Αντιγράφω από εφημερίδα μεγάλης κυκλοφορίας άρθρο της δημοσιογράφου Ισμήνης Χαραλαμποπούλου. Μάθημα Ιστορίας: Ξεριζώνουν την ελληνική μυθολογία και την ανακατεύουν με μύθους άλλων λαών. Τι προτείνουν για τους μαθητές Δημοτικού – Στην Δ’ τάξη, αντί για Μέγα Αλέξανδρο, Περσικούς Πολέμους και Χρυσό Αιώνα του Περικλή εισηγούνται μάθημα οικογενειακής και τοπικής ιστορίας.
Ριζικές αλλαγές στην ιστορία προτείνει το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής. Μεταξύ των προτάσεων περιλαμβάνονται τοπική ιστορία για τους μαθητές στην Δ’ δημοτικού και συνδυασμός της ελληνικής μυθολογίας με μύθους άλλων λαών και σαρωτική αλλαγή στην Ιστορία της Α’ Λυκείου με στροφή στη σύγχρονη Ιστορία που φθάνει σε σύγχρονα γεγονότα, όπως ο πόλεμος της Γιουγκοσλαβίας και η εισβολή στο Ιράκ.
Σύμφωνα με την πρόταση για την Α’ Λυκείου, στο τελευταίο κεφάλαιο προτείνεται η διδασκαλία για το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, την κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων, την παγκοσμιοποίηση, τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού και την εγκατάλειψη του κράτους πρόνοιας. Παράλληλα θα γίνονται αναφορές στις νέες συγκρούσεις, τον εμφύλιο της Γιουγκοσλαβίας, τον πόλεμο στον Κόλπο, τον θρησκευτικό ριζοσπαστισμό, ενώ η διδασκαλία θ’ αφορά και σε θέματα όπως ο ΟΗΕ και οι αλλαγές στην ενημέρωση.
Στην Γ’ δημοτικού προτείνεται η διδασκαλία των αρχαιοελληνικών μύθων µε αναφορές και συνδέσεις µε μύθους άλλων λαών και η ερμηνευτική τους αποδέσμευση από τις πολιτικές, στρατιωτικές, ιδεολογικές και πολιτισµικές διαδικασίες των προϊστορικών κοινωνιών.
Η Επιτροπή θεωρεί ότι: «για το μάθημα της Ιστορίας στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου θα πρέπει ν’ ακολουθηθεί η ίδια λογική ως προς τους γενικούς σκοπούς, τις μεθόδους και τα μέσα διδασκαλίας που έχει προταθεί για τα Προγράμματα Σπουδών στη δευτεροβάθμια υποχρεωτική εκπαίδευση. Ωστόσο, τα Προγράμματα Σπουδών για τη Β’ και Γ’ Λυκείου συνδέονται και με τις αλλαγές που σχεδιάζονται στο σύστημα εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Επειδή αυτές δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί, η Επιτροπή δεν μπορεί να καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις για τα Προγράμματα Σπουδών για τη Β’ και Γ’ Λυκείου στο μάθημα της Ιστορίας, αλλά μόνο γενικές ιδέες για το περιεχόμενο του μαθήματος. Στον πυρήνα των γενικών ιδεών που ακολουθουìν υπάρχει η λογική ότι το μάθημα της Ιστορίας στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου θα πρέπει ν’ αφορά σημαντικά ιστορικά ζητήματα τα οποία αφενός επηρεάζουν τον σύγχρονο κόσμο στον οποίο ζουν σήμερα οι μαθητές-τριες και αφετέρου διαμορφώνουν την ιστορική κουλτούρα και συνείδηση στην Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο.
