Ήταν ξεχωριστή η εκδήλωση που οργάνωσε η Ένωση Καθηγητών Γαλλικής Φιλολογίας Κρήτης στην πόλη μας, το πρωί του Σαββάτου, στο πλαίσιο της παγκόσμιας ημέρας Γαλλοφωνίας, με στόχο μαθητές όλων των βαθμίδων, καθηγητές και φίλοι των γαλλικών σε Ηράκλειο, Χανιά, Ρέθυμνο και Ιεράπετρα να διαβάσουν αποσπάσματα από το βιβλίο «Αναφορά στο Γκρέκο» σε γαλλικά και ελληνικά.
Και ήταν ενταγμένη στο ευρύτερο πρόγραμμα των Μαραθώνιων Ανάγνωσης για τη Γαλλοφωνία, οι οποίοι διοργανώθηκαν την ίδια μέρα στις 18 Μαρτίου σε όλη την Ελλάδα.
Σκοπός του Μαραθωνίου ήταν να τιμήσει το μεγάλο Κρητικό συγγραφέα και να αναδείξει την ιδιαίτερη σχέση του με τη Γαλλία και τη γαλλική γλώσσα.
Δεν ήταν μόνο το θέμα που προκαλούσε ενδιαφέρον, αφού αναφερόταν στον τιτάνα της λογοτεχνίας Νίκο Καζαντζάκη.
Ήταν ο χώρος, ήταν οι συμμετοχές που έκαναν ιστορική για το Ρέθυμνο την εκδήλωση. Γιατί ο «Μαραθώνιος Ανάγνωσης για τη Γαλλοφωνία – Η Κρήτη διαβάζει Καζαντζάκη» πραγματοποιήθηκε στο νέο κτίριο της Βιβλιοθήκης, στην οδό Στ. Μπίρη.
Μπορεί ο νέος ναός του πνεύματος να ανοίγει επιτέλους τις πύλες του στις 31 του Μάρτη, αλλά η πραγματοποίηση της εκδήλωσης ήταν ό,τι καλύτερο θα μπορούσε να προσφέρει στο κοινό το Εφορευτικό Συμβούλιο της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης.
Θα μπορούσε να θεωρηθεί και σαν προπομπός των μελλοντικών στόχων του συμβουλίου να δημιουργήσουν στο χώρο του νέου και πολυτελούς κτιρίου έναν ακόμα πνεύμονα πολιτισμού με ενεργό, νευραλγικό ρόλο στο πολιτιστικό μας γίγνεσθαι.
Από την πρώτη στιγμή που με ενημέρωσε η καθηγήτρια κ. Μαριέλλα Βιτώρου για την εκδήλωση είχα μια ευνοϊκή προδιάθεση, επειδή ακριβώς γνωρίζω την τελειομανία, της εκλεκτής εκπαιδευτικού και σημαντικής καλλιτέχνιδας που κοσμεί το καλλιτεχνικό μας δυναμικό με την παρουσία της. Και για μια ακόμα φορά με δικαίωσε.
Ένα άλλο παρήγορο σημείο για τους χαλεπούς καιρούς που ζούμε, ήταν η έντονη παρουσία παιδιών στο Μαραθώνιο και μάλιστα όπως αποδείχτηκε στη συνέχεια απόλυτα καταρτισμένων στο αντικείμενο που είχαν να διαχειριστούν. Γεγονός που δείχνει πόσο υψηλό είναι το επίπεδο διδασκαλίας της Γαλλικής Γλώσσας στο Ρέθυμνο.
Η εκδήλωση, που τίμησε με την παρουσία της η αντιδήμαρχος κ. Πέπη Μπιρλιράκη, ξεκίνησε με χαιρετισμούς από την κ. Μαριέλλα Βιτώρου που εκπροσωπούσε την Ένωση Καθηγητών Γαλλικής και τον πρόεδρο του Εφορευτικού Συμβουλίου της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ρεθύμνου κ. Μιχάλη Τρούλη.
«Ραντεβού 2017 – Rendez-vous 2017»
Όπως τόνισε η κ. Βιτώρου, «Η Κρήτη διαβάζει Καζαντζάκη» ήταν η πρώτη εκδήλωση στην πολιτιστική ατζέντα της Ένωσης Καθηγητών Γαλλικής Φιλολογίας Κρήτης με τίτλο «Ραντεβού 2017 – Rendez-vous 2017» και οργανώθηκε με την ευγενική χορηγία των Εκδόσεων Καζαντζάκη και την υποστήριξη του Μουσείου Ν. Καζαντζάκη κι οι εκδηλώσεις σε Άγιο Νικόλαο, Ηράκλειο, Ρέθυμνο και Χανιά ήταν παράλληλες.
