, που κρατούσε «καβάτζα».
Δεύτερο κομβικό σημείο είναι η επανάκαμψη της τρόικας στις 10 Νοεμβρίου. Μέχρι τότε, θα πρέπει να έχουμε υλοποιήσει μια χιλιάδα πράξεις και προαπαιτούμενα. Εκτίμηση όλων είναι ότι, με το ρυθμό που πάει η Κυβέρνηση και με τις δυσκολίες που υπάρχουν, δεν θα έχουν γίνει ούτε τα μισά. Αφήστε που πιθανώς δεν θα υπάρχει η απαιτούμενη πλειοψηφία στη Βουλή, για να ψηφιστούν τα υπόλοιπα, λόγω ασυμφωνίας των δυο κυβερνητικών εταίρων. Συνεπώς, στον έλεγχο μάλλον δεν θα πάρουμε καλό βαθμό, με αποτέλεσμα να στερηθούμε τα τελευταία 7,5 δισεκατομμύρια που προβλεπόταν να μας δοθούν. Έτσι θα δημιουργηθεί αδιέξοδο στη χρηματοδότηση μας για το 2015. Κατά το οποίο, εκτός από τα παραπάνω 7,5 δισ., θα χρειαστούμε και 15 επί πλέον. Αυτά, σχεδιάζαμε να τα βρούμε κυρίως από το ΤΧΣ, που μάλλον θα πάνε στις τράπεζες και από τις Αγορές, που έκλεισαν προς το παρόν, για τη χώρα.
Ένα τρίτο σημείο είναι η «διαπραγμάτευση» για τη μετατροπή του χρέους μας από «άπειρο» σε «βιώσιμο». Αυτή την έχουν υποσχεθεί οι «εταίροι», μετά από αλλεπάλληλες αναβολές, για τις αρχές Δεκεμβρίου, αν έχουμε πάρει καλό βαθμό στην επιθεώρηση της τρόικας. Το χρέος μας είναι σήμερα περίπου 330 δισ. και βρίσκεται στο 175% του ΑΕΠ μας. Προφανώς ο ορισμός του βιώσιμου χρέους δέχεται πολλές ερμηνείες και μεταφράζεται διαφορετικά, από κάθε πιστωτή. Το ΔΝΤ που, «ως μη όφειλε», «κακά τα ψέματα», «με έκπληξή μας», ή με όποιον άλλον ανάλογο χαρακτηρισμό μπορεί να χρησιμοποιηθεί, μας συμπαραστάθηκε ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ από την Ευρωπαϊκή Ένωση τα τελευταία πέντε χρόνια, είναι το πιο ξεκάθαρο και στο ζήτημα αυτό. Ζητά από τους Ευρωπαίους να προβούν στις κατάλληλες ενέργειες ώστε το χρέος μας να μην υπερβαίνει το 120% του ΑΕΠ, το 2020, για να θεωρηθεί οριακά βιώσιμο. Αυτό είναι αδύνατον να συμβεί, όποια ανάπτυξη και αν υπάρξει τα επόμενα πέντε χρόνια, χωρίς περικοπές. Συνεπώς, η Ε.Ε πρέπει το Δεκέμβριο να κουρέψει τουλάχιστον 60 δισ. χρέους, για να έλθουμε «στα ίσα μας» το 2020. Κάτι που είναι πολύ δύσκολο να γίνει. Διότι, δεν καλούνται να κουρέψουν μόνο οι πλούσιες Γερμανία και Αυστρία, ένα μέρος από όσα μας δάνεισαν, αλλά και οι πιεζόμενες οικονομικά Γαλλία, Ιταλία και Ισπανία, οι φτωχές Κύπρος, Μάλτα και Τσεχία και γενικά όλες οι φτωχότερες ημών Ευρωπαϊκές χώρες. Άρα, είναι πολύ πιθανό να δημιουργηθεί αδιέξοδο στη βιωσιμότητα του χρέους μας και να μην είναι δυνατή η μείωση των υποχρεώσεών μας προς τους δανειστές, ούτε φυσικά η έξοδός μας στις αγορές, για μεγάλο διάστημα.
Τέταρτο σημείο είναι το Eurogroup της 8ης Δεκεμβρίου. Εκεί, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς, θα επιδιώκετο «η απεμπλοκή μας από τα μνημόνια και το ΔΝΤ». Μετά το Οικονομικό πισωγύρισμα της χώρας, αυτό δεν είναι εύκολο πια. Αντίθετα, είναι πολύ πιθανό η συγκυβέρνηση να επιστρέψει με άδεια χέρια. ‘Η ακόμη χειρότερα, να έλθει πίσω με «μία γραμμή χρηματοδότησης», βλέπε νέο μνημόνιο με άλλο όνομα και με τις συνηθισμένες παροτρύνσεις του κ Σόϊμπλε, «να κάνουμε πιο επιμελώς τα μαθήματά μας».
Πέμπτο σημείο είναι πως, μέχρι το τέλος του έτους ή τις αρχές του επόμενου, η συμμαχία ΠΑΣΟΚ-ΝΔ, πρέπει να έχει συγκεντρώσει τους 180 βουλευτές που απαιτούνται για την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας. Γεγονός που φαίνεται πια όχι απλώς χλωμό, αλλά μάλλον απίθανο.
Και, για να μη ξεχνιόμαστε, εκτός και αν υπάρξει άμεση νομοθετική ρύθμιση, τα οικονομικά αδικήματα που σχετίζονται με τη λίστα Λαγκάρντ παραγράφονται στο τέλος του 2014, ενώ μέχρι σήμερα, έχουν ελεγχθεί ελάχιστα πρόσωπα. Γεγονός άσχετο και σχετικό, με τα όσα ανεφέρθησαν ήδη.
Το συμπέρασμα λοιπόν από τα παραπάνω, είναι ότι η Κυβέρνηση θα προσπαθήσει να αποφύγει να πιει όλα αυτά τα πικρά ποτήρια, που συνδυασμένα με την αρνητική και άκαμπτη αντιπολιτευτική γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ, οδηγούν τη χώρα σε αδιέξοδο. Και ο μόνος τρόπος να το κάνει, είναι να βρει ένα σημαντικό λόγο για να επιχειρήσει μια «ηρωική έξοδο». Προκηρύσσοντας εκλογές, μέσα στον Δεκέμβριο ή τις πρώτες εβδομάδες του νέου έτους.
Ας ετοιμάσουμε τα εκλογικά μας βιβλιάρια (που δεν χρειάζονται πια), λοιπόν.