Με βάση τα προαναφερθέντα, το μάθημα της Ιστορίας στη Β’ και Γ’ Λυκείου θα μπορούσε να έχει θεματικό χαρακτήρα. Στη Β’ Λυκείου το μάθημα θα μπορούσε ν’ αφορά τη μελέτη της ιστορικής εξέλιξης στις τρεις μεγάλες ιστορικές περιόδους (αρχαιότητα, μέσοι χρόνοι, νεότερη και σύγχρονη εποχή) ζητημάτων που απασχολούν τον σύγχρονο κόσμο. Στη Γ’ Λυκείου το μάθημα θα μπορούσε να επικεντρωθεί μόνο στον 20ό αιώνα, με στόχο την εμβάθυνση σε συγκεκριμένα φαινόμενα και εξελίξεις που είναι σημαντικά για την κατανόηση των αλλαγών που συνέβησαν σε εκείνον τον αιώνα και σε μεγάλο βαθμό διαμόρφωσαν τον κόσμο στον οποίο ζούμε και η μνήμη τους είναι παρούσα».
Πρόγραμμα Σπουδών Α ́ Λυκείου: Τι διδάσκεται σήμερα: Η ιστορία της Α ́ Λυκείου, με τίτλο «Ιστοριìα του Αρχαίου Κόσμου», καλύπτει τη χρονική περίοδο από τους προϊστορικουìς πολιτισμούς της Ανατολής εìως την εποχή του Ιουστινιανουì.
Προτείνεται λαμβάνοντας υπόψη τη δηλωμένη πρόταση για επέκταση της υποχρεωτικής φοίτησης κατά ένα έτος και τη συνολικότερη αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση η επιτροπή προτείνει η Α ́ Λυκείου να καλύπτει την περίοδο από το 1880 ως σηìμερα.
Προτεινόμενες αλλαγές για τους μαθητές Δημοτικού: Σε ό,τι αφορά στο μάθημα ιστορίας στην Γ’ Δημοτικού: Τι διδάσκεται σήµερα: Στο σχολικό εγχειρίδιο Ιστορίας το οποίο διδάσκεται σήμερα στην Γ’ Δηµοτικού (Από τη Μυθολογία στην Ιστορία), οι µαθητές/τριες διδάσκονται από την έναρξη του σχολικού έτους και για πέντε περίπου µήνες βασικά στοιχεία από την ελληνική µυθολογία (η Δημιουργία του Κόσμου – η Τιτανοµαχία, οι Θεοί και οι Θεές του Ολύµπου, ο Προµηθέας -η Πανδώρα- ο Δευκαλίωνας και η Πύρρα, ο Ηρακλής και οι άθλοι του, ο Θησέας, η Αργοναυτική εκστρατεία και ο Τρωικός Πόλεμος).
Τι προτείνεται στη Γ’ Δημοτικού: Προτείνεται η διδασκαλία των αρχαιοελληνικών μύθων µε αναφορές και συνδέσεις µε μύθους άλλων λαών και η ερμηνευτική τους αποδέσμευση από τις πολιτικές, στρατιωτικές, ιδεολογικές και πολιτισµικές διαδικασίες των προϊστορικών κοινωνιών, στοιχείο που συµβαδίζει και µε τις επιστηµολογικές αντιλήψεις της σύγχρονης προϊστορικής αρχαιολογίας σχετικά µε τη σχέση µύθου και (προ)ϊστορίας.
Στην Δ’ Δημοτικού μέχρι και σήμερα οι μαθητές διδάσκονται από την αρχαία ελληνική Ιστορία, άνοδο της Ρώμης, Γεωμετρική Εποχή, Περσικούς Πολέμους, τον Χρυσό Αιώνα του Περικλή, τον Μέγα Αλέξανδρο.
Τι προτείνεται στη Δ’ Δημοτικού: Στη θέση τους προτείνεται η διδασκαλία της οικογενειακής, προφορικής, τοπικής ιστορίας που συνδέεται με το άμεσο οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον των μαθητών.