Τελειώνοντας η κ. Βιτώρου ευχαρίστησε το Εφορευτικό Συμβούλιο της Δημοτικής Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ρεθύμνου και τον πρόεδρο κ. Μιχάλη Τρούλη, τη διεύθυνση και το προσωπικό της βιβλιοθήκης για την παραχώρηση του χώρου και την υποστήριξη, τη διευθύντρια του Γυμνασίου Ατσιποπούλου κ. Λένα Φωτοπούλου, την φοιτήτρια της Φιλοσοφικής Σχολής Κωνσταντίνα Χαβάκη, για τη βοήθειά της και τη κ. Χρυσούλα Σκεπετζή για την παραχώρηση το φωτογραφικού υλικού της έκθεσης με τίτλο «Αναφορά».
«Ο Καζαντζάκης και η Γαλλία»
Η εκδήλωση κέρδισε από το πρώτο λεπτό το ενδιαφέρον του κόσμου με την προβολή αποσπάσματος από συνέντευξη του Νίκου Καζαντζάκη στον Pierre Sipriot που μεταδόθηκε από την Γαλλική Ραδιοφωνία στο Παρίσι 6 Μαΐου 1955.
Από τις σημαντικές στιγμές της εκδήλωσης ήταν η ομιλία της κας Ελένης Κωβαίου υπεύθυνης Κλειστών Συλλογών Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κρήτης με θέμα «Ο Καζαντζάκης και η Γαλλία».
Η κ. Κωβαίου δικαιώνει πάντα τη φήμη της στον πνευματικό χώρο Ανέπτυξε το θέμα της με περιουσία γνώσεων διανθίζοντάς το με οπτικό υλικό.
Και μας ταξίδεψε με το λόγο της εκεί που αντάμωνε το μεγάλο πνεύμα του Καζαντζάκη με τον Γαλλικό πολιτισμό.
Είναι γεγονός ότι από νωρίς ξεκινά η σχέση Καζαντζάκη με τη Γαλλία.
Στο Ηράκλειο έλαβε τη στοιχειώδη μόρφωση κι έπειτα το 1897 γράφτηκε στη Γαλλική Εμπορική Σχολή του Τίμιου Σταυρού στη Νάξο, όπου διδάχθηκε τη γαλλική και την ιταλική γλώσσα και ήρθε σε μία πρώτη επαφή με τον δυτικό πολιτισμό. Το 1899 επέστρεψε στο Ηράκλειο και ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές σπουδές του.
Το 1907 ξεκίνησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι. Σημαντική επίδραση στον Καζαντζάκη είχαν οι διαλέξεις του Ανρί Μπεργκσόν, τις οποίες παρακολουθούσε και τον οποίο παρουσίασε στην Αθήνα με ένα δοκίμιό του το 1912, H. Bergson.
Η γαλλική έκδοση του μυθιστορήματος Toda-Raba έγινε με το ψευδώνυμο Nikolaï Kazan. Το 1931 επέστρεψε στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε εκ νέου στην Αίγινα, όπου ανέλαβε τη συγγραφή ενός γαλλοελληνικού λεξικού. Ο Βραχόκηπος, που το είχε γράψει στα Γαλλικά, εκδόθηκε στην Ολλανδία και τη Χιλή.
Ο «Ζορμπάς» του Καζαντζάκη, εκδόθηκε στο Παρίσι το 1947 και με την επανέκδοσή του, το 1954, βραβεύτηκε ως το καλύτερο ξένο βιβλίο της χρονιάς.
Το Μάιο του 1948, ο Νίκος Καζαντζάκης παραιτείται από την Ουνέσκο και εγκαθίσταται στην Αντίμπ, (παραφθορά του Αντίπολις για εμάς του Έλληνες, αφού υπήρξε στο παρελθόν Ελληνική αποικία), μια πόλη που ιδρύθηκε από τους αρχαίους Ίωνες και που του θύμιζε με το κλίμα της το νησί όπου είχε γεννηθεί.