Δεν είμαι ειδήμων, για να ξέρω αν όλες αυτές οι αλλαγές θα είναι προς το συμφέρον των μαθητών και της ελληνικής κοινωνίας. Προβληματίζομαι όμως αρκετά και δεν το κρύβω, όσο θυμάμαι τα λόγια του Μίλαν Κούντερα από το βιβλίο του «Το βιβλίο του γέλιου και της λήθης» που λέει ότι: «Το πρώτο βήμα για να εξοντώσεις ένα έθνος, είναι να διαγράψεις τη μνήμη του. Να καταστρέψεις τα βιβλία του, την κουλτούρα του, την ιστορία του. Μετά να βάλεις κάποιον να γράψει νέα βιβλία, να κατασκευάσει μια νέα παιδεία, να επινοήσει μια νέα ιστορία . Δεν θα χρειαστεί πολύς καιρός για ν’ αρχίσει αυτό το έθνος να ξεχνά ποιο είναι και ποιο ήταν. Ο υπόλοιπος κόσμος γύρω του θα το ξεχάσει ακόμα πιο γρήγορα».
Όπως επίσης και τη δήλωση του μάγου της διπλωματίας γερμανοαμερικανοεβραίου Χένρυ Άλφρεντ Κίσινγκερ. (πολλοί λένε ότι δεν ειπώθηκε ποτέ) ότι: «Ο ελληνικός λαός είναι δυσκολοκυβέρνητος και γι’ αυτό πρέπει να τον πλήξουμε βαθιά στις πολιτισμικές του ρίζες. Τότε ίσως συνετισθεί. Εννοώ, δηλαδή, να πλήξουμε τη γλώσσα, τη θρησκεία, τα πνευματικά και ιστορικά του αποθέματα, ώστε να εξουδετερώσουμε κάθε δυνατότητά του ν’ αναπτυχθεί, να διακριθεί, να επικρατήσει, για να μη μας παρενοχλεί στα Βαλκάνια, να μη μας παρενοχλεί στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή, σε όλη αυτή τη νευραλγική περιοχή μεγάλης στρατηγικής σημασίας για μας, για την πολιτική των ΗΠΑ».
Η παγκοσμιοποίηση μας αρέσει δεν μας αρέσει είναι η εξέλιξη των ανθρώπινων κοινωνιών. Την ανατροπή, αν γίνει ποτέ, θα την προκαλέσει η ίδια η ανθρώπινη φύση, όπως έγινε άπειρες φορές στο παρελθόν. Πιθανόν μέσα από την παραπάνω διαδικασία και με βάση τα γεγονότα των τελευταίων χρόνων, η χώρα να προετοιμάζεται ή να την προετοιμάζουν, για τους μελλοντικούς της κατοίκους. Τους μουσουλμάνους μετανάστες από Ευρώπη και Αφρική. Κανείς μας δεν μπορεί να γνωρίζει το μέλλον. Αλλά εννοείται, πως αν επαληθευτεί ο Κούντερα ή ο Κίσινγκερ, για ποια Ελλάδα, ποιους έλληνες, ποια ιστορία και ποια μυθολογία θα μπορούμε να μιλάμε! Σίγουρα πάντως δεν υπάρχει περίπτωση αυτή η χώρα να σωθεί, αν δεν καταλάβει ότι αργά και μεθοδικά καταστρέφεται και εξαφανίζεται είτε εκ των έσωθεν, είτε εκ των έξωθεν. Ίσως είναι ιδέα μου, αλλά πάει καιρός που έχει πάψει ν’ αντιστέκεται και πλέον δεν πολεμά.
Και το μεγάλο ερώτημα για μένα δεν είναι ποιος θα νικήσει στο τουρκικής παραγωγής ελληνικό «Survivor», που βλέπουν μανιωδώς όλοι οι έλληνες, αλλά πώς θα καταφέρει να επιβιώσει η χώρα μου στις απίστευτες προκλήσεις της νέας εποχής, που απ’ ότι διαρκώς αποδεικνύεται έχει χάσει πολλά επεισόδια, ξέροντας καλά αυτό που μου έμαθαν οι καθηγητές μου στο σχολείο, ότι η ιστορία όταν την αγνοείς εκδικείται!
* Ο Βαγγέλης Παπαδάκις είναι καθηγητής Φυσικής Αγωγής