Στην αρχή κατοικεί σε σπίτια που ενοικιάζει, στη Βίλα Ρόζα (από το Μάιο του 1948 έως τον Απρίλιο του 1949) και στη Βίλα Μανωλίτα (από τον Απρίλιο του 1949 έως τον Ιούνιο του 1954). Σ’ αυτά τα σπίτια έγραψε τις τραγωδίες Σόδομα και Γόμορα, Κούρος και Χριστόφορος Κολόμβος, καθώς και τα μυθιστορήματά του Ο Χριστός ξανασταυρώνεται, Καπετάν Μιχάλης, Ο τελευταίος πειρασμός, Ο Φτωχούλης του Θεού και Οι αδερφοφάδες. Ακολούθως, τον Ιούνιο του 1954, αγοράζει ένα μικρό σπίτι (που το ονομάζει «Κουκούλι») στην παλιά πόλη της Antibes, οδός Bas Castelet 8. Εκεί θα τελειώσει τη συγγραφή της Αναφοράς στον Γκρέκο, που είχε αρχίσει να γράφει το 1955, κατά τη διαμονή του στο Tessin της Ελβετίας. Θα μείνει στο «Κουκούλι» έως τον Ιούνιο 1957, οπότε αναχωρεί για την Άπω Ανατολή. Δε θα ξαναγυρίσει πια. Έφυγε από τη ζωή στις 26 Οκτωβρίου 1957, στην πανεπιστημιακή κλινική του Freiburg im Breisgau, στη Γερμανία.
Μετά την εμπεριστατωμένη ομιλία της κ. Κωβαίου ξεκίνησε ο Μαραθώνιος Ανάγνωσης με το πρώτο απόσπασμα από το έργο «Αναφορά στο Γκρέκο» με το συντονισμό της Γαλλόφωνης κοινότητας του Ρεθύμνου.
Ακολούθησαν οι φοιτητές της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης με συντονίστρια την κ. Μαριέλλα Βιτώρου, οι μαθητές του 1ου Γυμνασίου με συντονίστρια την κ. Μαίρη Ηλιακάκη, οι μαθητές του Κέντρου Γαλλικής Γλώσσας Ελένης Δερεδάκη, του Κέντρου Γαλλικής Γλώσσας Μαρίας Λιονή, των μαθητών του 2ου, 5ου και 15ου Δημοτικού Σχολείου με συντονίστρια την κ. Ελένη Χελιουδάκη.
Στο δεύτερο μέρος της εκδήλωσης έγινε προβολή φωτογραφικού υλικού από την έκθεση με τίτλο «Αναφορά στον Νίκο Καζαντζάκη» με επιμέλεια της πολυβραβευμένης εικαστικού Χρυσούλας Σκεπετζή.
Το πρόγραμμα συνεχίστηκε με:
Μονόλογο « Η Ελένη του Ομήρου: το άνθος του καλού στα χείλη της αβύσσου» Νίκου Καζαντζάκη Αναφορά στο Γκρέκο κεφάλαιο ΙΖ΄Προσκύνημα στην Ελλάδα.
Απόδοση από τη μαθήτρια του Πειραματικού Λυκείου Εύη Ουρανού. Επιμέλεια εκ μέρους του συνδέσμου φιλολόγων από το φιλόλογο Ευθύμη Καρουζάκη.
Μαθητές του 2ου Γυμνασίου και Μουσικού Γυμνασίου με συντονίστριες τις κυρίες Ελένη Θεοδωράκη και Μαίρη Αλεξανδρίδου αντίστοιχα.
Μαθητές του 4ου Γυμνασίου και του Πειραματικού Γυμνασίου Πανεπιστημίου Κρήτης με συντονίστρια την κ. Μαρία Χριστοφοράκη.
Μαθητές του 1ου, 3ου και 7ου Δημοτικού Σχολείου με συντονίστρια την κ. Εμμανουέλα Καραπιδάκη.
Μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Ανωγείων με συντονίστρια την κ. Μαρία Χαλκιαδάκη.
Η εκδήλωση έκλεισε με ανάγνωση αποσπασμάτων από τον επίλογο του έργου «Αναφορά στον Γκρέκο» από τη Γαλλόφωνη κοινότητα Ρεθύμνου. Και άφησε άριστες εντυπώσεις για την οργάνωση και την ποιότητα του προγράμματος.
